Vanaf 1500 ontdekten Europese reizigers grote gebieden in Azië en Amerika die tot dan toe onbekend waren. In deze gebieden konden grote winsten worden gemaakt door handel overzee.
Zo begon de macht van Europa zich over de wereld uit te breiden.
Kijk naar de volgende video. Welk land begon met de overzeese reizen?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
twee uitvindingen noemen en uitleggen waarom deze uitvindingen de Europese expansie mede mogelijk maakten.
uitleggen wat het doel was van de Europese expansie overzee.
illustreren wat de gevolgen waren van de Europese expansie overzee.
met voorbeelden aantonen hoe Europeanen de nieuw ontdekte gebieden exploiteerden.
argumenteren waarom de ontdekkingsreizen belangrijke gevolgen hadden voor de hele wereld.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het bestuderen van de Kennisbank kun je vragen beantwoorden over uitvindingen die de ontwikkeling van de ontdekkingsreizigers hebben beïnvloed.
Stap 2
Na het bestuderen van de Kennisbank kun je vragen beantwoorden over de ontdekkingsreizen en de exploitatie.
Stap 3
Je kunt informatie uit een bron gebruiken om vragen over de specerijenhandel te beantwoorden.
Stap 4
Je kunt, door het lezen van correspondentie uit het jaar 1500, de economische en godsdienstige motieven van de ontdekkingsreizigers benoemen.
Stap 5
Je kunt de Nederlandse ontdekkingsreizen in kaart brengen.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Hier vind je de kennisbank en de begrippenlijst die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een quiz over de vier belangrijke ontdekkingsreizigers.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
-
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Aan het eind van de 15e eeuw was de wereld buiten Europa nog praktisch onbekend terrein. Van Afrika was alleen de noordkust verkend door de Portugezen.
Portugezen en Spanjaarden maakten in de 15e eeuw ontdekkingsreizen. De westkust van Afrika werd in zuidelijke richting verkend om een doorgang te vinden naar lucratieve handelsgebieden in Azië.
Lees in de Kennisbank geschiedenis over de uitvindingen die het ontdekken van de wereld makkelijker maakten en beantwoord de drie vragen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De handel in specerijen uit Azië volgde tot ongeveer 1500 een landroute.
Met karavanen werd de kostbare handelswaar naar de kust van de Middellandse Zee gebracht.
Stap 4: Manuel I
Stap 5: Ontdekkingsreizigers
Oude wereldkaart
Nederlandse ontdekkingsreizigers
In deze opdracht maakte je kennis met vier beroemde ontdekkingsreizigers. Er waren er nog veel meer!
Ook Nederlanders hebben een aandeel geleverd in het ontdekken van onbekende gebieden. Hun namen kom je nog steeds tegen in de atlas.
Columbus
Columbus wist het Spaanse hof te interesseren voor zijn plan om naar het westen te varen en zo Indië te bereiken. In 1492 ontdekte hij Amerika.
Diaz
Bartolomeus Diaz was de eerste ontdekkingsreiziger die over zee de meest zuidelijke punt van Afrika bereikte (1486).
Ontdekkingsreizen
Reizen waarmee niet of weinig bekende gebieden verkend worden. In de tweede helft van de 15e eeuw groeide het idee dat Indië over zee te bereiken moest zijn.
Sextant
Hiermee kon de hoogte van een hemellichaam worden bepaald. Het sextant kon ook gebruikt worden voor de plaatsbepaling op zee gedurende de nacht.
Magalhães
De Portugees Fernao Magalhães maakte in opdracht van het Spaanse hof de eerste reis om de wereld (1519-1522).
Barentsz
De Terschellinger Barentsz probeert een noordoostelijke doorvaart naar Indië te vinden in 1596.
Christenen
Een christen is een aanhanger van het christendom, of een volgeling van Jezus Christus.
Indianen
De oorspronkelijke bewoners van Amerika.
Kwadrant
Een navigatie-instrument waarmee zeevaarders ook 's nachts de positie van hun schip konden bepalen.
Da Gama
De Portugezen wilden verder dan de zuidpunt van Afrika. Vasco da Gama bereikte in 1498 India.
Klimaat
De gemiddelde weerstoestand over een periode van minimaal 30 jaar.
Edelmetaal
Metaal dat niet tot nauwelijks aangetast kan worden door oxidatie. Voorbeelden zijn goud en platina.
Staatsgeheim
Informatie die vanwege inhoud of aard beperkt of niet verspreid mag worden.
Cartografie
Wetenschap die zich bezig houdt met het maken en ontwerpen van kaarten.
Kaap de Goede Hoop
Gelegen in Zuid-Afrika. Deze kaap wordt traditioneel gezien als markering voor de overgang tussen de Atlantische Oceaan en de Indische Oceaan.
Boordgeschut
Het bewapenen van de schepen.
Scheepsbouw
Een specialisatie in de techniek waarin men zich bezighoudt met de bouw van schepen en boten.
Handelsroute
Een door handelaren gebruikte verbinding over land of water.
Astrolabium
Een toestel waarmee de stand van de hemellichamen aan land nauwkeurig gemeten kon worden. Het astrolabium was 1200 jaar lang het voornaamste instrument voor navigatie.
Technische uitvindingen
Een aantal technische uitvindingen in de tweede helft van de 15e eeuw maakte het makkelijker om op zee je plaats te bepalen. Er kwamen betere schepen, betere en meer gedetailleerde kaarten en betere navigatie-instrumenten.
Eindopdracht A: Toets
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets 'De Europese expansie'.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Als je kiest voor eindopdracht B ga je samen met een klasgenoot een quiz maken.
Je quiz gaat over de vier ontdekkingsreizigers uit deze les: Columbus, Diaz, Da Gama, Magalhães.
Maak per ontdekkingsreiziger 4–6 vragen en antwoorden over belangrijke kenmerken van zijn ontdekking. De informatie kun je in de les vinden, maar ook op betrouwbare websites.
Verdeel de taken.
Beoordeling
Jullie krijgen een goede beoordeling voor de opdracht als:
De quiz minimaal 20 vragen bevat.
De vragen goed verdeeld zijn over de vier ontdekkingsreizigers uit deze les.
De quiz niet te makkelijk en niet te moeilijk is; de quiz moet door klasgenoten te maken zijn met behulp van de les en van internet.
De quiz wordt gedeeld (bijv. via internet).
De quiz op tijd klaar is.
Klaar?
Maak de quiz van een ander en zorg dat anderen jouw quiz kunnen vinden.
Laat de quiz ook beoordelen door je docent.
Bij het maken van een quiz ontwerp je zelf de vragen in groepjes. Via een puntensysteem wordt de winnaar bepaald. Daarna worden de antwoorden besproken.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Vond je dat de video goed aansloot bij de informatie die je in deze opdracht hebt gekregen?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je uitleggen wat de invloed van de uitvindingen is op de Europese expansies?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Heb je de zelftoets op tijd afgekregen?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Heb je gekozen voor de toets of het maken van de quiz? Was je achteraf blij met de keuze die je gemaakt hebt?
Het arrangement Europese expansie - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 5 met het onderwerp: Europese expansie. Vanaf 1500 ontdekten Europese reizigers grote gebieden in Azië en Amerika. Europese landen voegden deze gebieden toe aan hun grondgebied. Zo begon de macht van Europa zich over de wereld uit te breiden. Je spreekt van 'Europese expansie'. Het materiaal bespreekt waarom de Europese expansie overzee plaatsvond en wat voor gevolgen dit had voor zowel overzee als voor de hele wereld. Dit werd mogelijk gemaakt door snel ontwikkelde scheepsvaart en het gebruik van kaarten en andere nieuwe uitvindingen. Er wordt besproken dat Europeanen in de nieuw ontdekte gebieden winst maakten door onder andere exploitatie. Begrippen die bij deze les horen zijn Columbus, Diaz, ontdekkingsreizen, sextant, Magalhães, Barentsz, christenen, indianen, kwadrant, Da Gama, edelmetaal, Kaap de Goede Hoop, astrolabium en technische uitvindingen.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Begin van de overzeese Europese expansie;
Ontdekkingsreizen;
De tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600);
Geschiedenis;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 5 met het onderwerp: Europese expansie. Vanaf 1500 ontdekten Europese reizigers grote gebieden in Azië en Amerika. Europese landen voegden deze gebieden toe aan hun grondgebied. Zo begon de macht van Europa zich over de wereld uit te breiden. Je spreekt van 'Europese expansie'. Het materiaal bespreekt waarom de Europese expansie overzee plaatsvond en wat voor gevolgen dit had voor zowel overzee als voor de hele wereld. Dit werd mogelijk gemaakt door snel ontwikkelde scheepsvaart en het gebruik van kaarten en andere nieuwe uitvindingen. Er wordt besproken dat Europeanen in de nieuw ontdekte gebieden winst maakten door onder andere exploitatie. Begrippen die bij deze les horen zijn Columbus, Diaz, ontdekkingsreizen, sextant, Magalhães, Barentsz, christenen, indianen, kwadrant, Da Gama, edelmetaal, Kaap de Goede Hoop, astrolabium en technische uitvindingen.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Europese expansie
Ontdekkingsreizen en exploitatie
De Europese expansie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Vanaf 1500 ontdekten Europese reizigers grote gebieden in Azië en Amerika die tot dan toe onbekend waren. In deze gebieden konden grote winsten worden gemaakt door handel overzee.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Benodigdheden
Aan het eind van de 15e eeuw was de wereld buiten Europa nog praktisch onbekend terrein. Van Afrika was alleen de noordkust verkend door de Portugezen.
Als je kiest voor eindopdracht B ga je samen met een klasgenoot een quiz maken.
Intro
