DNM: Het ontstaan van de wereld

DNM: Het ontstaan van de wereld

Inleiding

Inleiding les: Het ontstaan van de wereld

Thema: Verwondering over het begin

Stel je voor dat je op een warme zomernacht naar de sterrenhemel kijkt. Je ziet duizenden lichtjes boven je. Sommige flonkeren, anderen lijken stil te staan. En dan vraag je je af:
"Waar komt dit allemaal vandaan?"
"Hoe is de wereld eigenlijk begonnen?"
"Was er altijd al iets, of begon het ergens mee?"

In deze les gaan we samen op ontdekkingsreis naar het allereerste begin. We kijken hoe mensen, wetenschappers én verhalenvertellers proberen te begrijpen hoe de wereld is ontstaan. Van knallende sterren tot eeuwenoude mythen — we leren hoe nieuwsgierigheid ons altijd heeft geholpen om antwoorden te vinden.

We onderzoeken vragen als:

  • Wat is de oerknal?

  • Wat zeggen oude culturen over het begin van de wereld?

  • Hoe kunnen we zelf ontdekken wat waar zou kunnen zijn?

Je mag luisteren, kijken, tekenen, denken én vooral: vragen stellen. Want leren begint met verwondering.

Lesdoelen en inhoudsopgave

Lesdoelen

Kennis
  • Ik weet welke twee ideeën er zijn over het ontstaan van de wereld: De Oerknal en het Scheppingsverhaal
  • Ik weet dat alle werelddelen vroeger nog aan elkaar zaten tijdens het oercontinent Pangea.
  • Ik kan in mijn eigen woorden vertellen hoe er leven is ontstaan op aarde.

Inzicht Denkbubbels
  • Ik kan een eigen theorie bedenken en deze tekenen (creatief denken).

Vaardigheden
  • Ik kan samenvatten.
  • Ik kan een Quadrama maken.

 

Achtergrond informatie voor de leerkracht

De oerknal: het begin van de tijd en het heelal - National Geographic

  
Ongeveer honderd jaar geleden kwamen wetenschappers tot de conclusie dat de oerknal aan de basis stond van het heelal. Deze theorie beantwoordde veel vragen over het begin van tijd en de ruimte, maar roept net zo veel nieuwe vragen op. Bezoek Bron

Hoe ontstond de aarde? Drie mythologische scheppingsverhalen - Quest

  
Het bijbelverhaal met Adam, Eva en een pratende slang kennen we inmiddels wel. Andere culturen hebben minstens zulke boeiende mythes opgeschreven. We zetten er drie op een rij. Bezoek Bron

Pangea – Het supercontinent van Alfred Wegener - Historiek.net

  
Tegenwoordig bestaat de aarde uit verschillende continenten. Lang geleden, ten tijde van het Perm en het Trias (250 tot 210 miljoen jaar geleden), zaten al deze continenten aan elkaar vast en vormden ze één supercontinent: Pangea. Tijdens het daaropvolgende tijdperk, de Jura, viel dit supercontinent uiteen in verschillende kleinere delen. Bezoek Bron

Inspiratie deel 1: Tijdlijn

Tijdlijn

  • De kinderen bekijken samen met hun groepje het tijdvak. Wat zien ze allemaal? Probeer samen zoveel mogelijk dingen op te noemen.
  • De kinderen bekijken in groepjes het tijdvak. Wat zien ze allemaal? Ze schrijven samen zoveel mogelijk woorden op.
  • De kinderen filosoferen met elkaar over hoe zij denken dat de wereld is ontstaan.

Inspiratie deel 2: Nieuwe kennis

Filmpjes

De klas wordt in groepjes van 5 verdeeld. Iedereen in het groepje krijgt een nummer.

  • Alle nummers 1 lezen een tekst over de oerknal.
  • Alle nummers 2 lezen een tekst over het scheppingsverhaal.
  • Alle nummers 3 lezen een tekst over het supercontinent Pangea.
  • Alle nummers 4 lezen een tekst over het ontstaan van leven op aarde.

Na het lezen van de tekst kom je weer met je groepje bij elkaar. Vertel aan elkaar wat je hebt geleerd uit de tekst. 

Circuit

Nu gaan jullie over alle onderwerpen iets leren.
Er staan vier filmpjes klaar.
Bekijk samen met je groepje het filmpje en bedenk een quizvraag.

Klassikaal

Loop rond. Als ik in mijn handen klap vorm je een groepje van twee. Beantwoord een quizvraag van elkaar.

 

Quadrama

Werkvormen

  • De kinderen maken een Quadrama . Elke les wordt er één van de vier hoeken gevuld met weetjes/ afbeeldingen/tekeningen. Zo laat het quadrama aan het einde van deze lessen zien wat de kinderen allemaal hebben geleerd bij het atelier. De kinderen verwerken het antwoord op de volgende Denkbubbelvraag op het Quadrama:
    Hoe denk jij dat de wereld en het leven zijn ontstaan? (Persoonlijke relevantie en kritisch denken)
  • De kinderen verzamelen 5-10 dingen die horen bij het ontstaan van de wereld en maak een minitentoonstelling of collage. Ze geven antwoord op de volgende Denkbubbelvragen in een kort tekstje of mondelinge toelichting:
    Welke voorwerpen of afbeeldingen laten iets zien over het ontstaan van de wereld en het leven? (Verbanden leggen)
    Waarom is de gebeurtenis die bij het voorwerp of afbeelding hoort belangrijk bij het ontstaan van de wereld en het leven? (Waardebepaling)

  • De kinderen maken een kort stripverhaal over het ontstaan van de wereld.
    Ze verwerken het antwoord op de volgende Denkbubbelvraag in hun stripverhaal: Hoe denk jij dat de wereld en het leven zijn ontstaan? (Persoonlijke relevantie en kritisch denken)

  • 8+: De kinderen bedenken een eigen theorie over hoe de wereld is ontstaan en tekenen dit.

Klaar-/verdiepingsopdracht

  • De kinderen schrijven 5 tot 10 woorden op die met het ontstaan van de wereld te maken hebben. Ze zetten alle woorden op alfabetische volgorde, met de betekenis erachter.

Reflectie Barometer

Zie werkboekje met reflectiewerkvormen voor extra suggesties.

  • Kriskras door elkaar.
    De kinderen schuiven de tafels en stoelen opzij zodat er een grote ruimte ontstaat.
    Ze lopen nu kriskras door elkaar.
    Zodra de juf of meester ‘stop’ zegt, krijgen ze één minuut de tijd om hun quadrama te laten zien en te vertellen wat ze erbij geschreven en/of getekend hebben met degene waar ze naast staan.Daarna gaan de kinderen weer kriskras door elkaar lopen en doen ze het nog een keer.
  • Barometer.
    • De kinderen tekenen een barometer op papier (een verticale lijn, van 0 tot 10).
    • Ze zetten een streepje bij het cijfer dat zij zichzelf op dit moment geven voor zelfstandig werken.
    • Ze schrijven in steekwoorden erbij wat al goed gaat, wat ze al ontwikkeld hebben.
    • Waar zouden ze naartoe willen, naar welk cijfer?
    • De kinderen schrijven weer in steekwoorden erbij wat er nodig is om hoger te scoren en passen dit de volgende les toe.

  • Het arrangement DNM: Het ontstaan van de wereld is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Interactieve Historische Tijdlijn
    Laatst gewijzigd
    2025-06-26 10:27:47
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Een voorbeeld les in wikiwijs
    Leerniveau
    PO groep 8; PO groep 7; PO groep 6; PO groep 5;
    Leerinhoud en doelen
    De tijd van jagers en boeren; Godsdienst; Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leraar
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    le Grand (Kennisnet), Harm. (z.d.).

    Tijdlijn Test

    https://maken.wikiwijs.nl/206577/Tijdlijn_Test

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van