Voedselverspilling

Voedselverspilling

Intro

Bekijk onderstaand filmpje van het Voedingscentrum als introductie van het onderwerp voedselverspilling:

 

Bewustworden van verspilling (weggooitest)

In het filmpje heb je geleerd dat we erg veel voedsel verspillen in ons land. Weet jij hoeveel je zelf verspilt? Vaak wordt dat erg onderschat!

Voor deze opdracht ga je zelf onderzoeken hoeveel jij eigenlijk verpilt. Je gaat dat doen met behulp van de weggooitest van Milieucentraal: http://www.weggooitest.nl/

Na het invullen van een korte test kun je een invullijst downloaden. Het is de bedoeling dat je 14 dagen lang bijhoudt hoeveel voedsel je weggooit. Maak voor jezelf onderscheid in ontbijt, lunch, avondeten en tussendoortjes. Schrijf ook voor jezelf op waarom je iets hebt weggegooid: misschien was het over de datum? of kon je iets niet op?

Het gaat er natuurlijk niet om dat je deze 14 dagen ineens heel erg anders met je voedsel omgaat dan anders, de opdracht is alleen bedoeld voor jezelf en om je te laten zien dat veel verspilling onbewust plaatsvindt.

 

Na 14 dagen vul je de resultaten in bij het rekenmodel op de website (http://www.weggooitest.nl/). Je krijgt dan een advies, maak een printscreen van het advies of print het advies uit. Schrijf voor jezelf een aantal verbeterideeën om jouw verspilling te verminderen.

Het ingevulde overzicht, het advies van Milieucentraal en je eigen verbeterideeën lever je in bij je docent.

Zonde!

Voedselverspilling is heel erg zonde! Dat geldt voor je portemonnee, zoals je uit de weggooitest misschien wel hebt geleerd, maar ook voor hele andere onderwerpen...

 

Verspilling energie en water

Je bent je er waarschijnlijk wel van bewust dat het erg zonde is om energie en water te verspillen. Je laat daarom niet onnodig de kraan of de verwarming aan staan, en je doet het licht uit als je het huis uit gaat. Maar waar je misschien niet bij stilstaat is dat er door voedselverspilling ook veel energie en water wordt verspild.

Er is energie en water nodig voor:
- de productie van vlees, groente en fruit
- het vervoer van voedsel; denk daarbij aan benzine, maar ook koeling in de vranchtwagen/boot/vliegtuig. 
- de verpakking van voedsel; vaak gaat het om plastic verpakkingen, zowel voor de productie ervan als voor het daadwerkelijke verpakken is veel energie nodig
- de opslag van voedsel; zowel in de groothandel als de supermarkt is (gekoelde) ruimte nodig

Je kunt je misschien voorstellen dat bij voedsel dat al vroeg in de keten wordt weggegooid minder energie en water wordt verspild dan voedsel dat bij consument terecht is gekomen.

Onderstaand filmpje laat zien wat er komt kijken bij de productie van vlees. Het illustreert dat de productie veel energie en water kost, stel je voor hoe zonde het is als een (groot) deel van dat vlees vervolgens niet wordt gebruikt voor consumptie, maar bij het afval belandt.

 

 

Honger

Naast de verspilling van geld, energie en water is het natuurlijk bizar dat er op onze wereld nog altijd mensen leven die honger lijden, terwijl wij schijnbaar zoveel te eten hebben dat we een groot deel daarvan gewoon weggooien. Op de hele wereld wordt genoeg eten geproduceerd om alle mensen die daarop wonen te kunnen voeden, hoe kan het dan zijn dat er nog mensen leven die honger lijden?

 

Houdbaarheid

Onduidelijkheid of onbegrip over de houdbaarheid van producten is bij consumenten vaak de oorzaak van voedselverspilling.

In de volgende oefening wordt jouw kennis over houdbaarheid getest!

Houdbaarheidsdatum

Te Gebruiken Tot (tgt)
Verplicht bewaaradvies, dus niet meer opeten als de datum verstreken is: het betreft hier dan een gezondheidsrisico
• Tgt wordt vermeld op producten die minder dan 5 dagen houdbaar zijn
• Het gaat altijd om gekoelde producten
• Bijv: vlees, vis, voorgesneden groente, koelverse maaltijden, verse vruchtensappen
• Na openen geldt de datum niet meer! Dat komt omdat de verpakking voorkomt dat er schadelijke bacterien uit de lucht bij het product komen, er staat dan ook vaak op de verpakking "Na openen beperkt houdbaar"

 
 
Tenminste Houdbaar Tot (tht)
• Tht wordt vermeld op producten die langer dan 5 dagen houdbaar zijn
• Deze datum betreft een kwaliteitsgarantie: Tot deze datum is het product perfect, daarna kán de smaak, geur of kleur achteruit gaan (het betreft dan geen gezondheidsrisico)
• Na de datum kun je, m.n. bij ongekoelde producten, het product vaak nog gewoon eten (je kunt het zelf beoordelen op smaak, geur en kleur)
• Mag na tht-datum nog verkocht worden (indien het product geen gezondheidsrisico meebrengt)
• Na openen geldt de datum niet meer! Dat komt omdat de verpakking voorkomt dat er schadelijke bacterien uit de lucht bij het product komen, er staat dan ook vaak op de verpakking "Na openen beperkt houdbaar"
 
 
Producten zonder houbaarheidsdatum
Er zijn een flink aantal producten waarbij het niet verplicht is op een houdbaarheidsdatum op de verpakking te vermelden, het gaat om:
 
• Verse groente, aardappelen en vers fruit, niet geschild of gesneden
• Wijn en dranken met een alcoholgehalte van 10% of meer
• Vers brood en banket wat op dezelfde dag gegeten wordt
• Azijn
• Keukenzout
• Suiker
• Suikerwerk, zoals snoep
• Kauwgom

Toets: Toets Houdbaarheidsdatum

Start

Extra informatie

Onderstaande links geven meer informatie over dit onderwerp:

Een weggooitest in wedstrijdvorm
Deze battle is heel leuk om te organiseren met de klas of zelfs de hele school

Voedingscentrum lesmateriaal
Op deze website van het Voedingscentrum vind je verschillende tools, testen en lesmateriaal

Informatie over houdbaarheidsdata van NVWA
Hier vind je extra achtergrondinformatie over de verschillen tussen de THT en de TGT

Bereken je voetafdruk + tips om te verkleinen

  • Het arrangement Voedselverspilling is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteurs
    Saskia Kamps Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2014-08-28 10:09:28
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Alle losse onderdelen van deze wiki, maar ook de wiki als geheel mag worden gekopieerd, gebruikt en toegepast in het eigen lesmateriaal. Binnen Wikiwijs doe je dat heel gemakkelijk door deze wiki als arrangement aan je eigen arrangement toe te voegen. Je kunt dan de (volgorde van de) onderdelen aanpassen indien gewenst en zelf onderdelen toevoegen of verwijderen.

    Heel veel succes!

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Leerniveau
    MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding; VVE; MBO, Niveau 3: Vakopleiding; MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding;
    Leerinhoud en doelen
    Gezond en redzaam gedrag; Natuur, leven en technologie; Milieuwetenschappen; Biologie; Sociaal-emotionele ontwikkeling; Levensbeschouwing; Handel en ondernemerschap; Mens en natuur; Algemene natuurwetenschappen; Voedsel, natuur en leefomgeving; Agrarische techniek; Maatschappijleer; Bedrijfskunde; Vervoerstechniek; Agrarische bedrijfseconomie; Mens en maatschappij; Consumptief - breed; Horeca en bakkerij; Handel en verkoop; Landbouwwetenschappen;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    0 uur en 50 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    Een weggooitest in wedstrijdvorm
    https://www.foodbattle.nl/
    Link
    Voedingscentrum lesmateriaal
    http://www.voedingscentrum.nl/onderwijs
    Link
    Informatie over houdbaarheidsdata van NVWA
    http://www.vwa.nl/onderwerpen/regels-voor-ondernemers-eten-en-drinken/dossier/etikettering-van-levensmiddelen/houdbaarheidsdatum-levensmiddelen
    Link
    Bereken je voetafdruk + tips om te verkleinen
    http://www.voetafdruk.nl/?page_id=22
    Link