Lucht en zuurstof

Omschrijving misconcept

Leerlingen denken dat lucht en zuurstof hetzelfde is.

Leerlingen denken dat in de longblaasje alle zuurstof wordt opgenomen in het bloed en je geen zuurstof uitademt.

Leerlingen denken dat zuurstof gasvormig in het bloed komt in plaats van opgelost.

Achtergrond misconcept

In afbeeldingen in biologie boeken en op internet wordt met pijlen aangegeven dat zuurstof de bloedsomloop ingaat. Het lijkt dan of alle zuurstof aanwezig in het longblaasje door de wand heen gaat. Ook bij uitgeademde lucht staat vaak een pijl met alleen koolstofdioxide waardoor leerlingen snel kunnen denken dat je geen zuurstof uitademt.

In afbeeldingen wordt meestal niet aangegeven dat de zuurstof eerst oplost in het laagje vocht aan de binnenwand van het longblaasje voordat het door de wand heen gaat. Hierdoor kunnen leerlingen gemakkelijk denken dat het gasvormig het bloedvat ingaat.

Ademhaling wordt in de onderbouw meestal behandeld voordat leerlingen scheikunde hebben. Ze hebben dan nog geen goed beeld van het microniveau waarop moleculen zich bevinden. Ze begrijpen dan nog onvoldoende dat lucht een gasvormig mengsel is en dat de stoffen in dat mengsel kunnen oplossen in vloeistof.

Voorbeeldaanpak in de les

Wees je als docent bewust van de tekortkomingen van de afbeeldingen en modellen. Omdat je zelf expert bent, weet je op welke punten het model versimpelt is maar leerlingen kunnen dit als beginner nog niet waarnemen. Het helpt om dit expliciet te bespreken met leerlingen.

Wanneer leerlingen nog geen scheikunde hebben is het aan te raden aandacht te besteden aan micro-macro-denken en faseovergangen (hiervoor zoeken we nog geschikt lesmateriaal).

Voor diagnostische meerkeuze vragen over deze en andere misconcepten zie: www.diagnostischevragen.nl/vakken/biologie/ademhaling

Bronnen en verder lezen

Cliff, W. H. (2006). Case study analysis and the remediation of misconceptions about respiratory physiology. Advances in Physiology Education, 30(4), 215-223.

Lazarowitz, R., & Lieb, C. (2006). Formative assessment pre-test to identify college students’ prior knowledge, misconceptions and learning difficulties in biology. International Journal of Science and Mathematics Education, 4, 741-762.

Michael, J. A., Richardson, D., Rovick, A., Modell, H., Bruce, D., Horwitz, B., ... & Williams, S. (1999). Undergraduate students' misconceptions about respiratory physiology. Advances in Physiology Education, 277(6), S127.

Pinto, G., Castro-Acuña, C. M., López-Hernández, I., & Alcázar Montero, V. (2023). Learning difficulties in the interpretation of matter at the molecular level by university students—A case study: Dissolution of oxygen in water. Education Sciences, 13(8), 781.

Silva, M., & Almeida, A. (2017). Primary school pupils’ misconceptions of the human respiratory system in primary school students: from identification to deconstruction. In ICERI2017 Proceedings (pp. 1205-1210).

Colofon

Het arrangement Lucht en zuurstof is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: Kennisbank biologie
Laatst gewijzigd: 2025-04-14 14:27:52
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting: Leerlingen denken dat lucht en zuurstof hetzelfde is.
Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Trefwoorden: ademhalingsstelsel, koolstofdioxide, lucht, zuurstof

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

Kennisbank biologie. (z.d.).

01. Template misconcept

https://maken.wikiwijs.nl/206781/01__Template_misconcept

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

Metadata overzicht (Excel)

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

IMSCC package

Voor developers

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.