In het verleden zijn er rugmaaiers gemaakt met een flexibele slang. De machines trilden echter enorm.
Vandaar dat men overging naar een maaier met een vaste maaiboom. Op plekken waar je makkelijk kunt komen worden bosmaaiers gebruikt die op een onderstel worden geplaatst. Fabrikanten zijn tegenwoordig in staat om rugmaaiers met een flexibele slang te maken, die heel weinig trillen.
Een andere ontwikkeling is de accu. De huidige accu's zijn relatief snel leeg. Maar in de toekomst zal het gebruik toenemen. Voordelen zijn namelijk dat de accumaaier veel minder geluid maakt. Daarnaast heb je geen uitlaatgassen die vrijkomen.
rugmaaier en accu aangedreven
rugmaaier
accu aangedreven bosmaaier
werking accu
De accu is de toekomst. Op dit moment zijn er accu bosmaaiers met genoeg kracht om gras en zwaardere pollen af te maaien. Accugereedschap wordt steeds sterker en de accu hoeft steeds minder vaak opgeladen te worden. Hieronder de weerking van een accu. Minder geluid, minder trillingen, geen uitlaatgassen, minder gewicht. Zelfde werking...
werking accu
de bouw
•Motor: De meeste bosmaaiers hebben een 2-takt motor. Dit omdat de machine dan in elke gewenste positie gehouden kan worden. Er zijn echter een paar fabricanten die een 4 takt motor op mengsmering hebben uitgebracht. 4 takt motoren zijn namelijk zuiniger en door het lagere toerental maken ze minder geluid.
•Maaiboom: De maaiboom is de aandrijfas van de motor naar het tandwielhuis.
•Stuurboom: De stuurboom is er in 2 types: gebogen en recht. Rechte sturen worden gebruikt voor machines waar je vooral mee zaagt, terwijl de gebogen sturen prettiger werken bij licht werk zoals gras maaien.
•Ophangoog: Met dit oog kun je er voor zorgen dat de machine in balans is. Een goed afgestelde bosmaaier zweeft met het garnituur net boven de grond.
•Draagstel: Dit wordt ook wel tuig of genoemd. Dankzij dit draagstel wordt het gewicht van de machine verdeeld over de schouders en de rug.
•Tandwielhuis: De as van de maaiboom draait rond. In het tandwielhuis wordt deze beweging omgezet in een draaiend garnituur.
Het tandwielhuis is instelbaar in elke gewenste hoek. Als je op een helling werkt, kun je het garnituur onder dezelfde hoek instellen.
•Garnituur: Dit is de naam voor het maaigereedschap. Veel gebruikt zijn draad, slagmes en zaagblad.
•Beschermkap: Er zijn diverse modellen. Bij elk garnituur hoort een andere beschermkap. Als je wisselt van garnituur, moet je dus ook een andere beschermkap plaatsen!
garnituur
garnituren.
De meest gebruikte garnituren zijn:
Draad: draad wordt gebruikt voor gras en lichte onkruiden. Er zijn types met 2 draden en met 4 draden. De draden slijten door het gebruik af. Bij oude uitvoeringen moet je handmatig het draad verlengen, maar veel machines hebben een semi automatische verlenging. Als je met de kop van de spoel de grond raakt, terwijl je op dat moment ook gas geeft, wordt het draad verlengd. Als het draad te lang is, wordt dit draad door een afkortmesje, die in de beschermkap zit, afgesneden tot de juiste lengte.
beschermkap draad. De beschermkap is van kunststof. Onder deze kunststof kap zie je een strip. Op deze strip zit een afkortmesje. De draadkop is hoger dan een slagmes. De strip zorgt voor bescherming tegen opspattend gras.
Slagmes: Met het slagmes kun je zwaardere onkruiden te lijf en zelfs kleine bomen (tot pink dik) kun je er mee afslaan. Geschikt dus voor riet, bramen, heide, bodembedekkers, onkruiden en houtige gewassen.
beschermkap slagmes. Dit is een kunststof kap. Bij sommige merken bosmaaiers kun je een draadkop beschermkap eenvoudig ombouwen naar een beschermkap voor slagmes door de strip te verwijderen. Bij andere fabrikanten moet je de gehele beschermkap vervangen.
Zaagblad: Met een zaagblad kun je houtige beplanting tot 12 cm doorsnede doorzagen.
beschermkap zaagblad: Dit is een kleine metalen kap. De kap is van metaal omdat grotere stukken hout tegen de kap aankomen.
bramenmes, plastic mesjes
bramenmes
plastic mesjes op schotel
Daarnaast zijn er ook speciale messen voor bramen te koop.
In het verleden werden bosmaaiers met plastic mesjes verkocht. Deze mesjes zaten aan een schotel vast. Door de middelpuntvliedende kracht gingen de mesjes naar buiten. Bij een obstakel klappen de mesjes naar binnen. Echter, soms brak een mesje af en werd weggeslingerd.
bramenmes versus slagmes
Het slagmes wordt gebruikt voor ruw onkruid, riet, jonge opslag en bramen. Maar bij hoge bramen wordt dit een lastig karwei. In de video's hieronder zie je een demo met slagmes en shreddermes. Bekijk de video's en ontdek de verschillen in werkwijze en resultaat.
slagmes in bramen
schreddermes in bramen
achtergrondinfo. weedlover
De firma weedlover verkoopt schotels, waarin je draden met een bolletje kunt plaatsen. Er zijn verschillende draaddiktes te koop voor verschillende doeleinden. Daarnaast hebben ze een staalborstel voor de bosmaaier op de markt gebracht.
vervangen draad weedlover
weedlover
weedlover borstel
onkruidborstels
onkruidborstel met bezem
onkruidborstel en beschermkap
Op zwaardere machines kun je een onkruidborstel monteren. Je snapt dat bij deze klus veel kans is op stof en wegvliegende steentjes. Daarom zijn er modellen waar een bezemring om de onkruidborstel zit. Zie foto's en demo.
onkruidborstel demo
achtergrondinfo. champ bosmaaierkop
Dit systeem werkt met plastic buisjes, die erg slijtvast zijn. Daarnaast heeft dit systeem een werkkop met een dop van slijtvast materiaal. Meer info in de video en op de website in de link.
Prontec heeft een opzetstuk op de bosmaaier ontwikkeld waardoor je met de bosmaaier kunstgras kunt reinigen, kunt schoffelen met een bosmaaier en kleine plekken in een gazon kunt verticuteren met een bosmaaier. Nieuwsgierig? Check de video!
achtergrondinfo: prontec
prontec
achtergrondinfo. Husqvarna multitool
multitool
Op de bosmaaier van dit type Husqvarna kun je allerlei hulpstukken aansluiten.
Draadkop, tuinfrees, stokzaag, heggenschaar, kantensnijder en bladveger.
multitool Husqvarna
achtergrondinformatie. krachtige Echo maaikop
De Echo bosmaaier die je in de video hieronder ziet, heeft niet bijzonder veel vermogen. Is voor een draadkopmaaier niet echt nodig, maar bij maaien onder water verliest een bosmaaier snel toeren. Echo heeft een speciale maaikop ontwikkeld, die zorgt dat de machine op toeren blijft.
Echo maaikop onder water demo
Achtergrond hackboe
hackboe
PBM's
Persoonlijke Beschermings Middelen (PBM)
1.Gehoorbescherming
2.Oog-/gelaatsbescherming
3.Motor met av-rubbers
4.Stuurboom
5.Gashendel
6.Gashendelblokkering
7.Panieksluiting
8.Handschoenen
9.Beenbescherming
10.Voetbescherming
11.Beschermkap
12.Transportkap
tuig
Er zijn 2 modellen; het rugzakmodel en het schouderbandmodel. De tuigjes zijn verkrijgbaar in verschillende maten
Voorwaarde is dat het tuigje lekker zit. Een goed afgesteld tuigje zorgt voor een goede gewichtsverdeling.
Afstellen kost een paar minuten tijd, maar als je 8 uur per dag en de hele week maait, dan zorgt een goed afgesteld tuigje er voor dat je geen last van je rug of schouders krijgt.
arbowetgeving
In het kader van veiligheid, gezondheid en welzijn zijn de volgende regels van belang;
•Goed gereedschap is het halve werk.
Zorg voor een goedgekeurde machine, onderhoud de machine ook goed en zorg dat het maaigarnituur scherp is. Daarnaast een goed afgesteld tuigje.
•De bediener van een bosmaaier is voldoende geschoold. Alleen als je ouder bent dan 18 jaar, mag je zelfstandig werken met een bosmaaier.
•Houdt voldoende afstand. De wettelijke eis is dat je bij het werken minimaal 15 meter uit elkaar staat.
•De bediener is gezond en zijn welzijn is in orde. (goed uitgerust/geen stress/ niet dronken)
•Denk aan goede werkhouding. Dit houdt in; rechterbeen voor, een rechte rug, licht gebogen armen en niet draaien met je rug.
•Gebruik de voorgeschreven Persoonlijke Beschermings Middelen. Op de volgende bladzijde staan de wettelijk verplichte PBM's. Bedenk echter dat een bedrijf aanvullende eisen kan stellen. De Groene Welle te Hardenberg wil dat leerlingen een zaagbroek en zaaglaarzen draagt. Dit omdat we met groepen tot 8 personen tegelijkertijd aan het werk gaan en omdat leerlingen niet altijd de wettelijke afstand van 15 meter houden. Aanvullende eisen van een bedrijf moeten door het personeel worden uitgevoerd.
Hierboven staat een link naar de huidige eisen voor het werken met een bosmaaier.
Hieronder staat een schema van enkele jaren geleden over de pbm's.
In grote lijnen klopt dit schema nog, maar het is beter om de link te openen....
wettelijk verplicht
rug recht houden!
In de video zie je dat de bediener van de bosmaaier de 1e keer laat zien hoe het niet moet. Hij draait met zijn rug om een bredere baan te maaien. Dit is enorm belastend voor de rug! Daarna laat hij zien hoe het wel moet. Alleen de onderarmen bewegen en de rug blijft recht. Zo kun je het werk beter volhouden.
demo rug draaien en rug recht
bedrijfsklaar maken
Bedrijfsklaar maken
De volgende zaken worden gecontroleerd in de werkhal;
•Juiste garnituur + beschermkap
•Garnituur scherp
•BLOK
•Brandstof
•Lucht (filter)
•Olie (vet tandwielhuis. Niet te veel. Te weinig = heet)
•Koeling
•AV rubbers: scheurtjes
•Starterkoord: controle
Bij aankomst op de werkplek doen we de volgende controles;
•Aantrekken PBM's
•Afhangen draagstel
•stuur afstellen
•machine in balans?
•aftanken
•proefstart. Let bij de proefstart er op dat je de choke kort gebruikt. Anders verzuipt de machine. Als de machine stationair draait, mag het garnituur niet meedraaien. Gebeurt dit wel, dan moet dit verholpen worden.
vet in de kop
draadkop onderhoud
Het verlengen van de draden gaat vaak semi automatisch. Door met de kop op de grond te tikken, terwijl je gas geeft, zal het draad verlengd worden. Te lang draad zal door het afkortmes worden afgesneden. Ga je te lang door met maaien zonder de draden te verlengen, dan kan het draad in de kop zitten. Dan moet je de kop demonteren en nieuw draad er in doen. In de video zie je hoe dat moet. Ook als al het draad is gebruikt, moet je deze klus uitvoeren.
Trouwens; Het plastic breekt bij het maaien af. Je zult dus in het terrein het plastic weervinden! Kan dit schadelijke gevolgen hebben voor de omgeving?
draad verlengen
slijpen slagmes
vijlen slagmes
imagesCAEFPHIO.jpg
Je slijpt een slagmes met een platte vijl. Zet het slagmes in een houder. De houder staat in een hoek van 30 graden. Als je nu de vijl vlak houdt, vijl je in de goede hoek. Vijl van je af. Vijl alleen de uiteinden. Als je een kant hebt gevijld, draai dan het slagmes om en vijl de punten ook van de andere kant. Nu heb je een scherp mes.
Daarna moet je controleren of het mes in balans is. Als je van 1 punt meer hebt afgevijld, is het mes in onbalans. Tijdens het werken zul je voelen dat de machine trilt. Als blijkt dat er onbalans is, zul je de zwaarste punt bij moeten vijlen. Dit doe je tot het mes weer in balans is. Tijdens het werk moet je er aan denken om het mes te wisselen. Zo gebruik je beide kanten van de punten en gaat je slagmes langer mee. Wacht niet te lang met slijpen en zeker niet met omdraaien van de messen. Als dit niet gebeurt, krijg je maanvormige slagmessen. Een richtlijn is elk uur het mes omdraaien en elke pauze het mes aan beide zijden slijpen.
mes in balans!
Als alle 3 de messen even zwaar zijn, dan is het mes in balans. Zie video.
Als 1 van de messen, door bijvoorbeeld een beschadiging, minder zwaar is, zal het mes in onbalans raken. Video niet in balans. De machine zal veel meer gaan trillen. Met alle gevolgen van dien. Dit kan ook door verkeerd bijvijlen worden veroorzaakt. Door de andere 2 messen extra te vijlen, kun je het mes weer in balans krijgen. Regelmatig je mes controleren op een balansapparaat en het mes weer in balans brengen, indien nodig...
in balans
uit balans
slijpen zaagblad
slijpen zaagblad
Voordat je gaat vijlen, controleer je de zetting. De tanden moeten iets naar buiten staan, anders zal het gezaagde hout niet afgevoerd kunnen worden.
Je slijpt het zaagblad met een ronde vijl van 5,5 millimeter doorsnede. De vijlhoek is 15 graden.
Vijl langere beitels vaker, zodat de beitels dezelfde lengte krijgen.
Vijl steeds van je af en let er op dat de punten van de beitels steeds naar voren staan. Zie afbeelding
zetten van de zaag
De tanden van de zaag moeten uitgebogen worden. Doordat je de beitels uitbuigt, maak je een bredere zaagsnede als dat het blad breed is. Dit geeft ruimte om het zaagsel af te voeren. Het uitbuigen van de beitels noemen we zetten. Hieronder zie je hoe je dit kunt doen.
zetten van de circelzaag
slijpen van een grasblad
Op school gebruiken we deze bladen niet. Hieronder een video hoe je deze klus uitvoert. Met een platte vijl maak je de punten weer scherp.
slijpen grasblad
montage borgplaat Dolmar
Hieronder 2 foto's. 1x goed en 1x fout. De plaat is iets gebogen. Als de dop naar beneden drukt, heeft de plaat meer grip.
werktechniek
werktechniek draad en slagmes
op rillen maaien
maaisel naar 1 kant
maaisel naar 2 kanten
werkwijze
Op een vlak terrein kun je op 2 manieren te werk gaan.
Methode 1 is het maaisel naar beide kanten laten vallen. Zorg dat de machine op toeren komt en zwaai naar rechts met alleen je onderarmen. Zorg dat je rug niet meedraait. Tijdens het zwaaien laat je het gas los omdat constant vol gas geven slecht is voor de motor. Zodra de machine rechts is, geef je gas en zwaai je naar links. Enzovoort, enzovoort. Zie video hierboven.
Methode 2 is dat je maar naar 1 kant zwaait. Vanzelfsprekend speel je ook bij deze methode met het gas. Je zult zien dat het maaisel naar 1 kant gaat. Door via deze methode te werken, kun je het maaisel op rillen leggen.?
toerental
fout
goed
hellingen en obstakels
Op de foto hieronder is de draadkop op de rechter bosmaaier gewoon gemonteerd. Bij de bosmaaier links is de kop scheef gemonteerd. Hierdoor staat de draadkop in dezelfde hoek als het talud op de achtergrond. De bosmaaier hoef je niet meer scheef te houden.
helling
Helling
Bij een helling kun je het tandwielhuis instellen op de hellingshoek. Hierdoor kun je rechtop blijven maaien.
Bij obstakels zoals jonge aanplant moet je oppassen dat je de jonge beplanting niet raakt. Er zijn ringen die je op de bosmaaier kunt monteren om dit te voorkomen.
Een andere methode is dat je gebruik maakt van je beschermkap. hou de kap voor de jonge plant en draai rond de boom. Je kunt nu niet met het mes of draad de boom beschadigen.
helling
obstakels
demo helling maaien
HIn de video hieronder zie je iemand werken die de kop heeft gedraaid. De rug is recht!
Rick helling
In de video hieronder zie je de persoon aan de linkerkant van de dijk maaien met een gedraaide kop. Daarna zie je aan de rechterkant iemand maaien die de kop niet heeft gedraaid. Deze persoon moet iets scheef staan om te kunnen maaien. Zeker als je dat de hele dag moet doen een belasting voor je rug.
maaien op helling
werktechniek zaagblad dun materiaal
Dun materiaal
Net als bij maaien van ruig materiaal met het slagmes maak je banen van minder dan een meter breed, door alleen met je onderarmen te draaien. Als de bomen dikker zijn, dan vraagt de machine meer toeren. Zorg er voor dat de machine niet gaat "janken". Zie filmpjes hieronder.
dun materiaal
toerental
werktechniek zaagblad kleine bomen
velling
Een dunne boom tot 12 centimeter dikte kun je met een bosmaaier met zaagblad omzagen. zaag de boom tot 1/4e gedeelte in op de plek waar je de boom wilt laten heen vallen. Zaag nu iets hoger de boom van de andere kant in. Je hoeft de boom niet helemaal door te zagen. Je kunt de boom het laatste stukje omduwen als je een breuklijst laat staan. Zaag zo dicht mogelijk bij je beschermkap en het liefst aan de linkerkant van de beschermkap. Als je te veel met de voorkant zaagt, kun je een kick back krijgen. Zie video hieronder.
kick back
werkwijze zaagblad
Vellen
Als je met de punt van het zaagblad zaagt, maak je kans op een "kick back". Zaag daarom een stam af met de achterkant van de zaag, zo dicht mogelijk bij de metalen beschermkap. Op deze plek heb je de minste kans op de terugslag. Door de stam vlak af te zagen zal de boom omvallen. Bij grotere bomen maak je een valkerf aan de ene kant, daarna zaag je de boom aan de andere kant in. door de valkerf kun je de boom sturen.
Bij het omzagen van een kleine boom kun je bepalen welke kant de stam opvalt. Door scheef van onderen naar boven te zagen, zal de boom bij het doorzagen recht naar beneden schieten, waarbij de stam iets scheef wegvalt. Op deze manier kun je zorgen dat de boom naar links of naar rechts gaat vallen.
Het arrangement Bosmaaier jsc is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Johan Schuppert
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-07-26 12:12:31
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
