H1: Wat zijn media?
Introductie
In deze les ga je leren:
- wat media zijn;
- wat oude en nieuwe media zijn;
- wat desinformatie is;
- waarom mensen nepnieuws verspreiden.
§1 - Wat zijn media?
In deze lessen ga je aan de slag met Mediawijsheid. Het woord 'media'
heb je vast al weleens gehoord, maar wat betekent het eigenlijk?
Bekijk de video:
Vraag 1:
Soms is het nodig om één bericht aan heel veel mensen door te geven.
Kun je een voorbeeld noemen van informatie die onder veel mensen verspreid moet worden?
Vraag 2:
In de video wordt uitgelegd wat massamedia zijn. Een voorbeeld is de krant.
Bedenk nog drie voorbeelden van massamedia.
§2 - Vroeger en nu
Je weet nu dat er met media berichten en informatie kunnen worden overgebracht op een of meer mensen.
Tegenwoordig zijn er veel meer soorten media dan vroeger. Dat komt door het internet.
Het internet gebruiken we voor allerlei dingen: om het nieuws te lezen, met familie en vrienden te praten, video's te kijken, muziek te luisteren en ga zo maar door.
De media die al bestonden voordat het internet er was, noemen we traditionele media (of oude media). Dus media die gebruikt werd om informatie te verspreid voordat wij toegang hadden tot het internet. Een aantal voorbeelden hiervan zijn krant, radio en tv. Met de komst van het internet kwamen daar de nieuwe media bij, zoals sociale media en nieuwswebsites.
Vraag 3
Traditionele media bestonden dus al vóór het internet.
Welke vormen van media horen bij traditionele media?
- Er zijn 4 antwoorden goed.
- Boeken
Spotify- YouTube
- Blog
- Televisie
- Radio
- Instagram
- Kranten/tijdschriften
______________________________________________________
De oude media worden vaak gemaakt door journalisten en redacteuren. Die bepalen
bijvoorbeeld welke berichten in het journaal worden besproken en schrijven de teksten voor de krant.
Alle redacteuren bij elkaar noem je de redactie.
Maar hoe bepaalt de redactie eigenlijk wat er in het nieuws komt?
Vraag 5
Waarom is de nieuwswaarde per medium verschillend?
_____________________________________________________________
Vraag 6
Zoek via Google eens naar websites die nieuwe media plaatsen. Dit mag over van alles gaan.
1. Welke heb jij gevonden en leg uit waarom deze website(s) nieuwe media is.
2. Wat is het laatste nieuwsbericht dat ze hebben geplaatst op die website en leg uit waar het over ging in jouw eigen woorden.
Vraag 7
Wat is het verschil tussen Nieuwe media en Traditionele/Oude media?
Vraag 8
Geef 2 voorbeelden van Nieuwe media
Geef 2 voorbeelden van Traditionele/Oude media
§3 - Desinformatie
Op internet staat veel informatie die niet klopt. Iedereen kan namelijk iets plaatsen. Soms wordt onjuiste informatie per ongeluk geplaatst, maar soms wordt dit ook juist expres gedaan.
Als onjuiste informatie per ongeluk is verspreid, noemen we dat misinformatie.
Als onjuiste informatie expres is verspreid, noemen we dat desinformatie.
Vraag 9
Schrijf op of de volgende stellingen waar of niet waar zijn. Leg ook kort uit waarom je dat denkt.
- Nepberichten worden altijd via internet verspreid.
- Vroeger waren er ook nepberichten!
- In Nederland zijn er meer nepberichten dan in andere landen.
___________________________________________________________________________________
Er zijn verschillende redenen waarom mensen desinformatie verspreiden. Soms doen ze dat omdat ze graag geld willen verdienen, of omdat ze aandacht willen. In het volgende filmpje ga je hier meer over horen en leren!
Vraag 10
A. Wat is nou eigenlijk nepnieuws?
B. Waar vind je nepnieuws? Noem 3 voorbeelden.
C. Noem 2 redenen waarvoor nepnieuws word gebruikt.
Vraag 11
Geef zelf 3 voorbeelden van nepnieuws waar jij wel eens mee in aanraking bent gekomen.
Vraag 12:
Geef aan of de volgende manieren goed zijn om nepnieuws mee te controleren:
- Controleren of de foto echt of bewerkt is.
- Vragen aan mensen in je omgeving of zij het bericht geloven.
- De bron beoordelen: is die betrouwbaar?
- Kijken wanneer het is geplaatst: oude berichten zijn namelijk vaak nepnieuws.
- Checken of er feiten in het bericht staan, of alleen meningen.
§4 - Andere vormen van desinformatie
Er zijn ook andere vormen van desinformatie. Bekijk het filmpje hieronder en ontdek hier meer over!
Vraag 13
Er zijn heel veel manier om opgelicht te worden op het internet en nepberichten zijn daar vaak de oorzaak van.
Hoe kan je zulke soort berichten herkennen? Schrijf in je schrift de manieren over, die volgens jou kloppen:
- De oplichters doen altijd alsof ze onbekenden zijn.
- Er wordt altijd gevraagd om geld over te maken.
- Je wordt aangespoord om snel iets te doen.
- Er staat een vreemde link in het bericht.
- Er staan vaak spel- en grammaticafouten in het bericht.
- Er wordt een onbekend nummer of e-mailadres gebruikt.
Vraag 14
Soms zijn nepberichten bedoeld als satire. Zoals bijvoorbeeld in de volgende afbeelding:
A. Waarom denk je dat De Speld dit satirische nieuwsartikel geschreven heeft?
- Er zijn heel weinig podcasts, ze willen mensen aanmoedigen er eentje te beginnen.
- Ze houden niet van podcasts.
- Er zijn tegenwoordig heel veel podcasts over heel veel verschillende onderwerpen.
B. Leg uit waarom je dat denkt.
Afsluiting
Wat heb je geleerd in dit hoofdstuk:
- Je hebt in dit hoofdstuk geleerd wat media en desinformatie zijn.
- Ook weet je nu hoe je nepnieuws kunt herkennen.
Afsluitende opdracht
Maak in een Word-document een samenvatting van dit hoofdstuk. Gebruik jouw kennis van Word, zoals je geleerd hebt in Module 1 - Word.
Dit houd in dat je per paragraaf de belangrijkste informatie nog een keer doorleest en de filmpjes nogmaals bekijkt.
Daarna schrijf je per paragraaf die belangrijkste informatie kort en bondig op in een samenvatting in eigen woorden.
Zorg voor een duidelijk opmaak, zoals je geleerd hebt in periode 1 - module 1 Word. Maak dus gebruik van de volgende functies:
- Lettertype / lettergrootte
- Verschillende soorten kopjes
- kleuren
- dikgedrukt / schuingedrukt / onderstreept.
- Voeg plaatjes toe die belangrijk zijn.
- Andere functies die je geleerd hebt in Module 1
H2: Social Media
Terug naar de hoofdpagina
Introductie
In deze les ga je leren:
- wat sociale media zijn;
- hoe informatie zich razendsnel op internet kan verspreiden;
- wat de voor- en nadelen van sociale media zijn;
- welke soorten sociale media er zijn.
§1 - Wat zijn sociale media?
Wist je dat bijna alle jongeren in Nederland op sociale media zitten?
Jongeren tussen de 12 en 25 gebruiken sociale media het meest van
iedereen. (Bron)
Je weet al dat er tegenwoordig nieuwe media zijn, en dat sociale media
daar een voorbeeld van zijn.
Maar wanneer is iets eigenlijk sociale media?
Bekijk de video hieronder voor je de vragen gaat maken:
Vraag 1:
Welke kenmerken horen bij sociale media?
Er zijn 4 antwoorden goed.
- Redactie die de berichten controleert en plaatst.
- Makkelijk in contact komen met andere mensen.
- Berichten plaatsen die jij zelf belangrijk vindt.
- Eigen profiel.
- Weinig nepnieuws.
- Erg actueel.
Vraag 2:
Wat zijn de top Social Media apps of websites?
Jij en je vrienden of vriendinnen maken vast heel veel gebruik van social media,
maar weet je ook welke social media apps of website het meest gebruikt worden?
a. Gebruik Google en zoek uit wat de top 4 meest gebruikte social media in de wereld zijn.
b. Schrijf ook op per app of website hoeveel gebruikers deze ongeveer hebben momenteel.
Vraag 3:
Om welke redenen gebruiken mensen social media vooral denk je?
Schrijf 3 redenen op die volgens jou mensen hebben om social media te gebruiken.
§2 - De kracht van het delen
Doordat informatie op sociale media wordt gedeeld, verspreidt die zich razendsnel.
Zo ontstaan bijvoorbeeld memes, challenges en andere virale berichten en filmpjes.
Vraag 4:
Wanneer gaat iets viraal?
Schrijf dit in jouw eigen woorden op.
Memes
Een meme is een voorbeeld van een bericht dat viraal kan gaan.
Het is vaak een grappige foto of video die door mensen steeds weer wordt bewerkt.
Zo kan iedereen er een nieuwe grap over maken.
Dit is een voorbeeld van een meme:
Deze meme werd enorm populair nadat Drake in 2015 een nieuw album had uitgebracht.
Bij het bovenste plaatje schreef je iets wat je niet leuk vond, en bij het onderste iets wat je liever had.
Vraag 5:
Welke memes ken jij nog meer?
Schrijf er minimaal 2 op. Mag ook meer.
Challenges
Challenges zijn ook heel populair. Bij een challenge filmen mensen zichzelf vaak terwijl ze een
uitdaging doen. Ze delen dit weer online en moedigen anderen aan om hetzelfde te doen.
Vaak zijn challenges redelijk onschuldig en veilig, maar soms zijn ze gevaarlijk. Je kunt jezelf
bijvoorbeeld verwonden en in sommige gevallen zijn mensen zelfs overleden na het doen
van een challenge.
Welke challenges populair zijn, verandert vaak snel.
De volgende filmpjes zijn voorbeelden van bekende challenges:
Challenge: Drink een heel Sprite flesje zonder te boeren
Vraag 6:
Welke challenges ken jij ?
a. Welke challenges ken je die nu populair zijn?
b. Zijn deze challenges veilig of onveilig? En waarom?
§3 - De voordelen van sociale media
Je hebt al veel geleerd over de kenmerken van sociale media en hoe snel
berichten kunnen worden verspreid.
Zelf weet je vast ook al wel dat er voor- en nadelen aan sociale media zitten.
In deze paragraaf ga je eerst meer leren over de voordelen.
Positieve kanten van social media
Vrienden maken
Met Twitter, Instagram of andere social media kun je makkelijk contact maken met mensen over de hele wereld. Je kunt mensen vinden met dezelfde interesses en hobby’s en hier van alles over uitwisselen (fandoms). Zo kunnen mooie online vriendschappen ontstaan.
Online leren
Je bent snel op de hoogte van het laatste nieuws. Je leert veel over andere meningen en culturen. Je ontdekt nieuwe talen en oefent met talen die je al kent.
Gevoelens uiten
Je kunt jezelf uiten door je mening te posten of iets te delen waar je blij of verdrietig om bent. Als je een probleem deelt met online vrienden, kun je daar veel aan hebben. Zij kijken vaak met een andere blik, dan de mensen die je ‘in het echt’ kent.
Tips
- Laat vooral je karakter naar voren komen en niet alleen je uiterlijk.
- Negeer mensen die negatief reageren, zij zijn vaak onzeker over zichzelf.
- Kies wat je van jezelf wilt laten zien en aan wie. Dit is jouw eigen keuze. Je hoeft niet alles te delen. Doe alleen waar jij je prettig bij voelt.
- Geniet! Ook van de gesprekken over van alles en niks en waarvan je niet meer weet hoe je op het onderwerp kwam.
Vraag 6:
Noem 3 positieve kanten van social media.
Vraag 7:
Welke van de stellingen hieronder over de voordelen van Social media zijn waar?
- Je bent op je zelf aangewezen en je eigen wereld.
- Je kunt snel interessante informatie vinden.
- Je kan via social media snel contact leggen.
Vraag 8:
Welk voordeel van sociale media vind jij het belangrijkst en waarom?
§4 - De nadelen van sociale media
Ondanks dat sociale media zeker voordelen hebben, is het belangrijk om niet
te vergeten dat er ook nadelen zijn.
Bekijk bijvoorbeeld deze video maar eens:
Social media: Zo verslaafd zijn we inmiddels
Vraag 9:
In de video worden verschillende nadelen van sociale media genoemd.
Schrijf de nadelen op die je hebt kunnen horen in de video.
Vraag 10:
In de video wordt ook gesproken over je zelfbeeld en jezelf vergelijken met mensen die je online ziet.
Waarom kunnen sociale media een negatieve impact hebben op je zelfbeeld?
__________________________________________________________________
Verslaving
Vraag 11:
In de video gaat het onder andere over verslaafd zijn aan sociale media.
Ben je zelf verslaafd aan sociale media? Eerlijk zeggen! Zo ja, wat voor soort social media dan?
__________________________________________________________________
Privacy
Nadelen van social media op privacy:
Een ander groot nadeel van sociale media is dat je de kans loopt dat je privacy er
geschonden wordt. Dit is een groot nadeel, maar er zijn wel regels die jou als gebruiker
beschermen.
Sinds 2018 is er een wet die de privacy van iedereen beter beschermt: de Algemene
verordening gegevensbescherming (AVG).
Een mondvol. Maar wat betekent die wet eigenlijk? Dat gaan wij je nu vertellen!
Vraag 12:
Wat doet de AVG-wet?
Kies het juiste antwoord.
- De AVG-wet zorgt ervoor dat de gegevens die je aan bedrijven geeft nooit mogen
worden doorverkocht aan andere bedrijven.
- Door de AVG-wet kun je helemaal anoniem zijn op het internet omdat bedrijven
nooit je gegevens mogen gebruiken.
- Door de AVG-wet is het duidelijk waar bedrijven je gegevens voor gebruiken
als je toestemming geeft en hoe je je toestemming weer kunt intrekken.
__________________________________________________________________
Pesten
Een ander groot nadeel van sociale media is online pesten. Mensen krijgen bijvoorbeeld
haatberichtjes toegestuurd of bekende mensen worden anoniem belachelijk gemaakt.
Online pesten, ook wel cyberpesten genoemt, is anders dan offline pesten, omdat het
gebeurt via internet of mobiel. Via internet en gsm kan je bijvoorbeeld anoniem pesten,
zonder dat iemand je kan zien of weet wie je bent. Cyberpesten kan ook op elk moment
van de dag gebeuren. De pestkop hoeft niet in dezelfde ruimte als het slachtoffer te zijn.
In hoofdstuk 4 gaan wij hier meer over leren en voorbeelden bekijken.
Vraag 13:
Wat is het verschil tussen pesten en online pesten?
Leg uit in jouw eigen woorden.
§5 - De soorten sociale media
Er zijn veel verschillende soorten sociale media.
Bij sommige sociale media gaat het vooral over het lezen en schrijven
van berichten en bij andere sociale media kijk je vooral foto's en video's.
Vraag 14:
De meeste sociale media zijn gericht op beeld (foto's en video's) óf op tekst.
Welke sociale media zijn waarop gericht?
Geef bij elk van de onderstaande social media aan of ze de focus hebben
op beeld of op tekst. Ken je er 1 niet, zoek dan eens via Google uit wat het is!
- Facebook
- Snapchat
- Tiktok
- Pinterest
- BeReal
- Instragram
- LinkedIn
- Youtube
- Twitter (x)
Sociale media die op hetzelfde gericht zijn, kunnen onderling toch best anders zijn.
LinkedIn en Facebook zijn bijvoorbeeld vooral gericht op informatie delen via tekst.
Maar Facebook is meer voor contact met vrienden en mensen die je kent.
Op LinkedIn kun je vooral zakelijke connecties maken (bijvoorbeeld je collega's).
Vraag 15:
Welk sociale media kanaal gebruik jij het meest? En leg uit waarom.
Kies uit de onderstaande voorbeelden.
- Social networking sites (zoals Twitter en Facebook)
- Sites om foto’s te delen (zoals Instagram en Snapchat)
- Video hosting sites (zoals YouTube en TikTok)
- Muzieksites (zoals Spotify en Soundcloud)
- Anders, geef dan zelf aan wat voor soort.
Afsluiting
Wat heb je geleerd in dit hoofdstuk:
- Je hebt in deze les geleerd wat sociale media zijn.
- Ook weet je nu meer over de voor- en nadelen van sociale media.
Afsluitende opdracht
Maak in een Word-document een samenvatting van dit hoofdstuk. Gebruik jouw kennis van Word, zoals je geleerd hebt in Module 1 - Word.
Dit houd in dat je per paragraaf de belangrijkste informatie nog een keer doorleest en de filmpjes nogmaals bekijkt.
Daarna schrijf je per paragraaf die belangrijkste informatie kort en bondig op in een samenvatting in eigen woorden.
Zorg voor een duidelijk opmaak, zoals je geleerd hebt in periode 1 - module 1 Word. Maak dus gebruik van de volgende functies:
- Lettertype / lettergrootte
- Verschillende soorten kopjes
- kleuren
- dikgedrukt / schuingedrukt / onderstreept.
- Voeg plaatjes toe die belangrijk zijn.
- Andere functies die je geleerd hebt in Module 1
H3: Jij online
Introductie
In deze les ga je leren:
- wat er op een online profiel staat;
- welke soorten profielen er zijn;
- Wat nep profielen zijn en hoe je deze kan herkennen;
- wat posten op sociale media inhoudt;
- wat je online identiteit is;
- wat het betekent als je van jongs af aan op internet staat.
- over regels en afspraken met betrekking tot online privacy
§1 - Jouw profiel
Als je op sociale media zit, maak je altijd een account aan. Dit is jouw eigen profiel.
Hieronder zie je bijvoorbeeld een Instagram- en een TikTok-profiel.
Op beide profielen zie je een aantal dingen staan. Vaak bestaat een profiel
op sociale media uit het volgende:
Over het wel of niet openbaar maken van je profiel leer je in de volgende
paragraaf meer.
Vraag 1
Je kunt bij het aanmaken van een profiel zelf je gebruikersnaam kiezen.
Ook je profielfoto kun je zelf kiezen (en later aanpassen).
Sommige mensen kiezen ervoor om niet hun eigen (voor- en achter)naam
en foto te gebruiken op hun profiel.
Waarom doen ze dat denk je?
Vraag 2
Gebruik jij prive gegevens in je social media profielen?
Leg uit waarom wel of waarom niet.
(Je antwoord mag ook verschillen per social media platform)
§2 - Soorten Profielen
Er zijn verschillende soorten profielen waaruit je kunt kiezen.
Met de instellingen kun je je profiel ook nog anders inrichten.
Op veel sociale media kun je via de privacy-instellingen allerlei zaken
aanpassen. Zo kun je bijvoorbeeld op Instagram je account privé maken.
Mensen kunnen dan niet zomaar zien wat je hebt geplaatst, tenzij ze je
volgen.
Vraag 3
Sommige mensen maken hun Instagramaccount privé.
Zijn de stellingen hieronder waar of niet waar?
- Via instellingen kun je je profiel privé maken. Dit kun je altijd aanpassen.
- Met een openbaar account kun je mensen die je volgen niet verwijderen.
- Bij een privéprofiel moet je nieuwe volgers zelf accepteren.
Vraag 4
En hoe zit dat bij jou? Kies 2 social media apps/platformen die jij gebruikt
en beantwoord de vragen hieronder:
A. Heb je zelf een openbaar profiel op deze social media?
B. Leg uit waarom je hiervoor gekozen hebt.
_________________________________________________________________
Geverifieerde accounts
Omdat iedereen op sociale media een account kan aanmaken, zijn er veel
nepaccounts. Mensen doen zich dan bijvoorbeeld voor als iemand anders.
Bij bijvoorbeeld beroemdheden of grote merken kun je vaak zien of het
om een echt account gaat.
Vraag 5
Hoe kun je zien dat dit Instagram account van de echte Beyoncé is?
_________________________________________________________________
Nep accounts
Zoals jullie vast allemaal weten is het heel makkelijk om een account te maken op
een social media app. Bijvoorbeeld voor Tiktok en Instagram heb je alleen maar
een email adres nodig! Vervolgens kun je doen alsof je elke persoon bent die je
kunt bedenken.
Als je jezelf voor doet als iemand anders op social media dan heb je een nep
account gemaakt. Een account van een persoon die al bestaat of juist helemaal
niet bestaat.
Nepaccount worden gemaakt om heel veel redenen, maar zodra ze voor slechte
doelen worden gebruikt komen er vaak ook bots bij van toepassing.
Een 'bot' – afkorting voor robot – is een softwareprogramma dat automatische vooraf
bepaalde taken uitvoert. Bots imiteren of vervangen meestal het gedrag van een
menselijke gebruiker. Aangezien ze geautomatiseerd zijn, werken ze veel sneller dan
menselijke gebruikers. Ze voeren handige functies uit, zoals het verzorgen van
klantenservice of het indexeren van zoekmachines. Ze kunnen echter ook gebruikt
worden voor illegalen praktijken zoals om in te breken in gebruikersaccounts,
het internet na te speuren op contactinformatie, spam te verzenden of andere
schadelijke handelingen te verrichten op bijvoorbeeld social media.
Vaak maken mensen een nepaccount om de volgende 4 redenen:
- Fraude: Veel bots op Instagram sturen massaal DM's om te proberen
geld te stelen van echte gebruikers. Volgens onderzoek heeft meer
dan een op de vier mensen in 2023 te maken gehad met online oplichting
via sociale media.
- Identiteitsdiefstal: vaak worden bots ingezet om zich voor te doen
als iemand anders, hetzij om schade aan te richten door pesten, hetzij
om andere gebruikers op te lichten. Influencers krijgen bijvoorbeeld
vaak te maken met nepaccounts die zich voordoen als fans wanneer ze
en "give-away" organiseren.
- Marketing: Sommige personen en bedrijven maken bot accounts aan
om hun aantal volgers of betrokkenheid te vergroten. Ook influencers
zijn hier soms schuldig aan bij bijvoorbeeld Twitch.com. Waar ze
"viewer-bots" kopen zodat het lijkt alsof ze veel kijkers hebben.
- Privacy: Sommige mensen maken nepaccounts aan omdat ze niet willen
dat andere gebruikers of moderators ze zien of volgen. Ze willen hun
prive gegevens veilig houden.
Bekijk het filmpje hieronder over hoe je nep account kan herkennen! Het is een
Engels filmpje, dus zet de Nederlandse ondertiteling aan als je hier moeite
mee hebt!
Hoe spot je nep accounts op social media?
Vraag 6
Er zijn meerdere dingen waar je naar kan kijken om te zien of een profiel
nep is. Deze worden besproken in het filmpje hierboven.
Schrijf 5 dingen op waar je naar kan kijken om een nep profiel te herkennen.
§3 - Online Identiteit
Sinds de mobiele telefoon bestaat, is het een stuk makkelijker
om de hele dag bereikbaar te zijn. Vroeger konden mensen
zich dat maar moeilijk voorstellen.
Kijk maar eens naar deze video uit 1998:
Whatsappen, videobellen, YouTube kijken, netflixen, mailen, eindeloos
scrollen op Tiktok of Instagram... Bijna iedereen is tegenwoordig wel een
gedeelte van de dag online. Zelfs mensen zonder sociale media! Dat is
dankzij de smartphone heel makkelijk geworden.
Je eigen identiteit (wie je bent) wordt dus niet meer alleen bepaald door
je leven in de offline wereld. Je hebt ook een online identiteit, omdat je
dingen over jezelf deelt op internet.
Wat je nu doet op het internet en wie je online bent, heeft ook invloed op later.
Belangrijk is dus dat je goed bedenkt wat je wel en niet allemaal op het
internet en social media zet over jezelf.
Bekijk het filmpje hieronder voor tips over hoe je jouw online identiteit
goed kan beschermen:
Je online identiteit bewaken
Vraag 7
Nu je het filmpje hebt bekeken heb je meerdere tips gehoord over hoe jij
jouw online identiteit kan beschermen en verbeteren.
Schrijf de 5 tips op die worden beschreven in het filmpje en leg kort uit,
per tip, waarom deze belangrijk zijn.
§4 - Van jongs af aan online
In de vorige paragraaf ging het over je online identiteit en de invloed die deze
kan hebben op later. Jij hebt waarschijnlijk zelf de meeste invloed op wat je
nline doet.
Jij bent ook opgegroeid met sociale media. Voor een hoop mensen, waaronder
veel ouders, zijn sociale media nog best wel nieuw.
Vraag 8
Vraag eens aan je ouders of zij social media gebruiken. En zo ja, welke?
Schrijf dit hieronder op.
Er is daarom veel discussie over het vraagstuk 'kinderen en sociale media'.
Want hoe oud moet je zijn om op sociale media te mogen? En mag iemand
zomaar kinderen op internet zetten? Zij kunnen nog niet zelf bepalen wat
hun online identiteit is.
Het Jeugdjournaal interviewde kinderen om te vragen wat zij er eigenlijk van
vinden als ze zomaar door hun ouders op sociale media worden gezet.
Mogen ouders alles van hun kind delen op social media?
Vraag 9
Hebben jouw ouders online weleens iets van jou gedeeld terwijl
je dat eigenlijk niet wilde? Hoe hebben jullie dat toen opgelost?
Het is dus belangrijk om hier goede afspraken over te maken. Dit kun jij
ook doen met je ouders, of bijvoorbeeld met vrienden! Als je niet wilt dat
er iets van jou gedeeld wordt, mag je dat altijd aangeven.
Er zijn ook mensen (bijvoorbeeld sommige vloggers) die hun eigen leven
en dat van hun kinderen delen, zelfs als de kinderen te jong zijn om zelf
te zeggen of ze dat willen of niet. Die mensen verdienen hier dan vaak ook
geld mee. Soms zijn hun kinderen nog baby's.
Veel mensen kiezen ervoor om zichzelf en anderen (zoals hun kinderen)
onherkenbaar in beeld te brengen. Bijvoorbeeld door bepaalde delen van
een foto te vervagen of foto's te maken waarop je het gezicht niet ziet.
Vraag 10
Waar of niet waar?
- Als je het gezicht van iemand blurred / verbergt, dan heb je het
recht om foto van die persoon op het internet te plaatsen, omdat
het dan geen privacy schending is.
- Kinderen onder de 18 hebben niet het recht om te bepalen wat
er met hun foto's gebeurt. Wettelijk mag dit pas als je volwassen
bent.
- Als iemand eenmaal toestemming heeft gegeven om een foto van
diegene te maken, mag je alles met de foto doen. Bijvoorbeeld
ook deze plaatsen op het internet.
- Als iemand toestemming heeft gegeven om een foto te gebruiken
voor bijvoorbeeld een website, dan kan die persoon zijn of haar
toestemming niet meer intrekken.
Afsluiting
Wat heb je geleerd in dit hoofdstuk:
- Je hebt in deze les meer geleerd over jouw online identiteit.
- Ook weet je welke profielen er zijn en hoe je deze kunt inrichten.
- Je weet meer over nep profielen en hoe je deze kan herkennen.
- Als laatste heb je ook geleerd over regels en afspraken wat
betreft online privacy.
Afsluitende opdracht
Maak in een Word-document een samenvatting van dit hoofdstuk. Gebruik jouw kennis van Word, zoals je geleerd hebt in Module 1 - Word.
Dit houd in dat je per paragraaf de belangrijkste informatie nog een keer doorleest en de filmpjes nogmaals bekijkt.
Daarna schrijf je per paragraaf die belangrijkste informatie kort en bondig op in een samenvatting in eigen woorden.
Zorg voor een duidelijk opmaak, zoals je geleerd hebt in periode 1 - module 1 Word. Maak dus gebruik van de volgende functies:
- Lettertype / lettergrootte
- Verschillende soorten kopjes
- kleuren
- dikgedrukt / schuingedrukt / onderstreept.
- Voeg plaatjes toe die belangrijk zijn.
- Andere functies die je geleerd hebt in Module 1
H4: Veiligheid en Regels
Introductie
In deze les ga je leren:
- hoe sociale media je privacy kunnen schenden;
- wat je wel en niet moet delen op sociale media;
- hoe je omgaat met seks op het internet;
- wat de gevaren op het internet kunnen zijn;
- welke online regels er zijn;
- hoe je gezond kunt internetten.
§1 - Privacy
Een groot nadeel van internet en sociale media is dat je privacy makkelijker geschonden kan worden. Je weet al dat je je profiel kunt afschermen en dat de AVG-wetging bestaat.
Als je op het internet iets doet, laat je altijd een spoor achter. Cookies noem je die. Bedrijven gebruiken die cookies weer om jou bijvoorbeeld advertenties te sturen.
Wat zijn cookies op het internet?
Vraag 1:
Je hebt net gekeken naar een uitleg over wat "cookies" op het internet zijn. Geef antwoord op de volgende vragen:
a) Wat zijn nou eigenlijk "cookies" en wat is hun functie?
b) Waar gebruiken bedrijven "cookies" voor?
Openbare wifi
Als je op internet iets wilt doen, heb je een verbinding nodig. Dat kan via een kabel of bijvoorbeeld 4G of 5G, maar ook via wifi.
Veel wifinetwerken zijn beveiligd: je komt er alleen op als je het wachtwoord weet. Op sommige plekken is er ook openbare wifi, zoals in de trein of in de stad. Daar kan iedereen gebruik van maken. Niet alle openbare wifinetwerken zijn veilig om zomaar te gebruiken. Je privacy kan makkelijk geschonden worden als je niet goed oplet.
Maar, hoe werkt dat dan eigenlijk?
Hoe veilig is openbare wifi?
Vraag 2:
Wat is het gevaar van een openbaar wifinetwerk?
Leg dit uit in minimaal 4 zinnen en geef voorbeelden uit het filmpje hierboven.
Vraag 3
Er worden in de video een 3 tips gegeven om veilig gebruik te maken van openbare netwerken.
Benoem de 3 tips en leg uit waarom jij denkt dat deze belangrijk zijn om na te volgen..
§2 - Wat deel je wel en niet?
Vroeger heb je vast weleens gehoord dat je niet zomaar met vreemden mag praten op straat, of mag zeggen waar je woont.
Ook op het internet moet je goed opletten met wie je praat en wat je wel en niet deelt.
Dat klinkt misschien logisch, maar er zijn veel verschillende redenen waarom je hier goed over moet nadenken.
Vraag 4
Zijn de stellingen waar of niet waar? Leg je antwoord uit.
- Als je iets op internet zet, kun je het daarna heel makkelijk weer van het internet verwijderen.
- Je kunt later spijt krijgen van iets wat je hebt geplaatst
Van een aantal dingen weet je misschien al wel dat ze niet handig zijn om te delen. Denk bijvoorbeeld aan je wachtwoorden, je adres of aan berichten waarin geweld te zien is. Maar ook foto's met je bankpas, een bericht over wanneer je op vakantie bent of intieme foto's en video's moet je niet zomaar plaatsen of delen.
Dieven halen zo je rekening of huis leeg en foto's waarop jij (of iemand anders) naakt te zien is, kunnen in verkeerde handen komen. Over naaktfoto's leer je meer in de volgende paragraaf.
Ook het plaatsen van haatdragende berichten kan nog lange tijd invloed hebben op je leven. Je kunt er zelfs door ontslagen worden.
Bekijk de video.
Gevolgen van social media op je werk later
Vraag 5:
a) Waarom werd de meneer in de Youtube video ontslagen?
b) Vind jij dit een goede reden?
Deze video is slechts een voorbeeld van wat er kan gebeuren als je niet goed nadenkt over wat je plaatst. Voordat je iets plaatst of deelt, is het handig om jezelf de volgende dingen af te vragen:
- Kwets ik anderen als zij dit zien of lezen? (Is het haatdragend of racistisch?)
- Kan iemand met slechte bedoelingen hier iets mee als hij dit ziet of leest?
- Wil ik dat iedereen dit kan zien of lezen, of houd ik dit liever privé?
- Laat ik iets zien wat strafbaar is?
- Heb ik toestemming van de ander als ik hem/haar in beeld breng?
Vraag 6
Heb je zelf weleens iets gedeeld waar je later spijt van had? Hoe ging je daarmee om?
§3 - Gezond internetten
Misschien herken je het wel: dat je doelloos zit te scrollen op je telefoon en ineens is het uren later. Terwijl je eigenlijk moet slapen... Misschien is het dan tijd om eens goed na te denken over gezond internetten.
Want de hele dag achter een schermpje zitten, is dat eigenlijk wel goed voor je?
Vraag 7
a) Hoeveel schermtijd heb jij gemiddeld? Wees eerlijk!
b) Schrijf op wat de uren/minuten verdeling is hiervan.
Voorbeeld:
Youtube - 1 uur 20 minuten
Roblox - 3 uur
Instagram - 25 minuten.
etc.
_______________________________________________________________
Gezond online
Media bieden plezier, contact met anderen en volop leerzame mogelijkheden. Slim aanstaan verrijkt je leven en we brengen heel wat uren online door. Ook op werk of in de klas zijn media niet meer weg te denken. Maar wanneer wordt het klikken, appen, scrollen en liken te veel?
Als je merkt dat je lichaam protesteert of dat de smartphone meer aandacht krijgt dan het verkeer om je heen of het eten met je familie, dan is het misschien eens tijd voor de uitknop.
Hoe kun je bewuste keuzes maken en je mediagebruik leuk én gezond houden?
Op zoek naar balans
Wat te veel mediagebruik is, is voor iedereen anders. Het belangrijkste is dat je bewuste keuzes maakt. En dat je weet wanneer het voor jou genoeg is geweest. Ook bij kinderen kun je herkennen wanneer een pauze nodig is, en hen begeleiden in schermtijd en de balans tussen aan en uit.
Krijg je last van je nek of ogen? Ga je minder naar buiten, omdat de televisie je aandacht vasthoudt? Merk je dat je gedachteloos door je tijdlijn scrolt zonder te zien wat er nu echt staat? Of ga je door met klikken terwijl je er eigenlijk geen plezier meer aan beleeft op dat moment? Doe dan een digitale detox. Of kies ervoor om even te digiminderen. Hier lees je er meer over.
Door een (voor jou) juiste balans te vinden, zorg je dat je de voordelen van media volop benut. En dat je negatieve gevolgen voorkomt.
Digitale balans gaat over het zó indelen van je tijd, dat je je er goed en gezond bij voelt. Vraag jij je af hoe een (digitaal) gezonde week eruitziet? Onderzoek met het Digitale Balans Model hoe het zit met jouw lichamelijke, mentale en sociale gezondheid.
Dit kun je doen (of laten)
Lichamelijke ongemakken zijn een signaal dat je een pauze moet nemen of van houding moet veranderen. Door daarnaar te luisteren, zorg je dat je geen gezondheidsproblemen krijgt, zoals een swipeduim, appnek of gamebochel. Voorkomen is immers beter dan genezen. Enkele tips:
- Wissel media af met andere activiteiten
Veel zitten wordt ook wel ‘sedentair gedrag’ genoemd. Ga lekker naar buiten én zorg voor voldoende lichaamsbeweging.
- Let op je houding en varieer
Kies ervoor om eens staand te computeren, of probeer een andere plek uit op kantoor, in huis of op school.
Werk je veel achter een beeldscherm? Gebruik de Checklist BAS.
- Zet notificaties uit
Zo word je niet afgeleid en is het gemakkelijker om de verleiding te weerstaan om steeds je telefoon erbij te pakken.
- Wees je automatische piloot te slim af
Baal je weleens dat je na het eten standaard met je tablet languit op de bank belandt? Doorbreek je routine door bijvoorbeeld een week lang op dit moment een wandeling te gaan maken. Of kies ervoor om op een verveelmoment iets creatiefs te gaan doen in plaats van Instagram te openen.
- Maak afspraken
Bijvoorbeeld: geen telefoon bij het ontbijt. Door met anderen én met jezelf af te spreken wanneer je wel en geen media gebruikt, word je bewuster van je gedrag. Ook kan iemand anders je aan je afspraak houden.
Vraag 8
Belangrijk is, heb jij een goed digitaal balans?
a) Click op de link hieronder en doe de digitale balans zelftest!
b) Maak screenshots van jouw resultaten en zet deze in je Word-document!
Digitaal balans zelftest
Afsluiting
Wat heb je geleerd in dit hoofdstuk:
- Wat cookies zijn en waarvoor deze handig zijn voor jou, maar ook waarom bedrijven deze zo graag willen hebben.
- De gevaren van een openbaar wifinetwerk en tips om hier veilig mee om te gaan.
- Wat wel en niet handig is om te delen en de eventuele gevolgen hiervan op jouw leven/werk.
- Alles over schermtijd en wat wel en niet gezond is voor jou persoonlijk.
- Tips over how je het beste met je schermtijd om kan gaan, zowel mentaal als lichamelijk.
Afsluitende opdracht
Maak in een Word-document een samenvatting van dit hoofdstuk. Gebruik jouw kennis van Word, zoals je geleerd hebt in Module 1 - Word.
Dit houd in dat je per paragraaf de belangrijkste informatie nog een keer doorleest en de filmpjes nogmaals bekijkt.
Daarna schrijf je per paragraaf die belangrijkste informatie kort en bondig op in een samenvatting in eigen woorden.
Zorg voor een duidelijk opmaak, zoals je geleerd hebt in periode 1 - module 1 Word. Maak dus gebruik van de volgende functies:
- Lettertype / lettergrootte
- Verschillende soorten kopjes
- kleuren
- dikgedrukt / schuingedrukt / onderstreept.
- Voeg plaatjes toe die belangrijk zijn.
- Andere functies die je geleerd hebt in Module 1
H5: Sexting & Online Pesten
Introductie
In deze les ga je leren:
- hoe je omgaat met seks op het internet;
- Wat cyberpesten is en wat hiervan de gevolgen kunnen zijn
- Wat kan je doen aan cyberpesten?
§1 - Wat is Sexting?
Veel jongeren hebben op het internet weleens een foto of video van een naakt iemand gezien. Misschien per ongeluk, of omdat ze er zelf naar op zoek gaan. Mensen sturen deze foto's of filmpjes ook weleens naar elkaar. In deze paragraaf gaan wij kijken naar dit concept en de gevaren hiervan!
Bekijk alle filmpjes en lees de teksten goed.
Online flirten en sexting
Er wordt tegenwoordig heel wat af geflirt op het internet, en in de meeste gevallen is daar helemaal niets mis mee. Soms durven mensen online bijvoorbeeld veel meer te zeggen dan in het echt.
Best handig dus, als dat via het internet kan.
Wat is sexten?
De online wereld heeft relaties en seksualiteit een heel nieuwe dimensie gegeven. Zo laten digitale media toe om in een mum van tijd pikante gesprekken of beelden uit te wisselen met iemand die je hart sneller doet slaan. Dit fenomeen, dat we ook wel ‘sexting’ noemen, is vooral bij jongeren erg populair.
Is sexten normaal?
Ja, sexting is heel normaal. Het sluit aan bij de seksuele beleving van jongeren en ook voor volwassenen kan het een meerwaarde zijn, zowel binnen een relatie als voor vrijgezellen. In feite is sexting gewoon een nieuwe manier om liefde en seksualiteit te beleven. Terwijl we vroeger liefdesbrieven naar elkaar schreven, kunnen we iemand die we leuk vinden nu in slechts enkele klikken verrassen met een pikant(e) foto, filmpje of berichtje.
Ook niet sexten is normaal
Het is een persoonlijke keuze om wel of niet aan sexting te doen. Het is dus niet omdat je geen sexts verstuurt of ontvangt, dat er iets schort aan je seksuele ontwikkeling. Sommigen drukken intimiteit gewoon op een andere manier uit.
Vraag 1
Is sexting normaal?
Leg uit in je eigen woorden en geef in je antwoord een vergelijking met vroeger, toen er nog geen internet was.
__________________________________________________________________
Wanneer is sexting okay?
Sexting is helemaal oké als je jezelf houdt aan belangrijke regels.
Deze regels noemen wij "De 7 regels van sexting":
1. Je bent 16 jaar of ouder:
Jongeren van 16 of 17 jaar kunnen aan sexting doen, maar voor hen is het wel strafbaar om naakt video's of foto's naar elkaar te sturen.. Jongeren onder de 16 jaar mogen volgens de wet helemaal niet aan sexting doen.
2. Er is wederzijdse toestemming.
Beide partijen hebben van te voren afgesproken dat ze zich comfortabel voelen bij het versturen en/of ontvangen van intieme beelden.
3. Er is geen druk of dwang in het spel.
De persoon die de beelden verstuurt of ontvangt, doet dit geheel uit vrije wil. Iemand constant vragen om het toch te doen of te zeggen dat iemand slap / zielig / zwak / bang is als die het niet doet, is dus dwang en strafbaar.
4. De betrokkenen zijn gelijkwaardig.
Er is geen sprake van een machtsrelatie, bijvoorbeeld door een verschil in leeftijd of de relatie van een werknemer en baas. Ook mag iemand boven de 18 niet sexten met iemand van 16 of 17.
5. Het sluit aan bij de normale ontwikkeling.
De persoon die de beelden maakt of ontvangt, is in staat om de risico's van sexting in te schatten. (zie de uitleg hieronder)
6. Er zijn goede afspraken gemaakt.
Worden beelden privé of publiek opgeslagen, gemaakt, gedeeld en/of doorgestuurd? Spreek eerst af wat de verwachtingen zijn en wat je wel en niet wilt dat met JOUW foto's gebeurt.
7. Het brengt geen schade toe.
Er wordt met respect voor elkaars privacy met de beelden omgegaan op een manier dat het geen schade aanricht op iemand's leven.
Vraag 2
Geef aan welke of deze stellingen waar of niet waar zijn:
Steling 1: In de onderbouw mag je technisch gezien al sexten, als je maar goede afspraken maakt en bewust bent van de risico's.
Stelling 2: Een koppel die al 2 jaar een relatie hebben, hij is 19 en zij is 17, mogen sexten volgens de wet.
Stelling 3: Iemand stuurt perongeluk pikante foto's van zijn vriendin door naar andere, omdat hij/zij op de verkeerde knop drukte. Volgens de wet was dit dan een ongeluk, dus is deze persoon niet schuldig.
Stelling 4: Je bent beide 17 jaar oud en jullie sturen sexuele berichten naar elkaar. Dit mag want je bent beide even oud en je geeft toestemming. Jullie sturen geen foto's of filmpjes.
Stelling 5: Je bent beide 18 jaar, je bent bewust van de gevaren en je hebt goede afspraken gemaakt over sexting. Ook houd je rekening met elkaar's privacy. Dan mag je sexten.
§2 - De gevaren van sexting!
Sexting is niet zonder risico’s
Omdat het puberbrein van jongeren nog niet volledig ontwikkeld is, is het voor hen moeilijk om de risico’s van sexting goed in te schatten. Het is aan ouders en leerkrachten om hen bewust te maken van die risico’s.
Voor de meesten is en blijft sexting een positieve ervaring. Toch is het niet zonder gevaren. Wat zijn de grootste risico’s van sexting? Welke gevolgen kan dat met zich meebrengen? En hoe groot zijn die risico’s dan eigenlijk?
De 3 voornaamste risico's van sexting:
1. Beelden kunnen zich verder verspreiden:
Het kan gebeuren dat intieme beelden zich verder verspreiden, bijvoorbeeld doordat de ontvanger ze aan anderen toont of doorstuurt. Hoewel sommigen goed weten dat dit niet oké en zelfs strafbaar is, zijn anderen zich daar niet bewust van. De rol van de omstaander is dan ook cruciaal om het doorsturen van sexts een halt toe te roepen.
2. Beelden kunnen worden gebruikt als chantagemiddel:
Het feit dat beelden kunnen worden doorgestuurd, houdt nog een extra risico in. Zo kunnen ze gebruikt worden als chantagemiddel om de maker iets te laten doen. De ontvanger kan bijvoorbeeld vragen om nog meer foto’s, maar ook om offline seksuele handelingen of om een beëindigde relatie opnieuw aan te gaan.
3. Sexten onder druk of dwang:
Bijna 1 op 3 meisjes werd al eens onder druk gezet om expliciete beelden te maken en te versturen. Bij jongens gaat het maar om 1 op 10. In de helft van de gevallen ging het om een lief, crush of iemand uit de vriendengroep. Filmpjes waarin seksuele handelingen uitgevoerd worden, worden zelfs enkel onder druk van een partner gemaakt: jongeren die dit soort beeldmateriaal maken, durven vaak geen nee te zeggen. Ook groepsdruk of het idee ‘dat iedereen aan sexting doet’ kan ertoe leiden dat jongeren beelden maken zonder daar zelf volledig achter te staan.
Vraag 3:
Er zijn aardig wat risico's wat betreft Sexting.
Hoe denk jij dat je kan zorgen dat je deze risico's kan vermijden?
________________________________________________________________
Bekijk het filmpje hieronder om te zien wat de gevolgen kunnen zijn van sexting:
Gevolgen van sexting op school
In de video wordt laten zien dat veel jongeren zelf weleens naaktfoto's doorgestuurd krijgen.
In sommige gevallen sturen ze de foto ook weer door, maar dat kan hartstikke strafbaar zijn.
Zeker als het gaat om iemand die minderjarig is.
___________________________________________________________________________
Wanneer is sexting strafbaar?
Oké vs grensoverschrijdende sexting
Er zijn verschillende wetten, zowel op Europees als op Nederlands niveau, die van toepassing
(kunnen) zijn op sexting. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de volgende soorten sexting:
- Oké sexting: het maken en vrijwillig versturen van seksueel getinte beelden van jezelf.
- Grensoverschrijdende sexting: het tonen of doorsturen van seksueel getinte beelden zonder toestemming van degene die wordt afgebeeld.
Dit zegt de wet over oké sexting
In Europa is oké sexting verboden tussen minderjarigen onder de 16. Overheden kunnen wel beslissen dat sexting door personen van 16 en 17 niet strafbaar is onder de Europese wetgeving, zolang het gebeurt met wederzijdse toestemming, beide niet ouder zijn dan 17 en de beelden voor eigen gebruik bedoeld zijn. Vaak komt hier een onderzoek aan te pas wanneer dit gesignaleerd wordt. Het is pas helemaal toegestaan vanaf 18 jaar.
Dit zegt de wet over grensoverschijdende sexting
Grensoverschrijdende sexting is altijd strafbaar. In 2016 werd een specifiek artikel opgenomen in de strafwet dat het volgende strafbaar stelt:
- het zonder toestemming of buiten het medeweten
- tonen, toegankelijk maken of verspreiden
- van een beeld- of geluidsopname
- van een ontblote persoon
- of een persoon die een expliciete seksuele daad stelt
- ook al heeft die persoon ingestemd met het maken van de opname
Bekijk het filmpje hieronder:
Wat als je naaktfoto is doorgestuurd zonder mijn toestemming?
Vraag 4
In het filmpje wordt verteld wat je moet doen als je het idee hebt dat iemand jouw (naakt) foto's verspreid zonder jouw toestemming. Ook wordt vertelt wat de politie dan gaat doen.
Wat wordt hier precies over verteld? Leg uit in je eigen woorden.
§3 - Online Pesten
In de vorige paragrafen heb je al meer geleerd over wat je allemaal wel en niet moet doen op het internet. Er zijn een hoop ongeschreven regels die gaan over hoe je je gedraagt op het internet. Je noemt die regels ook wel de netiquette.
Pesten op het internet
Steeds meer jongeren krijgen te maken met cyberpesten oftewel: online pesten. Voorbeelden hiervan zijn; mensen laten haatberichten achter, maken nepaccounts of schelden het slachtoffer uit via online berichten.
Dit gebeurt tegenwoordig voornamelijk op social media platformen zoals instagram, tiktok en snapchat. Ook chatapps zoals Whatsapp worden hiervoor vaak gebruikt.
Bekijk de video hieronder:
Jongeren vertellen hun ervaringen met cyberpesten
Vraag 5
In de video vertellen slachtoffers over hun ervaringen met online pesten.
Welke tips geven zij kinderen die ook gepest worden? Noem er minstens 3.
Vraag 6
Waarom denk de jongeren uit deze video dat het belangrijk is om hun verhaal te vertellen?
______________________________________________________________
Wat zijn de gevolgen van cyberpesten?
Voor sommigen lijkt cyberpesten minder erg dan klassiek pesten omdat er geen fysiek geweld bij komt kijken. Dat is niet zomaar waar. De gevolgen kunnen voor slachtoffers even groot of zelfs groter zijn dan bij ‘gewoon’ pestgedrag.
Vaak merken andere ook niet dat iemand online gepest wordt, omdat het heel subtiel is. Het gebeurt online, dus je ziet mensen geen ruzie hebben op het schoolplein of in de klas. Toch heeft kan het heel veel effect hebben op jongeren.
Bekijk het filmpje hieronder:
Cyberpesten is niet altijd zichtbaar
Vraag 7
Dit meisje is het slachtoffer van cyberpesten en niemand om haar heen valt het gelijk op. Pas aan het einde merkt haar moeder dat er wat is.
Leg in jouw woorden uit wat dit meisje laat zien aan de buitenwereld en wat ze echt voelt van binnen. Geef voorbeelden uit het filmpje.
Gevolgen van cyberpesten
Cyberpesten kan allerlei fysieke en mentale gezondheidsklachten als gevolg hebben.
De gevolgen van cyberpesten:
- Depressie
- Eenzaamheid
- Stemmingswisselingen
- Stressverschijnselen
- Slapeloosheid
- Een laag zelfbeeld
- Slechte prestaties op school of op het werk
- Risicogedrag (bv. alcoholmisbruik)
- zelfmoordneigingen in extreme gevallen
Bovenstaande klachten kunnen tegelijk een signaal zijn voor mensen in de omgeving van slachtoffers. Merk je dat iemand deze of andere vage gezondheidsklachten ervaart? Probeer dan zeker een gesprek aan te knopen met de persoon in kwestie of meld dit bij een docent, je mentor, vertrouwenspersoon of je ouders.
Bekijk het volgende filmpje over pesten:
Cyberpesten en pesten in het algemeen, kan leiden tot verschrikkelijke gevolgen. Soms weet het slachtoffer gewoon niet meer wat zij moeten doen. Sommige slachtoffers zoeken hulp en sommige niet. Sommige slachtoffers komen er weer boven op, maar sommige niet.
Als omstaander van (cyber)pesten, speel jij een belangrijke rol. Zie jij iemand die gepest wordt dan is het ook jouw taak om hierbij te helpen. Als je het negeert dan ben jij de pesters mee aan het helpen.
Maar wat kan je nou doen als omstaander? Hier zijn 4 dingen die je kan doen als omstaander van pesten:
1. Als het gaat om foto's of filmpjes, verwijder deze meteen van je smartphone en stuur ze niet door.
Zorg dat je de foto niet per ongeluk kan tonen of doorsturen: verwijder hem meteen overal. Ga na of je de foto hebt opgeslagen en verwijder ook het bericht dat je kreeg in je chat-app. Dit is ook respectvol naar het slachtoffer toe, want zo kan je de foto zelf niet meer bekijken.
2. Breng de persoon op de hoogte als er informatie of digitaal materiaal verspreid wordt.
Ken je de persoon op de foto? Laat hem of haar dan weten dat de foto werd doorgestuurd. Zeg er gerust bij dat je de foto zelf niet verder zal verspreiden. Zo hoeft hij of zij zich daar alvast geen zorgen om te maken.
3. Als het veilig is, confronteer de persoon die aan het pesten is.
Maak duidelijk aan de persoon dat het niet okay is wat zij doen en dat zij moeten stoppen met dit gedrag. Misschien hebben de pesters helemaal niet door dat ze aan het pesten zijn en helpt dit hun fout te realiseren.
4. Meld de situatie aan een volwassene
Wil je wel iets doen, maar vind je het moeilijk om de betrokkenen rechtstreeks aan te spreken? Meld de situatie dan aan een volwassene, zoals een leerkracht op school die je vertrouwt. Hij of zij kan de situatie verder opvolgen en in jouw plaats het gesprek aangaan met de pester(s) en het slachtoffer.
IEMAND DIE PEST OF GEPEST WORDT, NEGEREN, IS NET ZO ERG ALS ZELF PESTEN.
Help elkaar.
Vraag 8:
Pesten gebeurt helaas te vaak, vooral cyberpesten. Dit is heel makkelijk tegenwoordig, met de komst van social media.
Heb jij wel eens meegemaakt dat iemand of jezelf wordt gecyberpest?
Zo ja, heb je toen er iets aan gedaan en wat dan?
Zo nee, waarom niet en wat zou je nu anders doen na het doornemen van dit hoofdstuk?
Afsluiting
Wat heb je geleerd in dit hoofdstuk:
- Wat sexting is
- Wanneer sexting okay is en wanneer niet
- De risico's van sexting
- Regels en wetten met betrekking tot sexting
- Wat cyberpesten is
- Wat de gevolgen zijn van cyberpesten
- Wat jij kan doen als je een omstaander bent van cyberpesten
Afsluitende opdracht
Maak in een Word-document een samenvatting van dit hoofdstuk. Gebruik jouw kennis van Word, zoals je geleerd hebt in Module 1 - Word.
Dit houd in dat je per paragraaf de belangrijkste informatie nog een keer doorleest en de filmpjes nogmaals bekijkt.
Daarna schrijf je per paragraaf de groene woorden en begrippen op en vertel je kort en bondig daar de belangrijke informatie van.
Zorg voor een duidelijk opmaak, zoals je geleerd hebt in periode 1 - module 1 Word. Maak dus gebruik van de volgende functies:
- Lettertype / lettergrootte
- Verschillende soorten kopjes
- kleuren
- dikgedrukt / schuingedrukt / onderstreept.
- Voeg plaatjes toe die belangrijk zijn.
- Andere functies die je geleerd hebt in Module 1
Terug naar de hoofdpagina
Antwoorden
H1 Wat zijn media - Antwoorden
