Slavernij en vrijheid

Slavernij en vrijheid

3 Lessen over Slavernij en Vrijheid

Les 1: Lex

Slavernij

Is in de korste zin van het woord, onvrijwillig in dienst van een ander zijn. 

Tegenwoordig is slavernij verboden in de meeste landen en kom je er niet zo snel mee in aanraking. Maar zoals jullie in de film hebben gezien is slavernij in de Oudheid een veel voorkomend verschijnsel. 

Leerlingen worden deze les verwacht om aan het einde van de les een aantal vragen over slavernij te kunnen beantwoorden, deze vragen zullen aan het einde van dit deel worden gezet. 

Ten eerste beginnnen we met de link naar het heden. Slavernij is nog niet helemaal de wereld uit. Zo zijn er in veel Afrikaanse en Aziatische landen nog mensen die onder omstandigheden leven die wij als slavernij zouden kenmerken. Ontwikkelde landen hebben verdragen getekend waarin ze erkennen dat mensen recht hebben op een vrij bestaan. 

Slavernij is het meeste bekend uit twee delen van onze geschiedenis. De oudheid en de tijd van ontdekkers. 

Dit is een afbeelding van slaven in een mijn in het oude Griekenland. De zware arbeid werd in die tijd gedaan door slaven maar het is niet zo dat de slaven als dieren werden behandeld. Slaven waren kostbaar en hun eigenaar moest ervoor zorgen dat zijn investering niet voortijdig om het leven zou komen of dat ze ziek zouden worden. Het houden van slaven was dus een erg kapitalistische onderneming. Eigenaars zorgden dus voor de slaven bijna net zo goed als ze voor vrijwillige werknemers zorgden. Er was onderdak en voedsel, maar ook toegang tot geneeskunde als er iets mis was. 

 

Dit veranderde in de de Gouden eeuw. Hier werden slaven niet meer gezien als werknemers maar werden ze gezien, en behandeld, als producten of dieren. Het bekende beeld hiervan is dat Europeanen naar Afrika gingen om daar de lokale bevolking te ontvoeren en te deporteren naar de Nieuwe wereld. Hier werden ze gedwongen te werken in de mijnen, op zoek naar edelmetalen, op de plantages, om koffie, cacao en katoen te verbouwen, of om andere zware arbeid te verrichten.

 

 

 

 

 

 

Hier zie je een afbeelding van slaven op een katoenplantage in Virginia. Deze slaven leefden vaak hun hele leven op één plantage en werkten daar tot hun dood. Hun kinderen waren vanaf hun geboorte eigendom van de landeigenaar. De slaven werden aanzienlijk slechter behandeld dan vrijwillige werknemers, die kregen goed betaald en hadden vaak lichte baantjes zoals opzichter. Terwijl de slaven het zware fysieke werk deden in de hete zon en de vrieskou. Lijfstraffen waren niet ongewoon en het werd beschouwd als het recht van de opzichter of eigenaar om een slaaf te straffen zelfs als de dood erop volgde. 

 

Les 2: Lisette

Woest gebrul, klinkende zwaarden, gejuich van publiek, vallen en opstaan. Een doffe klap, nog meer gejuich, de muziek zwelt aan, nog éénmaal het suizen van het zwaard en dan is het voorbij. Midden in de arena staan twee gladiatoren, hijgend maar trots. Beiden hebben gestreden op leven en dood totdat het publiek besloot dat beiden mochten blijven leven. Maar waarom vechten deze mensen met elkaar? 

 

Positie van gladiatoren in de maatschappij

Gladiatoren waren mensen die voor vermaak van de Keizer en van het volk met elkaar het gevecht aan gingen. In die tijd was er natuurlijk nog geen TV of ander vermaak snel voorhanden. Voor vele Romeinen waren de gladiatorengevechten een vorm van entertainment. Vele gladiatoren vochten niet, omdat ze het volk wilden vermaken of omdat ze het leuk vonden om te vechten, maar omdat ze moesten. De meeste gladiatoren waren namelijk slaven of gevangenen. Er waren wel enkele gladiatoren die vochten voor de adrenalinekick en het geld, maar niet veel. 

Het hoogtepunt van hun carrière als gladiator was het ontvangen van het houten zwaard. Als zij deze mochten ontvangen van de keizer, waren ze weer vrij man, en hoefde zij niet meer te vechten als gladiator. Het woord gladiator is afgeleid van het Latijnse woord 'Gladius' wat zwaard betekend. 

 

Politiek spel binnen de wereld van gladiatoren

Een gladiator was niet van zichzelf, maar van een meester/baas. Deze rijke man had een slaaf of krijgsgevangen gekocht, zodat hij geld kon verdienen aan het gevecht dat zijn gladiator leverde. Patriciërs kozen vervolgens een gladiator uit en besloot dat hij die dag zou vechten. Patriciërs zijn rijke welgestelde burgers. Hoe beter een gladiator was, hoe meer geld een patriciërs aan de meester van de slaaf moest betalen. HIermee kon een patriciër dus zijn machten ten toon stellen, want zo kon hij aan iedere aanschouwer laten zien hoeveel geld en macht hij had. Patriciërs waren zelfs zo machtig, dat zij konden beslissen over leven of dood. 

 

 

Les 3: Mitchell

Eerste 4 vragen m.b.t. Bronnenonderzoek
Eerste 4 vragen m.b.t. Bronnenonderzoek
Vragen met betrekking tot de inhoud
Vragen met betrekking tot de inhoud

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tijdens deze les gaan jullie aan de slag om bronnen te onderzoeken op betrouwbaarheid.

Als je de bron gelezen hebt bedenk je zelf een onderzoeksvraag die je aan de hand van diezelfde bron zou kunnen beantwoorden.

 

Bronnenonderzoek.

Bron 1

Griekenland wordt in 146 v. Chr. een provincie van het Romeinse Rijk. Aelius Aristides is een Griek die Romeins burger wordt. Hij schrijft omstreeks 150 over de Romeinen:

Grieken en barbaren kunnen gaan waar ze maar willen, je veiligheid is gewaarborgd als je een Romein bent of een onderdaan van Rome. Rome heeft de hele wereld gemeten, heeft rivieren met bruggen overspand, heeft bergen doorkliefd om rechte wegen aan te leggen voor verkeer, heeft lege plekken gevuld met boerderijen en maakt het leven makkelijker door in behoeftes te voorzien en door recht en orde te brengen. Overal zijn gymnasia (= sportscholen), fonteinen, poorten, tempels, werkplaatsen en scholen. De steden zijn prachtig en de hele aarde is netjes als een tuin.

 

bron 2

De Romeinse geschiedschrijver Livius (59 v. Chr.–17 na Chr.) maakt voor zijn geschiedenis van de stad Rome gebruik van verhalen die al eeuwen werden verteld. Een voorbeeld hiervan is de sage van Titus Manlius Torquatus

Eens, toen er een oorlog was tussen de Romeinen en hun buurvolk de Latijnen, hadden de twee consuls die Rome bestuurden, bevolen dat niemand op eigen houtje tegen de Latijnen mocht vechten. Eén van de consuls had een zoon, Titus Manlius, die commandant was van een ruiterafdeling. Tijdens een verkenningstocht in de omgeving van Rome ontmoette hij met zijn ruiters een afdeling Latijnse ruiters. Hun aanvoerder, de beroemde Geminus Maecius, herkende Titus Manlius en schreeuwde: "Waar blijven nou jullie consuls met hun legers?"

"Die zullen optrekken, wanneer het juiste moment gekomen is en Jupiter, onze god, zal hen bijstaan", schreeuwde Titus Manlius terug.

Daarop reed Geminus een eindje naar voren en zei: "Wil jij dan misschien tegen mij vechten? Dan kunnen de Romeinen alvast zien dat de Latijnen veel sterker zijn!"

Manlius werd kwaad door die belediging. Hij vergat het verbod van zijn vader en stormde op Geminus af. Met zijn speer (…) stak Manlius hem zo krachtig door zijn hals, dat het staal tussen zijn ribben weer naar buiten kwam. Onder gejuich keerde hij met de wapenrusting van zijn gedode vijand terug naar het kamp.

Hij ging naar de tent van zijn vader en zei: "Iedereen kan nu zien dat ik werkelijk uw zoon ben. Ik breng u de buit van een vijand die ik gedood heb." De consul keerde onmiddellijk zijn zoon de rug toe en liet de hoornblazer het teken tot verzamelen geven. Toen alle soldaten voor zijn tent stonden, sprak hij hem toe: "Titus Manlius, jij hebt je niets aangetrokken van het bevel van de consuls of dat van je vader. Je hebt de discipline geschonden waar Rome zijn macht aan ontleent. (…) Ik houd van jou omdat je mijn kind bent en ik begrijp dat je je dapperheid hebt willen tonen. Maar als jij ongestraft blijft, verliezen de bevelen van de consuls voor altijd hun waarde. Je hebt de legerdiscipline verzwakt, en daarom moet je gestraft worden. Bind hem aan de paal!"

Iedereen verbleekte bij het horen van dit wrede bevel. De soldaten waren te bang om iets te zeggen. Titus Manlius moest onthoofd worden! Toen na de nekslag het bloed uit de wond gutste, steeg één grote jammerklacht op. Het lijk van Titus Manlius werd op een brandstapel gelegd en samen met de wapenbuit verbrand.

Toets: SO Slavernij en Vrijheid

Start

  • Het arrangement Slavernij en vrijheid is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteurs
    onbekend Marsé
    Laatst gewijzigd
    2014-02-04 19:58:22
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    0 uur 50 minuten

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    SO Slavernij en Vrijheid

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van