•Het algemene doel van het water / waste systeem noemen
•De subsystemen en componenten van het water / waste systeem herkennen
•Systemen kunnen uitleggen en de werking kunnen verklaren
•Indien van toepassing de werking van diverse subsystemen uitleggen
•Indien van toepassing het doel van diverse subsystemen noemen
Hulpmiddelen & Studiebelasting
Hulpmiddelen:
Het lesboek
De lespresentaties
Video filmpjes: Waste water drain 6 minuten
Blue water - Blue ice 5 minuten
Waterservicing 3 minuten
Toiletservicing 4 minuten
E.v.t. .eigen multi-media
Studiebelasting:
Voor het verwerken van de lesstof heb je naar schatting 10 uren nodig.
Van deze uren zijn er 4 tot 6 contacturen.
Het restant van de studiebelastingsuren is voor het maken van huiswerkopgaven en zelfstudie ter voorbereiding op het examen
Systeem overview
We gaan het dus binnen het gebied van Cabin Environment over het water en waste gedeelte (lavatories & galleys).
Zoals je ziet kunnen we beide systemen nog verder opsplitsen.
Wat als ?
Als we het water & waste systeem van onze vliegtuigen niet goed beheren kan er dit gebeuren!
Let op de dakgoot.
Blue Ice
Water-Waste systeem componenten
Ground servicing overview
Systeem componenten:
Wastetank
Drainmast
zwaartekracht toilet
Recirculatiepomp
Potable watertank
Vacuüm toilet
Blower unit
Boiler
Liquid seperator
Mufler
Cooler
Wasbakjes
Waterservice panel
Toiletservice panel
Maintenance panel
Quantity indication
IJs bestrijding
Flight Attendent Panel
Watersysteem
Doel van het watersysteem is:
Passagiers voorzien van drinkwater.
Toiletten voorzien van spoelwater.
We nemen tegenwoordig alleen maar die hoeveelheid potable water mee die benodigd is voor de vlucht.
We doen dit vanwege gewichts besparing en dus vermindering van het brandstof verbruik.
Verplaatsen van water in het watersysteem van een vliegtuig
Het verplaatsen van het water in een vliegtuig ten behoeven van de potable water voorziening kan op 3 manieren geschieden.
.
Toevoer d.m.v. een pomp.
Onderschrift
k.
Potable watertanks kunnen van roestvast staal (rvs) of van kunststof gemaakt zijn.
Zij kunnen single of gekoppeld staan in een watersysteem.
Single:
Als er meerdere watertanks gekoppeld staan zullen deze altijd gescheiden zijn door zgn; isolation valves (zie-1 in de tekening).
Deze isolation valves zorgen ervoor dat er bij storingen dat deel afgesloten kan worden van de rest van het systeem zodat het toch mogelijk blijft om zoveel mogelijk gebruiks punten operationeel te houden, en zo op een aanvaarbaar gebruiks comfort blijft voor de passagiers en crew, maar zonder risico's tijdens de vlucht.
Watergebruikers
Waterverbruikers zijn:
De galley's
Water fonteintjes
De toiletten
Voorbeeld van twee waterverbruikspunten zijn het toilet en het toiletfonteintje.
Water wordt voor verschillende doeleinden gebruikt in een vliegtuig.
Voor gebruik als drinkwater voor warme en koude dranken.
Voor het schoonmaken van rotable tableware.
Voor het wassen van de handen na het toilet gebruik of het gebruiken van de maaltijd.
Voor het doorspoelen van de toiletten.
Zoals al eerder gezegd hebben we in het vliegtuig alleen maar potable (schoon drinkwater) water voor gebruik aan boord.
We dienen dan ook allert te zijn op onodige waterverspilling, gezien de beperking van de hoeveelheid potable water die meegenomen kan worden tijdens een vlucht.
De watergebruikers in de galley's en fonteintjes in de toiletten zijn voorzien van kranen om water te gebruiken.
Er zijn tegenwoordig 3 soorten kranen die gebruikt worden.
Koud waterkraan.
Warm waterkraan.
Mengkranen.
In de oudere types vliegtuigen zit over het algemeen alleen nog maar een koudwaterkraan.
Deze is overgens wel meestal voorzien van een mechanische terugslag zodat de kraan vanzelf na het in werking zetten weer afsluit om water verspilling te voorkomen.
Een tussenstap is de uitvoering van handmatige mengkranen waar de gebruiker zelf het water op de juiste temperatuur moest mengen door de koud en warmwaterkranen beide te openen.
De huidige moderne vliegtuigen hebben steeds vaken automatische mengkranen, deze zijn vooraf ingesteld op een temperatuur zodat men alleen de kraan behoeft te openen, en men altijd handwarm water tot ziijn beschikking heeft.
Men noemt deze ook wel thermostatische kranen.
Deze huidige generatie kranen zijn tegenwoordig uitgevoerd met een automatische afsluit mechanismen d.m.v. infrarood of ultrasoonsensor.
Op deze manier geeft de kraan automatisch water als men de handen er onder houd, en stopt ook weer automatisch na gebruik binnen een aantal seconden zodat er van waterverspilling geen sprake meer is.
Automatische mengkraan Handmatige mengkraan
Warm & koud water:
Tegenwoordig kan men aan boord steeds vaker gebruik maken van zowel verwarmd als gekoeld water.
Hiervoor maakt men gebruik van zgn boilers voor het verwarmen van potable water of maakt men gebruik van zgn coolers die het potable water afkoelen.
Op deze manier kan men al na gelang er behoefte is altijd beschikken over verwarmd en gekoeld water aan boord.
De boiler die zorgt voor de warmwater voorziening is uiteraard voorzien van een overheat switch die voorkomt dat het water oververhit raakt zodat het gevaar van een exploderende boiler wordt vermeden, maar ook dat door e.v.t. stoomvorming geen lekkage kan ontstaan of anderzins gevaarlijke situaties.
De cooler daarintegen is voorzien van een beveiliging tegen onderkoeling zodat deze niet kan bevriezen en daardoor lekkage zou kunnen veroorzaken door stuk gevroren leidingen.
Boilers gebruikt men in zowel galley's als toiletten tegenwoordig.
voorbeeld van een boiler voor het gebruik in vliegtuigsystemen.
Waste water drain (Greywater)
Het gebruikte water van de galley's en wasfonteintjes wordt niet opgeslagen maar afgevoerd via het grijswater afvoersysteem.
Omdat de grijswater afvoerleidingen een vrij kleine diameter hebben dienen alle afvoerpunten voorzien te zijn van een deugdelijke zeef die e.v.t. grove deeltjes tegen houden die tot verstopping zouden kunnnen leiden.
Deze zgn.fontein afvoer gaat alleen open bij water gebruik ( dit i.v.m. met het lekken van cabinelucht naar buiten).
Dit is nodig omdat elke keer als deze grijswaterafvoer open gaat er een verbinding onstaat. met de buitenlucht (ambient air) en er zodoende dus eigenlijk een lek onstaat in de cabinedruk, en deze dus zal verlagen. Er wordt hierbij dus gebruik gemaakt van het druk verschil tussen de buitenlucht en de druk die er heerst in de cabine van het vliegtuig, de druk buiten het vliegtuig is lager dan de binnendruk en daardoor zal het grijs water naar buiten worden gedrukt.
Dit is dus niet wenselijk, en ook ontstaat hierdoor op die plaats een behoorlijke geluidsoverlast, daarom dient dit zoveel mogelijk te worden beperkt.
Om de geluids overlast zoveel mogelijk te beperken is er in de verbinding met de buitenlucht een muffler geplaatst, dit is dan ook eigenlijk een geluidsdemper.
Via deze muffler worden ook de onaangename luchtjes van het toilet afgevoerd.
Waterservice Panel
Het doel van het water service panel is om hierlangs het watersysteem te vullen, drainen en te kunnen zien hoeveel potable water zich nog in de tank bevindt.
Via het waterservicepanel zal er water ingenomen of gedraind worden voor en/of na elke vlucht.
Een vliegtuig kan 1 of meerdere waterservicepanels bezitten. Dit is terug te vinden in het maintenance manuel in chapter 12 servicing.
Hierin is ook terug te vinden hoe men bij het bepaalde type vliegtuig dient te handelen wanneer men water moet innemen of moet drainen.
Het waterservice panel bevat doorgaans de volgende items:
Quantity selector Ground air service connection Panel light switch
Drain Valve Selector valve
De micro switch bij het waterservice panel zorgt ervoor dat bij opening van het panel gaat automatisch de druk van het systeem en de toilet flush control unit wordt spanningsloos gemaakt.
Drainen van het watersysteem.
Het drainen (leeg maken) van het watersysteem heeft nog meerdere redenen dan alleen het innemen of drainene van het potable (drink) water.
Watersystemen dienen regelmatig te worden gedraind om;
Het systeem schoon te spoelen.
Om het watersysteem en al z'n leidingen te desinfecteren.
Ter voorkoming van besmetting zoals b.v met de legionella bacterie.
Ter voorkoming van bevriezing van het systeem en al z'n leidingen.
ARBO & VEILIGHEID
Voor het desinfecteren van watersystemen wordt meestal waterstofperoxide gebruikt.
Gebruik altijd de voorgeschreven procedure bij gebruik van waterstofperoxide.
Pas op dit is een zeer corrosieve en bijtende stof.
Bij inwendig gebruik is dit zeer schadelijk.
Let bijzonder goed op de mengverhouding.
Omdat waterstofperoxide schadelijk is bij inwendig gebruik en corrosief is dient men het watersysteem zorgvuldig na te spoelen en er zorg voor te dragen dat er geen resten vloeistof achter blijven in de vliegtuigconstructie omdat dit corrosie kan veroorzaken in de constructie.
Gebruik bij verwerking altijd de juiste PBM's (persoonlijke Beschermings Middelen) zoals een veiligheidsbril, handschoenen en beschermende kleding.
Denk ook aan het milieu (chemische & bijtende stoffen zijn altijd belastend voor het milieu).
Mileu belastend Corrosief
Het vullen van het watersysteem.
Het vullen van het watersysteem kan op twee manieren gebeuren, maar dit is wel afhankelijk van de uitvoering van het watersysteem
Zwaartekrachtsystemen kunnen we meestal zowel handmatig als mechanisch vullen.
Watersystemen die het water onder druk verplaatsen kunnen we meestal alleen maar mechanisch vullen.
Bij de zwaartekracht watersystemen kunnen we dus nog vaak d.m.v. een emmer handmatig het waterreservoir vullen bij de gravity filling point (zie tek onder), het vullen moet dan wel in de cabine of de toiletruimte zelf gebeuren.
Echter deze vorm kan dus ook mechanisch gevuld worden(zie tek onder).
Bij de huidige generatie vliegtuigen gebeurt het vullen via het waterservice panel vanaf de buitenzijde.
Dit gebeurt in de meeste gevallen als volgt;
Bij de opening van het waterservicepanel gaat de verlichting aan.
Compressor en de druk van het bleedairsysteem gaan uit.
De vent valve gaat open zodat de druk op de watervoorraadtank weg valt en deze drukloos wordt.
Service indication op het FAP panel gaat aan zodat de cabincrew weet dat er geserviced wordt.
Toiletten kunnen dan niet meer worden gebruikt.(flush controls zijn spanningsloos).
Water aansluiten op de filling connection.
Instellen van de in te nemen hoeveelheid potable water voor de vlucht.
Vullen van het watersysteem.
Afsluiten en restwater drogen en het waterpanel sluiten.
Voor systeem overzicht van een potable watersysteem van de Boeing 767 zie tek hieronder;
Een kort filmpje waarin we kunnen zien hoe het vullen van het watersysteem van een Airbus A320 gaat:
Storingen in het watersysteem
Watersystemen zijn zo eenvoudig mogelijk gehouden van opzet en daardoor redelijk storings ongevoelig.
Toch kunnen er natuurlijk storingen voordoen, de meest gebruikelijk geven we hieronder.
Verstopping van leidingen en of drainports.
Lekkage aan leidingen.
Boiler stuk.
Cooler stuk.
Indicator light stuk.
Circuitbreaker stuk.
Overheated switch.
Elektromotor stuk.
Een blokkerende valve.
Video waste water system Boeing 747:
Cabin indications & Maintenance panel
Het Flight Attendent Panel (FAP):
Tegenwoordig zijn er op het FAP diverse indicaties af te lezen en instellingen te maken.
Zo kan men b.v. zien:
Hoeveel potable water er nog in de watertank aanwezig is.
De hoeveelheid waste water er in de wastetank is, dus hoe vol deze is.
Men kan tijdens de servicing zien welke service luiken geopend zijn.
Of men het water of toiletten aan het services is.
Men kan b.v. instellen hoeveel potable water er moet worden ingenomen.
Men kan instellen welke toiletten er wel of niet gebruikt mogen/kunnen worden.
Het Maintenance Panel:
Op het maintenance panel kan men zien waar e.v.t. storingen in het water & waste systeem zijn.
Een storing/defect aan de blower unit ( zie paarse cirkel)
De wastetank is vol ( zie blauwe cirkel)
Een storing in/ aan de vacuüm system control unit (WCU) (zie groene cirkel)
Een storing aaan de waterseperator (P-sensor) (zie rode cirkel)
Toiletsystemen
In de onderstaande video krijgen we een stukje historie en een kijkje wat er allenmaal gebeurt in een vliegtuig met ons toiletafval.
We kennen 2 hoofdgroepen van toiletsystemen;
Zwaartekracht toiletsystemen (recirculatie)
Vacuüm toiletsystemen.
Ter voorkoming van corrosie in en rondom de toiletruimtes van vliegtuigen wordt er zoveel mogelijk gebruik gemaakt van kunststoffen en alles wordt afgedicht met behulp van sealant..
De foto's onder geven een voorbeeld van de toilletruimte vroeger en nu.
Het zwaartekrachttoilet ( recirculatie)
Het zwaartekracht toiletsysteem (recirculatie).
Voordelen:
Minder onderdelen
Minder gewicht
Minder brandstof verbruik
Minder verbruik van drinkwater
Eenvoudiger in onderhoud
Nadelen:
Minder hygiënisch
Tijdens het gebruik raakt het steeds meer vervuild
Hoger verbruik van chemische stoffen
Meer last van onaangename luchtjes
Bij langere vluchten zal het sneller vol geraken
Voor de algemene werking van het zwaartekracht toilet zie de flash animatie in het hoofdstuk drainen van toiletsystemen.
Let op bij het gebruik van chemische toiletvloeistoffen. Deze zijn altijd bijtend en corrosief, maakt dus een goed gebruik van de persoonlijke beschermingsmiddelen(PBM's).
Na elke vlucht dient een toiletsysteem te worden gedraind en opnieuw te worden gevuld met pré-charge vulling.
foto van een zwaartekracht toilet.
De recirculatie pomp:
De functie is het spoelen van het toilet, dit gebeurt door het rond pompen van de prë-charge vulling ( water vermengd met chemisch toilet stof).
De pomp is een impeller type (Waaier type)
Vervuild spoelwater wordt steeds weet bij elke spoelbeurt rondgepompt en raakt dus steeds verder vervuild
Om verstopping te verkomen wisselt de pomp bij elke spoelbeurt van draairichting
Op de flushknop in het toilet is met een timer verbonden zodat de spoelpomp automatisch stop ( flushtime is gemiddeld ingesteld op een flush time van 3 tot 10 seconden).
De pomp bevat verder een zelfreiningend filter tegen e.v.t. verstoppingen en het dichtslippen van de pomp en filterhuis.
Een level sensor geeft op het purser panel aan wanneer het toiletsysteem vol is.
Als dit het geval is kan de purser het toilet handmatig nog eenmaal spoelen en zal hij daarna het toilet afsluitend voor verder gebruik tijdens de vlucht.
Tekening van de pomp van het zwaartekracht toilet.
Overzicht van systeem componenten van het zwaartekracht toilet(recirculatie toilet).
Het vacuüm toiletsysteem:
Voordelen van het vacuüm toiletsysteem;
Hygiënischer
Lager gebruik van chemische stoffen
Minder last van nare luchtjes
Een centrale waste tank
Nadelen van het vacuüm toiletsysteem
Meer componenten
Hoger gebruik van school potable water
Meer gewicht
Hoger brandstof gebruik
Hoger volume afvalstoffen
Op de foto onder de situatie zoals het systeem in het vliegtuig is gemonteerd.
Laten we eerst eens kijken hoe bij AIRBUS het vacuüm toiletsysteem wordt getest van de AIRBUS A380.
Het vacuüm toiletsysteem bestaat uit 3 hoofd componenten;
Toilet assembly
Vacuümpomp gedeelte
Waste tank gedeelte
Het vacuüm toiletsysteem totaal bevat veel meer verschillende componenten dan het zwaartekracht toiletsysteem.
Een overzicht van deze verschillende componenten is te zien op onderstaande tekening.
Bij het vacuüm toilet wordt gebruik gemaakt van het druk verschil tussen de atmosfeer in het vliegtuig en de atmosfeer buiten het vliegtuig.
Omdat er in het vliegtuig een hogere druk heerst dan buiten het vliegtuig wordt het waste materiaal als het ware naar de waste tank gedrukt zodra men de flush control unit activeerd en het toilet doorspoelt en er dus een open verbinding ontstaat tussen de binnen en buiten atmosfeer van het vliegtuig.
Als we echter geen of te weinig druk verschil hebben zal het vacuüm toilet dus niet of onvoldoende functioneren.
Om dit te voorkomen zijn er 1 of meerdere blower units in het vliegtuig gëinstalleerd.
Deze blower unit zal in werking treden als er geen of te weinig druk verschil is en op die manier een druk verschil maken door de zuigende werking van de blower unit.
In het vliegtuig is een altitude switch gemonteerd die de luchtdruk van de buiten aftmosfeer meet en zorgt dat de blower unit automatisch zal aangaan als het druk verschil te laag wordt.
De altitude switch is afgesteld op een gemiddelde hoogte van 16000ft (5300 mtr) zie tekening hier boven.
De waste tank:
Deze slaat het toilet waste op in het vliegtuig.
OP de waste tank zit een zgn water separator, deze zorgt ervoor dat de waste en lucht die van het toilet komen worden gescheiden, zodat alleen het waste materiaal in de waste tank achter blijft en niet de lucht hierin wordt opgeslagen.
Zou er geen water separator aangebracht zijn en lucht en waste materiaal opgeslagen worden dan zou er veel meer opslag capaciteit benodigt zijn.
De vacuüm switch op de waste tank zorgt ervoor dat als het systeem gedraind wordt de vacuüm druk van de waste tank af gelaten kan worden voordat gedraind gaat worden.
De ultra sonic sensor meet de hoeveelheid aan waste materiaal in de tank, als deze te vol wordt krijgt de purser een signaal op het Flight Attendent Panel (FAP zie foto onder) panel in de cabine, hierna zal de purser nog een maal het toilet flushen en het daarna afsluiten zodat het niet meer gebruikt kan worden door passagiers tijdens die vlucht.
Flush cycle vacuüm toilet bij het spoelen:
rinse valve open 3-10 sec
flush valve open
open verbinding met de waste tank
door onderdruk wordt het waste materiaal weggezogen (bij voldoende hoogte , anders met behulp van de vacuüm blower)
systeem is voorzien van altitude switch + blower unit
waste wordt gescheiden bij de waterseparator(liquid separator)
lucht verlaat het systeem via de lucht uitlaat(air exhaust en is verwarmd ter voorkoming van ijsvorming)
einde flush cycle
voor het flush cycle schema zie hieronder voor het schema.
Drainen van toiletsystemen
Er zijn geen hele grote verschillen in het drainen van de twee soorten toiletsystemen( zwaartekracht en vacuüm toiletsystemen).
Over hoe exact gedraind diendt te worden zal men altijd het juiste Arcraft Maintenance Manual moeten raadplegen van het desbetreffende vliegtuig ( ATA-12 servicing en/of ATA-38 Water/Waste).
We zullen ons hierdan ook beperken tot de algemene handelswijze van het drainen van toiletsystemen.
Allereerst het toiletservice panel.
Via het service panel kunnen 1of meerdere toiletten gedraind worden, wel kan men zeggen dat echter bij een panel waar meerdere toiletten gedraind kunnen worden echter toilet voor toilet apart afgehandeld dient te worden.
Op de tekening is een toiletservice panel te zien waar 4 toiletten op aangesloten zitten en dus gedraind kunnen worden .
De drainvalve control handle.
Tegen lekkage en bevriezing is een extra drainseal geplaatst in de waste drain uitlaat,voorwaarde is wel dat deze juist geplaatst is (zie tekening hieronder).
In de volgende korte video is het proces te zien hoe het drainen van het toiletafval van een vliegtuig tegenwoordig gebeurt.
Storingen in toiletsystemen
De meest voorkomenden storingen in toiletsystemen zijn:
Slecht funtionerende flush switch,
Kapotte pomp
Geen pré-charge,
Flush valve ( stuk, verstopt)
Verstopte filter(s)
Niet werkende flush timer
Onvoldoende of verkeerd gespoeld
Getrokken of kapotte cicuitbreaker,
Niet of slecht functionerende level sensor
Algemene verstopping in tubing
Geen of onvoldoende spoelwater
Defecte blowerpomp
Defecte waterseperator
Defecte altitude switch
Voor het oplossen waar of wat er in het toiletsysteem niet of onvoldoende functioneerd kan men gebruik maken van het troubleshoot manual en de eigen ervaring als technicus.
Voor het herstellen van de gebreken zal men gebruik moeten maken van de voorgeschreven manuals van het type vliegtuig zoals het maintenance manual, illustrated part catalog, component maintenance manual, etc.
IJsbestrijding water / waste systemen
Voor de ijsbestrijding van de water / waste systemen kunnen we over verschillende middelen beschikken.
Het De-icen van een groot passagiers vliegtuig.
1.
Als vliegtuigen geparkeerd worden in short of longterm, dienen allen water/waste leidingen en systeemcomponenten volledig te zijn gedraind en e.v.t. geconserveerd te zijn.
2
.Fill, drain en overflow/ vent lines dienen geopend te zijn zodat er geen opgehoopt water door bevriezing schade kan veroorzaken. Ook de verschillende isolation valves moeten geopend worden ter voorkoming van schade.
3.
De diverse leidingen kunnen beschermd worden d.m.v. isolerende bekleding met name die delen in de constructie vorst gevoelig zijn. Wel is het zo dat deze beschermende bekleding alleen beschermd tegen lichte vorst.
Op die delen die grenzen aan de buitenzijde tegen de constructie zal er een grotere vorst gevoeligheid zijn en is deze vorm van bescherming onvoldoende.
4.
Op die plaatsen waar de tubing en componenten dicht tegen de buitenzijde van de constructie van het vliegtuig zitten kunnen deze voorzien worden van b.v. verwarmingselemeneten op verschillende manieren.
B.v. een verwarmingselement in de vorm van een veter die rond de tubing is gewikkeld.
5.
Watertanks zijn tegenwoordig voorzien van verwarmingselementen zodat het water niet kan bevriezen en men hierdoor de mogelijkheid heeft om deze op elke gewenste plaats in het vliegtuig te plaatsen.
6.
Waterdrain:
Grey waterdrain outlets zijn anders dan de rest van het watersysteem omdat hierdoor het grey water afgevoerd wordt tijdens de vlucht en de buitentemperatuur normaal altijd ver beneden het nulpunt ligt.
Hierdoor zal het water ten alle tijden aan vorst onderhevig zijn, en dit dienen we dan ook te voorkomen.
We doen dit door waterdrain outlets te voorzien van een verwarmingselement dat het grijs water voorkomt te bevriezen.
Let wel op dat deze outlets ook als het vliegtuig op de grond staat dus heet kunnen zijn, ze zijn dan ook voorzien het opschrift HOT. Hierbij wordt vaak het "weight on wheels" toegepast.
7.
Verder is het altijd van belang om te kijken en de procedures te volgen die opgeroepen worden in het maintenance manuel van het desbetreffende vliegtuig ( zie voorbeeld hieronder) voor b.v. cold weather operations
Als we geen maatregelen nemen tegen bevriezing van onze water /waste systemen zal er onheroepelijk schade onstaan door bevriezing ( zie foto onder).
Let op de drainmast rechts "deze is verwarmd ter voorkoming van ijsvorming"dit in tegenstelling met het toilet drain panel dit is niet verwarmd er daar is ijvorming ontstaan door lekage van toiletvloeistof.
Tot slot wordt in de video "BLUE WATER_BLUE ICE" duidelijk dat we ijsbestrijding aan vliegtuigen heel serieus moeten nemen.
Als afsluiting van het onderdeel toiletten in vliegtuigen een overzicht van het toilet waste systeem in een Boeing 767.
Toiletten in de ruimte.
En dan tot slot, ook al is het geen onderdeel van de lessen water & waste voor de vliegtuigonderhoudstechnicus ,maar toch zeker belangrijk genoeg om het toch te behandelen als is het maar in het kort.
Ook in de ruimte waar we tegenwoordig steeds vaker, langer en met meer astronauten in ruimtevaartuigen verblijven, betekend dit dat we op een zeker moment toch gebruik moeten maken van een toilet bezoek.
Het is misschien een beetje gênante uitleg, maar zoals we allemaal al lang weten is er in de ruimte geen zwaartekracht die er voor zorgt dat we onze behoefte in de toilet pot kunnen laten vallen op het knopje drukken en dat het dan vanzelf wegspoeld. het is dan ook geen prettige gedachte dat er in die gewichtsloze omgeving van alles gaat rondzweven waar dit niet hoort.
We hebben inmiddels geleerd dat we in de verschillend soorten vliegtuigen we gebruik maken van b.v. zwaartekracht toiletten, en bij vliegtuigen die hoger vliegen gebruik maken van het drukverschil tussen de druk in het vliegtuig en de druk buiten het vliegtuig.
Bij ruimtevaartuigen doen we dit weer op een andere manier n.l. gebruik maken van zuigkracht.
Op de foto hieronder zien we hoe het toilet er in een groot ruimtevaartuig zoals het ISS (International Space Station) eruit ziet.
Als we naar de foto kijken lijkt het een behoorlijk rommeltje, maar alles is daar bijzonder goed geoorganiseerd, want het klinkt misschien vreemd, maar de ruimte in de ruimte is kostbaar.
Toiletruimte op het ISS (International Space Station).
Om te kunnen plassen in de ruimte maken de astronauten gebruik van van een flexibele slang met op het eind een trechter.
Als de astronauten dus moeten plassen zetten ze de zuigkracht aan op de flexibele slang en is het eigenlijk een kwestie van goed richten, en ervoor te zorgen dat je zelf niet weg gaat zweven.
Hierna wordt de slang weer afgesloten en het systeem weer uitgezet.
Dan is het echter nog niet gedaan met de techniek, want hierna wordt de urine omgezet in weer bruikbaar potable water, een minder bekende maar ware uitspraak onder astronauten is dan ook "today's visit is tomorrow's coffee).
Voor de grote boodschap moeten de astronauten meer werk verrichten.
Zoals je kunt zien op de foto staat er een metalen toiletpot in de toiletruimte.
Ook hier moeten astronauten weer het afzuigsysteem aanzetten, men hangt er dan een plastic zakje in de metalen wc pot die de ontlasting opvangt, als men gereed is drukt men het zakje verder door de metalen wc pot in en sluit alles weer af.
Elke tien dagen wordt deze metalen bak vervangen.
In het onderstaande filmpje wordt de werking van het space toilet door een astronaut in het ISS wordt toegelicht.
Het arrangement Water & Waste Lespresentatie is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Corneel van Terheijden
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-01-29 14:56:09
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Voorkennis:
Globale indeling van een vliegtuig
Quantitiy measuring
Leerdoelen:
Het algemene doel van het water / waste systeem noemen
De subsystemen en componenten van het water / waste systeem herkennen
Systemen kunnen uitleggen en de werking kunnen verklaren
Indien van toepassing de werking van diverse subsystemen uitleggen
Indien van toepassing het doel van diverse subsystemen noemen
Studiebelasting:
Voor het verwerken van de lesstof heb je naar schatting 10 uren nodig.
Van deze uren zijn er 4 tot 6 contacturen.
Het restant van de studiebelastingsuren is voor het maken van huiswerkopgaven en zelfstudie ter voorbereiding op het examen
Leerniveau
MBO, Niveau 3: Vakopleiding;
Volwasseneneducatie, Niveau 4;
MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding;
Volwasseneneducatie, Niveau 3;
Leerinhoud en doelen
Techniek en procesindustrie;
Mobiliteit en voertuigen;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
aircraft maintenance, aircraft waste, ata38, toilet, toiletpomp, vliegtuig, vliegtuigtechniek, vliegtuigtoilet, waste, water service
Water & Waste Lespresentatie
nl
Corneel van Terheijden
2021-01-29 14:56:09
Voorkennis:
Globale indeling van een vliegtuig
Quantitiy measuring
Leerdoelen:
Het algemene doel van het water / waste systeem noemen
De subsystemen en componenten van het water / waste systeem herkennen
Systemen kunnen uitleggen en de werking kunnen verklaren
Indien van toepassing de werking van diverse subsystemen uitleggen
Indien van toepassing het doel van diverse subsystemen noemen
Studiebelasting:
Voor het verwerken van de lesstof heb je naar schatting 10 uren nodig.
Van deze uren zijn er 4 tot 6 contacturen.
Het restant van de studiebelastingsuren is voor het maken van huiswerkopgaven en zelfstudie ter voorbereiding op het examen
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Flash animatie zwaartekracht toilet
