NB voordat je aan deze toets deel mag nemen, moet de opdracht instructie ingeven medicijnen ingeleverd zijn!
0.25
wo 4 apr 18
Theorie toets (diktaat en lessen)
0.20
Let op: Herkansingen zijn pas mogelijk, als alle toetsen en opdrachten een eerste keer gedaan zijn!
Als er een toets of deadline niet gemaakt wordt, zonder dat er een geldige reden is doorgegeven, dan geldt de eerstvolgende poging al als een herkansing! Stel dat er aan het eind een onvoldoende gemiddeld eindresultaat is, dan mag deze toets/ opdracht dus NIET herkansd worden!
Bij een gemiste toets/ opdracht, waarvoor tijdig een geldige reden is doorgegeven, wordt deze in overleg met de docent ingehaald op een geschikt moment.
opdracht instructie schrijven
Doel: In de praktijk zal het regelmatig voorkomen dat eigenaren niet precies weten wat ze met de verstrekte medicijnen aan moeten. Aan jullie als paraveterinair de taak op geduldige en duidelijke wijze uitleggen hoe deze medicijnen moeten worden toegediend. Voor het verkrijgen van een goed resultaat is een juiste toediening en therapietrouw een eerste vereiste!
Opdracht: Beschrijf in maximaal 10 stappen hoe de volgende geneesmiddelen toegediend moeten worden.
Gebruik hiervoor simpele, maar duidelijke bewoordingen.
Maximaal zinnen van 1 regel lang, geen “ verhaal ”.
Maak er een tekening ter verduidelijking bij; of zoek een plaatje op dat erbij past.
Vermeld eventuele aandachtspunten apart.
Per geneesmiddel 1 A4tje.
De instructie mail je naar je docent en zal door de docent worden beoordeeld.
Tijdens de praktijktoets zullen jullie aan jongerejaars leerlingen mogen uitleggen en demonstreren hoe je geneesmiddelen moet toedienen. Per vierde- of derdejaars student twee-drie personen met een huisdier (cavia, konijn, hond). Van hen komt de beoordeling op het praktische gedeelte.
Praktische opdracht voor studenten Hardenberg 17-18 n.a.v. deze wetgeving:
1. Bestudeer bovenstaande bronnen. (individueel)
2. Maak interview vragen bij deze bronnen. (mag gezamenlijk)
3. Interview een veehouder en een paraveterinair over hun ervaringen met deze wetgeving (mag in groepjes van max. 4 personen, maar mag ook individueel)
4. individueel: maak een filmpje waarin jij reflecteert op deze opdracht. Kernvraag: door welk onderdeel van deze opdracht ben jij straks aan de balie beter voorbereid op een veehouder die medicatie op komt halen?.
Plaats dit filmpje afgeschermd op youtube (hij mag eraf als de opdracht nagekeken is)
De link naar repertorium werkt soms matig; cache probleem ?!
alternatieven om een lijst te genereren: dierapotheek.com (lekensite!)
alternatief om bijsluiters te zoeken: cbg-meb.nl en dan diergeneesmiddelen.
Ga vervolgens voor deze middelen opzoeken wat de werking is, de dosering, de toedieningswijze, de bijwerkingen, de bewaarwijze en andere zaken die je noemt bij advies aan een eigenaar.
Hierbij kunnen jullie gebruik maken van onderstaand schema:
je kunt aangeven, binnen welke kaders je moet werken wbt diergeneesmiddelen.
inleiding:
Zaken rondom diergeneesmiddelen zijn strak geregeld in de wetgeving. De wet- en regelgeving is de afgelopen tijd behoorlijkt aangescherpt, en wordt de komende tijd nog verder aangescherpt.
Soms zijn er geen goede diergeneesmiddelen geregistreerd voor een bepaalde ziekte bij een bepaalde diersoort. Als dierenarts kun je dan uitwijken naar de cascaderegeling:
1. Beschrijf welke stappen je op dit schema doorloopt, als je een konijn wilt behandelen met selamectine (Stronghold) tegen vlooien
2. Als je een niet geregistreerd medicijn wilt gebruiken bij voedsel producerende dieren, wat wordt dan de wachttijd?
Opdracht 2:
In het deel van de site van het CBG lees je bij "nieuws", dat alle antibiotica van status veranderen. Eerst waren ze UDA, nu worden ze UDD.
1. Welke gevolgen heeft dit voor een veehouder?
2. Welke gevolgen heeft dit voor een dierenarts?
3. Welke "escapes" zijn er? zie ook informatie voor veehouders via lto en de nieuwsbrief van de knmvd
Stel: jouw hond krijgt het medicijn "hondentabletje". Tijdens de kuur krijgt je hond ineens last van ontzettende traanogen. Je wilt deze bijwerking melden. Vul hiervoor het formulier volledig in.
Doe dit 2x:
1x als eigenaar
1x als dierenarts(assistente).
Vraag: kun je de formulieren volledig invullen? Zo nee, welke informatie mis je?
hieronder vind je een kopie van de belangrijkste teksten over het afleveren van diergeneesmiddelen uit de regeling diergeneesmiddelen.
opdracht:
Beschrijf in je eigen woorden, welke zaken in een logboek vermeld moeten worden.
Maak hierbij onderscheid tussen dierhouder en dierenarts.
§ 3 Bijzondere regels voor de vergunning voor kleinhandel
Artikel 5.7 Verpakking bij afleveren aan een houder van dieren
1. Een houder van een vergunning voor kleinhandel levert een diergeneesmiddel slechts af aan een houder van een dier af, indien:
a. de houdbaarheidstermijn van het diergeneesmiddel niet verstreken is;
b. de aanduidingen op de primaire verpakking en in voorkomend geval de buitenverpakking of bijsluiter, in overeenstemming zijn met hoofdstuk 2, paragraaf 4;
c. met een niet verbroken, oorspronkelijke sluiting van de primaire verpakking en in voorkomend geval de buitenverpakking, en
d. het diergeneesmiddel wordt afgeleverd na te zijn voorgeschreven en een goed zichtbare, duidelijk leesbare en onuitwisbare aanduiding van de volgende vermeldingen bevat:
1°. het woord ‘dierenarts’, ‘apotheker’ of ‘vergunninghouder’;
2°. de naam en het adres van de betreffende houder van de vergunning voor kleinhandel;
3°. de datum van afleveren van het diergeneesmiddel.
2. Het eerste lid, aanhef, in samenhang met onderdeel c, is niet van toepassing indien:
a. een diergeneesmiddel wordt afgeleverd door een dierenarts of apotheker en
b. de oorspronkelijke sluiting is vervangen door een sluiting welke is voorzien van de naam en het adres van de betreffende dierenarts of apotheker.
§ 5 Afleveren op recept
Artikel 5.13 Recept voor een diergeneesmiddel
1. Het recept bevat in ieder geval de volgende informatie in onderstaande volgorde:
a. de datum van uitschrijven;
b. de benaming en het registratienummer van het voorgeschreven diergeneesmiddel;
c. de diersoort waarvoor het middel bestemd is;
d. de af te leveren hoeveelheid;
e. de naam en het adres van de betreffende dierenarts;
f. de naam van de ontvanger en het adres of uniek bedrijfsnummer van de locatie waar de dieren, waarvoor het recept bedoeld is, gehouden worden;
g. in voorkomend geval, de in acht te nemen wachttermijn en
h. de handtekening van de betreffende dierenarts dan wel een zodanig elektronisch verzonden kenmerk of, zonder te zijn ondertekend, met een zodanige code beveiligd document dat een daartoe bevoegde persoon of instantie de authenticiteit ervan kan vaststellen.
2. In het recept is de hoeveelheid af te leveren diergeneesmiddelen beperkt tot hetgeen noodzakelijk is om de beoogde behandeling of therapie uit te kunnen voeren:
a. in een periode van maximaal één maand na de datum van uitschrijven of
b. in een periode van maximaal één jaar na de datum van uitschrijven, indien het diergeneesmiddelen betreft die op de primaire verpakking of in de bijsluiter zijn aangemerkt als:
1°. ontwormingsmiddel,
2°. middel tegen parasieten,
3°. middel tegen schimmels,
4°. kalmeringsmiddel.
3. De dierenarts vermeldt op een recept voor het afleveren van een diergeneesmiddel als bedoeld in het tweede lid, onderdeel b, de frequentie van de behandeling.
wetgeving tav opiaten
Opdracht 1:
Welke regels moet je naleven bij opiaten?
Gebruik hiervoor de theorie beheren medicijnen (bronnen), en eventueel de onderstaande wet.
opdracht 2:
a. Welke medicijnen op jouw voorgaande stage vallen onder de opium wet?
b. Beschrijf de werkwijze rondom deze medicijnen (denk aan bewaren, administratie etc)
c. Wissel je informatie uit met een buurvrouw. Zijn er verschillen tussen praktijken?
Zoek informatie en een plaatje over een wormaneurysma wat is het? (klinisch beeld, veroorzaker, risico's). Naast de bronnen die je zelf vind, maak je ook gebruik van deze Site
In het verleden werden goede resultaten bij dit ziektebeeld door dectomax intraveneus te spuiten.
Vragen:
a. Wat is de werkzame stof van dectomax?
b. Is dectomax geregistreerd voor paard? (zie site fidin en/ of CBG Meb)
c. is dectomax geregistreerd voor intraveneus gebruik bij een diersoort? Zo ja: welke diersoort?
d. Mag je dectomax iv bij het paard toepassen? (al dan niet via de cascade regeling?)
e. Wat kan een risico zijn van het iv spuiten van een diergeneesmiddel?
Op dit moment is er grote discussie over diergeneesmiddelen: wie mag wat toedienen? En welke medicijnen mag je wel en niet gebruiken? Aanleiding voor deze discussie is de toenemende resistentie, en de angst dat dit over gaat slaan op bacteriën die voor mensen een gevaar vormen. Dat verantwoord omgaan met DGM geen nieuwe discussie is, blijkt wel uit de volgende video uit 1994. Alhoewel hij op bepaalde punten verouderd is (guldens, invoering IKB die inmiddels al tig keer aangepast is), is hij op de belangrijkste punten nog steeds erg actueel.
Jullie gaan de video bekijken en de bijbehorende vragen beantwoorden.
Vragen bij de video: Verantwoord diergeneesmiddelengebruik:
Hoe kunnen diergeneesmiddelen onverantwoord gebruikt worden?
Wat zijn de nadelen van diergeneesmiddelengebruik?
Hoe gaat de pluimveehouder in de film om met de ziekte coccidiose?
Hoe gaat de veehouder in de film om met mastitis?
Hoe gaat de varkenshouder in de film om met vetdiarree?
Waarom moet er alleen met geregistreerde diergeneesmiddelen gewerkt worden?
Wat doe je met restanten van diergeneesmiddelen?
Wat bedoelen we met een koppelprobleem?
opdracht:
Ga in groepjes bij elkaar zitten. Maak een lijst van zaken waarvan jullie vinden, dat ze bij verantwoord diergeneesmiddelengebruik horen.
Na 5 minuten: schrijf ze op het bord.
verantwoord diergeneesmiddelengebruik: discussie en poster
Stelling 1:
Één van de grote problemen bij onjuist gebruik, is het ontwikkelen van resistentie. In de varkenssector en vleeskalversector wordt zeer veel antibiotica gebruikt. Resistentie is daar al een reëel probleem. Bij deze dierhouders komt vrij frequent de MRSA bacterie voor.In ziekenhuizen is men doodsbang voor de MRSA bacterie. Deze veehouders hebben het aan zichzelf te danken, dat zij daardoor moeilijk in ziekenhuizen terecht kunnen.
Stelling 2:
Eén van de grote nadelen van diergeneesmiddelengebruik is het hoge kostenplaatje. Net als bij Jumbo/ Sligro en dergelijke ketens, kan men door groot in te kopen de kosten drukken. Het is dan ook toe te juichen, dat dierenartsenpraktijken ook groot in gaan kopen, en tot ver buiten hun cliënten gebied medicijnen gaan verkopen. (denk hierbij aan praktijken uit het zuiden, die hier de varkens sector gaan voorzien, en aan internet praktijken).
Stelling 3:
Door management maatregelen kan een hoop diergeneesmiddelengebruik voorkomen worden. Bij bedrijfsproblemen moet een veehouder daarom eerst zijn stal aanpassen, voordat hij medicijnen zou mogen gebruiken.
Stelling 4:
Door management maatregelen kan een hoop diergeneesmiddelengebruik voorkomen worden. In Zweden bijvoorbeeld: is de therapie bij uierontsteking: zeer vaak op een dag uitmelken (al dan niet in combinatie met oxytocine om de melk te laten schieten). In Nederland zou dit ook moeten gebeuren: een boer die niet vaak uitmelkt, mag ook geen uier injectoren als avuloxil gebruiken.
Stelling 5:
“Wat maakt het uit hoe je behandelt, als het dier maar beter wordt!”
formularia: eerste, tweede en derde keuze middelen
uit het formularium voor hond/ kat november 2013:
In dit formularium zijn de volgende keuzes gebruikt: Eerste keuze
Empirische therapie met antibiotica die werkzaam zijn tegen de indicatie en geen specifiek effect hebben op het voorkomen van resistentie door extended spectrum bèta-lactamases (ESBL) / AmpC producerende organismen.
Tweede keuze
Antibiotica die werkzaam zijn tegen de indicatie maar vanwege de co-selectie voor extended spectrum bèta-lactamases (ESBL)/AmpC producerende organismen niet bij de eerste keuze antibiotica horen.
Nee tenzij, waarbij de noodzaak voor toediening nader wordt onderbouwd.
Derde keuze
Dit zijn antibiotica die van kritisch belang zijn voor de humane gezondheidszorg. Nee tenzij: alleen voor individuele dieren als op basis van bacteriologisch onderzoek inclusief gevoeligheidsbepaling is aangetoond dat er geen alternatieven zijn.
Welke antibiotica zijn eerste keuze middelen? Noem er 3
Welke antibiotica zijn 2e keuze middelen? Noem er 2
Welk antibioticum zet je in bij kennelhoest bij een hond?
Welk antibioticum zet je in bij een ontsteking van het maagdarmkanaal (hond)?
Onder welke voorwaarden mag je baytril (= 3e keus middel) inzetten bij een hond met blaasontsteking??
Peri-operatieve profylaxe
Voor, tijdens en na een operatie kan antibiotica worden toegediend. Maar wanneer is dit nu wel/niet nodig?
Opdracht:
Gebruik onderstaand formularium hond/kat om een overzicht te maken wanneer je wel of geen antibioticum zou toedienen bij de verschillende operaties.
Maak een lijst van operaties die jij hebt meegemaakt tijdens je stage (vb.: castratie, sterilisatie, pyometra, tumor verwijderen, e.d.) en wat in die praktijk gedaan werd aan perioperatieve profylaxe.
Ga vervolgens in viertallen bespreken hoe de perioperatieve profylaxe was bij jullie stagepraktijken.
Zijn er verschillen?
Kun je die verklaren?
Zouden jullie op basis van het overzicht wat je nu hebt de praktijken een verbeteringsadvies kunnen geven?
De afgelopen tijd (en waarschijnlijk ook de toekomstige tijd) gaat de resistentie van bacterien tegen bepaalde antibiotica een maatschappelijke issue zijn.
Het probleem:
Bacteriën worden resistent tegen steeds meer antibiotica. Dit is een probleem voor mensen met een zwakkere gezondheid (YOPIs: Young, Old, Pregnant en Immunodeficient), want normaal gezonde mensen kunnen het gros van de bacteriën zelf wel aan. Bij mensen die met resistente bacteriën geïnfecteerd zijn is het lastiger om van de infectie af te komen, omdat er eerst gesignaleerd moet worden dat het een resistente bacterie betreft, en vervolgens een maatwerk therapie ingesteld moet worden. Dit komt soms te laat, en is soms ook niet mogelijk.
De oorzaak:
Hoewel er de laatste tijd heel hard geroepen wordt dat ‘resistentie voortkomt uit de veehouderij’, is dit slechts een zeer klein gedeelte van de probleemgevende bacteriën. Natuurlijk komen er bepaalde stammen uit de veehouderij, maar die zijn meestal niet gevaarlijk voor mensen. De echte boosdoeners komen voort uit exotische en minder exotische landen. Waar er door de artsen minder critisch met antibiotica omgesprongen wordt, of waar antibiotica gewoon zonder recept verkrijgbaar zijn. Niet voor niets worden mensen die in het buitenland in een ziekenhuis hebben gelegen het liefst geweerd door Nederlandse ziekenhuizen.
Het gevaar:
Zoals gezegd lopen de YOPI’s het grootste risico. Als ze een klinisch relevante besmetting meemaken (de meeste besmettingen met resistente bacterien leveren geen gezondheidsklachten op) is het lastig, tot onmogelijk, om deze te bestrijden. Vooral de onmogelijk te bestrijden infecties zijn heel tragisch. Die werpen de gezondheidszorg, in ieder geval op het gebied van antibioticagebruik, terug naar vooroorlogse tijden.
Hoe ontstaan resistentie? Bekijk onderstaande video:
Eind september 2014 meldde Luc Morjaeu op Facebook dat hij de laatste hand had gelegd aan Tante Biotica.
In eerdere berichten had hij al laten weten dat het hierbij gaat om een kort verhaal van 22 pagina's dat waarschuwt tegen het misbruik van antibiotica.
Morjaeu en decortekenaar Christian Verhaeghe toonden op hun facebook-pagina's ook al enkele tekeningen uit het verhaal. Hierop zijn diverse personages te zien, waaronder "Tante Biotica" zelf en wezentjes die worden aangeduid als "Pennies" en "Kokkies".
In het najaar van 2015 werd Tante Biotica op initiatief van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verspreid in Nederland. Een eerste wachtkamerexemplaar van het album werd op dinsdag 1 september door minister Edith Schippers in Baarn overhandigd aan de eertse huisarts. In de volgende dagen ontvingen bijna 4.500 huisartsen en 1.900 apothekers in Nederland een aantal exemplaren van de strip die speciaal bestemd zijn voor de wachtruimtes in hun praktijken.
Via de publicatiesite ISUU kan het verhaal online worden gelezen:
Indien je naar het ziekenhuis moet voor een opname, word je gevraagd of je van "de boerderij" komt.
Er wordt gevraagd of je/ouders thuis een veehouderij bedrijf hebt/hebben.
Aan de receptie/opname intake zal je gevraagd worden of je zelf recent gewerkt hebt met vee, of dat je recent contact hebt gehad met landbouwhuisdieren; varkens, pluimvee, kalveren.
Zoek op wat het woord epidemiologie betekent.
Moet er in dit verband niet beter van epizootiologie gesproken worden?
Hoe vindt de overdracht van MRSA naar mensen plaats? (leg uit in enkele zinnen)
Hoe kunnen diverse stammen MRSA gekarakteriseerd worden? En wat is hier het nut van?
Tip: Al is het rapport, dat je hierboven kunt downloaden, omvangrijk, de samenvatting is beperkt!
Je kunt van enkele veel gebruikte medicijnen aangeven:
Waar ze voor dienen
Hoe ze toegediend moeten worden
Wat evt problemen bij gebruik zijn
Je wordt ingedeeld in groepjes (koe, paard, kat, hond)
Met je groep lees je de cases en je geeft antwoord op de vragen.
Je gebruikt hiervoor de bijsluiters en je eigen inzichten en ervaring.
Je kiest een presentator, die jullie uitwerking straks aan de rest van de klas vertelt.
Je hebt 10 minuten om aan de cases te werken.
Je hebt tevens 10 minuten voor de presentatie.
Casuistieken rund
Melkveehouder X gaat op vakantie. Zijn broer gaat het bedrijf in de tussentijd draaiende houden. De broer is zelf niet dagelijks met koeien aan het werk.
Vlak voordat X wegrijdt, vraagt hij zijn broer, of die nog even snel avuloxil, orbeseal en Ca/Mg infuus wil ophalen bij de dierenarts: dan staat er iets op de plank voor noodgevallen.
De broer komt bij jou aan de balie om de medicijnen op te halen. Hij wil graag uitleg over wanneer en hoe deze medicijnen toegediend moeten worden. Het is voor hem ten slotte geen dagelijks werk.
Klant B komt aan de balie. De dierenarts is net bij zijn shetlandpony geweest. De pony heeft een injectie met bedozane gehad tegen hoefbevangenheid. Het dier moet nu nabehandeld worden met quadrisol, maar dat had de dierenarts niet meer in zijn dikke mercedes.
Leg uit aan de eigenaar, hoe hij dit medicijn moet toedienen.
De volgende dag belt klant B op: de pony loopt wat minder stijf, maar heeft nu een heel pijnlijke hals. Hij kan de bocht haast niet maken, als hij uit de stal gehaald wordt.
Geef een verklaring voor dit probleem.
Bron:
Instructievideo ingeven orale pasta (bijv. ontworming of quadrisol):
Haar katten zijn weer aan de beurt om ontwormd te worden, en meestal is dat doffe ellende. Ze heeft 6 volwassen katten (allen rond de 4 kg) en 3 kittens van 2 kg. Vooral de volwassen katten zijn echte draken met tabletten.
Ze vraagt om een grootverpakking milbemax.
Hoeveel tabletten, en in welke dosering geef je ze mee?
De volgende dag hangt ze (alweer......) boos aan de telefoon. Eén poes loopt schuimbekkend door het huis, en óveral ligt speeksel. Vreeeeeeselijk. Ze is helemaal klaar met de tabletten ellende van de DAP, en vraagt of er geen andere mogelijkheid is de kat te behandelen Ze wil wel strikt tegen spoelwormen EN lintwormen behandelen.
Leg haar uit waarom de kat schuimbekt.
En biedt haar een alternatieve behandelingsmogelijkheid aan. (denk aan profender, droncit, stronghold, etc.)
Casuistiek hond
De hond van meneer D heeft zeer veel jeuk bij de staart. Hij bijt zijn hele huid kapot. De dierenarts constateert een flinke vlooienbesmetting, en stuurt de eigenaar naar huis met frontline en een paar tabletjes prednisolon tegen de jeuk.
Twee dagen later belt de eigenaar op: de hond drinkt zo veel, komt dit van de vlooien?
Geef de eigenaar advies.
Een maand later komt de eigenaar aan de balie. De hond heeft weer jeuk. De eigenaar wil graag weer wat prednisolon tabletjes, want die hielpen zo goed.
Geef je de tabletten mee? Zo ja: in welke dosering?
Zo nee: waarom niet?
uitleg praktijktoets afgifte medicijnen
Deze toets zal tijdens de lessen afgenomen worden. Je krijgt een bepaalde casus, en je leest je in in de bijsluiters.
Vervolgens zal één van de paraveterinair docenten client spelen. Jij als paraveterinair geeft het medicijn met de juiste uitleg mee. Je let uiteraard op de kanalisatie status: wat mag je wel, en wat mag jij niet?
Een voorbeeld van het beoordelings formulier zie je hieronder.
Als er medicatie is die veel gebruikt wordt in de dierenartsenpraktijk, zijn dat wel de vaccinaties. Een groot deel van het medicijnbeheer bestaat dan ook uit het bestellen en beheren van vaccins. Daarnaast zul je veel voorlichting geven aan eigenaren over vaccinaties, zowel aan de telefoon als aan de balie. Misschien maak je de vaccins in de spreekkamer klaar voor de dierenarts. Belangrijk is dus om je kennis daarvan op niveau te hebben. Veel gebruikt zijn de vaccins van MSD (Ducat, tricat, L4 etc.), maar niet in elke praktijk worden die gebruikt. Belangrijker is dus om te ziektes te weten waartegen met een vaccin gevaccineerd wordt.
Beantwoord de volgende vragen:
Lees eerst de vragen en schrijf op wat je al weet. Zoek wat je niet weet op in onderstaande link.
Welke vragen heb jij aan de balie/ telefoon/ in de spreekkamer gehad of gehoord over medicatie?
Stel deze vragen aan een groepsgenoot. Deze moet een antwoord formuleren.
Maak met je groep een overzicht van de 5 FAQ met de antwoorden. Deze mail je naar ALLE klasgenoten en de docent.
medicatie landbouwhuisdieren
opdracht:
Zoek op Youtube met de woorden "100 seconden dierenarts koe".
Bekijk deze filmpjes.
Maak op het bord een lijst met veel gebruikte medicijnen voor koeien.
Maak ten slotte een korte (max. 1A5) instructie hoe je aan een veehouder zou uitleggen hoe je deze medicijnen moet toedienen.
Snel klaar?
Doe hetzelfde voor paard, varken, schaap, geit, .....
rekenles
oefeningen
Doel van deze les is om er wat handvatten voor te krijgen en vervolgens wat oefening zodat er enige mate van automatisme ontstaat.
Laat doseringen van echt giftige stoffen altijd door een collega narekenen zonder dat die beïnvloed is.
Algemene principes:
Zorg dat het gewicht bekend is (wegen, gewicht schatten eventueel, dossier)
Zoek op in de bijsluiter of op de verpakking wat de dosering van het middel dient te zijn: aantal mg/kg
Bereken het aantal mg dat dit dier moet krijgen; gewicht x dosering
Zoek uit wat de presentatie van het middel is; bij tabletten: hoeveelheid mg per tablet
Bepaal de dosis (per moment); het aantal benodigde tabletten door het aantal benodigde mg per dier te delen door het aantal mg per tablet (uit 4)
Bepaal het aantal tabletten per dag;
Bij een kuur vermenigvuldig je de dagdosis met het aantal dagen.
Gebruik eerst geen rekenmachine of mobieltje: de bediening hiervan leidt af van je doel.
Reken het eerst uit op papier!!
Maak afrondingen daar waar het kan.
Gebruik pas voor de exacte dosering een rekenmachine. (meestal niet nodig)
Realiseer je je dat er middelen zijn waarbij de dosering erg nauwkeurig berekend moet worden (bijvoorbeeld narcose middelen).
Maar er zijn ook middelen waarbij een geringe overdosering niet erg is (bijvoorbeeld wormmiddelen en penicillines)
Overleg met de dierenarts hoe nauw de therapeutische breedte is!
Als je geen bijsluiter hebt, kun je voor bijsluiter info kijken op Fidin.nl: repertorium online bijsluiters.
Bijvoorbeeld, stapsgewijs:
Vetranquil sedering voor de hond (bv. bij onhandelbare dieren):
Hond
Oraal
1,25-2 mg per kg l.g. acepromazine, 2 maal daags; 2x daags
Hond 10 kg
Doseervork: hoe heeft de hond vorige keer gereageerd? Zeer suf geweest -> nu maar 1mg/kg
Is het al een oude hond? Ja -> laag doseren -> 1mg
Een jonge hond, zeer nerveus, later nog eens een dosis geven, maar start met 1mg/kg, maximale dosis 2mg/kg (het dubbele)
10kg x 1mg = 10mg
Per tablet: acepromazinemaleaat overeenkomend met 25 mg acepromazine.
10 / 25 = iets meer dan een ½ tablet,
maximale dosis 20mg= iets minder dan een hele tablet.
dit mag 2x daags gegeven worden; totaal 1 tablet per dag (geen kuur!)
Amoxicilline tabletten voor de kat: Amoxoral 50 mg, smakelijke tabletten, oraal toedienen.
10 mg amoxicilline per kg lichaamsgewicht,
2 maal daags, gedurende minimaal 5 achtereenvolgende dagen.
Kat is gewogen 5kg
10mg/kg
5 x 10= 50mg
50mg
50mg (per dier) / 50mg (per tablet) = 1 tablet
2x daags: dus dag dosis 2 tabletten
Kuur 5 dagen dus 10 tabletten (strip)
Oefening:
Hond van 20kg is erg bang voor het knippen van de nagels, komt naar de dierenarts voor deze handeling en de eigenaar zal hem thuis vast een beetje sederen.
Kat van 2,5kg krijgt amoxicilline kuur van 10 dagen
Hond van 28kg is bang voor de dierenarts maar moet komen vanwege een flinke oorontsteking.
Kitten van 0,5kg krijgt kuur amoxicilline van 5 dagen; ik maak een suspensie (wat is dat?) van 1 tablet in 10ml; wat komt er voor dosering op het etiket te staan?
Hond is schijnzwanger en krijgt contralac. Hond is 25kg
Kat(4kg) moet ontwormd worden en krijgt Vitaminthe
Hond (20kg) moet onder narcose gebracht worden met Zoletil
25 pinken van 250kg moeten ontwormd worden met Dectomax injectie
2 shetland ponies moeten ontwormd worden met Eqvalan, de zwarte is 100kg, de bruine 150kg
Kat moet voor castratie onder narcose met combinatie Nimatek en Sedastart
Kat krijgt na narcose Atipam omdat ze na 2 uur nog zo diep onder narcose is.
Hond van 20 kg is op het spreekuur geweest. Hij wordt behandeld voor een maagdarm ontsteking. Hij krijgt naast injecties ook tabletten primperid.
farmacokinetiek en farmacodynamiek zijn 2 heel verschillende begrippen (alhoewel de namen verwarrend veel op elkaar lijken).
Farmacodynamiek = wat doet het medicijn in het lichaam? bijvoorbeeld bacterien doden, pijn stillen, eisprong remmen, etc.
Farmacokinetiek = hoe beweegt (kinetiek) het medicijn zich door het lichaam? Hoe komt het binnen? wordt het omgezet, en zo ja hoe? Hoe verlaat het het lichaam?
farmacokinetiek
Opdracht:
Bestudeer het farmacotherapeutisch kompas en onderstaande ppt (aangevuld met informatie van andere sites).
Omschrijf vervolgens in je eigen woorden de volgende begrippen:
absorptie,
distributie
eliminatie
enterohepatische kringloop
prodrug
farmacon
lokale toediening
systemische toediening
halfwaardetijd
plateaufase
2. omschrijf nu in je eigen woorden, wat bovenstaande begrippen GROFWEG betekenen, als je het over een tablet doxycycline(tegen niesziekte) hebt.
Voorbeeld begin: doxycycline is een tablet die oraal wordt toegediend en systemisch werkt (opname via de bloedbaan, transport naar onder meer de longen.)
Je hebt net al veel geleerd over farmacokinietiek en farmacodynamiek. Belangrijkste om te onthouden: medicijnen zijn geen snoepjes, die je te pas en te onpas kunt innemen. Soms doen medicijnen meer kwaad dan goed. Meer medicijnen is soms zelfs meer problemen.
Opdracht:
leg uit, waarom onderstaande combinaties erg ongelukkig (kunnen) zijn:
een bacteriostatisch antibioticum samen met een bactericide antibioticum
een vaccinatie samen met een corticosteroid (bijv. prednison)
een vaccinatie tijdens een operatie (dus samen met een narcose middel)
een pijnstiller door een melkziekte infuus doen, zodat je maar 1x intraveneus hoeft te prikken
Een NSAID zoals metacam samen met een corticosteroid, bijvoorbeeld prednisolon
een konijn oraal amoxicilline geven
Bedenk zelf nog 2 onhandige medicijncombinaties.
opdracht 2:
Schrijf de goede antwoorden op het bord (of vul de antwoorden die daar al staan, aan).
Braken, diarree en hoesten is erg vervelend. Je kunt deze klachten door middel van medicatie onderdrukken. /toch is dit niet altijd verstandig.
Door druk of schade worden de pijnreceptoren geprikkeld. De prikkel wordt doorgegeven naar het ruggemerg en de hersenen, waar het dier zich bewust wordt van pijn. Vervolgens zal het dier reageren door een verandering in gedrag.
In ziekenhuizen wordt aan patienten gevraagd om de mate van pijn aan te geven op een schaal van 1 tot 10. Erg subjectief, en alleen geschikt om het verloop van de pijn te volgen. Een "aansteller" die vandaag een 6 scoort en morgen een 8, heeft onvoldoende pijnstilling. Een "bikkel" die vandaag een 5 scoort en morgen een 2, reageert positief op pijnstilling.
Honden kunnen niet praten, laat staan hun pijn uitdrukken in een score.
Om dit te ondervangen, is er een scorekaart ontwikkeld, om zo objectief mogelijk pijn bij honden te meten. Deze heet de Glasgow composite pain scale. (zoek op op google)
Opdracht:
Omschrijf in je eigen woorden, waar je op moet letten om de pijn bij een hond te "meten'
Osteo Artritis (gewrichts"slijtage") komt zeer veel voor bij onze huisdieren. (HD, ED enzovoort).
Deze aandoening veroorzaakt pijn.
Het is bekend, dat een pijnprikkel ervoor zorgt, dat je de volgende keer sneller pijn voelt. Je lichaam wordt als het ware op scherp gezet: het let extra op pijnprikkels. Zo komen dieren met chronische gewrichtsproblemen vaak in een vicieuze cirkel.
Opdracht:
Beschrijf de vicieuze cirkel, en hoe je deze kunt doorbreken.
Schrijf op hoe het apotheekbeheer was geregeld bij je laatste stage. Het mag in een schema of je kunt onderstaande vragen gebruiken om het te beschrijven. Als je dingen niet weet, bedenk dan hoe jij vindt dat het zou moeten.
Vragen waar je aan kunt denken zijn:
- Hoe werd er besteld?
- Wanneer werd er besteld?
- Wie bepaalde wat er werd besteld?
- Wie ruimde op bij binnenkomst?
- Werd de bestelling gecontroleerd?
- Hoe werden verloopdata gecontroleerd?
- Vond jij het een goed systeem?
- Hoeveel vrijheid hadden de paraveterinairen?/Was er veel invloed van de dierenartsen?
- Hield iedereen zich aan de afspraken?
- Wat ging er wel eens mis?
- Hoe werd er met vergissingen omgegaan?
Lever het document in per mail bij de docent. We bespreken het in de les.
Opdracht:
Maak een stappenplan. Beschrijf hierin alle stappen die je volgt, vanaf het binnenkomen van een bestelling totdat het op de juiste plaats in de apotheek staat.
Oefen met de binnengebrachte bestelling (vraag de docent naar de materialen)
Aan welke eisen moet een verpakking voldoen?
Welke informatie MOET op een etiket staan?
recepten
RECEPTEN
Doel: - Na afloop van de les ben je in staat recepten te lezen.
Je weet welke gegevens op een recept horen te komen.
Je herkent een opiaten recept.
Je bent bekend met de gebruikte afkortingen en cijfers.
Materiaal: lesstof en opdrachten.
Nu er allerlei veranderingen op stapel zijn binnen de veterinaire apotheek zal het zeker voorkomen dat mensen met een recept aan de balie komen, dat jij mag ontcijferen. Toch handig als je daar dan enige kijk op hebt.
Hoe leer je een recept lezen?
Welke gegevens moet op een recept staan?
Zie bijlage 1 op blz 3.
Ieder voorschrift begint met R/ ( recipe: neem van). Dus als het om meerdere medicijnen gaat iedere keer: R/ eventueel passend op één blaadje.
De hoeveelheden van geneesmiddelen worden op het recept als grammen, milligrammen of milliliters vermeld. Als er niks bijstaat is het in gram.
Aantallen worden dikwijls aangeduid met Romeinse getallen:
I = 1 V = 5 X = 10 L = 50 C = 100 D = 500 M = 1000
Magistrale receptuur: het zal bij magistrale receptuur voorkomen dat een apotheek een bepaald recept voor jou maakt. Bij kleine hoeveelheden medicijn wordt het tablet / capsule verder met een vulstof aangevuld. Je kunt zelf kiezen welke, maar het ook aan de apotheker overlaten. In dat geval spreek je van m.f.l.a.: misce ( meng) fac ( maak) lege ( volgens de wet/ regel) artis ( van de kunst)
Als er gewoon een kant en klaar recept moet worden afgeleverd, schrijven we: da ( geef)
Je wilt natuurlijk dat op het etiket de gebruiksaanwijzing komt te staan. Gebruik bekend ( u.c. = usus cognitus) mag niet!!!!! In veel gevallen is het gebruik namelijk niet ( meer) bekend. Het gebeurt echter nog wel regelmatig.
Let op: OPIATEN RECEPTEN. Zul je zelf niet schrijven, waarschijnlijk krijg je ze ook nooit in handen maar………………………..
Ze moeten geschreven zijn met onuitwisbare inkt.
Per recept maar één voorschrift.
Volledig leesbare handtekening van de aanvrager.
De sterkte en het aantal van het geneesmiddel moeten voluit in letters geschreven worden.
HANDIGE LATIJNSE AFKORTINGEN.
Enkele veel gebruikte Latijnse afkortingen, die gebruikt kunnen worden bij het schrijven van een recept.
Aa ana partes aequales van elk gelijke delen
a.c. ante coenam voor de maaltijd
a.n. ante noctem voor de nacht
ad tot
ad us. ext. ad usum externum voor uitwendig gebruik
ad us. vet. Ad usum veterinarium voor diergeneeskundig gebruik
caps. Capsulae capsules
cito snel
collyr collyrium oogwassing
d da geef
d.c. durante coenam gedurende de maaltijd
d.d. de die per dag
d.t.d. de talo doses geef zodanige doses
f. fac maak
gtt. Guttae druppels
Gtt.auric. guttae auriculares oordruppels
Gtt.opht. guttae ophtalmicae oogdruppels
i.m.m in manu medici in handen van de (dieren)arts
iter itera herhaal
l.a. lege artis volgens de regels der wet, zoals het hoort
- lotio wassing
m. misce meng
mixt. Mixtura mengsel
ne iter. Ne iteretur mag niet herhaald worden
odd om de dag
OD oculus dexter rechter oog
OS oulus sinister linker oog
p.c. post coenam na de maaltijd
pot. Potio drank
pulv. Pulvis,Pulveres poeder (s)
q.s. quantum sufficit zoveel als nodig is
R. recipe neem
S. signa schrijf
Sol. Solutio oplossing
Supp. Suppositorium zetpil
Susp. Suspensio suspensie
Tab. Tabulae tablet
u.c. usus cognitus gebruik bekend
ung. Unguentum zalf
ung. Opht. Unguentum opthalmicae oogzalf
vesp. Vespere ’s avonds
Bijlage 1. Voorbeeld recept
6 oktober 2010
RECEPT.
Voorschrift van: dierenarts mw. Drs. A. Withaar
R/ Kaliumbromide 500 mg
Mfla CCC capsules
S/ 2 dd 1 capsule met eten ingeven
***herhalingsrecept tot 06-04-2011***
t.b.v. hond “Theodoor”
Eigenaar: Fam. J. Loovers, Hoofdstraat 2A, de Bilt
Maak een suspensie van 100 ml kamferspiritus en 50 mg prednisolon.
Voor uitwendig gebruik. Smeer dit 6x daags op de linker voorpoot voor het uitlaten.
Voor” Lady” Feenstra.
Thermometerlaan 11
1124 CX Koudegeest
22-05-2012
Geef 10 zetpillen Buscopan 25 mg .
Na de maaltijd 1 inbrengen bij klachten.
“Woef” de Ruiter
Heetensedwarsweg 5
7509 AL Lettele
31 december 2011
geef 5 tabletten Calmivet 10 mg
30 – 60 minuten voor het vuurwerk 1 tablet per 10 kg ingeven.
Werkt 6-8 uur.
Voor diergeneeskundig gebruik.
“ Jitters” Jansman
Heidehof 78
3205 TT Ede
uitwerking recepten
waar te bestellen?
Diergeneesmiddelen en benodigdheden zijn bij meerdere firma's te bestellen. Tot voor kort bestelden bijna alle dierenartsenpraktijken bij de AUV. De AUV was een coöperatie (samenwerkingsverband) opgericht door dierenartsen. Hierdoor hadden de dierenartsen hun eigen groothandel om hun benodigdheden te bestellen. Tegenwoordig is de AUV overgenomen door het buitenlandse bedrijf Henry Schein. Er zijn veel andere bedrijven bij gekomen die benodigheden voor de veterinaire markt verkopen. De tijd dat bijna alle dierenartsen bij AUV bestelden is voorbij.
Vraag: Welke groothandels waar praktijken hun medicijnen en andere benodigdheden bestellen ken jij van stages?
Wissel dit uit met je klasgenoten.
proeftoets
De docent zal via de beamer een proeftoets afnemen.
verbreding en verdieping
verbreding
zoek informatie over de farmacokinetiek bij minder bekende diersoorten (reptielen, vissen, vogels).
Zoek op, wat goede en minder geschikte toedieningswijzen zijn.
Zijn er uberhaupt medicijnen geregistreerd? Zo nee, wat kan met dan wel inzetten?
zoek informatie over verantwoord diergeneesmiddelen gebruik/ mogelijkheden bij koppels dieren.
Idem; dierentuin dieren
verdieping
maak een proeftoets. door het opstellen van toetsvragen kom je boven de stof te staan.
Je toets moet zowel open als gesloten vragen bevatten, en moet door iemand die het arrangement bestudeed heeft voldoende te maken zijn.
een auto apotheek is ook een apotheek.
Schrijf een plan waarin je deze apotheek optimaal beheert.
Naast het minikaartjes systeem, komen diverse andere voorraadbeheersystemen voor in de praktijk.
Werk er twee uit. Geef de voor- en nadelen t.o.v. het mini kaartjes systeem aan.
Het arrangement Beheren medicijnen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
Angelique Withaar
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2018-02-26 16:24:59
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
leeractiviteit beheren medicijnen.doc
