Een schrijver of cartoonist heeft een boodschap met de tekst die hij aan zijn publiek laat zien. Dat is het doel van de tekst die wordt gepresenteerd.
Kijk naar de afbeelding hieronder.
Wat denk jij dat het doel is van cartoonist René Leisink met deze cartoon? Wat wil hij zijn publiek eigenlijk vertellen? Bespreek het met een klasgenoot.
In deze opdracht leer je welk doel iemand kan hebben met het schrijven van een tekst, het maken van een cartoon of het maken van een film.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
de vier tekstdoelen noemen en je kunt per tekstdoel minimaal twee tekstsoorten noemen.
het verschil aangeven tussen een zakelijke en een verhalende tekst.
de tekstdoelen noemen die een schrijver gebruikt bij het schrijven van een zakelijke tekst.
de tekstdoelen noemen die een schrijver gebruikt bij het schrijven van een verhalende tekst.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het kennisbankitem over Tekstdoel en tekstsoort en beantwoord daarna vragen over verschillende soorten tekstberichten en hun doel.
Stap 2
Je leest een tekst en geeft daarna aan wat het doel van de tekst is.
Stap 3
Je bekijkt twee videofragmenten en praat met een klasgenoot over het doel van de fragmenten.
Stap 4
Je leest een tekst en geeft daarna aan wat het doel van de tekst is.
Stap 5
Je zoekt verhalende en zakelijke teksten en geeft aan welke tekstdoelen bij verhalende teksten en zakelijke teksten passen.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de kennisbank die hoort bij deze opdracht.
Eindopdracht
Je gaat op zoek naar video's en teksten die aansluiten bij de vier verschillende tekstdoelen.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Extra
Extra Havo
Maak de extra oefening.
Extra VWO
Lees de teksten en maak de extra oefening.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 à 3 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands de volgende onderwerpen:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Door de felle zon in de zomer wordt het zeewater warm.
Het warme water verdampt en stijgt op.
Zo ontstaan gigantische regenwolken.
Omdat de aarde ronddraait gaan de wolken ook ronddraaien.
Hierdoor ontstaat een keiharde wind en dat is een orkaan.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Net als een auteur van een tekst heeft de maker van een videoclip vaak een bepaald doel met zijn clip.
Bekijk (een deel van) de volgende twee videofragmenten van YouTube.
Fragment 1:
Fragment 2:
Bespreek met een klasgenoot per videofragment wat het doel van het videofragment is.
Kies uit:
informeren
amuseren
tot handelen aanzetten
overtuigen
Stap 4: Vliegtuigongeluk
Lees de tekst en beantwoord vervolgens de vragen.
HOE OVERLEEF JE EEN VLIEGTUIGONGELUK?
Wie in een vliegtuig neerstort, heeft weinig kans het na te vertellen. Toch komt het voor, dat mensen als door een wonder gered worden, zelfs als alle andere passagiers omkomen.
Op kerstavond 1971 steeg een passagiersvliegtuig op van Jorge Chavez International Airport in Lima op weg naar Peru. Toen het vliegtuig op 21.000 voet vloog en een half uur onderweg was, werd het getroffen door onweer. Het toestel begon te duiken en door de geweldige luchtdruk brak een vleugel af. Het vliegtuig stortte neer in een onherbergzaam oerwoud. De 17-jarige Duitse Juliane Koepcke was de enige die overleefde. Zij zocht zonder resultaat naar haar moeder en begon daarna hulp te zoeken. Negen dagen zwierf ze door het Amazonegebied. Tot haar grote geluk vond ze een kano en een tent, die aan houthakkers bleken toe te behoren. Die namen haar mee naar hun basis, vanwaar ze naar een ziekenhuis kon worden gevlogen.
Vaak overleven juist kinderen of cabinepersoneel, al begrijpt niemand precies waarom. Wat wel te begrijpen is: vaak zitten de overlevers achter in het toestel. Als het vliegtuig de grond raakt met de neus, zijn de overlevingskansen achterin groter, omdat de klap voorin is opgevangen. Ook vluchtrecorders worden om deze reden juist in de staart van het toestel bevestigd.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Verhalende teksten hebben vaak een ander doel dan zakelijke teksten.
Bespreek de volgende twee vragen met een klasgenoot. Noteer de antwoorden in een tekstdocument.
Welk tekstdoel past volgens jou het best bij een verhalende tekst? Leg je antwoord uit.
Welke tekstdoelen passen volgens jou bij zakelijke teksten? Leg je antwoord uit.
Zoek nu samen op internet twee voorbeelden van een verhalende tekst en twee voorbeelden van een zakelijke tekst.
Noteer van de teksten ook het tekstdoel.
Overleg met je docent of je het document in moet leveren.
Afronding
Samenvattend
Hier vind je de kennisbank die hoort bij deze opdracht.
Tijd voor de eindopdracht.
Ga samen met een klasgenoot op internet op zoek naar:
Een filmpje dat als doel heeft informeren.
Een filmpje dat als doel heeft tot handelen aansporen.
Een tekst die als tekstdoel heeft amuseren.
Een tekst die als tekstdoel heeft overtuigen.
Als jullie twee filmpjes en de twee teksten gevonden hebben, laten jullie ze beoordelen door jullie docent.
Bij de beoordeling let jullie docent op:
De inhoud: is het duidelijk welk (tekst)doel bij het filmpje/de tekst hoort?
De originaliteit: zijn de filmpjes/teksten leuk om te zien/te lezen?
De lengte: zijn de filmpjes niet te lang (maximaal 5 minuten)?
Succes.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door. Welk doel dacht je dat de cartoonist met de cartoon had? Nu ken je de vier tekstdoelen. Welk doel zou je nu kiezen voor de cartoon?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 à 3 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Had je die tijd ook nodig voor deze opdracht of kwam je tijd te kort?
Inhoud
Welke manier van doelen formuleren spreekt jou het meest aan? Zou je zelf het liefst een informatieve tekst schrijven of juist een tekst om te amuseren of... Motiveer je antwoord.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Viel het mee of tegen om de juiste video's/teksten te vinden? Wat vond je lastiger? De teksten of de video's?
Hoe verliep jullie samenwerking? Hadden jullie de taken verdeeld of werkten jullie overal samen aan? Hoe beviel dat?
Extra
Extra - havo
Extra opdracht voor twee leerlingen.
Stel je voor... je moet voor een huis-aan-huisblad een pagina vullen over het onderwerp: HUISDIER WEGGELOPEN!
Tekst 1: maak een informatieve tekst over dit onderwerp.
Tekst 2: maak een amuserende tekst over dit onderwerp.
Tekst 3: maak een overtuigende tekst over dit onderwerp.
Tekst 4: maak een activerende tekst over dit onderwerp.
Maak met deze vier teksten een leuke pagina voor het huis-aan-huisblad.
Zorg dat hij er ook echt uitziet als een krantenpagina. Bedenk dus ook een naam voor het blad, zoek of maak er foto's bij enzovoort... gebruik je fantasie!
Maak er een poster van die je kunt ophangen in de klas.
Extra - vwo
Tekstdoelen extra opdrachten
Hieronder vind je een aantal teksten met daarbij horende vragen.
Lees elke keer eerst goed de tekst en beantwoord dan de vragen.
Succes!
Oefening: Brand fietsenfabriek Dieren
0%
Lees de tekst en beantwoord daarna de vragen.
Zeer grote brand fietsenfabriek Dieren
DIEREN (ANP) - Een loods van een fietsenfabrikant in Dieren is in de nacht van vrijdag op zaterdag in brand gevlogen. Het gaat om een zeer grote uitslaande brand, meldde de brandweer. Bij de brand zijn geen schadelijke stoffen vrijgekomen. Ook is er niemand gewond geraakt.
In de loods, van ongeveer 50 bij 20 meter, bevinden zich fietsonderdelen van fabrikant Koninklijke Gazelle. Een deel van de loods is ingestort. De brandweer probeert bij een ander gedeelte van de loods instorting te voorkomen.
Er is een speciaal team ingeroepen om delen van de loods te slopen, zodat de brandweer kan nablussen. De brand neemt 'op het oog' af, aldus een woordvoerder. De brandweer adviseert omwonenden ramen en deuren te sluiten en binnen te blijven wegens grote rookontwikkeling.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Racefietsers hebben last van mensen die langzamer op dezelfde weg rijden. De eenvoudigste oplossing heb ik nog niet gehoord of gelezen: gewoon het wegenverkeersreglement toepassen.
Iemand die met grotere snelheid een langzamere ander op zijn pad vindt, mag die ander niet hinderen. Die was daar tenslotte als eerste. Bij goed manoeuvreren is bellen of schreeuwen niet nodig. Met de rem snelheid minderen en pas inhalen als er voldoende ruimte overblijft voor die ander.
In alle verkeer, ook op vaarwegen en skipistes, is achteropkomend verkeer verantwoordelijk voor de veiligheid van anderen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Met onze kleinzoon Victor gingen we per auto naar een ijssalon in het centrum van Bussum. Bij gebrek aan een goede parkeerplaats zette ik de auto op de stoep. Toen we met kleinzoon en ijsjes de salon verlieten stonden er twee agenten naast de auto. „Meneer, weet u dat u hier niet mag parkeren. Bovendien hebt u uw raampje open laten staan en uw camera ligt op de achterbank.”
Met een rode kop probeerde ik de te verwachten schade te beperken en wees op mijn tevreden ijs etende kleinzoon als verzachtende omstandigheid. „Meneer, we zullen het deze keer door de vingers zien”, zei een van de politiemannen grootmoedig.
Waarop mijn vrouw antwoordde dat ze de aardigste politieagent van Bussum graag een ijsje aan wilde bieden. Zijn reactie: „Dan moet ik u wel een bekeuring geven, want dat is omkopen van een agent in diensttijd.”
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Iedereen heeft zijn plekje op deze aarde. Een eigen huis, een stek die je zelf kunt inrichten en naar hartenlust kunt aanpassen. Het internet is een soort tweede omgeving voor de moderne mens geworden: een nieuwe wereld, gemaakt van nullen en enen. Tijd voor het inrichten van een eigen webstek! Hier een paar stappen voor dummies.
Adres
Allereerst heb je een domeinnaam nodig: het adres waar je website op te vinden is, het adres van je webhuis. Dankzij dit adres kunnen andere computers je site vinden. Een domein kost geld, de prijzen verschillen van twee tot tientallen euro's per jaar, afhankelijk van je naam en extensie (zo is een .com-adres duurder dan een .co.nz-adres).
De fundering
Je hebt verschillende manieren om een website te maken. Moeilijke manieren, zoals het werken met HTML en CSS - iets wat niet voor ons, de gemiddelde tiener, is weggelegd - en makkelijkere manieren, zoals het gebruiken van Wordpress of Joomla. Zie Wordpress als de fundering van je websitegebouw. Het gebouw zelf moet je maken op deze fundering, het zorgt ervoor dat je website er goed uitziet en niet in elkaar stort. Wordpress en Joomla zijn beide gratis en zitten vol met honderden kant-en-klare sjablonen, mocht je geen zin hebben in het bouwen van je eigen site.
De grond
Je hebt een huis en een adres, het enige wat ontbreekt is de grond zelf, de plek waar je alles neer mag zetten. Dat komt in de vorm van hosting. Hostingbedrijven zijn bedrijven die een deel van hun servers beschikbaar stellen voor het huisvesten van je site. In feite verhuren ze hun internetgrond. Voor twintig euro per jaar heb je al een kleine site. Een aanrader: de hosting bij Wordpress zelf doen. Dat is gratis, je moet alleen accepteren dat je domeinnaam eindigt met ‘.wordpress.com’. Gratis hosting kan trouwens ook, bijvoorbeeld via 000webhost.com.
Het bouwen van een site is leuk, leerzaam en veel makkelijker dan het lijkt. Succes!
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
7Days is de weekkrant voor jongeren van 12 t/m 18 jaar
die iets willen bereiken. Van voor- tot achterpagina gevuld
met binnen- en buitenlands nieuws, tips en reportages waar
jongeren écht iets aan hebben. Maar natuurlijk ook alles over
games, mode, muziek en meer! 7Days wordt elke vrijdagochtend
door de krantenbezorger bezorgd.
Verras iemand met 7Days als cadeau!
Dit kan al vanaf € 7,-! Maar als je iemand dubbel wilt verwennen, geef dan een halfjaar abonnement
(€ 51,50) of jaarabonnement (€ 94,75) en kies daarbij uit een van de onderstaande cadeaus.
Deze ontvangt de gelukkige dan zo spoedig mogelijk in de bus!
Vul dus snel onderstaand formulier in en maak iemand blij met 7Days!
Een cadeau abonnement loopt altijd automatisch af aan het einde van de abonnementsperiode.
Onderstaande welkomstcadeaus zijn alleen van toepassing bij het halfjaar- of jaarabonnement.
Voor de Rocking Residence hoofdtelefoons betaal je € 3,95 verzendkosten, de andere welkomstcadeaus worden gratis bezorgd.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Opdracht: Lezen - Doel formuleren - hv12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema "Dichter bij dieren" en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor hv12. In deze opdracht leer je de vier tekstdoelen te benoemen en per tekstdoel minimaal twee tekstsoorten te noemen. Daarnaast leer je het verschil aan te geven tussen een zakelijke en een verhalende tekst, en kun je de tekstdoelen noemen die een schrijver gebruikt bij het schrijven van een zakelijke tekst en een verhalende tekst.
In de eindopdracht ga je samen met een klasgenoot opzoek naar filmpjes met verschillende doelen.
Ook zijn er extra oefenopgaven beschikbaar. Veel succes!
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Techniek en woordenschat;
Lezen van zakelijke teksten (Nederlands);
Nederlands;
Begrijpen;
Lezen van fictionele teksten en literaire teksten (Nederlands);
Leesvaardigheid;
Deze opdracht hoort bij het thema "Dichter bij dieren" en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor hv12. In deze opdracht leer je de vier tekstdoelen te benoemen en per tekstdoel minimaal twee tekstsoorten te noemen. Daarnaast leer je het verschil aan te geven tussen een zakelijke en een verhalende tekst, en kun je de tekstdoelen noemen die een schrijver gebruikt bij het schrijven van een zakelijke tekst en een verhalende tekst.
In de eindopdracht ga je samen met een klasgenoot opzoek naar filmpjes met verschillende doelen.
Ook zijn er extra oefenopgaven beschikbaar. Veel succes!
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Tekstdoel
Tekstdoel
Vliegtuigongeluk
Brand fietsenfabriek Dieren
Reglement toepassen
De aardigste politieagent
Blogger Dave
Cadeau-abonnement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
In deze leesopdracht staat het doel centraal.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands de volgende onderwerpen:
Net als een auteur van een tekst heeft de maker van een videoclip vaak een bepaald doel met zijn clip.
Lees de tekst en beantwoord vervolgens de vragen.
Intro
Extra opdracht voor twee leerlingen.
Tekstdoelen extra opdrachten
