De gemeenteraadsverkiezingen
Wat is politiek?
Wat is politiek?
Wat doet de politiek?
Waarom doen zij dat?
Ga met de klas in gesprek om te antwoord te krijgen op deze vragen.
Stemmen
Waarom is stemmen belangrijk?
- Kort OLG over het nut en belang uitleggen van stemmen.
- Filmpje met uitleg over waarom je zou moeten stemmen:
- Filmpje met uitleg over hoe de gemeenteraad werkt:
- Eventueel een kort OLG over wat een politieke partij is en doet.
- Prodemos test maken:
- Link naar de test
- Zoek aan de hand van de uitslag van Prodemos uit waar jouw uitslag lokaal voor staat.
- Maak vervolgens de opdracht
- Uitleg over de status van de PVV tav de gemeenteraadsverkiezingen.
Discussie: als jij zou mogen stemmen, welke partij zou dan jouw stem krijgen?
Opdracht gemeenteraadsverkiezingen
Je hebt de stellingen op de site (www.partijenwijzer.nl) ingevuld en gaat nu kijken wat de partij die eruit gekomen is voor jou in de gemeente doet.
Beantwoord onderstaande vragen.
1. Welke partij is uit de partijenwijzer gekomen?
2. Waar staat deze partij voor? (Schrijf op wat je weet van deze partij).
3. Past deze partij bij jou? Waarom wel of waarom niet?
Ga naar de internetsite van de politieke partij die eruit gekomen is voor jouw gemeente. (Typ bijvoorbeeld in Google: PvdA Den Bosch of Groen Links Tilburg). Kijk naar de standpunten van deze partij.
4. Zoek de standpunten van de partij op en schrijf er drie op die jij belangrijk vindt of die passen bij jouw opleiding.
5. Wat vind jij van deze standpunten? Noteer bij ieder standpunt of je het hiermee eens of oneens bent en geef ook aan waarom wel of waarom niet.
6. Als je mag stemmen tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen, op welke partij stem je dan? (Noteer de naam van de partij).
7. Waarom stem je op deze partij?
Als je klaar bent met de vragen dan ga je rustig iets voor jezelf doen of je kijkt nog even verder op de site van de politieke partij van jouw gemeente.
Docentenhandleiding
Stappenplan les
Stappenplan les gemeenteraadsverkiezingen.
Begin (15 min):
- Wat is politiek? (draait met name om besluitvorming na onderhandelingen door in ons geval een democratisch gekozen volksvertegenwoordiging)
- Wat doet politiek? (beleid maken, besluiten nemen, land besturen)
- Waarom doen zij dat? (zonder bestuur en beleid wordt het een chaos)
Houd hier een kort OLG over met de klas. Vaststellen kennisniveau, hopelijk de studenten enigszins geïnteresseerd krijgen.
Kern:
- Kort OLG (5 min) over het nut en belang van stemmen:
- Voor de burger de manier om zo direct mogelijk invloed uit te oefenen op het lokale beleid
- Niet stemmen betekent mogelijk dat een partij het voor het zeggen krijgt en besluiten neemt waar je niet blij van wordt
- Korte koppeling maken middels B&W-de Raad en de regering-Tweede Kamer (raad en Tweede Kamer hebben controlerende taak)
- Filmpje (duur: 1.20 min) met uitleg over waarom je zou moeten stemmen:
- Filmpje (duur: 1.10 min) met uitleg over hoe de gemeenteraad werkt:
- Eventueel (5/10 min) nabespreken middels een kort OLG.
- Prodemos test (20 min) maken:
- http://www.partijenwijzer.nl/Ga-naar-de-test
- Uitleg geven over landelijke partij die lokaal politiek bedrijft en een lokale partij binnen hun gemeente
- Koppeling maken met lokaal beleid en lokale partij naar het vakgebied van de student
- Zoek aan de hand van de uitslag van Prodemos uit waar jouw uitslag lokaal voor staat
- Laat de opdracht maken
- Uitleg (5 min) over de status van de PVV tav de gemeenteraadsverkiezingen (bijna geen lokale partijen)
- Discussie (20 min): als jij zou mogen stemmen, welke partij zou dan jouw stem krijgen?
Einde (5 min):
- Samenvatten
- Eventuele controlevragen
- Afsluiten les
Theorie gemeenteraad
Lokale politiek is, afgemeten aan de verkiezingsopkomst, weinig populair, maar staat wel het meest dicht bij de burger. Gemeenten nemen besluiten over zaken die de overheid niet geregeld heeft en dus aan de gemeente overlaat. Maar het kan dus ook zijn dat de gemeente op lokaal niveau landelijk beleid uitvoert, omdat de overheid dat voorschrijft.
Wie spelen er allemaal een rol in de gemeente?
De burgemeester:
Wordt benoemd door de regering bij Koninklijk Besluit (KB) voor een periode van zes jaar. Is lid van de gemeenteraad en van het college van B&W. Heeft binnen de raad geen stemrecht en binnen het college van B&W wel stemrecht.
Belast met de handhaving van de openbare orde en de veiligheid en daardoor onder andere chef van de politie en de brandweer.
Het college van B&W:
Het dagelijks bestuur van de gemeente. Wethouders worden door de gemeenteraad benoemd. Het college wordt geformeerd aan de hand van de verkiezingsuitslag. Net als landelijk, heeft de grootste fractie het initiatief bij de coalitievormingsgesprekken. De burgemeester is de voorzitter van het college. Iedere wethouder heeft één of meerdere portefeuilles.
De gemeenteraad:
Hoogste orgaan van de gemeente, wordt rechtstreeks door de burger gekozen. Aantal raadsleden hangt af van het inwoneraantal van de gemeente. Heeft een oneven aantal zetels, zodat er altijd een besluit kan worden genomen als ergens over gestemd wordt.
Verkiezingen vinden eens in de vier jaar plaats.
Een zeer belangrijke taak van de raad is het aangeven van kaders waarbinnen het college van B&W haar werk moet doen. Dit werk wordt vervolgens door de raad gecontroleerd. Als een wethouder of de burgemeester zich niet houdt aan de afspraken, kan de raad haar ter verantwoording roepen. Dit is een vergelijkbaar systeem dat we zien bij de regering en de Tweede Kamer.
Hoe werkt de besluitvorming binnen de gemeente:
- De voorzitter van de gemeenteraad bepaalt de inhoud van de agenda. Deze onderwerpen komen van het college af.
- Een onderwerp (bijvoorbeeld de gevolgen van het invoeren van de komende Jeugdwet), wordt behandeld in raadscommissies. Hierin zitten specialisten van de fracties die tot een gezamenlijk voorstel komen. Zij nemen de wethouder veel werk uit handen door voor de raadsvergadering hierover te discussiëren en een advies te formuleren. Bijkomend belangrijk voordeel is dat hierdoor de raadsvergaderingen met het college van B&W redelijk vlot verlopen. Dit soort overleg vindt plaats voordat er een besluit moet worden genomen door de gemeenteraad tijdens een raadsvergadering.
- In de raadsvergadering wordt er over het voorstel gestemd. De wethouder (met in dit voorbeeld de portefeuille gemeentelijke zorg) neemt het advies wat door de raadscommissie gegeven is over en als het een positief advies is, brengt hij dit naar voren tijdens de raadsvergadering. Is het negatief, dan wordt het voorstel teruggetrokken om te voorkomen dat de wethouder een politieke nederlaag lijdt tijdens die vergadering. De burgemeester is de voorzitter van de raadsvergadering.
- Als het besluit aangenomen wordt, gaat het college hier uitvoering aan geven, waarbij ze gecontroleerd worden door de raad.
