Koude Oorlog
Beste leerlingen,
Jullie gaan aan de slag met dit digitale leermiddel over de Koude Oorlog. Voordat jullie aan het werk gaan zal er een korte uitleg gegeven worden wat de bedoeling is.
Welk onderwerp?
Dit leermiddel gaat over de Koude Oorlog. Wat hier precies mee bedoeld wordt zal in stap 1 uitgelegd worden. De Koude Oorlog is een groot onderwerp. We gaan stilstaan bij de belangrijkste punten van dit onderwerp.
Hoe werkt het?
Aan de linkerkant van het scherm zie je een menu. De menu-onderdelen hebben allemaal een nummer en een titel. Het nummer noemen we de 'stap.' De titel staat voor het onderwerp waarover de stap gaat. Je moet de stappen chronologisch afwerken. Dit betekent dat je bij stap 1 begint en telkens een stap verder gaat totdat je alle stappen hebt doorgewerkt.
Hoe werkt een stap?
De stap begint met de uitleg van het onderwerp. Met behulp van teksten, afbeeldingen en filmpjes leer je over het onderwerp. Als je alles goed hebt gelezen, ga je verder na de toets. Als je de toets hebt gemaakt, zie je of je hoog genoeg gescoord hebt om door te gaan naar de volgende stap. Als je nog niet hoog genoeg gescoord hebt, doe je de stap opnieuw. Wat je minimaal gescoord moet hebben, kun je lezen in de stap. De laatste stap is een eindtoets over alle onderwerpen. Tip: let tijdens het lezen van de teksten goed op de begrippen.
Je kunt nu beginnen aan stap 1. Veel plezier en succes!
1: Wat is de Koude Oorlog?
Koude Oorlog
Er waren tijdens de Koude Oorlog ideologische tegenstellingen tussen de westerse (kapitalistische) landen en de communistische landen. Een ideologie is een manier van denken over een bepaald onderwerp. In de Koude Oorlog is dat de manier waarop een samenleving ingericht wordt: de kapitalistische, democratische manier of de communistische, dictatoriale manier. De Verenigde Staten, het land dat gezien werd als de leider van de westerse landen wilde dat zo veel mogelijk landen in de wereld hun voorbeeld volgden. De communistische landen onder leiding van de Sovjet-Unie wilden dit ook.
Na de Tweede Wereldoorlog waren landen als Frankrijk en Groot-Brittannië in de wereldpol
itiek veel minder belangrijk geworden. In de tijd voor de Eerste Wereldoorlog waren er veel belangrijke landen. Als er een land te sterk werd, werd het vaak aangevallen door de andere belangrijke landen. Deze landen werkten dan tijdelijk samen. Na de Tweede Wereldoorlog kon dat niet meer omdat de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie de enige twee overgebleven grootmachten waren. Een grootmacht is een land dat veel invloed heeft in de wereld. De tijd dat deze twee landen lijnrecht tegenover elkaar staan noemen we de Koude Oorlog. De Koude oorlog begon in 1945, meteen na de Tweede Wereldoorlog, en duurde tot 1991. In 1991 viel het communisme in de Sovjet-Unie. De Sovjet-Unie bestond uit Rusland en een aantal kleine landen. Vanaf dan gaan die weer onafhankelijk verder. We noemen Rusland vanaf dan weer gewoon Rusland.
Tijdens de Koude Oorlog was de wereld verdeeld. Zie afbeelding: blauw: kapitalistisch, rood: communistisch.
‘Koude’ Oorlog?
De Koude Oorlog wordt koud genoemd omdat de verenigde Staten en de Sovjet-Unie nooit direct een oorlog met elkaar hebben gehad. Toch ging het helemaal niet goed tussen deze landen. De landen waren erg bang voor elkaar. De Verenigde Staten was bang dat de Sovjet-Unie heel de wereld communistisch wilde maken. Karl Marx, de bedenker van het communisme, vond dat het communisme uiteindelijk verspreid moest worden over de hele wereld. De Sovjet-Unie was ook bang voor de Verenigde Staten. Er was veel angst dat de Verenigde Staten uiteindelijk een einde wilde maken aan het communisme.
Op andere plaatsen in de wereld raakten raakten de VS en de SU wel met elkaar in conflict. We komen hier later op terug.
Afsluitende opdracht
Vul de ontbrekende woorden in. Je moet minimaal 55% scoren. Als je lager hebt dan moet je deze tekst opnieuw lezen en vervolgens de opdracht opnieuw doen. Klik hier om de opdracht te openen
2: Samenwerking
Samenwerking
Hoewel het westen de Sovjet-Unie elkaar niet vertrouwden, hadden ze wel iets gemeen: ze wilden Hiter-Duitsland verslaan. Ze besloten samen te werken tegen Duitsland. Tijdens en kort na de oorlog spraken ze over de toekomst. Dit deden ze op een aantal conferenties. Leider van de Sovjet-Unie was Stalin, de president van de Verenigde Staten was Roosevelt en minister-president van Groot-Brittannië was Churchill.
De Conferentie van Moskou en de Conferentie van Jalta
De Conferentie van Moskou en de Conferentie van Jalta vonden nog tijdens de Tweede Wereldoorlog plaats.
Tijdens de Conferentie van Jalta waren alleen Stalin en Churchill er. Roosevelt moest campagne voeren voor de presidentsverkiezingen. Stalin en Churchill hebben in Moskou de wereld verdeeld in invloedssferen. Op deze manier spraken ze dus af in welke landen het westen invloed kreeg en in welke landen de Sovjet-Unie invloed kreeg. Dit werd uiteindelijk op een servet getekend. Later hebben ze het nooit meer over de verdeling gehad.
Bij de Conferentie van Jalta, Roosevelt was hier wel bij, werd afgesproken dat er in de landen waar de Sovjet-Unie invloed zou krijgen, er wel democratische verkiezingen gehouden moesten worden. Stalin deed dit wel, maar op een andere manier dan dat de bedoeling was. Bij de verkiezingen konden de mensen alleen maar kiezen uit verschillende communisten. President Roosevelt wilde dat er ook met de Sovjet-Unie samengewerkt zou blijven worden na de Tweede Wereldoorlog. Hij vond dat er een organisatie moest komen onder leiding van de grootmachten die moest zorgen dat er vrede en veiligheid in de wereld bleef. Stalin stemde in met deze organisatie, maar dacht dat de Sovjet-Unie zelf voor de eigen veiligheid moest gaan zorgen in de toekomst. De organisatie ging de Verenigde Naties heten en bestaat vandaag de dag nog steeds. Korte tijd later gaf Duitsland zich over. Toen kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Europa.
De mannen op de onderste rij zijn van links naar rechts: Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
Opdracht
Kies bij het begrip de juiste omschrijving. Je moet een minimale score van 55% hebben. Wanneer je lager dan 55% hebt gescoord, moet je de tekst opnieuw lezen en de opdracht opnieuw doen. Klik hier om de opdracht te openen.
3: Eerste uitingen
Marshallhulp en containmentpolitiek
President Roosevelt was in 1945 vrij onverwacht overleden. Hij werd opgevolgd door Truman. In veel westerse landen in Europa ging het helemaal niet goed. De oorlog had Europa tot een arm gebied gemaakt. Door de armoede kregen de communistische partijen in deze landen ineens veel meer stemmen dan voor de Tweede Wereldoorlog. De Verenigde Staten wilden niet dat landen in West-Europa ook communistisch zouden worden. Ze besloten daarom om leningen aan te bieden, de zogenaamde Marshallhulp. De landen in Oost-Europa (zelfs de Sovjet-Unie zelf) kregen deze hulp ook aangeboden, maar dat mocht niet van de Sovjet-Unie.
In Griekenland was het ook erg onrustig. De communisten leken daar aan de macht te komen. De Amerikanen wilden dit natuurlijk niet en besloten in te grijpen. President Truman bedacht de Trumandoctrine: ‘de Verenigde Staten zullen ieder land steunen dat bedreigd wordt door gewapende minderheden of door druk van buitenaf.’ Truman bedoelde met gewapende minderheden communisten die aan de macht probeerden te komen en met druk van buitenaf bemoeienis van de Sovjet-Unie. Op deze manier konden de Verenigde Staten elk land dat communistisch dreigde te worden voorzien van militair ingrijpen om dit te voorkomen. Dit wordt containmentpolitiek genoemd. Dit betekent zoiets als politiek van het indammen. De Verenigde Staten dacht dat het communisme vanzelf in zou storten, maar tot die tijd moest het zo veel mogelijk beperkt worden. Als dat niet zou gebeuren, zouden steeds meer landen communistisch worden. De situatie waarin steeds meer landen communistisch zouden worden, noemden ze de dominotheorie.
Blokkade van Berlijn en de oprichting van de NAVO
De kapitalistische wereld en de communistische wereld waren twee gescheiden werelden geworden. Al snel na de Tweede Wereldoorlog werd Stalin beschuldigd van het neerlaten van een IJzeren Gordijn in Europa, vanwege de zeer gesloten grenzen tussen de kapitalistische en communistische wereld. De hele Koude Oorlog is men deze grens het IJzeren Gordijn blijven noemen.
Duitsland was verdeeld geraakt in een Amerikaanse sector, een Britse sector, een Franse sector en een Russische sector. Ook Berlijn (gelegen in de Russische sector) raakte verdeeld in 4 sectoren. Toen de Amerikanen, Britten en Fransen de sectoren samenvoegden en de D-mark (geld) invoerden, waren de Russen zo boos dat de de kapitalistische sectoren van Berlijn lieten blokkeren.
Bekijk nu het filmpje voor meer informatie over de Blokkade van Berlijn en de oprichting van de NAVO
Opdracht
Je gaat nu de meerkeuzevragen maken. Je moet een minimunscore van 55% hebben. Als je lager gescoord hebt, lees de je tekst opnieuw en maak je de toets eveneens opnieuw. Klik hier om de toets te starten.
4: Toenemende spanningen
China communistisch
In 1949 werd de westerse wereld geschokt door het communistisch worden van China. De communistische partij wist de nationalisten te verjagen (zij vluchtten naar Taiwan). De communistische partij stond onder leiding van Mao Zedong (zie afbeelding). Het communisme in China was niet tot stand gekomen met de hulp van de Sovjet-Unie. Bij het Chinese communisme werd de nadruk gelegd op de boeren. Iedereen moest alles tegelijk het de boeren doen: van even laat uit bed komen als de boeren tot tegelijk eten met de boeren (in eetgroepen). Mao bracht ook een boekje uit met zijn visie op het communisme: het Rode Boekje. In dat boekje werd Mao zelf ook verheerlijkt.
Korea-Oorlog
In 1950 viel het communistische Noord-Korea het kapitalistische Zuid-Korea binnen. De VN besloten Zuid-Korea te steunen. Deze steun kon tot stand komen doordat de Sovjet-Unie niet bij de stemming over de hulp was (de Sovjet-Unie was natuurlijk voor Noord-Korea). Rusland was boos omdat de westerse landen vonden dat Taiwan (het kleine, niet communistische deel van China) vertegenwoordiger moest zijn in de VN. De Sovjet-Unie heeft sinds dat moment geen stemming meer gemist van de VN. Kim Il-Sung, de leider van Noord-Korea, had het tijd gevonden dat Korea onder communistisch gezag herenigd zou worden. Hij had niet gerekend op bemoeienis van het westen.
De Sovjet-Unie en China gaven vanzelfsprekend de communisten steun. Vanaf dit moment werd er dus weldegelijk gevochten in de Koude Oorlog. Toch was dit geen directe oorlog tussen de VS en de SU. Het neemt niet weg dat het geweld door de ideologische tegenstellingen van het kapitalisme en het communisme verzoorzaakt werd.
Opdracht
Je gaat nu een invuloefening doen. Je moet een minumumscore van 55% hebben om door te mogen gaan naar de volgende stap. Wanneer je lager scoort, moet je de tekst opnieuw lezen en de toets opnieuw maken. Klik hier om de opdracht te openen.
5: Destalinisatie
In 1953 kwam er een einde aan de periode van Stalin (1924-1953) door de dood van de leider. Stalin had gedurende zijn
regeringsperiode een sterk dictatoriaal regime gevestigd in de Sovjet-Unie waarin keihard met tegenstanders werd afgerekend: de een werd direct vermoord terwijl de ander zich in concentratiekampen in Siberië zich dood had moeten werden (in een zogenaamde Goelag).
In 1956 werd hij opgevolgd door Nikita Chroesjtsjov. Chroesjtsjov was een stuk gematigder dan zijn voorganger, maar hield de touwtjes toch stevig in handen. Chroesjtsjov was moedig vanwege zijn politiek van destalinisatie:
* Chroesjtsjov erkende de misdaden van Stalin die tientallen miljoenen levens hadden gekost.
* Geschiedenisboeken werden herschreven: niet alleen goede dingen over Stalin.
* Standbeelden van Stalin werden verwijderd.
* Straatnamen en plaatsnamen waar 'Stalin' in voorkwam, werden veranderd.
Verder vond Chroesjtsjov dat de kapitalisten en de communisten geen oorlog moesten gaan voeren met wapens. Uiteindelijk zou toch wel blijken of het kapitalisme of het communisme beter zou werden. Tot die tijd zouden deze twee stelsels vreedzaam naast elkaar moeten kunnen bestaan. Dit werd vreedzame coëxistentie genoemd.
Toch werd hij door velen als een simpele boer gezien. Zo zijn er voorbeelden bekend waarbij Chroestsjov dingen deed die je van iemand op zijn positie niet zou verwachten. Chroesjtsjov sloeg bij een bijeenkomst van de VN lange tijd met zijn schoen op tafel om zijn mening kracht bij te zetten.
Opdracht
Als afsluiting van deze stap ga je een kruiswoordpuzzel invullen. Je moet, om naar de volgende stap te mogen gaan, een minimumscore van 55% hebben. Klik hier om de opdracht te openen.
6: Niet-gebonden landen
Niet alle landen kozen een kant in de Koude Oorlog. In 1961 ontstond er een vereniging van Niet-gebonden landen. Deze landen waren wel heel verschillend. Een aantal voorbeelden:
* Indonesië: zij waren vooral lid om Nederland onder druk te zetten de invloed in het gebied te verminderen (Indonesië was tot 1949 een kolonie van Nederland geweest).
* Joegoslavië: dit was wel een communistisch land, maar had een eigen vorm van het communisme. Ze wilden niet als hetzelfde als of als gebied van de SU gezien worden.
* China: China (ook communistisch) wilde tegenwicht bieden aan de macht van de SU.
De SU was zeer blij te horen dat China communistisch was geworden, maar ze dachten toch allebei anders over het communisme. Zoals je al hebt gelezen begon Chroesjtsjov in 1956 aan de destalinisatie, maar Mao Zedong (die tot 1976 aan de macht was), bestuurde China op een soortgelijke manier als dat Stalin de SU had bestuurd. Verder voelde China zich niet gesteund door de SU in de zaak Taiwan. Op Taiwan zaten de gevluchte Chinese nationalisten; zij gaan tot op de dag van vandaag onafhankelijk verder als niet-communistisch China. Communistisch China vindt dat Taiwan gewoon bij China hoort. In 1961 kwam het tot een opelijke breuk tussen de SU en China. Dit wordt het Sino-Sovjetconflict genoemd.
De blauwgekleurde landen zijn de niet-gebonden landen:
Opdracht
Je krijgt over dit onderwerp een aantal meerkeuzevragen. Je moet minimaal 55% als score hebben om door te mogen gaan. Indien niet, doe je de hele stap opnieuw. Klik hier op de vragen te openen.
7: Cuba-crisis
Wapenwedloop
De VS en de SU durfden elkaar niet aan te vallen omdat ze gevaarlijke kernwapens hadden. Als de een de ander zou aanvallen, zou deze zelf ook vernietigd worden. Om elkaar bang te maken gingen ze steeds grotere wapenvoorraden aanleggen. Op veel plaatsen kwamen raketten met kernkoppen (ook in Europa). Uiteindelijk waren er genoeg kernwapens om de wereld meer dan honderd keer te vernietigen. Na de Cuba-crisis kwam er een ontspanning in de Koude Oorlog: de détente.
Cuba-crisis
In 1959 was Cuba communistisch geworden. De VS waren hier helemaal niet blij mee, zeker omdat Cuba vlakbij de VS ligt (op de afbeelding zie je Cuba (met de vlag) met op de achtergrond de VS). In 1962 ontdekten de VS dat er op Cuba installaties werden gebouwd om kernraketten af te kunnen vuren op de VS. Deze installatie werd gebouwd door de SU. De VS dwongen de leider van de Sovjet-Unie, Chroesjtsjov, de bouw van de installatie te stoppen en de raketten af te voeren. Chroesjtsjov weigerde eerst, maar de VS dreigde met het gebruik van kernwapens. Gelukkig besloot Chroesjtsjov de bouw te stoppen, anders was er waarschijnlijk een vernietigende kernoorlog uitgebroken. Deze dreigende situatie wordt de Cuba-crisis genoemd.
Bekijk nu het filmpje. De situatie op Cuba wordt uitgelegd.
Opdracht
Om de stap af te ronden, moet je een invulopdracht doen en minimaal 55% halen. Als dat is gebeurt, mag je naar de volgende stap. Klik hier om de opdracht te openen.
8: Vietnamoorlog
voorgeschiedenis
Vietnam maakte samen met buurlanden Laos en Cambodja deel uit van de Franse kolonie Indochina. Na de Tweede Wereldoorlog wilde Vietnam onafhankelijkheid. Het hetzet tegen de Franse kolonisatie kwam onder leiding van de communist Ho Chi Minh te staan. In 1954 sprak men in Genève over de toekomst van Vietnam. Tijdens deze onderhandelingen wilden ze Fransen hun positie versterken door nog een keer flink uit te halen naar de communisten door middel van een gevecht. De Slag bij Dien Bien Phu (1954) werd echter gewonnen door de communisten. De Fransen vertrokken.
Noord-Vietnam zou bestuurd gaan worden door de communistische Vietcong onder leiding van Ho Chi Minh. Zuid-Vietnam zou bestuurd gaan worden door de pro-westerse Ngo Dinh Diem. Na 2 jaar zouden er verkiezingen komen om het land te herenigen, maar veel westerse landen (vooral de VS) dachten dat de verkiezingen toch niet eerlijk zouden verlopen, ze gingen dus niet door. Hij maakte er een dictatuur van. De Amerikanen besloten na het vertrek van de Fransen adviseurs naar Vietnam te sturen. Ze stuurden steeds meer wapens en militairen. De VS zag dat de macht van de Vietcong steeds verder toenam waardoor ze al in 1962 besloten dat er, wanneer dat nodig zou zijn, militair ingegrepen zou moeten worden. In Zuid-Vietnam was men erg ontevreden over Diem die er een politiestaat had gevestigd. In 1963 pleegden Zuid-Vietnamese generaals een staatsgreep: Diem werd vermoord.
Amerikaanse inmenging
In 1964 kwam het moment waarop de Amerikanen hadden gewacht: een Amerikaanse boot werd aangevallen door Noord-Vietnam; dit wordt het Tonkin-incident genoemd. Hoewel de boot nauwelijks schade had opgelopen, was dit een prima reden om de oorlog te starten.
Ondanks het gebruik van verschrikkelijke middelen en wapens zoals Agent Orange (ontbladeringsmiddel, de Vietcongstrijders zouden zo vanuit de lucht zichbaar worden. Dit middel is zwaar giftig) en Napalm (een soort brandbommen) wisten de Amerikanen de Vietcong niet te verslaan.
Begin 1968 werden alle belangrijke steden en steunpunten van de VS tegelijk bezet door de Vietcong. De Amerikanen hadden dit niet verwacht dat ze dit zouden doen, omdat het een feestdag was voor de Vietnamezen. Deze beurtenis wordt het Tet-offensief genoemd. Vanaf dit moment beseften de Amerikanen dat de oorlog niet snel meer te winnen zou zijn.
De oorlog sukkelde nog tot 1973 door. Toen trokken de Amerikanen zich terug; de Vietnamezen moesten het zelf oplossen. Al snel was heel Vietnam communistisch.
protesten en gevolgen van de oorlog
De gruwelijke beelden van de Vietnamoorlog bereikten ook de westerse wereld. Hierdoor waren er steeds meer mensen tegen de oorlog. De manieren van protest liepen uiteen van de straat op gaan om te protesteren tot het maken van liedjes. Het liedje dat als fimpje hieronder staat, gaat over het lot van de Amerikaanse soldaten die eigenlijk ook slachtoffers waren van de Vietnamoorlog. Deze jongens waren gemiddeld 19 jaar als ze naar Vietnam gestuurd werden en wisten niet wat ze moesten verwachten. Velen gingen dood, anderen raakten zwaargewond en moesten het bijvoorbeeld zonder armen of benen doen. Veel soldaten kwamen geestelijk niet meer over de oorlog heen. Zo pleegden er veel zelfmoord.
De positie van de VS in de wereld kwam ook ter discussie te staan. De VS had alleen maar oorlogen gewonnen, en nu hadden ze niet weten te winnen in een oerwoed in Azië.
Bekijk nu onderstaand fragment. Je ziet een napalmbombardement en de gevolgen.
Speel nu het volgende fragment af. Dit lied is een protest tegen de oorlog en laat zien dat de Amerikaanse soldaten ook slachtoffers van de oorlog zijn.
opdracht
Schrijf een betoog over de Vietnamoorlog. De stelling is:
'De Verenigde Staten hadden niet mogen ingrijpen in Vietnam.'
Een betoog bestaat uit drie delen:
1: Inleiding; Je geeft eventueel wat informatie over de Vietnamoorlog. Aan het einde van de inleiding zeg je of je het eens bent met de stelling ('Ik vind dat de VS niet hadden mogen ingrijpen in Vietnam/Ik vind het goed dat de VS heeft ingegrepen in Vietnam.')
2: Kern; in de kern geef je zo veel mogelijk argumenten (redenen waarom je het met de stelling eens bent of niet). Je legt alle argumenten goed uit.
3: Slot; je maakt een einde aan je betoog. Dit kun je bijvoorbeeld doen door een conclusie te trekken (die verder gaat dan de stelling) of door een soort samenvatting te geven van de kern.
De opdracht maak je in Word. Je betoog stuur je per e-mail naar je docent.
Je mag ook van andere internetsites gebruikmaken om extra informatie over de Vietnamoorlog te zoeken.
9: 1975 - 1985
Na 1975 kwam er een einde aan de relatieve rust tussen de VS en de SU. Chroesjtsjov was inmiddels vervangen door Brezjnev (zie afbeelding). Hij richtte zich meer op het buitenland. Zo had de SU invloed op de aanstelling van linkse regimes in Afrika en Zuid-Amerika. Na de Vietnamoorlog werd Carter president van de VS. Hij stelde zich relatief mild op tegenover de SU, maar de SU maakte hier gebruik van om de positie te verstevigen. De spanningen namen pas echt toe toen Reagan in 1981 president van de VS werd. De SU kwam met nieuwe raketten, waarop Reagan met een plan kwam om een soort schild te ontwikkelen die raketten tegen kon houden.
Vanaf begin jaren '80 ging het steeds slechter met de economie van de SU. Er waren constant voedseltekorten en de wapenwedloop was onbetaalbaar geworden. Dit is het begin van het einde van de SU.
Opdracht
Deze stap moet afgerond worden door middel van een invuloefening. Je moet minimaal 55% goed hebben. Klik hier om de opdracht te openen.
10: Einde Koude Oorlog
Gorbatsjov
In 1985 werd Michaïl Gorbatsjov (zie afbeelding) leider van de Sovjet-Unie. Het ging al jarenlang economisch erg slecht in de Sovjet-Unie en ook het imago was niet goed. Gorbatsjov besloot hervormingen door te voeren om het communisme te versoepelen. Gorbatsjov wilde glasnost (openheid) en perestorika (herstructurering). Al snel werden de nieuwe vrijheden in Oost-Europa gebruikt om zelfbestuur te eisen.
Val van de Berlijnse Muur
Een van de uitingen van de Koude Oorlog was de Berlijnse Muur. Je hebt eerder al kunnen lezen dat Berlijn in een kapitalistisch deel en een communistisch deel was verdeeld na de Tweede Wereldoorlog. Veel Oost-Duitsers vluchtten via Berlijn naar West-Duitsland. Om dit te stoppen had Chroesjtsjov in 1961 een muur gebouwd om dit tegen te houden. Toen in november 1989 op televisie werd gezegd dat mensen vrij mochten reizen tussen de 2 delen van Berlijn, gingen veel Oost-Duitsers naar West-Berlijn. Al snel braken zij de muur af. Later werden Oost- en West-Duitsland weer één land.
Einde van de Sovjet-Unie
Duitsland was niet het enige land waarin er veranderingen plaatsvonden. Veel andere landen wilden ook niet meer bij de Sovjet-Unie horen. Ook in Rusland zelf werd het steeds onrustiger. In augustus 1991 waren radicale communisten het zat en pleegden een staatsgreep om het communisme weer te herstellen. Dankzij Boris Jeltsin (zie afbeelding) lukte dit niet. Jeltsin dwong Gorbatsjov af te treden. Hij nam zelf de macht over. Vanaf 1992 was het definitief voorbij het de Sovjet-Unie en het communisme in Rusland en Oost-Europa. Hiermee kwam er ook een einde aan de Koude Oorlog. Landen als Cuba, China, Noord-Korea en Vietnam zijn nog steeds communistisch, al is dit vaak erg versoepeld.
De val van de Berlijnse Muur staat voor veel mensen symbool voor het einde van het communisme. Bekijk nu onderstaande video over de val van de Berlijnse Muur.
Opdracht
Je kunt deze stap afsluiten door 55% of hoger voor de eindopdracht te halen. Als dat het geval is, mag je beginnen aan de eindtoets. Klik hier om de opdracht te openen.
Eindtoets
Je hebt in 10 stappen verschillende thema's voorbij zien komen uit de Koude Oorlog. Nu ga je een afsluitende toets maken . Laat de score van de toets zien aan je docent. Wanneer je score lager is dan een 5,5 ga de onderwerpen waar je zwak op scoorde nog een keer doorlezen.
Klik hier om de toets te starten.
