BASIS Havo kunsttheorie Film/Theater

1.1. Introductieles Modern

Iedereen kent wel het woord 'modern'. Het betekent: 'van deze tijd, snel, nieuw, zakelijk, functioneel'. In de kunst heeft het woord 'modernisme' betrekking op de vernieuwende (avant-garde) kunst uit de eerste helf van de twintigste eeuw. Een tijd waar er een breuk onstaat tussen de oude kunst en nieuwe kunst. Kunstenaars zijn op zoek naar vernieuwing, willen origineel, uniek en onafhankelijk zijn (autonoom) en breken met het verleden. Zij geloven dat kunst de wereld kan verbeteren (utopie). Kunstenaars hebben ook een sterke wens tot vernieuwing van de kunst zelf en laten de geldende regels los en gaan experimenteren.

Toen de 19e eeuw overging in de 20e eeuw heerstte bij velen het gevoel dat niet alleen een nieuwe eeuw was begonnen, maar een heel nieuw tijdperk. Ontdekkingen en uitvindingen in de wetenschap volgden elkaar in razend tempo op en kregen steeds meer invloed op de samenleving. De mogelijkheden leken onbegrensd: massacommunicatie, auto's, vliegtuigen, treinen, fotografie, elektrisch licht, de wereld veranderde voor iedereen voorgoed.

Maar in de eerste helft van de 20^e eeuw werd de tijd ook getekend door twee wereldoorlogen, de economische wereldcrisis en de opkomst van het fascisme. Er was veel onrust, kunstenaars wilden uiting geven aan deze gevoelens van angst en wanhoop.

Kunstenaars lieten zich inspireren door de psychoanalyse van Sigmund Freud. Het gevoel van de kustenaar werd belangrijker dan het gevoel dat het werk bij de toeschouwers opriep. Ze gingen steeds persoonlijker en autonoom (zelfstandig, niet in opdracht van iemand) te werk. Het grote publiek haakte steeds meer af, ze begrepen vaak niet wat de kunstenaar wilde zeggen.

Giacomo Balla - Snelheid van een motorfiets

Een aantal kunstenaars wilde de 'oude' wereld kwijt. Ze verheerlijkten het dynamische, moderne leven. Anderen kozen voor 'antikunst' en een rebelse aanpak. En weer anderen zochten inspiratie bij andere culturen. Volkskunst en exotische kunst waren volgens hen nog niet bedorven en nog heel puur. Ze beschouden de volkskunst als expressief, krachtig, intuïtief (op het gevoel) en magisch.

Picasso - Afrikaanse maskers

Begin 20e eeuw namen kunstenaars dus steeds meer vrijheid. Maar er zijn nog altijd totalitaire regimes die hun kunstenaars dwongen om propagandakunst te maken. Ze pasten censuur toe als men zich daaraan ontrok. Zodra Stalin aan de macht komt verwerpt hij alle kunst en staat alleen socialistisch realisme toe. Hitler legt vast aan welke regels een kunstenaar zich moet houden. Kunst moet realistisch zijn, dit is beter te gebruiken voor propaganda en bevat geen boodschappen die het regime belachelijk kunnen maken.

Naast alle nieuwe ontwikkelingen was er gelukkig ook zeker ruimte voor amusement. Men kon er de zorgen en ellende even mee vergeten. Revues en musicals, maar ook de opkomst van de (geluids)film zorgden hiervoor. Film bleek een massamedium bij uitstek.

Wat gaan we deze les doen?
In het begin van de 20e eeuw vinden er veel veranderingen plaats in de westerse wereld. We laten dit in deze les zien aan de hand van beeld- en geluidsmateriaal.

We noemen deze periode: de cultuur van het moderne ( +/- 1900 - 1950).

Werkblad 1
Op dit werkblad rangschik je de plaatjes in de chronologische volgorde. Je begint met het oudste voorbeeld.

De plaatjes hebben betrekking op mode, beeldende kunst, techniek en dans.

Open bestand Werkblad 1 Introductieles Modern

Werkblad 2
Op het volgende werkblad orden je de plaatjes in twee groepen: een voor 1900 en een na 1900.
Je let hierbij op de volgende twee punten: Opdrachtgever en inspiratiebron

Open bestand Werkblad 2 Introductieles Modern

Open bestand PPT Intro Moderne tijd en Fotografie

Colofon

Het arrangement BASIS Havo kunsttheorie Film/Theater is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: Kunsttheorie ATC Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd: 2018-01-19 14:08:20
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld

Bronnen

Bron	Type
Film: Kunst en de nieuwe media http://www.npo.nl/kunstlicht-next/26-11-2013/NPS_1228099	Link
Jan Dibbets: film portscapes: 2009, Rotterdam https://www.youtube.com/watch?v=w02NWe_bzeA	Link
Hilversum: tentoonstelling mediakunst https://www.youtube.com/watch?v=DHeL_BEyU4g	Link
Film: Moulin Rouge, 2001: post moderne kenmerken http://www.filmkrant.nl/_titelindex_M/2465	Link
De Arts & Crafs beweging: kenmerken en idealen. https://youtu.be/06eHpfApePI	Video
Industriele revolutie https://youtu.be/C0MJL-MH6kY	Video
Palais Garnier: de opera in Parijs https://youtu.be/Tjb0MoJr3uQ	Video
Vaudeville: optreden met dieren https://youtu.be/SEGFLtayoMI	Video
Naturalistisch theater: Herman Heijermans: Op hoop van zegen https://www.youtube.com/watch?v=F0ht0YgoRQ0	Video
http://berkela.home.xs4all.nl/skelet/les%2003%20b.html http://berkela.home.xs4all.nl/skelet/les%2003%20b.html	Link

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

ATC, Kunsttheorie. (z.d.).

BASIS kunsttheorie Muziek/Dans

https://maken.wikiwijs.nl/56663/BASIS__kunsttheorie__Muziek_Dans

ATC, Kunsttheorie. (z.d.).

BASIS Havo kunsttheorie Beeldend/Architectuur

https://maken.wikiwijs.nl/56664/BASIS_Havo_kunsttheorie__Beeldend_Architectuur