Doel en inhoud
Als consument sta je niet altijd stil bij waar producten vandaan komen of hoe ze geproduceerd zijn. Daarnaast is het belangrijk om te weten waar je terecht kunt met klachten over producten. In dit arrangement komen deze twee onderwerpen aan bod.
Opdrachten
De volgende opdrachten komen in dit arrangement aan bod:
1 Keuzes maken
2 Miskopen?!
3 Laat je horen
4 Hulp van anderen
5 Help anderen
6 Voor jezelf of anderen
7 Keur je merk
8 Verspil geen energie
9 Waar sta jij voor?
Verdieping
Deze opdrachten volgen elkaar op. Lees ze eerst door, dan weet je wat er allemaal moet gebeuren en kun je je aanpak bedenken. Schrijf al je antwoorden op in een Word-document en lever deze, als je klaar bent met dit arrangement, in bij jouw docent.
De docent zal verdere afspraken maken over de planning etc. en afspreken of je de verdieping ook gaat doen.
1 Keuzes maken
Lees de volgende tekst over het aankoopgedrag in België: Koopcriteria
Opdracht 1a
Stel je voor je gaat een nieuwe telefoon kopen. Waar let je dan op? Schrijf minimaal drie criteria op.
Tegenwoordig kun je voordat je iets koopt op internet heel gemakkelijk verschillende producten met elkaar vergelijken. Lees de volgende tekst: Prijsvergelijkers.
Opdracht 1b
Kijk op de site van Kieskeurig (http://www.kieskeurig.nl). Vergelijk verschillende mobiele telefoons met elkaar. Welke punten van de vergelijking zouden voor jou de doorslag geven om een bepaalde telefoon aan te schaffen?
Opdracht 1c
Kijk ook op vergelijk.nl (http://www.vergelijk.nl). Vergelijk dezelfde mobiele telefoons met elkaar. Krijg je nu een andere uitkomst? Geef verschillen tussen kieskeurig.nl en vergelijk.nl aan (als die er zijn).
2 Miskopen?!
Opdracht 2
Bekijk het filmpje hierboven. Heb jij wel eens iets gekocht waar je achteraf spijt van hebt gehad? Schrijf drie dingen op. Schrijf bij elk ding op waarom je spijt had van je aankoop.
3 Laat je horen
Opdracht 3a
Heb jij ook wel eens een klacht over iets dat je gekocht hebt? Wat deed je toen?
Opdracht 3b
Je kent vast wel een aantal mensen in je omgeving die klachten hebben over iets. Schrijf een aantal vragen op en interview vijf personen uit je omgeving waar ze klachten over hebben en wat ze er mee gedaan hebben.
Lees nu de tekstjes hieronder en bekijk de filmpjes.
Als je een klacht hebt over een product, laat je dit dan aan de producent weten? Het is voor bedrijven belangrijk om te horen als er klachten zijn. In het volgende filmpje hoor je waarom:
Je kunt niet alleen klagen over producten, maar ook over slechte vakanties:
Bij veel organisaties is het mogelijk om een helpdesk te bellen als je vragen of problemen hebt over bepaalde producten of diensten. Wat zijn jouw ervaringen hiermee? Bekijk het filmpje met Youp van 't Hek over helpdesks:
Ben je wel eens opgelicht? Bekijk de video van 07.50 uur t/m eind.
4 Hulp van anderen
5 Help anderen
Je weet nu bij welke instanties je kunt aankloppen als je klachten hebt over of problemen met een product.
Opdracht 5
Maak groepjes van drie personen. Maak samen een folder waarin je uitlegt wat je kunt doen als je klachten of problemen hebt. Lees hier meer over hoe je dit het beste kunt aanpakken.

6 Voor jezelf of anderen?
Tegenwoordig vinden mensen het steeds belangrijker om producten te kopen die maatschappelijk verantwoord geproduceerd zijn. Denk je bij een aankoop ook wel eens na over de mogelijke gevolgen voor de mens, de natuur of de economie?
Bekijk het volgende filmpje:
7 Keur je merk


Hierboven zie je twee voorbeelden van keurmerken.
Opdracht 7a
Maak groepjes van twee personen. Zoek nog meer keurmerken op en maak hier een overzicht van. Bespreek de gevonden keurmerken klassikaal. Zo krijgen jullie één lijst met alle gevonden keurmerken.
Opdracht 7b
Ga naar een supermarkt en kijk rond in huis. Kruis op de lijst aan welke keurmerken je gevonden hebt. Maak van de producten waar je het keurmerk op gevonden hebt een foto. Let op: vraag in een winkel even toestemming om te fotograferen.
Opdracht 7c
Maak een collage van de foto's die je hebt gemaakt. Bespreek de collage klassikaal.
8 Verspil geen energie
Naast het gebruik van keurmerken is er steeds meer aandacht voor energiebewust consumeren. Hoe kun je energiebewuster zijn en dus energrie besparen? Niet alleen goed voor je portemonnee, maar ook voor de natuur!
Bekijk het filmpje hieronder.
Doe de Energiewijzer test op http://www.energiebespaarwijzer.nl/.
Opdracht 8
Schrijf op op welke gebieden je energiebewust bent en op welke gebieden nog wel iets te verbeteren valt.
9 Waar sta jij voor?
Wat vind jij belangrijk als je aan maatschappelijk verantwoord produceren denkt?
Opdracht 9a
Bedenk een nieuw keurmerk. Dit keurmerk staat voor wat jij belangrijk vindt. Ontwerp ook een logo.
Opdracht 9b
Hang alle logo's op in de klas. Iedereen bekijkt de logo's van elkaar en schrijft op waarvoor hij of zij denkt dat het logo staat. Bespreek dit klassikaal.

Verdieping
Verwijzing naar methoden
Onderstaande informatie is verstrekt door de betreffende uitgevers. Over methoden die niet in het overzicht genoemd worden, is geen informatie ontvangen (oktober 2011).
Uitgeverij
|
Methode
|
Verwijzing
|
Edu'Actief
|
Context!
|
Context!: - Thema 3.5 - Thema 3.7
|
Noordhoff Uitgevers
|
Connect
|
Projecten van Connect: - Jij en het milieu - On the road - Daar trap jij toch niet in? - Heb ik daar recht op?
|
ThiemeMeulenhoff
|
Spring
|
Spring-thema's: - Kritische consument - Je eigen administratie bijhouden - Onderhandelen - Iedereen ziet het anders
|
|
Inzicht
|
Leerwerkboek INZICHT: - Hoofdstuk 4 Consument §4.29 - Hoofdstuk 4 Consument §4.31 - Hoofdstuk 4 Consument §4.35
|
Docentinformatie
Inleiding
Dit arrangement voor Burgerschap is ontwikkeld in het kader van de uitbouw en groei van het gebruik van Wikiwijs.
Hiervoor is onder andere ook een leerlijn ontwikkeld en opgenomen in Wikwijs. Deze leerlijn is gebaseerd op het nieuwe brondocument voor schooljaar 2011-2012. Hierin zijn de kerntaken en werkprocessen vervallen.
Dit arrangement is onderdeel van een serie arrangementen die in dit kader voor de (nieuwe) leerlijn LB, het domein Burgerschap, zijn ontwikkeld. Zie hieronder: Overzicht bouwplan met de ontwikkelde arrangementen voor Burgerschap en hun inhoud.
Niveau
Dit arrangement is geschikt voor alle mbo niveaus. Voor de BBL wordt aangegeven welke opdrachten eventueel kunnen vervallen gezien het aantal SBU en het verschil in doelgroep.
SBU
Basisdeel voor niveau 3 / 4 = ongeveer 16 SBU ; voor BBL kunnen opdrachten indien gewenst vervallen; dit staat aangegeven bij de opdrachten, het aantal SBU vermindert daarmee dan ook.
Voorbereiding
Leerlingen gaan in dit arrangement aan de slag met twee ontwerpopdrachten: het maken van een informatiefolder en het ontwerpen van een keurmerklogo. Daarom is het verstandig om van te voren hier al wat informatie over te geven of een aantal ontwerpopdrachtjes te laten doen.
Opbouw van het arrangement
Alle basisarrangementen zijn opgebouwd volgens het didactisch principe van oriënteren – verwerven - bestendigen – terugkijken.
Onderwerpen
1 Keuzes maken
Dit is een inleidend onderwerp over het maken van keuzes bij de aankoop van een product. Waar let je op als je iets koopt(voorkennis activeren).
2 Miskopen?!
Iedereen heeft wel eens een miskoop gedaan. Hoe voelde je je toen en waarom had je achteraf spijt van de aankoop? (voorkennis activeren).
3 Laat je horen
Waarom is het belangrijk dat je klachten laat horen? Ook gaat de leerlingen onderzoeken wat mensen doen als ze een klacht hebben door het maken en houden van een interview (voorkennis activeren).
4 Hulp van anderen
Er zijn verschillende instanties die consumenten kunnen bijstaan als er niets met een klacht gedaan wordt. De leerling gaat onderzoeken welke instanties er zijn en wat ze precies doen (vraag b alleen BOL) (verkennen).
5 Help anderen
De leerlingen gaan een informatiefolder maken waarin staat wat mensen kunnen doen als ze een klacht hebben. Zo kunnen ze andere mensen beter informeren over de mogelijkheden (alleen BOL, alleen niveau 3/4) (toepassen).
6 Voor jezelf of voor anderen?
Maatschappelijk verantwoord produceren is een item dat steeds belangrijker is Hier gaan de leerlingen zelf aan de slag met het maken van een reclame (alleen BOL) (bestendigen)
7 Keur je merk
De leerlingen gaan zicht verdiepen in de wereld van keurmerken. Ze gaan onderzoeken welke keurmerken er zijn en waar die om hen heen dagelijks te vinden zijn. Hiervoor gaan de leerlingen op pad (vraag b & c, alleen BOL) (verkennen)
8 Verspil geen energie
Naast het gebruik van keurmerken is er steeds meer aandacht voor energiebewust consumeren. Ook dit is een onderdeel van kritische consument zijn. De leerlingen doen een test waarbij ze bewust worden van hun energieverbruik.
9 Waar sta jij voor?
De leerlingen gaan hier bewust nadenken over wat ze belangrijk vinden. Dit vertalen ze in een eigen keurmerk met bijbehorend logo (alleen BOL) (toepassen).
Beoordeling
- antwoorden ingeleverd: met voldoende inspanning
- beoordelen van de keurmerken
Bronnen
Bronvermelding methoden:
- Context: Thema 5.5.
Colofon
Dit arrangement is ontwikkeld in het kader van Loopbaan en Burgerschap als focusvak voor Wikiwijs.
Opdrachtgevers: Ruud de Moor Centrum, Heerlen & Kennisnet, Zoetermeer
Ontwikkeld door: Van de Graaf, Amstelveen