Inleiding
Voor onze studenten zijn internet, het knippen en plakken van informatie, de gewoonste zaak van de wereld. Ze denken het zoeken, vinden en verwerken van informatie goed te beheersen, maar is dit wel zo? We krijgen steeds vaker te horen dat het kennisniveau van onze studenten terugloopt. Vinden wij het goed dat ze hun kennis via Google verzamelen? Kunnen zij wel beoordelen of de informatie die zij op internet vinden, up-to-date en betrouwbaar is?
De taak van de docent is niet alleen de informatie aan te reiken, maar ze te begeleiden bij hun zoektocht naar informatie en het creëren van kennis. Hoe kunnen wij onze studenten hierbij helpen? Aan de hand van het Big6 model willen we je richtlijnen geven hoe hiermee om te gaan.
SBU: 8
Dit arrangement maakt deel uit van de digitale leerlijn "De docent competent!" van het Nova College. Klik hier voor het hoofdarrangement.
Op dit werk rust een Creative Commons CC BY-SA licentie.
Auteur: Bernadet Sprenkeling, ROC Nova College
Het Model Big6
Het Big 6 model bestaat uit 6 stappen voor het zoeken, vinden, selecteren, verwerken en evalueren van informatie.
Dit arrangement kun je gebruiken om je eigen informatievaardigheden te verbeteren. Daarnaast is het goed toepasbaar binnen je lessen.
Het model kan bijna bij iedere opdracht toegepast worden.
Big6
Big 6 model, Engelstalig
Stap 1
Bepalen leertaak
Bepalen informatiehoefte
Je stelt twee vragen:
- Wat is het probleem precies? (probleemdefinitie).
- Wat moet ik precies weten? (behoeftebepaling).
Neem hier flink de tijd voor. Onderzoek alle deelvragen!
TIP: Gebruik een Mindmap om je gedachten te ordenen en zaken die je te binnen schieten als je zit te brainstormen bij elkaar op 1 plek te zetten. Ook voor het verwerken van gevonden informatie in de latere stappen kan de Mindmap weer van pas komen.
Stap 2
Zoekstrategieën toepassen
In deze stap denk je na over mogelijke informatiebronnen en selecteer je daarvan de meest geschikte. In de praktijk wordt veelal teruggegrepen op Google of andere zoekpagina’s op internet. Maar het is verstandig om ook juist op zoek te gaan naar informatiebronnen zoals boeken, (elektronische) tijdschriften, gespecialiseerde bibliotheken, websites van experts. In werkelijkheid is er niet één juiste informatiebron: er zijn diverse manieren om een vraag te beantwoorden.
Stap 3
Lokaliseren van Informatie
Als de studenten bruikbare informatiebronnen hebben gevonden, dan moet er toegang tot de informatie worden verkregen. Waar staan de boeken in de mediatheek? Hoe kan het artikel in het elektronisch tijdschrijft worden gevonden? Hoe kan een pdf-file worden gelezen? Belangrijk leerpunt is het besef dat het verkrijgen en bestuderen van de informatie volgt, nadat je weet wat je wilt. Vinden en verzamelen van informatie is door de ict niet echt meer een probleem, wel het kiezen van de juiste en de meest bruikbare informatie.
TIP: De bibliotheek heeft een site voor studenten waarop ze dieper ingaan op het zoeken en vinden op internet. Aan de hand van zoekopdrachten worden studenten uitgedaagd om kritisch naar bronnen te kijken. Zie http://www.webdetective.nl/.
Voor het leren beoordelen van internetbronnen zijn onderstaande beoordelingsformulieren goed te gebruiken.
Internetbron beoordelen
Criteria website beoordelen
Stap 4
Gebruiken van informatie
Het gebruiken van informatie richt zich op één informatiebron. Je moet hiervoor kunnen lezen. Figuren kunnen begrijpen. Een landkaart kunnen duiden. Tabellen kunnen interpreteren. In het gebruik van informatie komen zeer veel vaardigheden van studenten bijeen. Bijzonder aandachtspunt voor informatievaardigheden is het correct gebruik van bronnen. Hoe citeer je een artikel? Hoe maak je een bronverwijzing? Hoe verwerk je de informatie in een opdracht? Vaak worden deze vaardigheden aangeleerd bij Nederlands, maar bij ieder vakgebied zou hier aandacht aan moeten worden besteed als er sprake is van bronvermelding bij een opdracht.
Stap 5
Verwerken van informatie
Als alle informatie is gevonden en bestudeerd kun je die verwerken tot een product dat het antwoord op de vraagstelling is. Informatie uit verschillende bronnen komt bijeen in één logische structuur.
Stap 6
Evalueren van informatie
Evalueren gaat over de vraag in hoeverre het resultaat efficiënt en effectief is beantwoord. Zowel het proces – de wijze waarop tot het resultaat is gekomen – als het product – het eindresultaat – moet worden bekeken.
- Hoe lang ben je met iets bezig geweest?
- Is het geworden wat werd gevraagd?
- Voldoet het aan de eisen?
Logboek Big6
Studenten kunnen deze 6 stappen gebruiken bij iedere opdracht die ze uitvoeren waarbij ze informatie moeten zoeken en verwerken. Om ervoor te zorgen dat ze alle stappen doorlopen kun je ze een logboek informatieverwerking laten bijhouden.
Hieronder staat een formulier voor het bijhouden van zo'n logboek.
Logboek stappenplan
Eindopdracht
Gebruik het Big 6 stappenplan met een groep studenten bij het verwerken van een opdracht uit je les waarbij informatie moet worden gezocht.
Laat de studenten minimaal 1 website beoordelen op betrouwbaarheid van de informatie
Laat de studenten ook het logboekformulier invullen. Evalueer het gebruik van het stappenplan met de groep.
Schrijf een uitgebreide evaluatie en geef eventueel punten ter verbetering aan. Dit plaats je in je portfolio.
TIP: wil je nog extra informatie over het onderwerp Informatievaardigheden en het Big 6 model, volg dan het Wikiwijsarrangement van Kennisnet hierover.
Bronnen
http://www.webdetective.nl/
http://www.mediaenmaatschappij.nl/
https://www.mediawijzer.net/
https://maken.wikiwijs.nl/70157/Workshop_Informatievaardigheden
Informatievaardigheden voor leraren
