De term 'duurzaamheid' hoor je tegenwoordig vaak.
Duurzaam bouwen, duurzaam eten, duurzame kleding, duurzaam ondernemen, duurzame visserij, enz.
Wat betekent dit eigenlijk?
Dat is de vraag die in deze opdracht centraal staat.
Bekijk de video over duurzaam wonen.
Welke maatregelen neemt de bewoner van dit huis om duurzamer te wonen?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
het begrip duurzaamheid omschrijven.
drie voorbeelden van duurzame grondstoffen/duurzame energiebronnen noemen.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je beschrijft en verklaart het huidige gebruik van natuurlijke hulpbronnen (water, voedsel en energie) op aarde en je draagt duurzame oplossingen voor de toekomst aan.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leert een van de definities van duurzaamheid. Je maakt een oefening over wel/niet duurzaam.
Stap 2
Je bekijkt video's over ijzererts en aardolie en maakt onderscheid tussen uitputbare en onuitputbare hulpbronnen.
Stap 3
Je bekijkt video's over zonne- en windenergie, bestudeert de kennisbank over duurzame energiebronnen en biobrandstoffen. Je beantwoordt vragen over biomassa.
Stap 4
en
Je leest een tekst over duurzaam leven en gaat met een klasgenoot overleggen waarop jullie zelf zouden kunnen bezuinigen. Je bespreekt dat ook met andere klasgenoten.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippen hebben betrekking op duurzame energie en hulpbronnen.
Eindopdracht
Je maakt met een klasgenoot een eindproduct naar keuze over een vorm van duurzaamheid.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Duurzaam
Er zijn vele definities van de term 'duurzaam'.
Een ervan is: Duurzaamheid is de mate waarin een samenleving in staat is in haar eigen behoeften te voorzien zonder toekomstige generaties de kans te ontnemen in hun behoeften te voorzien' ofwel `niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan dat er bijkomen, zodat mensen ze ook in de toekomst nog kunnen gebruiken.
In de opdracht ga je van een aantal productieprocessen aangeven of ze duurzaam zijn of niet.
Stap 2: Duurzame hulpbronnen
IJzerertsmijn
Voor de fabricage van producten die je dagelijks gebruikt zijn grondstoffen en energie nodig.
IJzererts is een voorbeeld van zo'n grondstof en aardolie wordt gebruikt voor de opwekking van energie.
Bekijk onderstaande clips van de site van Schooltv.
Soms is de grens tussen deze twee soorten hulpbronnen niet zo duidelijk. Het ligt er aan hoe je met de hulpbron omgaat.
Maak nu de oefening over duurzame hulpbronnen.
Stap 3: Duurzame energie
Veel van onze energie komt van fossiele brandstoffen, zoals aardolie, gas en kolen.
Het kan ook anders: door gebruik te maken van zon, water en wind.
De vraag naar elektriciteit neemt toe.
Er worden steeds meer windmolens en zonnepanelen gebouwd om alle huishoudens in Nederland op een duurzame manier te kunnen voorzien van elektriciteit.
De zon is een bron van energie en warmte.
Met behulp van zonnepanelen zou iedereen in Nederland de benodigde stroom op kunnen wekken.
Maar dat doen we nog niet. In Europa lopen we erg achter met het opwekken van zonnestroom.
Op Ameland geven ze het goede voorbeeld, daar streeft men naar 100% zonne-energie.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Lees de volgende tekst. Heeft deze mevrouw een punt?
Maak daarna de opdracht.
Denk hier maar eens over na!!
Bij de kassa van een supermarkt stelt de jonge caissière mij voor, dat ik voortaan mijn eigen boodschappentas meebreng, in plaats van een plastic tas te kopen.
"Want plastic tassen zijn niet goed voor het milieu", zo zegt ze.
Ik verontschuldig me en leg haar uit: "Wij hadden dat groene gedoe niet toen ik jong was!"
De caissière antwoordt: "Ja, en dat is nou juist ONS PROBLEEM vandaag-de-dag: JULLIE generatie maakte zich niet druk om het milieu te sparen voor de toekomstige generaties!"
Ze heeft gelijk, onze generatie had dat groene gedoe niet in onze dagen.
Toen hadden we melk, frisdrank en bier in flessen, die we leeg en omgespoeld terugbrachten naar de winkel. De winkel stuurde deze dan terug naar de fabriek en daar werden deze flessen gesteriliseerd en opnieuw gevuld. Wij deden echt aan recycling.
Wij liepen of fietsten en verplaatsten ons niet iedere keer in een 200-PK-machine, als we twee straten verder moesten zijn.
We droogden onze kleren aan de lijn en niet in een energieverslindende machine die continu 220 volt verbruikt. Wind- en zonne-energie droogden onze kleren.
Babyluiers gingen in de kookwas, omdat wegwerpluiers niet bestonden.
Kinderen droegen de afdankertjes van oudere broers en zussen en kregen geen gloednieuwe kleren.
Maar de jongedame heeft gelijk! Wij hadden dat groene gedoe niet in onze tijd.
In die tijd hadden we – misschien – één tv of radio in huis en niet een op elke kamer.
De tv had een klein schermpje, formaat zakdoek en niet een scherm ter grootte van een kamerwand.
In de keuken werden gerechten gemengd en geroerd met de hand, omdat we geen elektrische apparaten hadden die alles voor ons deden.
Wanneer we een breekbaar object moesten versturen per post, dan verpakten we dat in een oude krant en niet in piepschuim of plastic bubbeltjesfolie.
Wij gebruikten onze eigen boodschappentassen of kartonnen dozen bij de supermarkt.
In die tijd gebruikten we geen maaimachine op benzine als we het gazon maaiden. We gebruikten een maaier die geduwd moest worden en functioneerde op menselijke kracht.
Wij sportten door te werken, zodat we niet naar een fitnessclub hoefden te gaan om op ronddraaiende loopbanden te gaan rennen, die werken op elektriciteit.
Maar ze heeft gelijk. Wij hadden dat groene gedoe toen niet.
Wij dronken uit de kraan wanneer we dorst hadden, in plaats van uit een plastic fles of blikje, die na 30 slokken wordt weggegooid.
Wij vulden zelf onze pennen met inkt, in plaats van elke keer een nieuwe pen te kopen.
Wij vervingen de mesjes van een scheermes, in plaats van het hele ding weg te gooien alleen omdat het mesje bot is.
Maar, wij hadden dat groene gedoe niet in onze tijd.
Mensen namen de trein of de bus en kinderen liepen of fietsten naar school in plaats van hun moeder als 24-uurstaxi te gebruiken.
Wij hadden één stopcontact per kamer en niet een heel arsenaal aan stekkerdozen en verlengsnoeren om een dozijn apparaten van stroom te voorzien.
Wij hadden één vaste telefoon in de gang en geen mobiele telefoon om een signaal op te vangen van een satelliet die 2.000 mijl verderop in de ruimte hing, zodat we konden overleggen met anderen om de dichtstbijzijnde pizzatent te vinden.
Maar is het niet in- en intriest dat de huidige generatie klaagt over hoe verspillend wij 'oudere mensen' waren, gewoon omdat wij 'dat groene gedoe' niet hadden in onze tijd?
Beschrijf samen met een klasgenoot een aantal dingen waarop jullie zelf zouden kunnen bezuinigen.
Zijn jullie het met alles eens?
Noem ook een aantal zaken waarmee jullie het oneens zijn.
Vergelijk dat met andere klasgenoten.
Praat met elkaar over de verschillen en vul elkaar aan.
Duurzame energie
Energie uit hernieuwbare energiebronnen.
Zonne-energie
Energie opgewekt vanuit de kracht van de zon.
Windenergie
Energie opgewekt uit wind.
Waterkracht
Het benutten van stromend of vallend water om energie op te wekken.
Stuwdam
Een obstakel in een rivier waarachter een stuwmeer ontstaat.
Biobrandstof
Het opwekken van energie uit biomassa.
Aardwarmte
Op zeer grote diepte (vanaf 500 meter) zit bruikbare aardwarmte. IJsland gebruikt deze voor verwarming.
Bodemwarmte Halen we tot 100 meter diepte uit de bodem, en wordt gebruikt voor verwarming van woningen, gebouwen en bijvoorbeeld kassen.
Waterstof Met elektriciteit kan waterstof uit water gemaakt worden (elektrolyse).
Duurzaamheid Niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan dat er bijkomen, zodat mensen ze ook in de toekomst nog kunnen gebruiken.
Hulpbronnen De natuurlijke rijkdommen van onze planeet, zoals delfstoffen, water en lucht.
Eindopdracht: Duurzaamheid
De term 'duurzaamheid' hoor je tegenwoordig vaak.
duurzaam bouwen
duurzaam eten
duurzame kleding
duurzaam ondernemen
duurzaam vissen
etc.
Kies een van deze onderwerpen over duurzaamheid of bedenk zelf nog een andere vorm van duurzaamheid. Over dat onderwerp gaan jullie een eindproduct naar keuze maken.
In het eindproduct vertellen jullie iets over de grondstoffen die worden gebruikt, over de productiemethoden en over het transport van de grondstoffen en het eindproduct.
Kijk in de gereedschapskist voor ideeën om je eindproduct vorm te geven!
Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door jullie docent.
Jullie eindproduct wordt beoordeeld op:
de inhoud: het eindproduct laat zien wat wordt bedoeld met duurzaamheid.
de vorm: het eindproduct is origineel en is met zorg gemaakt.
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kun je uitleggen wat wordt bedoeld met de term 'duurzaamheid'?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je voorbeelden noemen van duurzame energiebronnen en hoe ze toegepast worden?
Hoe ging het?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je al het een en ander over duurzame energiebronnen?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Hebben jullie een eindproduct bedacht over duurzaamheid waar grondstof, productie, transport en eindproduct vermeld zijn?
Hoe verliep de samenwerking met je klasgenoot?
Het arrangement Duurzaamheid - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema ''Duurzaamheid'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdrachten leggen eerst het begrip duurzaamheid uit en je maakt een meerkeuze opdracht over wat duurzaam is en wat niet. Hierna er wordt ingegaan op duurzame hulpbronnen en duurzame energie en maak je een oefening over wat een uitputbare en een onuitputbare energie bron is. Vervolgens worden er praktische tips gegeven over hoe je zelf een duurzamer leven kunt leiden, rekening houdend met het milieu en toekomstige generaties.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Natuurlijke hulpbronnen en bronnen van energie;
Broeikaseffect;
Aardrijkskunde;
Ecologische voetafdruk/draagkracht en natuur;
Duurzaamheid;
Deze opdracht hoort bij het thema ''Duurzaamheid'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdrachten leggen eerst het begrip duurzaamheid uit en je maakt een meerkeuze opdracht over wat duurzaam is en wat niet. Hierna er wordt ingegaan op duurzame hulpbronnen en duurzame energie en maak je een oefening over wat een uitputbare en een onuitputbare energie bron is. Vervolgens worden er praktische tips gegeven over hoe je zelf een duurzamer leven kunt leiden, rekening houdend met het milieu en toekomstige generaties.
De term 'duurzaamheid' hoor je tegenwoordig vaak.
Benodigdheden
Er zijn vele definities van de term 'duurzaam'.
Veel van onze energie komt van fossiele brandstoffen, zoals aardolie, gas en kolen.
Denk hier maar eens over na!!
De term 'duurzaamheid' hoor je tegenwoordig vaak.
de inhoud: het eindproduct laat zien wat wordt bedoeld met duurzaamheid.
Intro
