Doel & inhoud
In dit arrangement leer je je eigen mening te geven over hoe het is om in de wereld te leven, een wereldburger, te zijn. Je leert hoe de landen in de wereld verschillend bestuurd worden. Je leert de begrippen; dictatuur, democratie, trias politica en rechtstaat. Je weet ook wat grondrechten zijn en leert hier een mening over te geven. Je weet welke grote problemen er in de wereld spelen, wat derde wereld landen zijn en wat de wereld doet om elkaar te helpen.
Opdrachtenoverzicht
1) Wereldburger Quiz
2) Democratie & Dictatuur
3) Waar sta jij?
4) Nederland een democratie?
5) Millenniumdoelstellingen
6) Politieke gevangenen
7) Internationale chat
1) Wereldburger Quiz
Ben jij een wereldburger? Doe de Wereldburger Quiz!
Opdracht:
Wie vind jij een voorbeeld van een echte wereldburger? Zet erbij waarom die persoon volgens jou een wereldburger is.
Je mag natuurlijk ook jezelf kiezen! Gebruik het briefje hieronder.
Deze briefjes kunnen opgeprikt worden op een bord in het lokaal.
Bronnen:
- http://www.aliceo.nl/sjablonen/millenniumdoelen/
2) Democratie & Dictatuur
Op de wereldkaart hieronder zie je de wereld verdeeld in soorten politieke systemen. Een politiek systeem zegt iets over de manier waarop een land bestuurd wordt. Het grootste verschil waarop een land bestuurd wordt is tussen een democratie en een dictatuur.
Dictatuur: In een dictatuur heeft 1 persoon of een klein groepje alle macht over het land.
Democratie: In een democratie is de macht over het land verdeeld over verschillende groepen. Zo hebben de mensen die in een land wonen ook eerder iets te zeggen over hoe het gaat in hun land.
Opdracht:
Kies een land uit dat een ander politiek systeem heeft dan Nederland. Dit kan een land zijn waar je wel eens geweest bent/ iemand kent/meer van af weet of je gewoon interessant lijkt. Je kunt het land opzoeken in het plaatje. Beantwoord de volgende vragen:
A) Welk land heb je gekozen?
B)Wat voor politiek systeem heeft dit land? Zoek dit op in het kaartje. Je mag hier natuurlijk een atlas bij gebruiken of anders op Google earth kijken.
C)Wie heeft of hebben er in dit land de macht? Is dit land een democratie of een dictatuur?
Extra voor de docent:
Laat de studenten hun gevonden landen met elkaar vergelijken. Aansluitend kan er een groepsgesprek worden gehouden over actuele ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Bijvoorbeeld over Libië, wat willen de mensen dat er gaat veranderen en waarom?
3) Nederland een democratie
Weet jij nu na het zien van het filmpje waarom Nederland een democratie is? In de puzzel staan vragen die aangeven waarom Nederland een democratie is. Maak de puzzel!
Horizontaal
1) Hoe noem je de scheiding van de machten?
4) Welke van de drie machten wordt uitgevoerd door de regering?
Verticaal
2) De macht die gevormd wordt door de regering en de Staten Generaal (dat zijn de Eerste kamer en de Tweede Kamer) noemen we ook de ..……. macht.
3) In Nederland is er een scheiding van de machten. Wat willen we voorkomen door niet alle macht aan de staat te geven?
5) Is de macht in Nederland verdeeld over groepen of is alle macht bij 1 groep?
4) Waar sta jij?
Een goede democratie is ook een rechtstaat. Dat betekent dat er voor gezorgd moet worden dat er voor alle burgers belangrijke en gelijke rechten zijn en dat iedereen zich aan wetten moet houden. In Nederland zijn er grondrechten. Wat zijn grondrechten eigenlijk? In de film hieronder wordt het kort uitgelegd.
Opdracht:
In deze opdracht zie je dat de grondrechten soms met elkaar botsen.
Er zijn 5 verschillende cases (zie het document hieronder) waarin twee grondrechten met elkaar botsen, bijvoorbeeld "de vrijheid van meningsuiting" en "de vrijheid van godsdienst". In groepjes of alleen ga je aan de slag met een casus.
1) Alleen of met een groepje kies je 1 casus uit.
2) Jij of jullie bedenken argumenten waarom het ene grondrecht belangrijker is, maar ook argumenten waarom het andere grondrecht belangrijker is.
3) Schrijf dit op.
4) Heb je een mening over welke jij het belangrijkst vindt? Zo ja welke is dat dan en waarom?
Bronnen:
De cases zijn gemaakt door van de ‘Haagse Tribune’, een project van het Huis van democratie & rechtstaat. Op bladzijde 1 en 2 staat een handleiding voor de docent. Vanaf pagina 3 beginnen de cases.
Extra voor de docent:
Wanneer deze opdracht klassikaal wordt gedaan, kan er aanvullend nog presentaties worden gegeven over de gekozen case. Vervolgens stemt iedereen in de klas individueel door bijvoorbeeld de hand op
te steken. Welk grondrecht vindt de meerderheid van de klas in het geval van deze case het belangrijkst?
Vervolgens kan er een korte discussie volgen over de uitkomst. Let op: het is uiteraard geen probleem
wanneer studenten moeilijk een keuze kunnen maken. Het idee is juist dat ze het spanningsveld snappen en zich realiseren dat dit soort botsingen lastig zijn.
5) Millennium doelstellingen
Hoe kan je de wereld een beetje beter maken? In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen afgesproken om vóór 2015 de belangrijkste wereldproblemen aan te pakken. Dit noemen we de Millenniumdoelen. In de film heb je ze net kort gezien. Lees en kijk op milleniumdoelen over alle millenniumdoelen. Op de milleniumdoelenatlas kun je alle doelen per land zien. Een begrip dat vaak gebruikt wordt voor landen met ontwikkelingsproblemen (ontwikkelingslanden) is "derde wereld". Een ontwikkelingsland is een land met een grote armoede in verhouding tot "rijke landen".
Opdracht:
Welk van deze millenniumdoelstellingen vind jij nu het belangrijkst of spreken jou het meest aan? Schrijf een actieplan. In dit plan zet je:
a) Wat je wilt aanpakken.
b) Welke acties er al zijn om het aan te pakken
c) Wat jij zou doen om het aan te pakken.
d) Hoe je dit zou gaan doen.
Voor ideeën en tips voor het schrijven van een actieplan, kijk op: http://www.actienetwerk.nl
Kies uit 1 van de volgende onderwerpen:
1) De armoede halveren- mensen minder honger
2) Alle kinderen naar school
3) Mannen en vrouwen gelijkwaardig
4) Minder kindersterfte
5) Minder Moedersterfte
6) Bestrijding van aids en andere dodelijke ziektes
7) Schoon drinkwater
7) Samen als wereld werken aan ontwikkeling
Bronnen:
Extra: Millennium doelen quiz
Vind je het leuk om je kennis over de milleniumdoelen te testen? Doe de quiz en zie wat je nog wist of kom er nog meer over te weten! Milleniumdoelenquiz
6) Politieke gevangenen
Lees op de website van Amnesty over mensen in landen als Saoedi Arabië, Egypte of China die worden opgepakt omdat ze een andere mening hebben dan de regering.
Schrijven of actie helpt! Brieven schrijven naar de regeringen dat je het er niet mee eens bent helpt. In de film hieronder zie je de actie van Amnesty voor politieke gevangenen in Myanmar.
Opdracht:
Doe mee aan 1 van de lopende schrijf acties van Amnesty. Dit kan een brief, petitie, mail of sms actie zijn. Kies er uit de lijst. De meeste schrijfacties zijn met voorbeeldbrieven in het Engels. Mocht dit lastig zijn vraag je docent om hulp.
Bronnen:
- http://mas.amnesty.nl/content/actie
- http://www.amnesty.nl/in_actie_lopende_acties
Extra voor de docent:
Op de website van Amnesty is ook allerlei lesmateriaal en e-learning aan te vragen.
Schrijven helpt
7) Internationale chat
Afsluitende opdracht
Films die ogen openen..
Om het af te sluiten kan je nog naar een film kijken. Het “movies that matter festival” heeft naast het jaarlijkse festival in Den Haag ook veel keuze in films met internationale thema's. De organisatie geeft ook graag tips over de keuze van de film
Verdieping
Wil je meer weten over dit onderwerp. Hier kun je nog twee extra verdiepingsopdrachten maken.
Een wereld ROC
In deze film heb je MBO studenten gezien die leeftijdgenoten in Ethiopië in Afrika, dingen gaan leren die zij al geleerd hebben.
Hun school wordt zo internationaler, een wereld ROC...
Is jouw ROC ook al een wereld ROC?
Wil je dat jouw ROC ook wat meer werelds gaat worden of wil je zelf nog meer een wereldburger worden?
Er zijn heel veel dingen die je kunt gaan doen!
1) Ontwikkelingsstage: Zou jij een stage willen lopen in een ontwikkelingsland? Dat kan! Kijk op http://www.edukans.nl/
2) Stage in het buitenland: Voor nog meer stages in de hele wereld, kijk op: stages in het buitenland.
3) Wereldburgerreis: Je kunt ook een reis maken naar...ergens in de wereld. Kijk op: http://www.worldmapping.nl/
4) Acties: Liever wel in Nederland blijven, maar toch iets doen aan een onderwerp dat jij belangrijk vindt, maatschappelijke stages of vrijwilliger.
Afkomst gadgets
Zie waar jouw favoriete gadgets en kleding vandaan komen. Je beantwoord vragen en ziet waar bijvoorbeeld jouw favoriete telefoon gemaakt wordt en waar het bedacht is: Eigenwijzer.
Tips & links
-
-
Stop de derde wereld: Op http://www.stopdederdewereld.nl/ zijn allerlei filmpjes en quizes op een grappige manier neer gezet om het bewustzijn voor derde wereld landen te vergroten.
-
Artikel 1 van de grondwet: Artikel 1 van de Grondwet vormt de basis van ons rechtssysteem. Stichting Kleurrijk Leren heeft een educatief internetprogramma rond dit artikel ontwikkeld. Doel is dat leerlingen leren een gefundeerde mening te vormen. Het programma is bestemd voor leerlingen uit leerjaar drie en hoger in het voortgezet onderwijs. Het programma en een docentenhandleiding zijn te vinden op http://www.stichtingkleurrijkleren.nl/artikel1 Het is geen gratis progamma.
Verwijzing naar methoden
Onderstaande informatie is verstrekt door de betreffende uitgevers. Over methoden die niet in het overzicht genoemd worden, is geen informatie ontvangen (oktober 2011).
|
Uitgeverij
|
Methode
|
Verwijzing
|
|
Edu'Actief
|
Context!
|
Context!:
- Thema 2.2
- Thema 2.3
- Thema 2.5
|
|
Noordhoff Uitgevers
|
Connect
|
Projecten van Connect:
- Politiek. Toch leuk?
- Politiek, jouw mening telt!
- Stem op mij
- Jij en Nederland
- Mijn buurt
- Europa, ook voor jou!
- Bepaal jij wat goed voor me is?
- In de problemen
- Stelen en helen
- Geschiedeniscanon
- Op de vlucht
- De wereld een dorp
|
|
ThiemeMeulenhoff
|
Spring
|
Spring-thema's:
- Je rechten en plichten kennen
- Nederlands burgerschap
|
|
|
Inzicht
|
x
|
Bronnen
Methoden:
Nieuw Schokland: Competentie gerichte methode burgerschapsvorming voor niveau 2,3 en 4 van het MBO (uitgeverij Deviant)
-
Deel 2, hoofdstuk 2 'Heb ik ook nog iets te zeggen' paragraaf 2.1 Dicatuur,paragraaf 2.1 democratie, paragraaf 2.3 Nederland is een rechtstaat, paragraaf 2.4 grondrechten.
-
Deel 8, hoofdstuk 2 'Wereldburgerschap'
Context: Leren, loopbaan en burgerschap (Edu actief uitgeverij Meppel)
Docentinformatie
Inleiding
Dit arrangement voor Burgerschap is ontwikkeld in het kader van de uitbouw en groei van het gebruik van Wikiwijs.
Hiervoor is onder andere ook een leerlijn ontwikkeld en opgenomen in Wikwijs. Deze leerlijn is gebaseerd op het nieuwe brondocument voor schooljaar 2011-2012. Hierin zijn de kerntaken en werkprocessen vervallen.
Dit arrangement is onderdeel van een serie arrangementen die in dit kader voor de (nieuwe) leerlijn LB, het domein Burgerschap, zijn ontwikkeld. Zie hieronder: Overzicht bouwplan met de ontwikkelde arrangementen voor Burgerschap en hun inhoud.
Niveau
Dit arrangement is geschikt voor alle mbo niveaus. Voor niveau 1/2 worden soms andere bronnen aangegeven. Bij sommige opdrachten is er een extra opdracht die alleen voor niveau 3/4 bestemd is.
Voor de BBL wordt aangegeven welke opdrachten eventueel kunnen vervallen gezien het aantal SBU en het verschil in doelgroep.
SBU
Basisdeel = 16 SBU; voor BBL kunnen opdrachten indien gewenst vervallen; dit staat aangegeven bij de opdrachten, het aantal SBU vermindert daarmee dan ook.
Voorbereiding
Het heeft de voorkeur dat de resultaten van dit arrangement over Wereldburgerschap digitaal verzameld worden in een weblog, website, Symbaloo of andere digitale vorm. De uitvoering kan dan digitaal en de resultaten van de opdrachten kunnen dan door alle groepjes (ook) ook digitaal bekeken worden.
Sommige onderwerpen zijn heel geschikt voor een klassikale discussie. Als dit zo is staat onderdaan de opdracht bij extra informatie voor de docent aangegeven.
Zo zijn er ook opdrachten waarbij het wenselijk kan zijn om ze door twee leerlingen of in een groepje te laten doen. Dit staat dan bij de opdracht aangegeven. Het is wel mogelijk alle opdrachten individueel te maken.
Wanneer de leerlingen bronnen van het internet nodig heeft om de opdracht te maken staan deze met toelichting onder het kopje bronnen.
Opbouw van het arrangement
Alle basisarrangementen zijn opgebouwd volgens het didactisch principe van oriënteren – verwerven - bestendigen – terugkijken.
Opdrachten:
1. Oriënterend opdracht: In een quiz wordt kennisgemaakt met het begrip wereldburger en wat het betekent om een wereldburger te zijn. De quiz kan individueel gemaakt worden. De opdracht met de briefjes kan klassikaal besproken worden. (1 SBU) Deze opdracht kan voor de BBL vervallen
2. Oriënterend opdracht: De begrippen democratie en dictatuur worden uitgelegd en verkend aan de hand van een opdracht met een landkaart. Deze opdracht kan individueel of in groepjes gedaan worden. (2 SBU)
3. Verwerven: In deze opdracht wordt ingegaan op de kenmerken van Nederland als een democratie. Deze opdracht kan individueel worden gedaan. Voor niveau 3/4 is er een aansluitende opdracht. Het antwoordenblad hiervoor staat onderaan deze handleiding. Aansluitend kan een groepsgesprek/discussie volgen. (1 SBU)
4.Bestendigen: Aan de hand van cases over grondrechten wordt het dilemma van grondrechten duidelijk. De voorkeur gaat bij deze opdracht uit naar het werken en groepjes en klassikaal nabespreken. Het is wel mogelijk individueel te maken. (4 SBU)
5. Bestendigen: De millenniumdoelstellingen worden in de ze opdracht bestudeerd. Met het schrijven van een actieplan wordt verder nagedacht over wereld problemen en hoe hier mee om te gaan. De opdracht kan in groepjes of individueel gemaakt worden. (4 SBU)
6. Bestendigen: Door het schrijven van een brief of meedoen aan een petitie lerend de leerlingen over politieke gevangenen en mensenrechten. Deze opdracht kan vervallen voor de BBL. (2 SBU)
7.Terugkijken: In deze opdracht stellen de leerlingen interview vragen op om iemand uit een ander te bevragen hoe het leven in het land daar is. Het is aan te raden deze opdracht in tweetallen, groepjes of klassikaal te laten doen. Deze opdracht kan voor de BBL vervallen. (2 SBU)
Verdiepingsopdrachten indien gewenst: (1 SBU)
Beoordeling
- (groeps) presentatie over botsende grondrechten.
- Actieplan Milleniumdoelstellingen
- Opgestelde interviewvragen
Antwoorden
Antwoorden opdracht 3
Colofon
Dit arrangement is ontwikkeld in het kader van Loopbaan en Burgerschap als focusvak voor Wikiwijs.
Opdrachtgevers: Ruud de Moor Centrum, Heerlen & Kennisnet, Zoetermeer
Ontwikkeld door: Van de Graaf, Amstelveen
Botsende grondrechten cases
