Inleiding
GPS is een geweldig navigatieinstrument.
Mocht die uitvallen, en dat kan, dan kunnen we nog terugvallen op radar indien we in de buurt van zee- en kustmerken varen.
Is dat niet voorhanden dan vallen we al gauw terug op gegist bestek.
Wat is gegist bestek?
Gegist bestek wil zeggen dat we onze MWS bepalen via een educated guess.
Een gis, dus.
En een MWS noemt men ook wel een bestek: gegist bestek. (GB)
Feitelijk is dat niet heel veel meer dan vanuit de laatst bekende MWS weten hoe lang en met welke snelheid je in een bepaalde richting hebt gevaren.
In ideale omstandigheden zal het schip de koerslijn volgen zoals die in de kaart of de ECDIS staat.
Helaas bestaan die ideale omstandigheden niet. Er is bijna altijd wel sprake van wind en altijd sprake van stroom. (Behalve tijdens de kentering.)
Met behulp van stroomgegevens, waarmee je de afwijking van de koers kunt berekenen, je eigen koers en je eigen vaart, kun je nu uitrekenen waar A', A" , en uiteindelijk B liggen.
Dit noemen we het bepalen van een Gegist Bestek, of in het Engels, Dead Reckoning.
De invloed van de stroom
De stroom is dus van invloed op de koers die wij sturen.
De invloed is heel eenvoudig te construeren in de zeekaart, maar ook op een plotting sheet.
Opstuurhoek construeren
Als we de K&V van het schip weten zetten we die uit in de plotting sheet. (Rode pijl)
Als we de K&V van de stroom weten zetten we die tegengesteld uit aan het eind van de K&V van het schip. (Oranje pijl)
We trekken een lijn van het centrum naar het uiteinde van de otranje pijl en hebben daarmee de te sturen koers gevonden.
De hoek daartussen noemen we opstuurhoek.
Deze hoek kunnen we ook berekenen.
Opstuurhoek berekenen
De constructie is heel inzichtelijk en goed bruikbaar voor de wat mindere rekenaars onder ons.
Maar de opstuurhoek is ook te berekenen met een redelijk simpele formule:
\(sin (st)=vst/v . sin (SK-GrK)\)
Waarin:
sin (st) : de sin van de opstuurhoek. (Dus Inv sin nemen voor de hoek)
vst :vaart van de stroom in knopen en tiende van knopen.
v : Vaart schip in knopen en tiende van knopen.
SK : Koers van de stroom.
GrK: Grondkoers (koers in de kaart)
