Leerdoelen
In de 19e eeuw is het politieke systeem zoals we dat nu kennen ontstaan.
Na 1850 werden de eerste politieke groeperingen opgericht.
Een aantal van deze groeperingen namen het geloof als uitgangspunt.
Na deze opdracht kun je:
het jaartal noemen dat wordt gezien als het jaar waarin on poltiek systeem is ontstaan.
minimaal drie belangrijke kenmerken van de grondwet omschrijven.
van de volgende stromingen een korte omschrijving geven, een belangrijke leider noemen en een politieke partij noemen:
liberalisme
socialisme
katholieken
protestanten
Eindproduct
Je maakt een schema.
In het schema komen de vier politieke stromingen.
Achter iedere stroming komt een korte omschrijving, een belangrijke leider en een politieke partij.
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Stap 1
Alleen
Kennisbank over het onstaan van het parlementaire stelsel bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 2
Alleen + samen
Kennisbank over het liberalisme bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 3
Alleen
Kennisbank over het socialisme bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 4
Alleen
Kennisbank over de confessionelen bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 5
Alleen
Tekst lezen en bepalen door wie die is geschreven.
Stap 6
Alleen + samen
Schema maken van de vier politieke groeperingen en vergelijken met een klasgenoot.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Stap 1: 1848 - Grondwet
Het jaar 1848 wordt wel gezien als het jaar waarin ons politiek systeem is ontstaan.
In dat jaar kwam de Nederlandse grondwet tot stand.
In de grondwet werd geregeld hoe ons land geregeerd moest worden.
Ga naar de Kennisbank geschiedenis
Bestudeer de kenmerken van de grondwet.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Wat moest volgens de liberalen de politieke rol van de kerk zijn?
Hoe dachten de liberalen over de rol van de staat?
Waarom kreeg het liberalisme in de tweede helft van de 19e eeuw steeds meer aanhangers?
Hoe heet de eerste politieke partij van de liberalen?
Bespreek de antwoorden op deze vijf vragen met een klasgenoot.
Stap 3: Socialisme
Liberalen wilden zo min mogelijk bemoeienis van de staat met het leven van mensen.
Iedereen was zelf verantwoordelijk voor zijn geluk. Socialisten waren het daar niet mee eens.
Zij wilden juist dat de staat zou zorgen voor goede werkomstandigheden en een normaal loon voor de arbeiders.
Ga opnieuw naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer het onderwerp "Socialisme".
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Naast de liberalen en socialisten was er nog een derde groep: de confessionelen.
Of eigenlijk nog twee groepen: de katholieken en de protestanten.
De liberalen wilden een sterke scheiding tussen kerk en staat.
De meeste socialisten hadden niet veel op met de kerk.
De confessionelen wilden juist dat er politiek gevoerd werd op basis van het geloof.
Ga opnieuw naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina's over de confessionelen en over de confessionele partijen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Lees het onderstaande verhaal. Zorg dat je het hele verhaal begrijpt.
Als je sommige woorden niet kent, vraag je de betekenis aan een klasgenoot of aan je docent.
“Ik was een gereformeerd predikant en oprichter van de eerste politieke partij in Nederland, de ARP (Anti Revolutionaire Partij). Ik wilde met de ARP tegenwicht bieden tegen de dominante liberalen en de opkomende socialisten voor wie God nauwelijks nog een rol speelde. Mede door mijn toedoen kreeg de Nederlandse politiek te maken met de scherpe tegenstelling tussen christelijke partijen en niet-christelijke partijen. Het geloof in God moet volgens mij uitgangspunt zijn van elk handelen, dus ook van de politiek. Ik heb de emancipatie van de gereformeerden gestimuleerd door de oprichting van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Want ook de universiteiten werden gedomineerd door liberalen die een niet-christelijke wetenschap beoefenden.”
Wie is hier aan het woord?
Kies uit
Abraham Kuyper
Herman Schaepman
Domela Nieuwenhuis
Stap 6: Eindproduct
Als eindproduct maak je een schema met daarin de vier politieke groeperingen.
Achter iedere groepering zet je een korte omschrijving, een belangrijke leider en een politieke partij.
Download het lege schema. Bekijk het schema goed.
Gebruik de antwoorden op de volgende vragen om het schema te vullen.
Heb je het hele schema ingevuld?
Vergelijk je schema met het schema van een klasgenoot.
Bespreek eventuele verschillen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Wetgevende macht: Staten Generaal (Eerste en Tweede kamer)
Uitvoerende macht: regering, provincies en gemeenten
Rechterlijke macht: rechters
Grondrechten voor de burgers
De grondrechten van burgers werden in 1848 nauwkeurig omschreven. Er kwam vrijheid van godsdienst, persvrijheid, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vergadering en de vrijheid van onderwijs.
Recht van enquete en recht op amendement
De Tweede Kamer kan zelf onderzoek laten doen en kijken of de regering wel juist heeft gehandeld. Het recht van amendement houdt in dat de kamer het recht heeft om wetsvoorstellen in te dienen.
Tweede kamer controleert regering
De Tweede Kamer controleert of de regering zijn werk goed doet. De regering is daarom verplicht om de Kamer goed te informeren.
Liberalisme
Het liberalisme was een politieke stroming die de vrijheid van het individu voorop stelde. Volgens de liberalen zijn mensen voor een belangrijk deel zelf verantwoordelijk voor hun eigen geluk.
De Vrijheidsbond
De eerste politieke partij die de liberalen hebben opgericht heet de Liberale Staatspartij of 'De Vrijheidsbond'.
Socialisme
Een politieke stroming die streeft naar gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en samenhorigheid. Deze stroming zette zich onder andere in voor betere arbeidsomstandigheden voor de arbeiders.
Arbeidsomstandigheden
Dit zijn de omstandigheden waarin een werknemer moet werken. In de 19e eeuw waren veel mensen van het platteland naar de steden getrokken om te werken in de fabrieken. De werkomstandigheden waren slecht: arbeiders maakten lange werkdagen, deden vies en gevaarlijk werk en kregen weinig betaald.
Ferdinand Domela Nieuwenhuis
Ferdinand Domela Nieuwenhuis wordt gezien als de grondlegger van het socialisme. Hij vond het belangrijk om de arbeiders een stem te geven.
Confessionelen
De katholieken en protestanten worden samen wel de confessionelen genoemd. Anders dan de liberalen en de socialisten zagen zij wel een rol voor het geloof in de politiek.
De schoolstrijd
De liberalen hadden geregeld dat alleen openbare scholen geld van de overheid kregen. Dat vonden de katholieken en protestanten niet eerlijk. Zij wilden dat ook confessionele scholen overheidsgeld krijgen. De strijd van de katholieken en protestanten om geld voor hun scholen te krijgen, is bekend geworden als de schoolstrijd. In 1917 kwam er een einde aan de schoolstrijd. Vanaf dat moment krijgen alle scholen overheidsgeld.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
1848 - Grondwet
Socialisme
Confessionelen
Eindproduct
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Naast de liberalen en socialisten was er nog een derde groep: de confessionelen.
Lees het onderstaande verhaal. Zorg dat je het hele verhaal begrijpt.
Als eindproduct maak je een schema met daarin de vier politieke groeperingen.
