Sparen, lenen, huren

Inleiding

Misschien overkomt het jou ook wel eens dat je over onvoldoende geld beschikt om iets te kunnen kopen wat je heel graag wilt hebben. Wat doe je dan? Kies je voor sparen of kies je voor lenen? En als je kiest voor lenen, kun je dan genoeg lenen om wat je zo graag wilt hebben te kunnen kopen.

Bekijk (een stukje van) deze video.

Veel mensen met een eigen huis hebben een hypotheek. Een hypotheek is een lening met het huis als onderpand.
Wil je of kun je geen geld lenen om een huis te kopen, dan je kun er natuurlijk ook voor kiezen om een woning te huren.
Weet jij wat precies de verschillen zijn?

Eindopdracht
De eindopdracht van dit thema heeft als titel 'Lenen jongeren'. Je onderzoekt het leengedrag van jongeren van jouw leeftijd.
Om het leengedrag van jongeren in beeld te brengen, kies je zelf een eindproduct dat je hier het best bij vindt passen.

Naast de eindopdracht vind je bij de afsluiting ook een overzicht van alle Kennisbankitems van dit thema plus een begrippenlijst, een diagnostische toets, examenvragen en enkele vragen die je helpen bij het terugkijken op het thema.

Genoeg te doen. Aan de slag!

Wat kan ik straks?

Aan het eind van het thema kan ik:

twee verschillende redenen noemen om geld te sparen.
omschrijven wat rente is en kan ik duidelijk maken dat het rentebedrag dat ik betaal over een lening afhangt van de grootte van de lening, de looptijd van de lening en het rentepercentage.
het rentebedrag dat ik betaal over een lening uitrekenen.
(met behulp van een voorbeeld) duidelijk maken wat het verschil is tussen het nominale rentepercentage en het reële rentepercentage is.

twee gegevens noemen die een bank wil hebben voor ze iemand een lening verstrekken.
de begrippen consumptief krediet, persoonlijke lening, doorlopend krediet en rood staan omschrijven.
(met behulp van een voorbeeld) duidelijk maken wat huurkoop of koop of afbetaling is.

omschrijven wanneer ik een hypotheek afsluit en wie de hypotheekgever en wie de hypotheeknemer is.
(minimaal) drie verschillende hypotheekvormen omschrijven.

twee voorbeelden van afspraken noemen die in een huurovereenkomst staan.
omschrijven wat bedoeld wordt met onderhuur.
twee regels noemen die gelden bij het opzeggen van een huurovereenkomst.

Wat ga ik doen?

Het thema Sparen, lenen, huren estaat uit de volgende onderdelen:

Voor je aan de slag gaat met de afsluiting maak je vier opdrachten.
In de tabel staat per activiteit hoeveel lessen je ongeveer nodig hebt.

Activiteit	Aantal lessen
Inleiding	0,5
Wat kan ik straks?
Wat ga ik doen?
Opdracht: Nu of straks?	2
Opdracht: Hoeveel kan ik lenen?	2
Opdracht: Hypotheekvormen	2
Opdracht: Of toch maar huren?	2
Afsluiting
Samenvattend	0,5
Eindopdracht	2
D-toets	0,5
Examenvragen	1
Terugkijken	0,5
Totaal:	13

Opdrachten

Nu of straks?

Intro

Soraya spaart voor een scooter. Kevin is al een paar maanden de trotse eigenaar van een scooter.
Om de scooter te kunnen kopen heeft hij geld geleend. Hij noemt dat 'sparen achteraf'.

Hij begrijpt niet waarom Soraya ook geen geld leent, zodat zij nu al de scooter kan kopen.
Maar Soraya wil niet lenen; ze zegt dat lenen geld kost en dat de scooter dan veel duurder is.

Wat zou jij doen?

Zou je het geld om een scooter te kopen lenen of zou je eerst sparen?

Bespreek je antwoord met een klasgenoot.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

twee verschillende redenen noemen om geld te sparen.
omschrijven wat rente is en kan ik duidelijk maken dat het rentebedrag dat ik betaal over een lening afhangt van de grootte van de lening, de looptijd van de lening en het rentepercentage.
het rentebedrag dat ik betaal over een lening uitrekenen.
(met behulp van een voorbeeld) duidelijk maken wat het verschil is tussen het nominale rentepercentage en het reële rentepercentage is.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap		Leervragen
Stap 1		Wat is sparen en wat is lenen?
Stap 2		Hoe bereken ik hoeveel op mijn spaarrekening staat als ik 4% rente krijg?
Stap 3		Wanneer krijg ik rente van de bank en wanneer betaal ik rente aan de bank?
Stap 4		Wat is het nominale rentepercentage en wat is het reële rentepercentage?
Afronding
Onderdeel		Activiteit
Eindopdracht		In Excel aan de slag met samengestelde rente.
Terugkijken		Terugkijken op de opdracht.

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.

Aan de slag

Stap 1: Sparen - Lenen

Bestudeer uit de Kennisbank economie de eerste pagina van het onderdeel sparen en de eerste pagina van het onderdeel lenen.

Sparen

Lenen

Beantwoord de vragen in de Oefening 'Sparen en lenen'.

Stap 2: Rente berekenen

Bestudeer uit het onderdeel Sparen de pagina 'Rente bereken'.

Sparen

Doe de oefeningen.

Als je een bedrag op een spaarrekening zet en de rente jaarlijks opneemt, kun je het rentebedrag dat je in het totaal krijgt, berekenen met de formule:

\(\text{r}= \frac{\text{k·p·t}}{100} \)

In de formule is \(\small{\text{k}}\) het bedrag (kapitaal) dat je inlegt, \(\small{\text{p}}\) het rentepercentage dat de bank geeft, \(\small{\text{t}}\) het aantal jaar dat je je geld op de bank laat staan en \(\small{\text{r}}\) het rentebedrag dat je in het totaal krijgt.

Voorbeeld

Janine zet € 2000,- op een spaarrekening. De bank geeft 3% rente.
Janine laat het bedrag 3 jaar op de rekening staan. Janine neemt wel ieder jaar de rente op.

Er geldt: \(\small{\text{k} = 2000}\) , \(\small{\text{p} = 3}\) en \(\small{\text{t} = 3}\) .

Gebruik de formule volgt \(\text{r}= \frac{2000·3·3}{100} = \small180 \)

Dus totale rentebedrag is € 180,-

Doe de oefening.

Stap 3: Op de bank

Als je geld op je spaarrekening hebt staan, krijg je rente.
Als je geld van een bank leent, betaal je rente.

Stap 4: Sparen en inflatie

Als je geld op een spaarrekening hebt staan, wordt het bedrag steeds hoger doordat je rente krijgt.
Maar als de prijzen van producten ook stijgen, is het maar de vraag of je meer kunt kopen met je gespaarde geld.

Bekijk de video.

Doe de oefeningen.

Bestudeer uit de Kennisbank economie de pagina 'Reële rentepercentage'.
Bekijk ook de video op de volgende pagina.

Sparen

Doe de oefeningen.

Afronding

Eindproduct: Rente over rente

Je hebt vast al wel eens eerder met het programma Excel gewerkt.
In dit rekenprogramma kun je ook rekenen met procenten.
Download ook het Excelbestand SamengesteldeInterest.xlsx .

Open het Excelbestand. Je komt op het tabblad rente over rente.
Je kunt het bedrag in cel B3 veranderen. Probeer maar.
Kijk wat er gebeurt met de getallen in de tabel.
Kijk ook hoe de grafiek verandert.

Je kunt ook de jaarlijkse rente in cel B4 veranderen. Doe maar.
Kijk ook nu wat er gebeurt met de getallen in de tabel.
Kijk ook nu weer hoe de grafiek verandert.

Bekijk in cel B5 hoe de groeifactor wordt berekend.
Kijk of je de formules in de cellen B8 t/m B17 begrijpt.
Zorg dat je ook de formules in de cellen C8 t/m C17 begrijpt.
Vraag eventueel hulp aan een klasgenoot of aan de docent.

Kun je nu uitleggen wat wordt bedoeld met rente over rente?
En kun je uitleggen hoe je samengestelde rente kunt berekenen?

Terugkijken

Intro

Bekijk de intro opnieuw. Past de intro goed bij de opdracht?
Waarom wel/niet?

Kan ik wat ik moet kunnen?

Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Zorg dat je alle genoemde begrippen kunt omschrijven.

Hoe ging het?

Tijd
Ben je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig geweest?
Welke stap heeft het meeste tijd gekost? Hoe kwam dat?

Inhoud
Heb je zelf een spaarrekening? Hoeveel rente krijg je op die spaarrekening?
Is dat de nominale rente of de reële rente?

Afronding - Eindopdracht
Heb je eindopdracht gedaan? Had je al eens met Excel gewerkt?
Ben je er goed in of had je constant hulp nodig?