Les 1: Inleiding in probleemgestuurd leren en groepswerk

Lesdoelen

- Inhoudelijke doelen:
  - Leerlingen begrijpen de basisprincipes van elektromagnetische straling.
  - Leerlingen leren over toepassingen en veiligheidsaspecten van verschillende soorten straling.
- Didactische doelen:
  - Leerlingen maken kennis met probleemgestuurd leren en werken effectief samen in kleine groepen.
  - Leerlingen oefenen met reflectie op hun leerproces en samenwerken aan natuurkundige problemen.

Lesopbouw

Tijd	Activiteit	Omschrijving
5 min	Introductie lesdoelen en probleem	De docent introduceert de lesdoelen en de gekozen probleemstelling.
5 min	Groepsindeling en rolverdeling	Leerlingen worden in groepen van drie ingedeeld en krijgen een rol toegewezen.
20 min	Groepswerk en probleemoplossing	Leerlingen werken samen aan het probleem; de docent begeleidt met gerichte vragen.
10 min	Presentatie van oplossingen en feedback	Elke groep presenteert de oplossing en ontvangt feedback.
5 min	Reflectie	Leerlingen reflecteren op hun bijdrage aan het groepswerk en het geleerde.

Lesactiviteiten in Detail

1. Introductie van de lesdoelen en probleemstelling (5 minuten)

- Doel: Leerlingen maken kennis met de lesdoelen en het gekozen probleem.
- Instructies voor de docent:
  - Begin met het uitleggen van de doelen van de les: kennismaking met elektromagnetische straling en het probleemgestuurd leren.
  - Introduceer de probleemstelling die elk groepje gaat onderzoeken (zie de lijst met problemen hieronder).
- Voorbeeld van een probleemstelling:
  - “Stel, jullie zijn een team dat voor een mobiele telefoonprovider moet bepalen welke soorten elektromagnetische straling het meest geschikt zijn voor het verzenden van data over lange afstanden. Onderzoek welke straling geschikt is en of deze veilig is voor mensen.”

2. Groepsindeling en rolverdeling (5 minuten)

- Doel: Leerlingen leren effectief samen te werken door duidelijke rolverdeling.
- Instructies voor de docent:
  - Verdeel de leerlingen in groepen van drie.
  - Wijs elke leerling in de groep een specifieke rol toe:
    - Notulist: Maakt aantekeningen van belangrijke discussies en beslissingen binnen de groep.
    - Tijdsbewaker: Houdt de tijd in de gaten en zorgt ervoor dat de groep op schema blijft.
    - Presentator: Bereidt de presentatie van de oplossing voor en presenteert deze aan de klas.
  - Uitleg aan de leerlingen: Bespreek kort de rollen en het belang van ieders bijdrage voor het groepswerk.

3. Groepswerk en probleemoplossing (15 minuten)

- Doel: Leerlingen werken zelfstandig aan het oplossen van het probleem.
- Instructies voor de docent:
  - Geef elk groepje een probleemstelling (zie de lijst met problemen hieronder).
  - Moedig leerlingen aan om de informatie zelfstandig te analyseren en samen naar een oplossing te werken.
  - Bied ondersteuning door gerichte vragen te stellen en richting te geven zonder directe antwoorden te geven, zoals:
    - “Wat zijn de eigenschappen van deze straling die belangrijk zijn voor het doel?”
    - “Is er een veiligheidsrisico bij het gebruik van deze straling?”
  - Begeleidingstips: Loop rond en observeer hoe elk groepje werkt. Geef aanwijzingen waar nodig zonder het probleem op te lossen.

4. Presentatie van oplossingen en feedback (15 minuten)

- Doel: Leerlingen oefenen met het presenteren van hun oplossing en ontvangen feedback.
- Instructies voor de docent:
  - Laat elk groepje de oplossing kort presenteren aan de klas.
  - Geef en ontvang feedback op de gepresenteerde oplossing.
  - Stimuleer constructieve feedback door vragen te stellen als:
    - “Hoe hebben jullie de veiligheid van de straling gewaarborgd?”
    - “Welke alternatieven hebben jullie overwogen?”

5. Reflectie (5 minuten)

- Doel: Leerlingen reflecteren op hun bijdrage aan het groepswerk en het leerproces.
- Instructies voor de docent:
  - Laat elke leerling een korte reflectie schrijven of bespreken, bijvoorbeeld:
    - “Wat heb ik geleerd over elektromagnetische straling?”
    - “Hoe heb ik bijgedragen aan het oplossen van het probleem?”
    - “Wat zou ik de volgende keer anders doen?”
  - Doel van de reflectie: Leerlingen worden zich bewust van hun eigen leerproces en de waarde van samenwerking.

Probleemstellingen voor de Groepen

Probleem 1: Mobiele Dataoverdracht

Context: Jullie zijn een team voor een mobiele telefoonprovider en moeten de beste soorten elektromagnetische straling kiezen voor dataoverdracht.
Opdracht: Onderzoek welke straling het beste werkt voor mobiele dataoverdracht over lange afstanden en of deze veilig is voor de gezondheid.

Probleem 2: Ziekenhuistoepassingen

Context: Jullie werken voor een ziekenhuis dat een nieuwe scanmachine wil aanschaffen.
Opdracht: Onderzoek welke soorten elektromagnetische straling gebruikt kunnen worden voor medische scans, zoals MRI en röntgenfoto’s, en welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn.

Probleem 3: Wi-Fi en Bluetooth

Context: Jullie zijn ingenieurs die een nieuw systeem voor draadloze communicatie willen ontwikkelen.
Opdracht: Onderzoek de eigenschappen van Wi-Fi en Bluetooth (die gebruikmaken van elektromagnetische straling) en bepaal welke het beste werkt voor korte en lange afstanden. Bespreek de voor- en nadelen van beide technologieën.

Probleem 4: Satellietcommunicatie

Context: Jullie werken voor een ruimteorganisatie die satellieten inzet voor communicatie.
Opdracht: Onderzoek welke soorten elektromagnetische straling geschikt zijn voor communicatie tussen satellieten en de aarde. Denk na over factoren zoals afstand, snelheid, en de invloed van atmosferische storingen.

Probleem 5: Zonnebrand en UV-straling

Context: Jullie werken voor een cosmeticabedrijf dat een nieuwe zonnebrandcrème wil ontwikkelen.
Opdracht: Onderzoek hoe UV-straling de huid beïnvloedt en waarom bescherming nodig is. Geef advies over de eigenschappen die een effectieve zonnebrandcrème moet hebben.

Probleem 6: Veiligheid bij Röntgenstraling

Context: Een tandartsenpraktijk overweegt om röntgenfoto’s te maken van hun patiënten.
Opdracht: Onderzoek welke veiligheidsvoorschriften gevolgd moeten worden bij het gebruik van röntgenstraling en leg uit waarom deze voorschriften belangrijk zijn voor zowel de patiënt als het personeel.

Benodigdheden

- Werkbladen met probleemstellingen
- Whiteboard of smartboard voor het noteren van kernpunten
- Reflectieformulieren of notitieboekjes

- Observeer het groepswerk en hoe de leerlingen samenwerken.

Colofon

Het arrangement Docentenhandleiding lessenserie PGL en Peer-feedback is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: Emmy Oosthoek Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd: 2025-01-16 19:20:59
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting: In dit arrangement kunt u de docentenhandleiding vinden die hoort bij het de lessenserie voor PGL en Peer-feedback. De lessenserie hoort bij het hoofdstuk straling.
Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

Metadata overzicht (Excel)

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

IMSCC package

Meer informatie voor ontwikkelaars

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.