De 17e eeuw is er een opkomst van het absolutisme. Door het in dienst nemen van ambtenaren en het oprichten van professionele legers worden koningen in Europa steeds onafhankelijker van de adel. Bij het bestuur hebben ze niemand meer nodig. Ze willen alleen regeren zonder inspraak van wie dan ook. Zij ontlenen het recht om alleen te regeren aan de uitspraak dat God het zo gewild heeft. Lodewijk de Veertiende (XIV) is een schoolvoorbeeld van een absoluut vorst.
In het filmpje hieronder wordt het absolutisme uitgelegd. Welke acties van Lodewijk XIV is nu in onze ogen heel bijzonder? Bespreek het met een klasgenoot.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van de opdracht:
kun je beschrijven wat de begrippen absolutisme en centralisatie betekenen.
kun je uitleggen dat een koning ambtenaren en een professioneel leger nodig had om zijn bestuur te centraliseren.
kun je beschrijven wie Lodewijk XIV was en uitleggen waarom hij de Zonnekoning werd genoemd.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het bestuderen van de Kennisbank 'Staatsvorming 17e eeuw' kun je vragen over absolutisme en centralisme beantwoorden.
Stap 2
Je kunt het handelen van Lodewijk verantwoorden met de termen absolutisme en handelskapitalisme.
Stap 3
Je kunt een verslag over het leven met Lodewijk XIV uitleggen en koppelen aan het absolutisme en centralisme.
Stap 4
Je kunt van de vele verhalen die er over Lodewijk XIV geschreven zijn er twee analyseren.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de Kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht
Prezi maken over Lodewijk XIV.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Prezi
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Staatsvorming
Lodewijk XIV
De 17e eeuw is de periode van staatsvorming. Vorsten streefden naar een sterke staat die centraal werd bestuurd en waarover zij de absolute macht hadden. De uitkomst van dat streven kon heel verschillende resultaten opleveren. In Frankrijk kreeg koning Lodewijk XIV een haast goddelijke status, maar in Engeland en De Republiek zegevierde de republikeinse staatsvorm.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De Franse koning Lodewijk XIV (1643-1715) staat bekend als een absoluut vorst. Hij benoemde Jean-Baptiste Colbert (1619-1683), de zoon van een rijke lakenkoopman, tot minister. Dat was voor die tijd een bijzonder benoemingsbeleid, omdat Colbert niet van adel was.
Stap 3: Louis de Rouvroy
Louis de Rouvroy,
hertog De Saint-Simon
Louis de Rouvroy, hertog De Saint-Simon (1675-1755), is een hoge edelman aan het hof van koning Lodewijk XIV van Frankrijk. Hij houdt dagboeken bij van zijn belevenissen aan het hof in Versailles.
Over het jaar 1692 schrijft hij:
Voordat de koning aan tafel ging, tussen zeven en tien uur, was er een toeloop van het hele hof in de staatsievertrekken van een van de salons aan het eind van de spiegelzaal. Eerst was er muziek en daarna stonden er in alle vertrekken tafels klaar voor alle soorten spelletjes. Een tafel voor een kaartspel, een biljart, etc. Iedereen kon vrijelijk een partijtje spelen met wie hij maar wilde en kon meer tafels laten komen als ze allemaal bezet waren. Achter de biljartzaal was een vertrek waar verfrissingen stonden opgediend, overal was volop licht.
Toen deze gewoonte nog nieuw was, verscheen de koning zelf ook nog aan de speeltafels. Maar hij liet zichzelf allang niet meer zien, hoewel hij wenste dat de rest van het hof trouw verscheen. Iedereen stroomde toe om hem te behagen.
Hijzelf liet zich 's avonds bij Madame de Maintenon (zijn tweede vrouw) door de verschillende ministers, de een na de ander, verslag van zaken uitbrengen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Grootmacht
Een partij, vaak een staat, met een dominante positie op een bepaald gebied.
Huwelijkspolitiek
Vorsten probeerden door strategisch huwelijken hun machtspositie te versterken en hun grondgebied te vergroten.
Absolutisme
Absolutisme is een manier van regeren waarbij alle macht bij de koning (vorst) van het land ligt. Hij kan alles zelf beslissen, zonder dat anderen invloed hebben.
Hofhouding
De hofhouding of het hof is het geheel van personen waarmee een (geestelijke) machthebber zich omringt. De hofhouding bestond in de vroegere eeuwen niet alleen uit de huishouding van een vorst, maar vormde ook het bestuurlijke en culturele centrum van een land en kon wel een paar duizend personen omvatten.
Verpersoonlijking
De identiteit van iemand anders aannemen door gebruik te maken van de identificatie van die persoon.
Koning Karel I van Engeland
Karel I was koning. Hij is de enige Britse vorst ooit die werd afgezet en onthoofd.
Ferdinand II
Habsburgse vorst en keizer van het Heilige Roomse Rijk in de periode 1620 - 1637.
Lodewijk de XIV
Lodewijk XIV (1638-1715), de Zonnekoning van Frankrijk, was 72 jaar koning van Frankrijk. Tijdens de regeerperiode van Lodewijk XIV bereikte het absolutisme een hoogtepunt.
Centralisatie
Het streven naar een organisatie of natie die zo veel mogelijk vanuit één centraal punt of zelfs door één centraal orgaan of persoon bestuurd wordt.
Eindopdracht: Lodewijk XIV
Je gaat samen met een klasgenoot een prezi maken.
In de presentatie zet je de Zonnekoning Lodewijk XIV centraal. Om hem heen zet je de volgende onderwerpen/begrippen:
absolutisme
paleis van Versailles en het leven aan het hof
oorlogen van Lodewijk XIV.
In de prezi vertel je over ieder onderwerp/begrip iets aan de hand van afbeeldingen, korte stukjes tekst en filmpjes.
Laat jullie prezi beoordelen door een ander tweetal.
Jullie beoordelen ook hun prezi.
Geef op een goede manier feedback.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor je presentatie:
als je de verschillende onderwerpen over Lodewijk XIV in je prezi hebt behandeld.
als je prezi passende afbeeldingen en filmpjes bevat en met zorg is gemaakt.
Klaar?
Laat jullie prezi beoordelen door jullie docent.
Hij/zij let op de inhoud en de vormgeving van de presentatie.
Jezelf op een goede manier presenteren is een belangrijke vaardigheid in deze maatschappij. Je laat zien waar je mee bezig bent geweest, waar je je in hebt verdiept en welke kennis je hebt opgedaan. Powerpoint of Prezi zijn programma's die jou kunnen helpen om informatie te presenteren.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Gaf de video een duidelijk beeld van het absolutisme?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je beschrijven wat de begrippen absolutisme en centralisatie betekenen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Heb je de opdrachten op tijd afgekregen?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Vond je het fijn om de opdracht samen te doen?
Hoe verliep de samenwerking? Hebben jullie de taken eerlijk verdeeld? Hadden jullie beide evenveel inbreng?
Hoe vond je het om een presentatie te geven?
Het arrangement Absolutisme - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 6 met het onderwerp: Absolutisme. De 17e eeuw is er een opkomst van het absolutisme. Door het in dienst nemen van ambtenaren en het oprichten van professionele legers worden koningen in Europa steeds onafhankelijker van de adel. Bij het bestuur hebben ze niemand meer nodig. Ze willen alleen regeren zonder inspraak van wie dan ook. Zij ontlenen het recht om alleen te regeren aan de uitspraak dat God het zo gewild heeft. Vorsten zorgden voor politiek goed gekozen huwelijken (of juist niet huwen), zorgden voor een permanent leger en een ambtenarenapparaat om belasting te innen om zelf de absolute macht over het land te hebben en behouden. In Frankrijk kreeg Koning Lodewijk de XIV zelfs een goddelijke status. Andere vorsten die streefden naar absolute macht in deze tijd waren Ferdinand II en Koning Karel I van Engeland. Begrippen die verder bij deze les horen zijn: grootmacht, huwelijkspolitiek, hofhouding, verpersoonlijking en centralisatie.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Denken over staat en maatschappij in de Verlichting;
De Verlichting;
De tijd van pruiken en revoluties (1700 - 1800);
De tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700);
Geschiedenis;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 6 met het onderwerp: Absolutisme. De 17e eeuw is er een opkomst van het absolutisme. Door het in dienst nemen van ambtenaren en het oprichten van professionele legers worden koningen in Europa steeds onafhankelijker van de adel. Bij het bestuur hebben ze niemand meer nodig. Ze willen alleen regeren zonder inspraak van wie dan ook. Zij ontlenen het recht om alleen te regeren aan de uitspraak dat God het zo gewild heeft. Vorsten zorgden voor politiek goed gekozen huwelijken (of juist niet huwen), zorgden voor een permanent leger en een ambtenarenapparaat om belasting te innen om zelf de absolute macht over het land te hebben en behouden. In Frankrijk kreeg Koning Lodewijk de XIV zelfs een goddelijke status. Andere vorsten die streefden naar absolute macht in deze tijd waren Ferdinand II en Koning Karel I van Engeland. Begrippen die verder bij deze les horen zijn: grootmacht, huwelijkspolitiek, hofhouding, verpersoonlijking en centralisatie.
De 17e eeuw is er een opkomst van het absolutisme. Door het in dienst nemen van ambtenaren en het oprichten van professionele legers worden koningen in Europa steeds onafhankelijker van de adel. Bij het bestuur hebben ze niemand meer nodig. Ze willen alleen regeren zonder inspraak van wie dan ook. Zij ontlenen het recht om alleen te regeren aan de uitspraak dat God het zo gewild heeft. Lodewijk de Veertiende (XIV) is een schoolvoorbeeld van een absoluut vorst.
Aan het eind van de opdracht:
Benodigdheden
Je gaat samen met een klasgenoot een prezi maken.
Intro
