Diffusie in de longen

Diffusie in de longen

Diffusie in de longen

Omschrijving misconcept

Leerlingen denken dat diffusie altijd in één richting plaatsvindt.

 

Achtergrond misconcept

Zuurstofmoleculen die gasvorming met de ingeademde lucht in het longblaasje komen, lossen deels op in het alveolaire vocht aan de binnenwand van het longblaasje (alveolus). De concentratie opgeloste zuurstof (pO2) in het alveolaire vocht is hoger dan in het bloedplasma en hierdoor vindt er netto diffusie plaats van zuurstofmoleculen naar het bloedplasma. Deze diffusie gaat bruto echter beide kanten op en stopt ook niet als de concentratie gelijk is (dan gaan er netto ongeveer evenveel moleculen beide richtingen op). Lang niet alle zuurstofmoleculen worden opgenomen en organismen ademen ook zuurstof uit. Met CO2 moleculen is hetzelfde aan de hand in tegenovergestelde richting. Leerlingen overschatten de hoeveelheid koolstofdioxide die wordt uitgeademd. Met stikstof en andere moleculen is de concentratie ongeveer gelijk en vindt er ongeveer evenveel diffusie in beide richtingen plaats.

Mogelijke oorzaken van dit misconcept is dat de pijlen in de afbeeldingen altijd maar één richting van diffusie weergeven (alleen de netto richting), en de diffusie van andere stoffen, zoals stikstof, worden weggelaten. Het lijkt in veel plaatjes ook alsof alle binnengekomen zuurstof opgenomen wordt in het bloed.

 

Voorbeeld aanpak in de les

Wees je als docent bewust van de tekortkomingen van afbeeldingen en modellen. Omdat je zelf expert bent, weet je op welke punten het model versimpeld is maar leerlingen kunnen dit als beginner nog niet waarnemen. Het helpt om dit expliciet te bespreken met leerlingen, bijvoorbeeld met dit venndiagram:

 

Dit zijn meerkeuzevragen over diffusie en osmose voor de HV bovenbouw:

 

Voor vwo bovenbouw is uitbeeldpracticum 28 geschikt voor een beter begrip van partiële zuurstofdruk:

 

 

Bronnen en verder lezen

Cliff, W. H. (2006). Case-based learning of blood oxygen transport. Advances in Physiology Education, 30(4), 224-229.

  • Het arrangement Diffusie in de longen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Kennisbank biologie
    Laatst gewijzigd
    2025-05-17 07:39:57
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Leerlingen denken dat diffusie altijd in één richting plaatsvindt en dat alle zuurstofmoleculen in de lucht in het longblaasje via diffusie in het bloed komen.
    Leerniveau
    HAVO 4; VMBO theoretische leerweg, 4; VWO 6; HAVO 3; VWO 3; HAVO 5; VWO 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VWO 5;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    diffusie, longblaasje, longen, zuurstof

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Kennisbank biologie. (z.d.).

    01. Template misconcept

    https://maken.wikiwijs.nl/206781/01__Template_misconcept

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van