Inhoud en doel
Wat zijn belangrijke vaardigheden voor een werknemer, hoe ga je op een goede wijze met je werkgever en met collega's om? In dit arrangement leer je een aantal begrippen en ga je met deze begrippen aan de slag.
Opdrachten
De volgende opdrachten komen in dit arrangement aan bod:
1 Het bedrijf en jij!
2 Omgaan met anderen
3 Wie ben jij?
4 Profiel van jezelf
5 Wat wil jij?
6 Maar hoe doe je dat?
6.1 Hoe assertief ben jij?
6.2 Feedback geven en krijgen
6.3 ‘Nee zeggen’
6.4 Wat is jouw argument?
7 Samen werken
8 Kijk eens terug
Verdieping
Deze opdrachten volgen elkaar op. Lees ze eerst door, dan weet je wat er allemaal moet gebeuren en kun je je aanpak bedenken. Verzamel al je antwoorden in een Word-document en lever deze aan het einde in bij je docent.
De docent zal verdere afspraken maken over de planning etc. en afspreken of je de verdieping ook gaat doen.
1 Het bedrijf en jij!
Je werkt of loopt stage bij een bedrijf. Het bedrijf is op een bepaalde manier georganiseerd. Op die manier probeert men te bereiken dat er optimaal wordt samengewerkt.
Opdracht 1a
Zoek op wat een organogram is op http://nl.wikipedia.org/wiki/Organisatieschema.
Opdracht 1b
Maak een organogram van jouw (stage)bedrijf en geef aan hoe de organisatie in elkaar zit. Geef ook jouw plaats in het organogram aan. Lever dit in bij jouw docent.
Bekijk hieronder een grappig reclamefilmpje met een organogram.
Extra voor de docent:
Als extra opdracht kunnen de leerlingen elkaars organogram bekijken. Nu kan er een gesprek ontstaan over de organisatie binnen verschillende bedrijven en welke ervaringen de leerlingen hiermee hebben.
Bronnen:
- Context: Leren, loopbaan & burgerschap - 4.5 Samenwerken / Ethisch handelen
- www.antonapps.com
2 Omgaan met anderen
Bekijk het filmpje van de Lama's. Een dokter mag natuurlijk nooit zo met zijn patiënten omgaan. Maar ook collega's onderling moeten op een goede manier met elkaar omgaan.
Opdracht 2a
Zoek van de volgende begrippen de betekenis op en leg ze uit in eigen woorden. Schrijf je uitleg op.
- Assertiviteit
- Employability
- Ethiek
- Ethisch handelen
- Feedback
- Integer handelen
- Integriteit
- Kritiek
- Normen
- Respect
- Sociale omgangsvormen
- Waarden
Opdracht 2b
Vergelijk jouw antwoorden met die van een klasgenoot. Komen ze overeen? Zo niet, overleg dan en kom samen tot een goede omschrijving van het begrip.
Opdract 2c
Schrijf nu de begrippen een groot vel papier of gebruik bijvoorbeeld eMindMaps. Verbind begrippen die met elkaar te maken hebben. Schrijf hier ook bij wat jullie belangrijk vinden bij deze begrippen in de omgang met mensen. Schrijf bijvoorbeeld bij kritiek dat dit alleen goed onderbouwde kritiek mag zijn.
Extra voor de docent:
Er zijn digitale tools die vrij beschikbaar zijn voor het maken van een mindmap. Hierdoor kunnen de leerlingen digitaal hun mindmap maken en delen met elkaar. Laat de leerlingen elkaars mindmap bekijken. Hierdoor kan een gesprek ontstaan over wat ze belangrijk vinden bij de omgang met elkaar.
Bron:
- http://www.emindmaps.nl/
3 Wie ben jij?
Op dit moment loop je misschien stage bij een kledingwinkel of heb je een (bij)baan bij een supermarkt. Maar past dit werk wel bij jou? Door een profielschets van jezelf te maken krijg je een idee of het werk dat je doet (of wilt gaan doen) bij jou als persoon past.
Een profielschets is een beschrijving van wie je bent, wat je kunt en wat je wilt (bereiken) in jouw loopbaan. Een profielschets bestaat meestal uit twee delen: een persoonsprofiel en een beroepsprofiel.
In een persoonsprofiel staan de volgende vragen centraal: Wie ben ik? en Wat kan ik?
- Welke persoonskenmerken heb ik?
- Wat zijn mijn sterke en minder sterke kanten?
- Op welke punten zou ik kunnen verbeteren?
- Hoe denken anderen over mij en mijn kwaliteiten?
- Welke kennis en ervaring heb ik?
- Over welke vaardigheden beschik ik?
- Hoe kan ik kennis, ervaring en vaardigheden inzetten in het werk dat ik doe/wil doen?
In een beroepsprofiel staat de volgende vraag centraal: Wat wil ik?
- Wat vind ik belangrijk in mijn werk?
- Op welke werkgebieden/functies wil ik me richten?
- Wat zou ik het liefste willen doen en waarom?
- Welke sterke kanten van mezelf kan ik goed gebruiken?
- Wat verwacht ik van het bedrijf?
- Wat verwacht ik van collega’s?
- Wat kan ik het bedrijf en collega’s bieden?
4 Profiel van jezelf
Opdracht 4a
Maak je eigen profielschets. Gebruik hiervoor de vragen die in '3 Wie ben jij' staan, maar je mag ook nog zelf categorieën bedenken en toevoegen.
Tip: maak voordat je jouw profielschets gaat opstellen ook een paar testjes (zie hieronder). Het zijn vaak korte testjes, waardoor de uitkomst niet altijd heel betrouwbaar is. Maar het kan wel helpen bij het maken van de profielschets.
Assertiviteitstest
Opdracht 4b
Laat je vader of moeder of een goede vriend(in) jouw profielschets lezen. Klopt de profielschets met hoe deze persoon jou ziet? Schrijf de feedback op. Pas zo nodig jouw profielschets aan. Lever de profielschets in bij de docent.
Extra voor de docent:
Voor niveau 3/4: Laat de leerlingen in kleine groepjes elkaars profielschets lezen zonder de naam van de persoon erbij te vermelden. Laat de leerlingen individueel opschrijven van wie ze denken dat een bepaalde profielschets is. Bespreek dit met het groepje. Let er op dat de sfeer binnen de groep vertrouwelijk is.
Bronnen:
- Van Dam Loopbaanbegeleiding
- http://www.coachjan.be
- http://www.komopvoorjezelf.be
- http://www.coachjan.be
- http://www.ikki.nl
- http://www.123test.nl
- http://www.testjegedrag.nl
- http://www.intermediair.nl
5 Wat wil jij?
Nu je een profielschets van jezelf gemaakt hebt kun je gerichter zoeken naar een bepaalde baan. Doe de bedrijfskeuzetest en kom hier achter!
Als je op dit moment een (bij)baan hebt, hoe ben je daar aan gekomen? Tegenwoordig zoeken veel mensen naar vacatures op internet.
Opdracht 5a
Zoek op vacaturesites naar vacatures die passen bij jouw profielschets. Bewaar gevonden vacatures. Geef per vacature aan waarom deze baan geschikt is voor jou. Geef ook aan welke vaardigheden je nog verder moet ontwikkelen.
Kijk bijvoorbeeld op:
- Nationale vacaturebank
- Monsterboard
- Jobtrack
Opdracht 5b
Stel je voor dat je jouw eigen baan mag bedenken, hoe zou deze er dan uit zien? Maak voor jouw ideale baan een advertentie (alleen BOL).
Extra voor de docent:
De leerlingen kunnen voor gevonden vacatures een sollicitatiebrief schrijven. Op die manier leert een leerling goed onder woorden te brengen waarom die vacature zo goed bij hem of haar past.
Bronnen:
- http://www.123test.nl/bedrijfskeuze/
- http://www.nationalevacaturebank.nl/werknemer/vacature/zoekresultaat.html
- http://www.monsterboard.nl/
- http://www.jobtrack.nl/jobtrack/
- http://www.youtube.com/watch?v=F6WsG59W_Bs&feature=related
6 Maar hoe doe je dat?
Je weet al wat begrippen als assertiviteit en sociale omgangsvormen betekenen, maar hoe doe je dat nu in de praktijk? In de volgende paragrafen ga je wat leren over:
- Assertiviteit
- Feedback geven en krijgen
- ‘Nee zeggen’
- Argumenteren
Opdracht 6
Overleg met je docent welke van de onderwerpen je gaat doen. Als je de onderwerpen hebt gedaan vul dan het schema aan dat je hebt gemaakt bij 2) omgaan met anderen. Lever dit in bij jouw docent
6.1 Hoe assertief ben jij?
Opdracht 6.1a
Hoe assertief ben jij eigenlijk? Bekijk het filmpje hierboven. Is dit herkenbaar voor jou? Schrijf dit op.
Opdracht 6.1b
Lees op deze website welke tien assertieve grondrechten er zijn. Met welke grondrechten ben je het eens en met welke niet?
Opdracht 6.1c
Doe nu de assertiviteittraining.
Bronnen:
- http://www.youtube.com/watch?v=NqmH7fXGwk8
- http://goedgezien.nl/assertivitievegrondrechten.htm
- http://www.carrieretijger.nl/functioneren/samenwerken/sociale-vaardigheden/assertiviteit
6.2 Feedback geven en krijgen
Bekijk de volgende vier filmpjes over feedback geven en ontvangen:
> Film 'De ketchupklodder'
Opdracht 6.2
Vat na het zien van deze filmpjes in eigen woorden samen waar je op moet letten als je feedback geeft.
Extra voor de docent:
De leerlingen kunnen ook de volgende les doen over ‘Feedback geven en krijgen’
Bronnen:
- http://www.youtube.com/watch?v=pk8lin8Rl8A&list=PL24C29F92C0F67C1F
- http://www.youtube.com/v/pB8eg3gJfMw?version=3&hl=nl_NL
- http://www.youtube.com/v/d_Tsq7qvgW0?version=3&hl=nl_NL
- http://www.youtube.com/v/lZtradi9Nfo?version=3&hl=nl_NL
- http://ovc.lesbank.nl/preview.php?cid=7495
6.3 'Nee zeggen'
Opdracht 6.3a
Het is voor iedereen wel eens lastig om tegen bepaalde dingen ‘nee’ te zeggen. Beschrijf drie situaties waarin jij het moeilijk vindt om nee te zeggen.
Bekijk nu het volgende filmpje:
Opdracht 6.3b
Bedenk en schrijf bij elk van de drie situaties die je bij vraag a hebt gegeven op hoe je het beste kunt reageren.
Bekijk ook het volgende filmpje over conflicthantering:
Bronnen:
- http://www.youtube.com/v/EYkg6huaFSY?version=3&hl=nl_NL
- http://www.youtube.com/v/JIFNF9YMeTY?version=3&hl=nl_NL
6.4 Wat is jouw argument?
Volg deze les over argumenteren:
Bekijk nu deze sites over argumenteren:
Opdracht 6.4
Vul nu het schema aan dat je hebt gemaakt bij 2) omgaan met anderen. Lever dit in bij jouw docent.
Bronnen
- http://www.digischool.nl/leermiddelen/Nederlands/Argumenteren/
- http://www.carrieretijger.nl/functioneren/professionele-vaardigheden/rationeel-denken/argumenteren
- http://www.leren.nl/rubriek/persoonlijke_vaardigheden/communiceren/argumenteren/
7 Samen werken
Opdracht 7a
Tijdens je werk moet je vaak samenwerken met andere collega’s of vergaderingen bijwonen. Maar hoe ziet een goede vergadering er uit? Wat zijn belangrijke punten? Kijk op deze site en zoek nog meer informatie over dit onderwerp. Maak een overzichtelijk document waarin je alle belangrijke aspecten van een vergadering opneemt. Dit mag een tekst zijn, maar ook een afbeelding of een collage.
Opdracht 7b
Maak groepjes van ongeveer 4 personen en doe het volgende:
Kies één van de volgende thema’s:
- Employability
- Ethisch & integer handelen
- Normen & waarden
- Respect voor anderen
- Sociale omgangsvormen
Maak over dit thema een informatieve website, filmpje of folder. Overleg met de docent wat jullie gaan maken.
Bedenk van te voren wat jullie nodig hebben om de website, film of folder te kunnen maken. Deel de activiteiten op en laat ieder groepslid aangeven welke activiteit hij/zij graag wil doen en waarom. Beslis daarna samen wie welke taak het beste kan uitvoeren en verdeel het eerlijk.
Kies daarnaast een voorzitter en een notulist. Tijdens het project moeten jullie minimaal drie vergadermomenten plannen.
Bereid deze vergaderingen goed voor. Tijdens de tweede vergadering zal je docent aanwezig zijn.
Extra voor de docent:
Organiseer een afsluitende bijeenkomst waarbij ook ouders, familieleden en vrienden worden uitgenodigd. Tijdens deze bijeenkomst kunnen de groepen hun eindproduct presenteren en wordt er een publieksprijs gegeven.
Bron:
- http://www.leren.nl/cursus/professionele-vaardigheden/vergaderen/
8 Kijk eens terug
Hoe vond jij het project gaan? Het is erg belangrijk om na afloop van een project het verloop te evalueren.
Opdracht 8a
Vul de 'Evaluatie vragenlijst' in. Een deel van de vragen gaat over de groep en het andere deel over jezelf binnen de groep. Sla het document eerst op. Wanneer je hem opent moet je 'macro's inschakelen'.
Evaluatie vragenlijst
Opdracht 8b
Evalueer jouw antwoorden samen met de docent of met je groepje.
Opdracht 8c
Schrijf in ongeveer 500 woorden op wat je geleerd hebt van het samenwerken, wat er goed ging en wat je de volgende keer anders zou doen.
Extra voor de docent:
Laat de leerlingen alle resultaten bij elkaar bewaren.
Verdieping
Verdiepingsopdracht
Maak groepen van ongeveer 9 personen. Dit team gaat debatteren over een onderwerp dat op dat moment speelt en waarover de meningen verdeeld zijn. Maak hierbij een stelling. Drie leerlingen zijn tegen de stelling en drie leerlingen voor. De andere drie leerlingen gaan tijdens het debat observeren.
Let tijdens het debat op de argumenten die gegeven worden. Zijn deze op een juiste manier opgebouwd? Om wat voor een soort argumenten gaat het? Hoe gaan de leerlingen met elkaar om? Laten ze elkaar uitpraten?
Laat het debat ongeveer 10 minuten duren. Bespreek het debat daarna met de groep.
Verwijzing naar methoden
Onderstaande informatie is verstrekt door de betreffende uitgevers. Over methoden die niet in het overzicht genoemd worden, is geen informatie ontvangen (oktober 2011).
|
Uitgeverij
|
Methode
|
Verwijzing
|
|
Edu'Actief
|
Context!
|
Context!:
- Thema 3.4
|
|
Noordhoff Uitgevers
|
Connect
|
Projecten van Connect:
- Afspraak is afspraak
- Ethiek
- Pesten, treiteren en stangen
- Samenwerken
- Werken voor jezelf
- Heb ik daar recht op?
- Voor wat hoort wat
- Werkloos, lekker relaxed?
|
|
ThiemeMeulenhoff
|
Spring
|
Spring-thema's:
- Omgaan met vertrouwelijke informatie
- De juiste taal spreken
- Jezelf presenteren
- Solliciteren
- Op sollicitatiegesprek
- Een functioneringsgesprek
- De wensen van de klant
- Omgaan met stress
- Telefoneren
- Brieven en emails schrijven
- Onderhandelen
- Voor jezelf opkomen
- Iedereen ziet het anders
- Feedback en kritiek
- Een praatje maken
- Samenwerken
- Groepsoverleg
- Delegeren
- Ondernemerschap
- Leiding geven
|
|
|
Inzicht
|
Verweven in de sociale vaardigheidstraining
'Gesprek van de week'
|
Docentinformatie
Inleiding
Dit arrangement voor Burgerschap is ontwikkeld in het kader van de uitbouw en groei van het gebruik van Wikiwijs.
Hiervoor is onder andere ook een leerlijn ontwikkeld en opgenomen in Wikwijs. Deze leerlijn is gebaseerd op het nieuwe brondocument voor schooljaar 2011-2012. Hierin zijn de kerntaken en werkprocessen vervallen.
Kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap
Dit arrangement is onderdeel van een serie arrangementen die in dit kader voor de (nieuwe) leerlijn LB, het domein Burgerschap, zijn ontwikkeld. Zie hieronder: Overzicht bouwplan met de ontwikkelde arrangementen voor Burgerschap en hun inhoud.
Overzicht arrangementen (oktober 2011)
Niveau
Dit arrangement is geschikt voor alle mbo niveaus. Voor de BBL wordt aangegeven welke opdrachten eventueel kunnen vervallen gezien het aantal SBU en het verschil in doelgroep.
SBU
Basisdeel voor niveau 3 / 4 = ongeveer 25 SBU (inclusief verdieping). Dit hangt onder andere af van de grootte van de opdracht bij onderwerp 6. BBL kunnen opdrachten indien gewenst vervallen; dit staat aangegeven bij de opdrachten, het aantal SBU vermindert daarmee dan ook.
Voorbereiding
De leerlingen gaan in dit arrangement onder andere een groepsopdracht maken, waarbij ze vergaderingen moeten houden. Dit is lastig om in één keer te leren, dus het is verstandig om van te voren al een keer kleine vergaderingen te houden. Zo weten de leerlingen beter wat er van ze verwacht wordt.
Opbouw van het arrangement
Alle basisarrangementen zijn opgebouwd volgens het didactisch principe van oriënteren – verwerven - bestendigen – terugkijken.
Onderwerpen
1 Het bedrijf en jij! (0,5 SBU)
Dit is een inleidend onderwerp om te ontdekken hoe verschillende bedrijven en organisaties in elkaar zitten. (Verkennen)
2 Omgaan met anderen (1 SBU)
Hoe ga je op een goede manier met andere mensen en collega’s om? De leerling gaat van verschillende begrippen de betekenis opzoeken en door middel van een mindmap met elkaar verbinden.
(Verkennen en verder denken).
3 Wie ben jij? & 4 Profiel van jezelf (2 SBU)
Leerlingen gaan ontdekken wat een profielschets is en vervolgens hun eigen profielschets opstellen. Door middel van testjes komen de leerlingen er nog beter achter hoe ze in elkaar zitten.
(Verkennen en verder denken)
5 Wat wil jij? (2 SBU)
Maar wat wil de leerling nu precies? Door te zoeken naar geschikte vacatures ontdekt de leerling of zijn profielschets overeenkomt met mogelijke banen.
(Onderzoeken en ontdekken)
6 Maar hoe doe je dat? (2,5 SBU)
De leerlingen kennen nu begrippen als assertiviteit en sociale omgangsvormen, maar hoe doen ze dat nu in de praktijk? In vier subparagrafen kunnen de leerlingen hier mee oefenen.
(Ontdekken en contrueren)
7 Samen werken (+/- 15 SBU)
Samenwerken en vergaderen komt binnen een baan vaak voor. Hier leren de leerlingen wat belangrijk is tijdens vergaderingen en kunnen ze laten zien hoe ze samenwerken.
(Toepassen)
8 Kijk eens terug (1SBU)
Hier gaan de leerlingen hun positie binnen de groep en het samenwerken binnen de groep evalueren.
(Reflecteren)
Verdieping (1 SBU)
Als verdieping kunnen de leerlingen een debat houden
(Alleen niveau 3/4 en BOL)
Beoordeling
- Flap/mindmap met begrippen en belangrijke zaken
- Profielschets
- Website, film of folder
- groepsproces
Bronnen
- Context: Leren, loopbaan & burgerschap - 4.5 Samenwerken / Ethisch handelen
- http://www.antonapps.com
- http://www.youtube.com/v/VkgCLZtlLtE?version=3&hl=nl_NL
- Van Dam Loopbaanbegeleiding
- http://www.coachjan.be
- http://www.komopvoorjezelf.be
- http://www.coachjan.be
- http://www.ikki.nl
- http://www.123test.nl
- http://www.testjegedrag.nl
- http://www.intermediair.nl
- http://www.123test.nl/bedrijfskeuze/
- http://www.nationalevacaturebank.nl/werknemer/vacature/zoekresultaat.html
- http://www.monsterboard.nl/
- http://www.jobtrack.nl/jobtrack/
- http://www.youtube.com/watch?v=F6WsG59W_Bs&feature=related
- http://www.youtube.com/watch?v=NqmH7fXGwk8
- http://goedgezien.nl/assertivitievegrondrechten.htm
- http://www.carrieretijger.nl/functioneren/samenwerken/sociale-vaardigheden/assertiviteit
- http://www.youtube.com/watch?v=pk8lin8Rl8A&list=PL24C29F92C0F67C1F
- http://www.youtube.com/v/pB8eg3gJfMw?version=3&hl=nl_NL
- http://www.youtube.com/v/d_Tsq7qvgW0?version=3&hl=nl_NL
- http://www.youtube.com/v/lZtradi9Nfo?version=3&hl=nl_NL
- http://ovc.lesbank.nl/preview.php?cid=7495
- http://www.youtube.com/v/EYkg6huaFSY?version=3&hl=nl_NL
- http://www.youtube.com/v/JIFNF9YMeTY?version=3&hl=nl_NL
- http://www.digischool.nl/leermiddelen/Nederlands/Argumenteren/
- http://www.carrieretijger.nl/functioneren/professionele-vaardigheden/rationeel-denken/argumenteren
- http://www.leren.nl/rubriek/persoonlijke_vaardigheden/communiceren/argumenteren/
- http://www.leren.nl/cursus/professionele-vaardigheden/vergaderen/
Colofon
Dit arrangement is ontwikkeld in het kader van Loopbaan en Burgerschap als focusvak voor Wikiwijs.
Opdrachtgevers: Ruud de Moor Centrum, Heerlen & Kennisnet, Zoetermeer
Ontwikkeld door: Van de Graaf, Amstelveen
