6 H6. Het brein onder invloed

6 Het brein onder invloed

In dit hoofdstuk leren we hoe impulsen van de ene zenuwcel naar de andere worden overgedragen. Ook kijken we naar de invloed van alcohol en drugs op onze hersenen. De volgende leerdoelen komen aan bod.

Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je...

  • uitleggen wat de begrippen synaps en neurotransmitter betekenen,
  • beschrijven hoe een impuls wordt overgedragen van de ene zenuwcel naar de andere,
  • uitleggen welke invloed alcohol en drugs op de hersenen kunnen hebben,
  • uitleggen wat er in de hersenen gebeurt bij verliefdheid en depressie.

6.1 Impulsoverdracht

Synaps

Impulsgeleiding is het voortbewegen van een impuls langs het membraan van een zenuwcel. Maar een elektrisch stroompje (een impuls) kan niet zomaar overspringen van de ene naar de andere zenuwcel. Voorimpulsoverdracht (het overbrengen van een impuls van de ene naar de andere cel) zitten er aan het uiteinde van een axon daarom één of meer synapsen. Impulsoverdracht werkt niet op basis van een elektrisch stroompje maar op basis van chemische stofjes: neurotransmitters.

 

Neurotransmitters

Hierboven zie je een foto van een synaps die is gemaakt met een elektronenmicroscoop. Je ziet het uiteinde van een axon (boven) tegen de dendriet van van een andere zenuwcel aanliggen. De membranen van de twee cellen raken elkaar niet; er zit een spleet tussen: de synaptische spleet. Zie je in het axonuiteinde al die bolletjes zitten? Dat zijn blaasjes gevuld met neurotransmitter. Er zijn veel verschillende soorten neurotransmitters; in de volgende paragrafen kom je er een paar tegen.

Bekijk deze animatie. Let op: je hoeft alleen de eerste 10 pagina's te bekijken. Zorg ervoor dat je in grote lijnen begrijpt hoe impulsoverdracht via synapsen werkt.

EXTRA: Wil je oefenen met de verschillende onderdelen van de synaps? Dat kan op deze website. Je hoeft deze onderdelen niet allemaal te kennen.

 

Breinboekje 13

Maak in je breinboekje een schematische tekening van een synaps. Benoem in ieder geval de volgende onderdelen: axon, blaasje (met neurotransmitters), dendriet, neurotransmitters, receptor en synaptische spleet.

 

6.2 Verliefdheid en depressie

Up: verliefd!

Als je verliefd bent, gebeurt er van alles in je lichaam - en ook in je hersenen. Er zijn bepaalde neurotransmitters die samenhangen met verliefde gevoelens. Bekijk het filmpje van SchoolTV.

 

http://www.schooltv.nl/video/hoe-werkt-verliefdheid-all-you-need-is-dopamine-en-knuffelhormonen/

Noteer voor jezelf:

  1. Welke neurotransmitters worden in het filmpje genoemd?
  2. Welke effecten hebben die neurotransmitters?

6.3 Alcohol en drugs

6.4 Vragen 2

1. Bekijk de leerdoelen van hoofdstuk 4, 5 en 6. Misschien heb je nog niet alle hoofdstukken behandeld, kijk dan naar de leerdoelen van de hoofdstukken die je al wel hebt behandeld. Denk je dat je alle leerdoelen behaald hebt? Welke onderwerpen vond je het moeilijkst? Waar zou je nog extra uitleg over willen?

2. Bedenk minimaal twee vragen over de stof.

3. Vraag aan je docent wat je met deze vragen moet doen.

  • Het arrangement 6 H6. Het brein onder invloed is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Bètapartners Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2014-11-24 23:10:38
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Dit materiaal is achtereenvolgens ontwikkeld  en getest in een SURF-project  (2008-2011: e-klassen als voertuig voor aansluiting VO-HO) en een IIO-project (2011-2015: e-klassen&PAL-student).  In het SURF project zijn in samenwerking met vakdocenten van VO-scholen, universiteiten en hogescholen e-modules ontwikkeld voor Informatica, Wiskunde D en NLT.  In het IIO-project (Innovatie Impuls Onderwijs) zijn in zo’n samenwerking modules ontwikkeld voor de vakken Biologie, Natuurkunde en Scheikunde (bovenbouw havo/vwo).  Meer dan 40 scholen waren bij deze ontwikkeling betrokken.

    Organisatie en begeleiding van uitvoering en ontwikkeling is gecoördineerd vanuit Bètapartners/Its Academy, een samenwerkingsverband tussen scholen en vervolgopleidingen. Zie ook www.itsacademy.nl

    De auteurs hebben bij de ontwikkeling van de module gebruik gemaakt van materiaal van derden en daarvoor toestemming verkregen. Bij het achterhalen en voldoen van de rechten op teksten, illustraties, en andere gegevens is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Mochten er desondanks personen of instanties zijn die rechten menen te kunnen doen gelden op tekstgedeeltes, illustraties, enz. van een module, dan worden zij verzocht zich in verbinding te stellen met de programmamanager van de Its Academy (zie website). 

    Gebruiksvoorwaarden:  creative commons cc-by sa 3.0

    Handleidingen, toetsen en achtergrondmateriaal zijn voor docenten verkrijgbaar via de bètasteunpunten.

     

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les maakt onderdeel uit van de e-klas 'Zenuwstelsel' voor havo 5 voor het vak biologie.
    Leerniveau
    HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Biologische eenheid; Biologie; Waarneming; Zenuwstelsel;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    e-klassen rearrangeerbaar

    Bronnen

    Bron Type
    http://www.schooltv.nl/video/hoe-werkt-verliefdheid-all-you-need-is-dopamine-en-knuffelhormonen/
    http://www.schooltv.nl/video/hoe-werkt-verliefdheid-all-you-need-is-dopamine-en-knuffelhormonen/     		Link

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van