Agrarisch natuurbeheer
Agrarisch natuurbeheer
De multifunctionele landbouw (MFL) is een landbouwsector waar het van oorsprong agrarische bedrijf uitgebreid is met één of meerdere neventakken. De taskforce MFL[1]onderscheidt hierbij zes neventakken: educatie, kinderopvang, natuurbeheer, recreatie, streekproducten en zorglandbouw (Taskforce multifunctionele landbouw, 2012)
Binnen het landbouwbreedprogramma van onze 3 en 4 GT richting besteden we het hele jaar aan de multifunctionele landbouw en de neventakken.
Tijdens perioden van 8 weken gaan we aan de slag met een thema. Deze thema's zijn opgedeeld naar aanleiding van de verschillende neventakken die er zijn. Het eerste thema omvat alles wat te maken heeft met de streek. Welke streekgewassen groeien er, welke gerechten worden er van bereid en hoe doe je dat. Wie wonen hier en welke bebouwing is specefiek voor deze streek. Allemaal zaken die aan de orde komen tijdens de komende weken. In dit arrangement alle informatie die nodig is om het thema tot een goed einde te brengen. Hoe het eindproduct er uit moet zien en wat er allemaal in jullie groepsportfolio moet worden verwerkt.
Heel veel plezier met het thema AGRARISCH NATUURBEHEER.
[1] De Taskforce Multifunctionele Landbouw werkt in partnerships met private initiatieven, maatschappelijke organisaties en overheden aan versnelling, verbinding en vernieuwing in de multifunctionele landbouw, met als doelstelling een verdubbeling van de omzet tussen 2007 en 2012.
Historie
Agrarisch natuurbeheer is natuurbeheer op landbouwgronden. De belangrijkste functie van deze gronden is productie. Een boer kan tijdens de werkzaamheden rekening houden met de natuurlijke flora en fauna op zijn land. Dit houdt bijvoorbeeld in dat hij voor een bepaalde datum zijn weilanden niet maait, dat hij rekening houdt met de nesten van weidevogels, dat slootkanten niet gemaaid worden, dat het land niet bemest wordt, poelen gegraven worden voor amfibieën, enzovoort. Voor deze maatregelen krijgt de boer vaak een vergoeding van de overheid. In Europa gaat zo'n 2 tot 4 miljard euro in het agrarisch natuurbeheer om.
Agrarisch natuurbeheer en Intra
Natuur delen
planning agrarisch natuurbeheer.doc
Biodiversiteit rondom school
Agrarisch natuurbeheer, introductieles:
Introductie van het thema agrarisch natuurbeheer, wat is dit eigenlijk en waarom besteden we hier aandacht aan?
Het thema openen we met een natuurpad in de buurt van Buitenpost: het mem wedmanpaad.
In de Polder Rohel ligt het Mem Wedmanpaed. Dit is een laarzenpad van circa 2 kilometer door een terrein met allemaal herstelde veenputjes. In de ene staat ondiep water, in de andere groeien bijzondere plantensoorten, zoals Grote boterbloem en de Holpijp. Deze plant groeit alleen op plaatsen waar kwel voorkomt. De naam van het pad verwijst naar een vrouw, Mem Wedman. Zij heeft zich jarenlang als vrijwilligster voor Staatsbosbeheer ingezet. Op 89-jarige leeftijd kreeg zij het pad aangeboden.
Praktisch aan de slag.
Natuurbeheer betekend onder andere buiten (bezig zijn) in/met de natuur, maar ook zaken uit de natuur gebruiken om ietswat bij een bedrijf past te versterken. Om je kennis te laten maken met de natuur gaan we het mem wedmanpad lopen (netbuiten het dorp Buitenpost). Hier is in de agrarische omgeving een pad aangelegd waar ruimte is voor ontwikkeling van de natuur. Bovendien is op deze manier een gebied ontstaan wat toegankelijk is voor publiek. Een dubbele functie dus.Tijdens de wandeling in dit gebied verzamel je materiaal voor het vervolg van de les: blad.
Bloemschikken, doel van de les:
Een schikking van blad maken. Herkennen van bomen en blad. Werken met natuurlijk materiaal en technieken uit het bloemschikken, het op draad zetten van blad. Werken onder tijdsdruk.
Resultaat: Een bladbol waarmee de school kan worden aangekleed.
Beoordeling: Een cijfer voor het proces (verzameling van materiaal, omgaan met elkaar en het materiaal, technieken uit het bloemschikken). Een cijfer voor het product (correct op draad gezet, schikking, symetrie op tijd klaar).
Opdrachten week 2
Deze les gaat over groeien en de voedingsstoffen die hier voor nodig zijn. Alles wat leeft heeft voeding nodig. Jaren geleden (of eigenlijk zelfs eeuwen geleden) al zijn we als mensen begonnen met het telen van onze eigen voeding. Al snel ontdekte men dat er verschil was in de grond waarop je planten liet groeien. In de natuur was dit ook duidelijk te zien. Op kleigrond (voedzame grond) groeien heel andere planten dan op droge zandgrond (weinig voedingsstoffen en water loopt er snel weer uit). Door goed te kijken wat waar groeit en ons te houden aan deze 'natuurregels' konden we al lang geleden onze eigen voedselplanten verbouwen.
Een tijd later ontdekte men dat mest van dieren ervoor kon zorgen dat er makkelijker en grotere planten groeiden. Hoe dit precies ontdekt is weet men niet, maar dat het ontdekt is, daar kunnen we niet om heen.
Tegenwoordig is er veel bekend over mest en bemesten. Zo weten we welke onderdelen uit de mest voor welke zaken in de plant van belang zijn en kunnen we hier nauwkeurig op inspelen. We kunnen zelfs mest kunstmatig namaken, zodat het precies die verhouding aan mineralen heeft die een specefieke plant nodig heeft.
Deze dag richten we ons helemaal op MEST. Zowel de organische als anorganische mest komt aan de orde. Welke dieren poepen eigenlijk welke mest en waarom??? En welke plant heeft welke mest nodig??
In het arrangement vind je een aantal bestanden met hierin theorie. Grote delen hiervan krijg je tijdens de komende uren. Daarnaast een bestand met hierin nogmaals alle vragen. (een deel hiervan krijg je in de lessen). Een extra bestand met oefenmateriaal en een filmpje over de inhoud van mest.
Alle opdrachten maak je voor zover mogelijk tijdens de lessen, je maakt waar nodig aantekeningen. Deze website kun je gebruiken als 'boek' om uit te leren voor de eindtoets van dit thema.
De eerste onderdelen gaan over de verschillende herkomsten van mest en de inhoud van dierlijke mest.
http://www.hetklokhuis.nl/onderwerp/mest#
Mestsoorten
Mest kan geproduceerd worden door dieren en planten, maar ook kunstmatig gemaakt worden. Wat de plant precies van mest vindt leer je in het volgende onderdeel. Hiervoor ga je aan de slag met de theorie en een aantal praktijkopdrachten.
Teelt en meststoffen
De volgende onderdelen behandelen we niet letterlijk tijdens de les, maar ze zijn wel van belang voor je kennis over mest en bemesting. Ze helpen je met het goed voorbereiden van de toets en later het examen. Lees ze daarom goed door.
Opdrachten bemesten, optimaal oogsten en de gevolgen
Opdrachten week 3
In de eigen omgeving op zoek naar natuur.
Afgelopen les heb je onderzocht welke natuurorganisaties er zijn. De opdracht voor deze week is dat je drie verschillende natuurgebieden moet zoeken op maximaal 5 kilometer van je eigen huis. Deze natuurgebieden moeten in beheer zijn van drie verschillende natuurorganisaties. Je maakt op deze manier kennis met de natuur in je eigen omgeving.
Van deze gebieden maak je een beeldverslag, zo kunnen we zien dat je ook daadwerkelijk in het gebied geweest bent.
Daarnaast beschrijf je verder in het verslag
- waar het gebied zich bevind (omschrijving van de locatie inclusief adres)
- wie de eigenaar is van het gebied,
- wat het doel is van het gebied
- voor wie het gebied is opengesteld (en wanneer het gebied toegankelijk is)
- een beschrijving van het gebied, wat is er te zien, wat valt op?
Regels van de opdracht:
- De opdracht maak je individueel.
- De gebieden liggen in de omgeving van je woonplaats (maximaal 5 kilometer)
- Je onderzoekt 3 gebieden.
- De gebieden zijn van 3 verschillende natuurbeheerorganisaties.
- De opdracht dient via mail voor de volgende les (voor 4 december) ingeleverd te zijn bij w.stam@nordwincollege.nl
Beoordeling:
- Beoordeling aan de hand van de volgende criteria:
- Verschillende gebieden van verschillende eigenaren
- Foto's passen bij de opdracht en geven een goed beeld van het gebied.
- De beschrijving van het gebied klopt, taaltechnisch correct.
Opdrachten week 4
Goed zorgen voor de natuur begint al dichtbij. De eigen tuin, of in dit geval de schooltuin zodanig aanpassen en beheren dat er meer dieren en diertjes in kunnen leven.
Over diertjes heeft het klokhuis een leuke app gemaakt. Met deze dierenzoeker kun je ontdekken welk diertje je nu werkelijk gevonden hebt. Aan de hand van een zoeksysteem (determinatie) vul je gegevens in en blijft uiteindelijk een kort lijstje dieren (insecten bv) over. Door deze afbeeldingen naast het gevonden dier te houden kun je bepalen welk dier je gevonden hebt.
Hieronder de link naar de uitzending van het klokhuis over deze prijswinnende app.
dierenzoeker
?
Na het kijken van de uitzending gaan we aan de slag met het vervolg en de afronding van het materiaal van les 2:
Bemesting: Waarom is het goed voeden van grond zo belangrijk en welke manieren van bemesten zijn er. Welke invloed heeft dit bemesten op de natuur en hoe ga je hier mee om??
De andere helft begint met het inrichten van een deel van de schooltuin. Hierbij is het doel dat zoveel mogelijk dieren naar de tuin trekken. Je gaat aan de slag met een tuintekening en het opmeten van jou stukje tuin.
Tuin en milieu gaan hand in hand
soorten mest
Praktijkkaart meststoffen
Voor- en nadelen van mest
Bemesten en milieu
Samenstelling en eigenschappen van mest (extra oefeningen)
Opdrachten week 5
Geplande en gerealiseerde aankopen gronden voor natuur
Agrarisch natuurbeheer is altijd in beweging. Steeds meer grondeigenaren worden zich bewust van hun invloed op de natuur. Landelijk veranderd er ook veel. Voor een groot aantal beheersmaatregelen (aangepast omgaan met grond) kun je subsidie ontvangen. Tot een aantal jaar geleden zelfs zoveel dat het rendabel was grond aan te kopen en volledig of gedeeltelijk onder een of meer subsidieregelingen in te schrijven. Je kon haast letterlijk geld verdienen aan de natuur. Tegenwoordig is dit minder het geval. De economische crisis heeft niet alleen invloed op bedrijven en misschien zelfs wel je eigen portemonee, ook de natuur heeft te lijden van deze crisis.
Vanuit het rijk en de EU worden steeds minder subsidies uitgegeven op het beheren van natuur. De doelstellingen zoals ze een aantal jaren geleden zijn afgesproken worden terug gedraaid. Er is geen geld meer, of men wil het liever voor andere zaken uitgeven.
Een afspraak die ook wel de ruggengraat van de Nederlandse natuur wordt genoemd, de Ecologische Hoofd Structuur (EHS) heeft hier ook erg last van. Het aankopen van grote stukken grond om de natuur in Nederland zoveel mogelijk aan elkaar te koppelen ligt nagenoeg stil.
In de volgende opdracht ga je aan de slag met subsidies en deze EHS. Hoe zit het nu eigenlijk allemaal in elkaar en waar liggen nog kansen voor zowel de grondeigenaar als de Natuur??
Opdracht subsidiestromen en EHS
Het tweede deel van de les gaan we aan de slag met jullie eigen stukje tuin. Iedereen moet de tuintekening afronden en inleveren. Je krijgt hiervoor een cijfer. Ben je klaar kun je de opdracht over EHS en PSAN afronden. Alles af? ook alle opdrachten van voorgaande weken?? Dan gaan we bij dier aan het werk.
Opdrachten week 6
Leren???
Voor deze bijeenkomst staat een toets gepland. Een toets waarin gevraagd wordt naar de kennis van het onderwerp natuurbeheer en de zaken rondom tuinaanleg en bemesting. Alle onderdelen die afgelopen weken aan de orde zijn gekomen (dus ook de opdracht rondom achtkarspelen een mileniumgemeente, de bladbol, de natuurgebieden en de subsidies) vormen samen het materiaal voor deze toets. Alles heb je zelf verzameld of gemaakt. In dit arrangement kun je alle benodigde informatie vinden (muv de milenniumgemeente opdracht, deze heb je in boekje vorm ontvangen aan het begin van die les).
De toets bestaat uit open en meerkeuze vragen. De vragen zijn voor 80% afkomstig uit examens Landbouwbreed van de afgelopen jaren. Dit om je alvast kennis te laten maken met de manier van vragen bij het examen straks. De overige 20% zijn vragen die bij de opdrachten uit het thema passen.
Heel veel succes met voorbereiden.
De afgelopen weken zijn we aan de slag geweest met verschillende onderwerpen uit het thema agrarisch natuurbeheer. Hierbij hebben we gesproken over tuinonderhoud en de natuur de tuin in halen. Maar waar kun je beter aan de slag dan in de ‘echte’ natuur.
Wat agrarisch natuurbeheer inhoudt, hoe je hier mee aan het werk kunt, en hoe veehouders/akkerbouwers hier mee bezig zijn is aan bod geweest. Nu maar eens echt aan de slag in de natuur. Dit gaan we doen in de polder Rohel (dit is een gebied ten zuiden van buitenpost). Hier heeft Staatsbosbeheer verschillende gebieden waar de natuur de kans krijgt zich te ontwikkelen.?
Op de site van Staatsbosbeheer staat de volgende informatie over de polder:
Dit broedvogelreservaat bestaat uit schraalgraslanden en petgaten. Het gebied is rijk aan broedvogels en planten. Het is een nat gebied, rondom de petgaten is veel opslag van hout (boompjes) deze moeten gesnoeid worden zodat het open karakter van het gebied behouden blijft.
En dit is wat wij volgende week dinsdag gaan doen!! Aan het werk in de polder Rohel, in opdracht van Staatsbosbeheer.
Neem dus je laarzen mee, kleding die vuil mag worden (tip: trek een regenbroek aan, blijf je ook nog redelijk schoon/droog) en zorg dat je om 9.00 op de locatie bent. Het is zeer dichtbij buitenpost, je kunt er dus prima op tijd zijn. Wij zorgen voor de enkeling die geen vervoer heeft voor een autoplekje. Maar het is dichtbij genoeg om bv achterop de fiets mee te gaan…..We zorgen ook voor wat te eten en te drinken daar. Heb je goede (tuin)handschoenen?, neem deze dan mee.?
De polder Rohel
?
De opdracht wordt uitgevoerd aan de hand van de proeve 'pieterpad' van groenproeven.nl.
Na de toets van deze week maken we kennis met een medewerkster van staatsbosbeheer. Ze komt vertellen welk werk ze verricht en op welke opleiding ze gevolgt heeft om dit werk te kunnen doen. Je krijgt veel informatie en er zijn een aantal folders beschikbaar. Het belangrijkste is vooral : STEL AL JE VRAGEN. Niet alleen ter voorbereiding van volgende week, maar ook om alles te weten te komen over het werken voor een natuurorganisatie.
Na de presentatie bereiden we ons in groepjes voor op de proeve. Je gaat een planning maken en voorbereidingen treffen. De medewerkster van Staatsbosbeheer geeft hierbij aan wat er precies moet gebeuren en wie wat gaat doen.
Opdrachten week 7
Deze week gaan we aan de slag met een proeve van bekwaamheid. Het doel van deze proeve is dat je laat zien waar we de afgelopen weken mee bezig zijn geweest. Vorige week heb je kennis gemaakt met het werk van staatsbosbeheer. Vandaag gaan we in de polder Rohel voor hen aan het werk.
Hieronder de link naar de website waar de proeve terug te vinden is. Deel 1 van de proeve heb je vorige week al gehad om je voor te bereiden. Met deel 2 gaan we vandaag aan de slag.
Route beschrijving naar de Polder waar we de proeve uitvoeren
De proeve van bekwaamheid is ontwikkeld door Groenproeven
Groenproeve Pieterpad
Beoordeling
goed voorbereiden is het halve werk
Tijdens het vorige thema wat over streekproducten ging werd je beoordeeld op jullie tafelpresentatie in de Kruidhof, jullie portfolio en het reflectiegesprek wat hierover gevoerd is. Binnen dit thema is de beoordeling anders. Hieronder wordt uitgelegd wat nodig is om een cijfer te halen voor dit thema.
- Tijdens de lessen verzamel je informatie over zaken die te maken hebben met agrarisch natuurbeheer. Je maakt opdrachten en bezoekt bedrijven. Al deze informatie moet je zelf verzamelen en uitwerken. Je hebt deze informatie nodig om te kunnen leren.
- Enkele van de opdrachten moet je ook inleveren, dit is soms samen, maar kan ook alleen of met een groep zijn. De cijfers die je hier voor haalt tellen mee voor het eindcijfer.
- Aan het eind van het thema volgt een theorietoets. Hierin wordt gevraagd naar zaken die je tijdens de lessen hebt verzameld. De toets zal veel lijken op de minitoetsen die ook tijdens het landbouwbreed examen gemaakt moeten worden. Vragen komen uit examens van voorgaande jaren, aangevuld met kennis uit het thema.
- Je krijgt een cijfer voor de praktijkwerkzaamheden die je binnen dit thema gaat uitvoeren. Dit zijn werkzaamheden voor een natuurorganisatie bij ons in de buurt. Dit cijfer komt uit een proeve van bekwaamheid die we begin januari gaan uitvoeren.
Alle cijfers bij elkaar vormen een de helft van het cijfer voor DSE 2 van klas 3 en het eindcijfer voor DSE 5 van klas 4.
Extra informatie
Grutto
Hieronder een aantal links naar websites met interessante informatie over natuur en natuurbeheer in Nederland.
Landschapsbeheer Nederland
Staatsbosbeheer
It Fryske Gea
Natuurmonumenten
Vogelbescherming
Natuurgebieden in friesland
Typisch friese natuur
Friese vogelwachten
Boeken
Een deel van de lessen in dit thema komt uit de volgende boeken / werkboeken
Groen, Informatieboek GL
Wat heeft een groen onderwerp zoals een veld met bloemkolen met snelweg te maken? Meer dan je denkt! Landschapsvervuiling bijvoorbeeld. Andere voorbeelden van onderwerpen in deze uitgave zijn het bakken van patat, afval scheiden, milieu, wormen klonen en biotechnologie. Met deze uitgave leer je meer over het onderwerp Groen.
Groen, Opdrachten GL
Wat heeft een groen onderwerp zoals een veld met bloemkolen met snelweg te maken? Meer dan je denkt! Landschapsvervuiling bijvoorbeeld. Andere voorbeelden van onderwerpen in deze uitgave zijn het bakken van patat, afval scheiden, milieu, wormen klonen en biotechnologie. Met deze uitgave leer je meer over het onderwerp Groen.
Recreatie en techniek, Informatieboek GL
Vrije tijd kun je op veel verschillende manieren doorbrengen. Denk maar eens aan op vakantie gaan of met je huisdier spelen. In je vrije tijd is ook techniek niet weg te denken. Als je een dag naar het strand gaat, ga je eerst je route plannen en bekijk je de thermometer. Voorbeelden van de onderwerpen in deze uitgave zijn berekenen wat een dagje uit kost, de spanning in een lampje meten, de gevolgen van je vrijetijdsbesteding voor het milieu, hoe je je huisdier moet voeden en schakelingen in de meterkast.
Recreatie en techniek, Opdrachten GL
Vrije tijd kun je op veel verschillende manieren doorbrengen. Denk maar eens aan op vakantie gaan of met je huisdier spelen. In je vrije tijd is ook techniek niet weg te denken. Als je een dag naar het strand gaat, ga je eerst je route plannen en bekijk je de thermometer. Voorbeelden van de onderwerpen in deze uitgave zijn berekenen wat een dagje uit kost, de spanning in een lampje meten, de gevolgen van je vrijetijdsbesteding voor het milieu, hoe je je huisdier moet voeden en schakelingen in de meterkast.
