Inleiding
De komende lessen gaan we aandacht besteden aan de diersoorten het varken en de koe;
Aan bod komen
- Rassenkennis
- de basisverzorging
- enige kennis van huisvesting
- het hanteren en gedrag van koeien en varkens.
Het doel van deze lessen is dat je aan het eind van dit blok kennis hebt gemaakt met verschillende rassen varken en koeien.
Je weet hoe je beide diersoorten moet hanteren en je Her-kent hun gedrag.
Dit blok wordt afgesloten met een toets, waarbij de resultaten van de opdrachten meetellen bij de beoordeling.
Dit arrangement is gemaakt om je bij de opdrachten te ondersteunen. Voor de toets dien je zelf in de les en thuis verdieping te zoeken in het arrangement.
1.rassenkennis koeien
opdracht; maak de opdracht uit het document inleiding over koeien.
opzoekboek koe
rassenkennis varkens
opzoekboek varken
rassenkennis varkens
De opdracht:
Als je in je bedrijf varkens en koeien mag verzorgen is het natuurlijk belangrijk om te weten met welk ras je te maken hebt.
Door de verschillende raskenmerken te kennen en herkennen zal je het dier ook beter leren verzorgen en hun gedrag te begrijpen.
Opdracht voor nivo 2, 3 en 4 waarbij er in groepjes wordt gewerkt.
Zoek bijvoorbeeld in het opzoek boek de verschillende rassen op die in nederland worden gehouden. Beschrijf tenminste de onderstaande 4 van de varkensrassen en 4 koeienrassen (van de koeien rassenkaart) en beantwoord daarbij de volgende vragen;
- benoem het land van herkomst.
- benoem de ras eigenschappen zodat je ze leert herkennen aan hun uiterlijk (kleur, wel of geen vlekken, stand van de oren, gewicht etc.)
- Typische gedragingen van het ras (stress gevoelig, rustig, de moedereigenschappen....)
- waarvoor worden deze dieren meestal gehouden (hobby, vlees, fokkerij etc)
Plaats de gegevens met je groepje netjes en kort in 1 gezamenlijke powerpoint presentatie en presenteer deze met je groepje op de afgesproken datum.
De rassen:
- Nederlands landvarken
- Fins landvarken
- Large White (Groot Yorkshire)
- Duroc
- Pietrain
- Bonte Bentheimer
- Kune Kune
- Hampshire
- Berkshire
- Gothinger
- wolvarken
- Hangbuik zwijn
Koeienrassen
- Holstein Frisian
- MRIJ
- Jersey
- Fries Hollands
- Witrik
- Hereford
- Schotse Hooglander
- Groninger Blaarkop
- Lakenvelder
- Blonde D`aguitaine
- Belgische Blauwe
- Limousin
- Charolais
- Pemontese
- Brown Swiss
Niveau 4; raskenmerken
Opdracht voor ED 4.1; huiswerk Bestudeer de teksten en beantwoord de volgende vragen uit de opdrachten lever een net uitgewerkt stuk de volgende week in.
website varkens
Indeling rassen
Varkensrassen mogen dan van elkaar verschillen, ze kunnen in elk geval wel onderling paren.
De indeling van de rassen gebeurt vooral op de gebruikswaarde van de dieren. Een ras is een groep dieren
die qua erfelijke aanleg onderling grote overeenkomsten vertonen en mede op basis daarvan van soortgenoten
te onderscheiden zijn. Tevens is deze groep varkens reeds enkele generaties als een gesloten groep gefokt.
Binnen een ras zijn groepen dieren af te zonderen en in een specifieke richting te fokken. Hierdoor ontstaan
lijnen; de dieren wijken in bepaalde aspecten steeds meer af van het oorspronkelijke ras. Afhankelijk van de
plaats van het ras in het kruisingsschema worden eisen aan het ras gesteld. Ouderdieren van de vermeerderingszeug
(zeugenlijn) dienen aan andere eisen te voldoen dan ouderdieren van het slachtvarkenvaderdier
(berenlijn). Bij de indeling van de rassen naar gebruikswaarde zijn de volgende eigenschappen te onderscheiden:
• reproductie-eigenschappen,
• productie-eigenschappen.
Reproductie-eigenschappen
Eigenschappen die te maken hebben met het overleven van de soort noemen we reproductie-eigenschappen,
dus vruchtbaarheid, moedereigenschappen en constitutie.
Het uiteindelijke reproductie-resultaat wordt gemeten in het kengetal gespeende biggen per zeug per jaar. Aan
dit kengetal liggen kenmerken ten grondslag als: op tijd berig en snel drachtig willen worden; veel levend
geboren biggen en een laag percentage uitval tot het spenen.
Zie figuur .
Figuur 9-1: Overzicht van de vruchtbaarheidseigenschappen
Constitutie
Eigenschappen die te maken hebben met de levensduur van een varken noemen we de constitutie. Het gaat
vooral om sterkte van het beenwerk, de plaatsing van de verschillende onderdelen aan het lichaam. Ook het
gebruik van de verschillende onderdelen telt mee, zoals gebruik benen, kwaliteit van de klauwen, stand van
de schouder, ligging van het kruis en aansluiting in de rug. Het weerstandsvermogen en de duurzaamheid van
het uier zijn andere belangrijke aspecten bij constitutie.
Productie-eigenschappen
Productie-eigenschappen zijn die eigenschappen die te maken hebben met het vleesvarken, zowel in de houderij
als in het eindproduct. In kengetallen uitgedrukt gaat het om voederverbruik, groei, uitval en vleespercentage.
We splitsen de productie-eigenschappen vaak op in vleesproductie-eigenschappen en slachteigenschappen.
Vleesproductie-eigenschappen hebben te maken met het houden van vleesvarkens; slachteigenschappen
hebben te maken met de waarde van het geslachte dier.
Zie figuur .
Figuur 9-2: Overzicht van productie-eigenschappen
Vertel waarom constitutie apart wordt beoordeeld.
Noem het verschil tussen productie- en reproductie-eigenschappen.
Noem de reden waarom we rassen indelen naar reproductie- en productie-eigenschappen en constitutie.
2.onderdelen kennis van de koe en het varken
Opdracht voor NIVO 3 en 4: Oefen de onderdelenkennis van de koe en het varken zelf. Je kan gebruik maken van onderstaande werkbladen. Als er vragen over zijn, kan je deze in de les stellen.
Onderdelenkennis wordt in het proefwerk afgetoest.
filmpje niveau 2; de magen van de koe
3.hanteren en transport van koeien en varkens
complete eenheid hanteren, vastzetten en verplaatsen van dieren
oppakken van biggen
3. basisverzorging koeien
interactief; koe in beweging (http://www.ontwikkelcentrum.nl/repository_output/ecc/OC-31038/start.html)
bekappen van koeien
koeien melken/melkrobot
maag-darmwormen bij koeien
4. huisvesting van koeien
koe in beweging
basisverzorging varkens
Varkens zijn
sociaal: ze zoeken altijd het gezelschap van andere varkens uit hun eigen groep. In een groep varkens zijn de zeugen met hun biggen het belangrijkst. In het wild leven de volwassen beren buiten de bronsttijd meestal alleen (solitair). Varkens gebruiken veel geluiden om elkaar iets duidelijk te maken. Ze beschikken over 26 typen geluiden, voornamelijk piep- en gromgeluiden. Zo zijn er bijvoorbeeld waarschuwingsgeluiden, paringsgeluiden en noodkreten. Daarnaast zijn er proest- en snuifgeluiden. En uiteraard niet te vergeten: het welbekende knorren.
Varkens kunnen niet zo goed zien. Maar ze kunnen wel erg goed ruiken. Zo herkennen ze elkaar. Varkens zijn echte contactdieren . Ze liggen graag dicht tegen elkaar aan. Als je een varken als huisdier houdt, dan zou hij het liefst bij je op schoot liggen. Dat is bij een biggetje nog geen probleem, maar 100 kilo op je benen is wat minder comfortabel. Huisvarkens vinden het vaak ook prima om naast de hond in de hondenmand te liggen. Een ander specifiek gedrag van het varken is het modderbaden (zoelen). Een
Een lekker modderbadje op zijn tijd is verkoelend en goed voor de huid. Een varken kan niet zweten als hij het warm heeft. De modder koelt het dier af. Tegelijk zorgt de modder ervoor dat vervelend ongedierte verdwijnt. Als een varken in zijn eigen mest wroet, of het zelfs opeet, is dat geen goed teken. Het dier verveelt zich of hij heeft een tekort aan bepaalde voedingsstoffen.
Opdracht gezondheid/ varkensziektes
In de praktijkopdrachten “monitoren dieren” die je op het BPV bedrijf moet uitvoeren, wordt ook gevraagd om een handboek varkensziektes te maken.
Op onderstaande site is heel veel informatie te vinden. Onder de knop zoeken (en dan zoeken in varkens) zoek je de gevraagde info.
Als je niet genoeg info hebt, kun je ook op Google zoeken. Ook het handboek varkens en het boek varkenssignalen geven veel info.
http://www.gddeventer.com/
Je zoekt info over minimaal de volgende ziektes:
smeerwrang
vetdiarree
speendiarree
geboortediarree
slingerziekte
hersenvliesontsteking
wegkwijnziekte
gewrichtsontsteking bij biggen
baarmoederontsteking
uierontsteking
spoelwormbesmetting
schurftbesmetting
Per ziekte beschrijven : Verschijnselen
Oorzaak (welke ziekteverwekker)
Bij welke diercategorie het voorkomt
Foto’s van symptomen
Behandeling
Preventieve maatregelen
Beoordelen van de conditie van een dier
kijk naar het filmpje op oc-33018*
verdiepingsstof
Koeienrassen voor nivo 2
Lakervelder
Holstein Frisian
blonde dàquinaine
New Jersey
Holstein Frisian`
Fries Hollands
Blaarkop
witrik
Belgische blauwe
schotse hooglander
Koeienrassen voor nivo 2
Lakervelder
Holstein Frisian
blonde dàquinaine
New Jersey
Holstein Frisian`
Fries Hollands
Blaarkop
witrik
Belgische blauwe
schotse hooglander
www.hobbyvarkensdierenarts.nl/
inleiding over koeien
