(Digitaal) Toetsen - Toetsontwerp

(Digitaal) Toetsen - Toetsontwerp

Inleiding

Om studenten goed voor te bereiden op hun toekomstige beroepspraktijk, dienen zij naast kennis ook de nodige vaardigheden te ontwikkelen, zoals probleem oplossen, leiding geven, analyseren, synthetiseren, coachen en presenteren. Dit houdt ook in dat de wijze van toetsen dient te worden aangepast.

Van Berkel en Bax (2006) geven aan dat een methodemix van toetsen nodig is voor het beoordelen van de student in zijn of haar ontwikkeling tot competente beroepsbeoefenaar. Zo beschrijven zij in hun boek 'Toetsing in het Hoger Onderwijs' diverse toetsvormen, zoals schriftelijke toetsen, ontwerpopdrachten, essays, groepsopdrachten en stages.

De scoresite van de Hogeschool van Amsterdam geeft een mooi overzicht van de verschillende toetswijzen met hun voor- en nadelen.

 

Dit betekent overigens niet dat kennistoetsen tot het verleden horen. Zij maken vaak deel uit van die mix, zodat ook de kennisontwikkeling gewaarborgd is. Daarnaast worden deze toetsen regelmatig ingezet om het leerproces van de student te sturen. Tussentijdse toetsen stimuleren studenten om met de lesstof aan de slag te gaan en het leren niet uit te stellen tot vlak voor een tentamen.

Deze serie over toetsen richt zich op het ontwikkelen van vraag-antwoord toetsen, die schriftelijk dan wel digitaal worden afgenomen.

Vijf Basisvragen

Bij de opzet van de toets dient u 5 basisvragen langs te lopen:

  • Waarom: Wat is het doel van de toets?
  • Wat: Welke leerdoelen worden getoetst?
  • Hoe: Welke toetsvorm wordt gekozen?
  • Wie: Wie maakt en beoordeelt de toets?
  • Wanneer: Op welk moment in de loop van de cursus wordt de toets afgenomen?

In de volgende webworkshop (45 minuten) doorloopt Renske de Kleijn (UU) met u deze stappen en introduceert hierbij de meestgebruikte begrippen, zoals formatief vs. summatief toetsen, cesuur, toetsmatrijs, etc.

Webworkshop 5 basistappen voor toetsen

Kwaliteit van Toetsing

In de volgende webworkshop gaat Renske de Kleijn, onderwijskundige aan de Universiteit Utrecht, in op de aspecten die van belang zijn voor de kwaliteit van een toets.

Wat heeft u nodig bij deze workshop?
In deze workshop ga je aan de slag met een toets die je in je eigen cursus gebruikt. Belangrijk is ook dat je de leerdoelen van je cursus bij de hand houdt. Heeft u deze documenten niet, dan kunt u ook gebruik maken van de voorbeeld documenten die bij de workshop worden aangereikt.

De workshop duurt 50 minuten.

Kwaliteit van toetsen
Type: videobestand met presentatie Duur: circa 45 min. Deze module beschrijft de factoren die van invloed zijn op de kwaliteit van toetsen. Het geeft handvatten hoe de kwaliteit van een toets geoptimaliseerd kan worden.

Waarom digitaal

Digitaal toetsen staat volop in de schijnwerpers. Vele instellingen onderzoeken de mogelijkheden en delen hun best practises.

In het volgende filmpje vertelt Silvester Draaijer van de Vrije Universiteit over de voordelen van digitaal toetsen en legt de termen formatie en summatief toetsen uit. Het filmpje duurt 1 min 35.

Digitaal toetsen: voordelen en toetsvormen

Door de toename van het aantal studenten en de activiteiten in het kader van studiesucces, worden docenten steeds vaker geconfronteerd met de vraag of zij hun toets (formatief of summatief) digitaal zouden willen afnemen. De volgende tekst gaat in op deze vraag. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen het toetsen van kennis, inzicht en vaardigheden, waarbij kort wordt beschreven op welke wijze in deze gevallen digitaal getoetst kan worden. Ten Brink beschrijft de mogelijkheden van digitale toetsen, maar ook de nadelen ervan. Tot slot is er een scala aan links naar best practices gegeven.

Digitaal toetsen (of niet)
Clemence ten Brink (HHS), 2012

Yvonne van Zeeland, docent aan de Universiteit Utrecht, vertelt over de inzet van digitale toetsen voor zelfstudie. Dit filmpje duurt 1 min 28.

Ervaring met digitaal toetsen in zelfstudie

Verdiepende modules

Wanneer u meer wilt weten over een aantal begrippen die in de eerdere filmpjes zijn besproken, dan kunt u de volgende verdiepende modules doornemen.

Toetsmatrijs

De toetsmatrijs wordt ook wel de specificatietabel genoemd. Biede termen kunt  u in het lesmateriaal tegenkomen.

Toetsmatrijs
Een toetsmatrijs is een tabel waarin wordt aangegeven hoe de opgaven in een tentamen/toets zijn verdeeld over de leerstof, in relatie tot de vooropgestelde doelstellingen/onderwerpen. Afhankelijk van de doelen / onderwerpen wordt bepaald op welk niveau deze worden getoetst, welke toetsvorm zich daarvoor het best leent en hoeveel vragen er over gesteld gaan worden. Deze module behandeld de theorie van de toetsmatrijs, bevat checklists, een opdracht om uit te voeren en beschrijft enkele good practices

Cesuur

Cesuur is de zak/slaag grens van een toets, hiermee zet u de toetsscore om naar een cijfer. Dit kunt u op verschillende wijzen doen. In deze module wordt dit nader toegelicht.

Cesuur

Leerdoelen

Kwaliteit van toetsen

Leerdoelen_2

Digitaal toetsen (of niet)