Slavernij in de Romeinse Tijd
Expansie van het Romeinse Rijk
In de derde eeuw voor Christus waren er grote aantallen slaven in Italië doordat de expansie van het Romeinse Rijk in volle gang was. De expansie was belangrijk omdat een veroverd gebied geld en grondstoffen, zoals graan, opleverde voor de Romeinen. Dit resulteerde dus in een steeds grotere drang naar meer.
Grote aantallen krijgsgevangen en overwonnenen zorgde ervoor dat het aandeel van de slaven in de samenleving snel groeide. In de tweede eeuw v.Chr. kwam de groei al op een hoogtepunt waarvan we weten dat 2 van de 6 miljoen inwoners in Italië slaaf was.
De expansie van het Romeinse Rijk
"De rijken gebruikte overtuiging of geweld om land te kopen of nemen dat aan hun eigen land grensde, of andere kleine bedrijven welke behoorden aan arme mannen, en bouwden hier grote boerderijen in plaats van de kleine. Ze namen slaven handen en herders in dienst op deze gronden om ervoor te zorgen dat er geen vrije mannen zouden worden weggekaapt om in het leger te dienen, en ze hadden meer winst door deze vorm van eigendom, want slaven kregen veel kinderen en mochten niet in dienst en hun aantallen namen vrij toe. Om deze redenen werden de machtigen extreem rijk, en steeg het aantal slaven in het land naar grote proporties, waar de Italiaanse bevolking leed aan depopulatie en tekort aan mannen, dat verminderde door armoede en belasting en militaire dienst. En als er mannen waren die dat niet waren, hadden ze geen werk, omdat het land eigendom was van de rijken die gebruik maakte van slaven in plaats van vrije mannen."
Toets: Vragen Expansie
Start
Soorten Slaven
Binnen de laagste stand van de Romeinse samenleving, waar de slaven tot behoorde, waren er nog meer rangen en standen te vinden. Niet elke slaaf had het even slecht want je had namelijk vele verschillende soorten slaven. Het enige wat voor iedere slaaf kenmerkend was, is dat een slaaf in zijn totaliteit een bezit is van zijn meester. Veel Romeinen hadden een slaaf; kleine boeren en ambachtslieden die het redelijk hadden konden zich meestal één of twee slaven veroorloven. Rijkere Romeinen zoals grote boeren of stedelijke ondernemrs, hadden er meestal meer.
Maar er waren dus grote verschillen tussen de verschillende slaven. Als je goed geschoold was kon je als slaaf zelfs een vertrouwenspositie verkrijgen als secretaris of bijvoorbeeld huisleraar waarbij je een goede kans had op vrijlating. Bij een kleine boer of ambachtsman hoorde je zelfs bij de familia.
Maar het grootste deel van de slaven hadden dit geluk niet en moesten werken in mijnen en grootschalige landbouw waar het er ellendig aan toe kon gaan. Misschien nog erger was het lot van de gladiotorenslaven die op moesten treden in de arena's van Italië voor het algemeen nut, waarbij ze elkaar tot de dood moesten bevechten.
Je enige hoop als slaaf was om te worden vrijgelaten en dit was ook de enige gedachte waardoor de slaven rustig gehouden konden worden en niet in opstand kwamen. Een vrijgelate slaaf kreeg immers een verminderde vorm van het Romeins burgerrecht en hun zoons zouden burgers worden in volle rechten. Vrijgelatenen konden niet dienen in het leger en konden niet optreden in publieke functies, maar ze kregen in ieder geval vrijheid.
De Romeinse samenleving
De opstand van Spartacus
Spartacus is misschien wel de bekendste Romeinse slaaf en gladiator. Voordat hij een slaaf werd diende Spartacus het Romeinse leger. Men geloofd dat hij is gedeserteerd uit het leger en daarom als slaaf is verkocht aan een gladiatorentrainer.
In het jaar 73 v.Chr. ontsnapte hij samen met zo’n 70 andere gladiatoren waarna hij zich verschool. Hij kreeg steeds meer aanhang van andere ontsnapte slaven en werd langzamerhand de leider van de slaven in een opstand. Ze bleken een sterk leger te worden met ongeveer 90.000 soldaten en overwonnen zelfs drie Romeinse legers. De Romeinse commandant Marcus Licinius Crassus zag dit en besloot een einde te maken aan deze rebellerende groep. Dit lukte hem en Spartacus werd vermoord in de strijd. Na zijn dood kwam de hele opstand tot zijn einde.
Gladiatoren
"De opstand van de gladiatoren en de verwoesting van van Italië, ook wel de Spartacus opstand genoemd, begonnen bij deze gelegenheid. Lentulus Batiates trainde veel gladiatoren in Capua, de meeste waren Galliërs en Thraciërs, wie, zonder dat ze zelf een fout maakte, maar gewoon door de kwaadaardigheid van hun meester, werden gehouden in gevangenschap voor het doel om elkaar te bevechten. Twee honderd van deze vormden een plan om te ontsnappen, maar werden ontdekt, deze die daar op tijd achter kwamen om op hun meester te anticiperen, welke 78 was, hadden messen uit de keuken mee, en vluchtte hun weg door de stad, verschillende wagens die gladiator wapens vervoerde naar een andere stad, werden overvallen door hen om zichzelf te bewapenen. Eenmaal op een verdedigbare plaats, koos men drie kapiteins, waarvan Spartacus de baas was, een Thraciër van een van de nomadenstammen, en een man van niet alleen een hoge,- en dappere geest, maar ook van begrip, en ook, in vrijgevigheid superieur aan zijn conditie, en meer een Griek dan dat de mensen van zijn land normaliter zijn. Wanneer hij voor het eerst werd verkocht in Rome."
[Plutarch, Life of Crassus, 8; ]
Opdracht
Schrijf een korte uiteenzetting waarin je met voorbeelden duidelijk maakt wat de Romeinen van Spartacus vonden. Probeer ook het tijdsbeeld van de gewone slaaf te betrekken in je tekst.
