Bijen

Bijen

BIJEN

bij
bij
bij 2
bij 2
bij 3
bij 3

bestuiving

Bloemen die ingericht zijn voor windbestuiving produceren heel veel licht stuifmeel.

Door de wind wordt dit stuifmeel overgebracht.
De stuifmeelkorrels plakken vast aan de stempel en de bevruchting kan beginnen.
Bijvoorbeeld hazelaar en granen.
 

Bloemen die ingericht zijn voor insectenbestuiving produceren stuifmeel dat gemakkelijk aan het haarkleed van bestuivende insecten blijft hangen. Tijdens het bloembezoek gaat het stuifmeel aan de haren van de bijen zitten en wordt zo van bloem naar bloem getransporteerd.

Bijvoorbeeld fruitteeltgewassen en courgettes.
bestuif 1
bestuif 1
bestuif 2
bestuif 2

manieren van bestuiven

bestuif 3
bestuif 3
Hommels, vliegen en solitaire bijen bestuiven ook. De honingbij is de kampioen bestuiver!
In de bijenkast leven bv. tijdens de appelbloei zo’n 20.000 werkbijen. Dit geeft een enorme hoeveelheid bestuivers.
Honingbijen beginnen te vliegen bij een temperatuur van 12°C. Het meest productief zijn ze tussen de18 en 25°C.
 
Hommels zijn er dan nog nauwelijks. Hun koninginnen beginnen net met een nestje te maken.
Ook andere bestuivers zijn pas in geringe aantallen aanwezig.
bestuif 4
bestuif 4
bestuif 5
bestuif 5

noodzaak bestuiven

Naast hommels, vliegen en solitaire bijen nemen de honingbijen  voor 80% deel aan de bestuiving van bloemen van wilde planten en bomen. Een enorme bijdrage dus voor de verrijking van de natuur.
Denk eens aan een bloeiende weide met paardenbloemen of in de winter aan een struik vol met bessen waaraan de vogels zich te goed doen. Zonder bestuiving zou dit moois verdwijnen.
 
Daarom is bijen houden niet alleen een hobby, maar ook een must!
Want: honing kun je kopen, bestuiving niet!

techniek van bestuiven

bestuiving
bestuiving
Wat is bestuiving?
Bestuiving is het overbrengen van stuifmeel van de meeldraden naar de kleverige stamper. Daar groeit de stuifmeelkorrel via de stempelbuis naar het vruchtbeginsel en versmelt met de vrouwelijke eicel. Het zaad (de vrucht) kan gaan groeien.

waarom stuifmeel?

Stuifmeel is het brood voor de bijen. De eiwitten in het stuifmeel zijn belangrijk voor het opkweken en verzorgen van het broed, de opbouw van de voedersapklieren, de wasklieren, het vetlichaam en het eiwit-vetgehalte van de opgroeiende bij. Het bepaalt tevens de levensduur van de winterbijen: de levensduur van pas uitgekomen bijen wordt verdubbeld door een verhoogde stuifmeelvoeding toediening.
Het stuifmeel bevat o.a. water, vetten, eiwitten, suikers, minerale stoffen, vitaminen, vrije aminozuren, geurstoffen, antibiotica, hormoonachtige stoffen en minerale stoffen.
Een volk verzamelt per jaar ongeveer 30 kilo tot 60kg stuifmeel.
Een pot honing van 450 gram bevat zo ongeveer 1 miljoen pollen! Om honing met een soortnaam te mogen aanduiden, zoals bijvoorbeeld Heidehoning, Klaverhoning, enzovoort, moet er minimaal 45% pollen van de aangegeven soort pollen in de honing aanwezig zijn. Dit kan onderzocht worden door het verrichten van een pollenanalyse.

stuifmeel medisch

"Honing uit de omgeving werkt tot op zekere hoogte tegen hooikoorts. Bij het in de lucht komen van stuifmeel krijgt één op de zes mensen hooikoortsklachten. De stof Histamine, die daardoor in het lichaam vrijkomt, zorgt voor een overdreven afweerreactie met ziekteverschijnselen als gevolg zoals een verstopte neus, benauwdheid, jeukende ogen enzovoort.
 
Onderzoek geeft aan dat bij de meeste mensen het immuunsysteem in het lichaam geactiveerd kan worden door het innemen van honing waarin de pollen verwerkt zitten uit diezelfde omgeving. Komen later de stuifmeelpollen in de lucht bij de voorjaarsbloei dan is het lichaam beter bestand tegen de inbreuk van deze pollen. Onvoldoende bekend is de hoeveelheid pollenkorrels in de honing nodig zijn om juist dit immuunsysteem te activeren. In een theelepel met honing (ongeveer 10gram) zitten gemiddeld 50.000 pollenkorrels. Dat is voldoende om door het menselijk immuunsysteem herkend te worden en bij een dagelijkse dosis van een theelepel een therapeutisch effect te geven."

bijendans

Verkenners onderzoeken waar er honing te verkrijgen is. Ze vliegen terug naar de korf en doen een dans om de werkers

te vertellen welke kant ze op moeten vliegen.

bijendans

getallen

Naar schatting is 80% van alle planten op aarde voor voortplanting en evolutie afhankelijk van bestuiving door de naar schatting twintigduizend bijensoorten op aarde. Ook de landbouw is voor een belangrijk deel aangewezen op deze bestuivers. De door mensen gehouden honingbij en de gedomesticeerde hommel zijn samen goed voor 80 tot 90% van alle dierlijke bestuiving in de landbouw. De resterende 10 tot 20% gebeurt door wilde bestuivers. Circa 90 belangrijke landbouwgewassen zijn afhankelijk van deze bestuivende insecten, hieronder vallen allerlei soorten fruit en groente maar ook koolzaad, sojabonen, koffie en chocola. Die gewassen vormen een derde deel van de totale wereldvoedselproductie

situatie Nederland

Van de 350 bijensoorten die in Nederland leven zijn er 188 bedreigd met uitsterven (zij staan op de zogenaamde rode lijst). Schrikbarende getallen. Daarnaast had Nederland de hoogste bijensterfte van Europa in 2009-2010, namelijk 29% in tegenstelling tot de normale 8%. Sindsdien is deze situatie niet merkbaar verbeterd.

de 3 P's. Pollenschaarste, Pathogenen en Pesticiden

De belangrijkste oorzaken van deze bijensterfte zijn de volgende:
•Achteruitgang van natuurkwaliteit door terugloop in biodiversiteit van het plantenrijk waardoor er te weinig drachtplanten en wilde bloemen voor de bijen zijn. Ook het verdwijnen van leefgebied en nestgelegenheid voor wilde bijensoorten speelt een rol.
•Monocultuur en schaalvergroting in de landbouw en landschap met als gevolg een te eenzijdig stuifmeel aanbod; door het beperkte aanbod in plantensoorten die allemaal tegelijk bloeien is het stuifmeelaanbod  ook niet goed verdeeld over het jaar.
•De opmars van de varroamijt en de daarmee gepaard gaande opmars van bijenziekten die door deze mijt worden overgedragen.
•De grootschalige introductie van voor bijen giftige systemische (dat wil zeggen: landbouwgif dat preventief en voortdurend wordt ingezet, niet incidenteel om acute plagen te bestrijden) insecticiden, met name de zogenaamde neonicotinoïden.

probleem

probleem
probleem

bijenkerkhof

kerkhof
kerkhof

bestuiving China

Vanwege tekort aan natuurlijke bestuivers worden in China bepaalde gewassen handmatig bestoven. Dit kan onder andere met hulp van een veer worden gedaan.

china 1
china 1
china 2
china 2

handbestuiving met veer

met veertje bestuiven
met veertje bestuiven

oorzaken

monsanto
monsanto
geld
geld
roundup
roundup
moord op de honingbij
moord op de honingbij

wijze mannen

einstein
einstein

nog 2 jaar te leven?

Conclusie
Op de vraag of het volledig uitsterven van de bijen een ramp zou zijn voor de wereldvoedselvoorziening is het antwoord ‘ja’. De productie zou naar schatting met 10 procent teruglopen, wat op veel plekken in de wereld tot schaarste zou leiden. Bovendien zou de variatie in het voedselaanbod flink afnemen, omdat groente en vooral fruit  voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van bestuiving door bijen. Maar ook andere dieren (insecten, vogels) kunnen bestuiven en bestuiving met de hand is ook altijd nog een optie. Bovendien zijn veel basis ingrediënten  zoals rijst en  graan niet afhankelijk van bestuiving. Er zal dus ruim voldoende voedsel overblijven om het voortbestaan van de mens te garanderen. De bewering dat de mensheid binnen twee jaar volgt  als de bijen zijn uitgestorven, beoordelen we dan ook als onwaar.
(Bron: Artikel NRC next)

Koos Biesmeijer

In de onderstaande link het rapport van Koos Biesmeijer. Hier vind je veel achtergrondinformatie over bestuiving door bijen.

bestuivers Biesmeijer

Karl von Frisch

Karl von Frisch heeft de bijendans "ontdekt". In de link meer informatie.

Karl von Frisch

  • Het arrangement Bijen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Johan Schuppert
    Laatst gewijzigd
    2014-12-27 15:03:19
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    0 uur 50 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    bijendans
    https://youtu.be/nD0wA5CTM0A     		Video
    bestuivers Biesmeijer
    http://www.bestuivers.nl/Portals/5/presentatie%204%20juli/Biesmeijer.pdf     		Link
    Karl von Frisch
    http://nl.wikipedia.org/wiki/Karl_von_Frisch     		Link

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van