Verf is niet veel meer dan een vloeistof met daarin middelen opgelost die, eenmaal opgedroogd, een afdekkende laag vormt dat beschermd.
Wat is de functie van verf?
- Bescherming.
Tegen vocht / corrosie / aangroei.
Er zijn maar erg weinig materialen die niet tegen weersinvloeden beschermd hoeven te worden.
Zelfs plastic wordt na lange tijd blootgesteld te zijn aan UV licht lelijk.
Waarmee we op de tweede functie van verf uitkomen:
- Cosmetisch.
Vooral in de scheepvaart geen onbelangrijke functie.
* Een goed verzorgd schip zal eerder vervoerders trekken dan een oude roestbak, terwijl beide schepen wel van A naar B zullen komen.
* Een goed uitgekozen keurencombinatie zorgt voor herkenning.
Herkenning zorgt voor klandizie.
MAERSK
VIKING
VAN OORD
W&B
ARKLOW SHIPPING
Aan de kleurstelling herkennen we gelijk de maatschappij.
In de cruisevaart is dat nog veel meer duidelijk en belangrijk.
AïDA
HAL
Disney
Maar behalve dat de herkenning heel belangrijk is gaat het natuurlijk vooral om het behoud van het schip.
Kaal staal en (zee)water zijn nu eenmaal geen goede vrienden van elkaar.
Waar bestaat verf uit?
Er is een aantal hoofdbestanddelen dat altijd in verf aanwezig is:
- Een oplosmiddel (water-, chemisch- of oliegedragen verf)
* Thinner
* Wasbenzine
* Terpentine
* Water
Dit houdt de verf vloeibaar tijdens het bewaren en aanbrengen en eenmaal verdampt is de verf droog.
- Een bindmiddel
* Olieën, zoals lijnolie
* (Alkyd) hars
* Rubber / latex
- Pigment
Niet veel meer dan een poeder dat met het bindmiddel vermengd wordt.
Het is in allerlei kleuren verkrijgbaar en kan ook nog eens met elkaar gemengd worden zodat elk denkbare kleur verkregen kan worden.
Hiervoor wordt onder meer gebruikt:
* Zinkfosfaat
* Zinkpoeder
* Aluminium
* Glaskorreltjes
* Natuurlijke grondstoffen als bietensap, thee, en bloed van bladluizen (!)
Al wordt dat vooral in (duurdere) kunstenaarsverf gebruikt.
- Vul- en hulpstoffen.
Deze zorgen voor een bepaalde eigenschap van de verf.
Elastisch blijvend of juist heel hard wordend, de mate van glans, aangroeiwerend middel (gif), etc.
RAL kleurcode.
Het ene groen is het andere groen niet.
Er zijn zelfs heel veel verschillende kleuren wit.
Wie wel eens het kleurenpalet van Photoshop bekeken heeft weet hoeveel kleuren er van één kleur bestaan.
En dan zien we hier voornamelijk de mogelijkheden in zwart.
De verffabrikant heeft genoeg aan de kleuren zwart, wit, rood, geel en blauw.
De zogenaamde basiskleuren.
Alle andere kleuren zijn daarmee te maken door ze in de juiste verhouding te mengen.
Die verhouding heeft een internationaal nummer: het RAL nummer, beter bekend als de RAL kleur.
Het RAL-coderingssysteem is uitgevonden in 1927 in Duitsland en staat voor Reichsausschuss für Lieferbedingungen. (Rijkscomissie voor Leveringsvoorwaarden.)
Het is een viercijferig getal en het enige dat een verfleverancier of -fabriek hoeft te doen is het juiste getal intikken in de computer waarna de machine, waar ook ter wereld, precies weet hoeveel hij van welke kleur in de basiskleur moet gooien om exact jouw verlangde kleur te maken.
Al hebben sommige mensen die code niet nodig...
Mastering the art of paintmatching.
Keuze voor verfsysteem
De reder moet bij de bouw van een schip reeds beslissen welk verfsysteem hij gaat gebruiken.
Het ene verfsysteem gaat soms niet samen met een andere, verdragen elkaar niet.
Het gewicht van de verf is ook een factor.
Hoeveel neemt het gewicht van een schip toe nadat het is voor zien van verf?
Dat gaat in de lengte van de jaren echt meetellen in brandstofverbruik en lading.
Afhankelijk van het soort verf weegt verf zo'n 1,2 kg/m³.
Met een "uitsmeer" van rond de 10 m²/l kan dat hard oplopen.
Verder is er nog een aantal factoren dat meetelt.
Wat voor soort verf wil de reder?
-1 comp?
-2 comp?
- Watergedragen?
- Oliegedragen?
- Welk merk? (Verkrijgbaarheid in buitenland)
- Mogelijkheden van aanbrengen.
- Vaargebied en gebruiksdoel?
(In de tropen als jacht of als werkschip in de Noordzee?
Op een cruiseschip zal bikken ook niet erg gewaardeerd worden.
Op een schip dat in de houtvaart zit zal het grootste deel van het jaar in de Baltic zitten waar het al gauw te koud is voor verven.)
- Is het aanbrengen van de verf (makkelijk) zelf te doen of kan het aleen tijdens onderhoud in een dok? (bijvoorbeeld omdat er een bepaalde temp nodig is.)
- Wat zijn de kosten van de voorbehandeling?
(Er zijn verven waarvan de stalen ondergrond eerst uitgezuurd moet worden.)
- Intensiteit van het varen.
(Op een veerboot / ferry zal veel minder tijd en gelegenheid voor onderhoud zijn dan op een onderzoeksschip die soms maanden achter elkaar stilligt.)
Al deze zaken tellen mee in de keuze voor het verfsysteem.
Bekende merken aan boord van Nederlandse zeeschepen zijn:
International
Sigma
Jotun
Hempel
1 componenten verf
1 componenten verf is verf die geen aandere stof toegevoegd hoeft te hebben om uit te harden.
De lucht (0²) als ook de temperatuur zorgt voor het drogen en uitharden.
+ Eenvoudig te verwerken.
+ Goedkoper.
+ Enige tijd corrigeerbaar. + Ook watergedragen vorm beschikbaar (milieu)
- Behoudt minder goed de kleur en glans.
- Afhankelijk van gebruikte bindmiddel kan het minder goede hechting hebben. - Omstandigheden tijdens aanbrengen van groot belang. (Temp. Rel Vochth.)
2 Componenten verf heeft, zoals de soortnaam al aangeeft twee ingrediënten nodig.
Een kleurcomponent en een component dat er voor zorgt dat de verf droogt.
Het drogen is dus een chemisch proces.
De componenten dienen in een bepaalde verhouding bijelkaar gevoegd te worden.
Vaak is dit 2:1, dus twee delen verf op 1 deel harder.
Maar 1:1 komt ook vaak voor.
Meestal is dit ook een 2:1 verhouding , maar zit de harder in een kleinere verpakking en kan de gebruiker gewoon het hele blikje harder in het blik verf gooien.
Het is gemakkelijker voor de gebruiker.
+ Goede hechting.
+ Wordt hard (minder snel krassen).
+ Vloeit, hecht en droogt bij minder gunstige weersomstandigheden ook.
+ Goede glans- en kleurbehoud.
+ Goed bestand tegen chemicaliën.
- Mengverhouding luistert nauw.
Te veel harder en de verf droogt te snel waardoor het geen tijd krijgt om te hechten aan de ondergrond.
Te weinig harder en de verf droogt heel langzaam, of zelfs niet.
Bepaald niet foolproof, dus.
Er zijn zelfs 2C verven die op de gram nauwkeurig gemengd moeten worden met een weegschaaltje.
Meestal zijn dat jachtlakken.
- Duurder dan 1C.
- Krasvaster, maar bij sommige 2C verven is bij een impact gelijk een heel gebied afgeknapt.
- Kan niet over 1C.
De oplosmiddelen in 2C zijn zo sterk dat het de 1C oplost.
Uiteindelijk valt de verflaag er dan tesamen af.
- Na de verfklus kun je de verfgereedschappen doorgaans weggooien.
Al kun je proberen ze in thinner schoon te maken.
- Beschermingsmiddelen zijn echt nodig. Het is (vaak) rotspul.
2 componenten verf
2 Componenten verf heeft, zoals de soortnaam al aangeeft twee ingrediënten nodig.
Een kleurcomponent en een component dat er voor zorgt dat de verf droogt.
Het drogen is dus een chemisch proces.
De componenten dienen in een bepaalde verhouding bijelkaar gevoegd tew orden.
Vaak is dit 2:1, dus twee delen verf op 1 deel harder.
Maar 1:1 komt ook vaak voor.
Meestal is dit ook een 2:1 verhouding , maar zit de harder in een kleinere verpakking en kan de gebruiker gewoon het hele blikje harder in het blik verf gooien.
Het is gemakkelijker voor de gebruiker.
+ Goede hechting.
+ Wordt hard (minder snel krassen).
+ Vloeit, hecht en droogt bij minder gunstige weersomstandigheden ook.
+ Goede glans- en kleurbehoud.
+ Goed bestand tegen chemicaliën.
- Mengverhouding luistert nauw.
Te veel harder en de verf droogt te snel waardoor het geen tijd krijgt om te hechten aan de ondergrond.
Te weinig harder en de verf droogt heel langzaam, of zelfs niet.
Bepaald niet foolproof, dus.
Er zijn zelfs 2C verven die op de gram nauwkeurig gemengd moeten worden met een weegschaaltje.
Meestal zijn dat jachtlakken.
- Duurder dan 1C.
- Krasvaster, maar bij sommige 2C verven is bij een impact gelijk een heel gebied afgeknapt.
- Kan niet over 1C.
De oplosmiddelen in 2C zijn zo sterk dat het de 1C oplost.
Uiteindelijk valt de verflaag er dan tesamen af.
- Na de verfklus kun je de verfgereedschappen doorgaans weggooien.
Al kun je proberen ze in thinner schoon te maken.
- Beschermingsmiddelen zijn echt nodig. Het is (vaak) rotspul.
Hoe werkt verf nu eigenlijk?
Verf is een afdekkende laag die zich vastgrijpt aan een onderliggende laag.
Die laag kan het materiaal zijn, maar meestal zal het een primerlaag zijn, ook wel bekend als grondverf.
Die primerlaag is heel belangrijk.
Beschermen doet hij nauwelijks, als je een plek in de primer zet en je kijkt een paar weken later weer zal de roest er waarschijnlijk alweer doorheen komen.
Primer zorgt ervoor dat de verfdeeltjes zich aan hem kunnen hechten.
En de primer hecht weer goed op de onderlaag, het materiaal.
Stel je de verfdeeltjes eens voor als bolletjes en de oppervlakte van de ondergrond heeft de structuur van driehoekjes.
Het bindmiddel zien we als een paarse substantie.
We zien dan dat de verfdeeltjes maar heel weinig oppervlak hebben om zich vast te houden aan het oppervlak van het materiaal.
Alles in de cirkels heeft geen grip.
Zolang de verf nog enigszins vers is zal het wel houden, maar na verloop van tijd verliezen de deeltjes ten gevolge van veroudering, daar waar ze wel het oppervlak raken, ook hun grip.
De verf gaat uiteindelijk bladderen.
Primer is een soort lijm met deeltjes die gedeeltelijk de vorm hebben van het materiaal en gedeeltelijk de vorm van de verf die erop moet.
In ons voorbeeld dus driehoekjes en bolletjes.
Het bindmiddel is de lijm die de deeltjes met elkaar verbindt.
De driehoekjes van de primer passen mooi in de driehoekjes van het materiaal en de lijm verbindt de bolletjes straks met de bolletjes van de verf.
De bolletjes zien elkaar als "eigen" en houden elkaar dus lekker vast.
Het driehoekje zou ook een uithollinkje aan de bovenkant kunnen hebben waar het bolletje weer mooi in past.
Dit zijn zogenaamde specifiek voor dat materiaal bedoelde primers.
Het beste is om een primer te nemen van hetzelfde merk als de verf die er op komt omdat dat precies de juiste "vormpjes" voor die verf in de primer zitten.
Wanneer de primer droog is kan de verf aangebracht worden.
Dit moet binnen zoveel uur of dagen gebeuren.
(Staat in de instructies).
Anders is de "lijm" van de primer te hard geworden en kan het zich niet meer vermengen met het bindmiddel van de verf.
Dan krijg je eigenlijk weer verf die je op een oppervlak smeert zonder primer.
Het aanbrengen van verf.
Goed schilderen is een kunst.
Breng je het te dik aan dan zul je hangers en zakkers krijgen.
Te dun en je krijgt plekken waar geen verf zit ("Heilige dagen") of waar het te dun is zodat de elementen erdoor kunnen.
Voorbereidende werkzaamheden
Hoe kunnen we dan het beste verf aanbrengen?
Zoals op alle verfblikken staat: "De ondergrond moet stof-, vet-, en vochtvrij zijn".
Anders hechten zowel de primer als de verf niet goed.
Uiteraard beginnen we met ontroesten.
Dat kan met de hand:
Bikhamer Staalborstel Schraper
Machinaal: Komstaalborstel
Pneum Bikhamer Lamellenschijf
Of zelfs chemisch:
Er zijn verven die op volkomen blank staal aangebracht moeten worden.
Maar er zijn ook verven, primers, die juist een heel dun laagje roest ("vliegroest") nodig hebben om goed te kunnen hechten.
Dat staat allemaal beschreven in de handleiding.
De zogenaamde "walslaag" die op nieuw gepruceerd staal zit moet bijna altijd verwijderd worden en dan is dit spul een goed hulpmiddel.
Tegenwoordig wordt er ook el ontroest met laser.
Een mooi maar prijzig apparaat dat je aan boord niet gauw zult aantreffen.
Het oud en vertrouwde zand-/gritstralen wordt ook nog veel toegepast, maar stuit steeds meer op ARBO- en milieubezwaren.
+ Goedkoop
+ Ook de kleine hoekjes.
+ Gelijk een ruwe ondergrond voor de primer. - Stofwolk (Arbeider, milieu)
- Veel PBM's nodig (stofkab, masker, bril, pak etc.)
Wat tegenwoordig (bijna standaard) veel gebruikt wordt is hydroblasting.
Hetzelfde als stralen, maar dan met water.
+ Niet of nauwelijks een wolk.
+ Verwijderd materiaal redelijk eenvoudig op te ruimen. (met een straatveegmachine b.v.)
+ Veel minder lawaai dan stralen.
+ Regenpak als bescherming is genoeg, evt oordopjes erbij.
- Prijzige techniek.
- Na de behandeling vliegroest op het oppervlak. (Niet altijd gewenst.)
- Geen ruwe ondergrond gecreëerd.
- Kleine hoekjes bereiken kan een uitdaging zijn.
Als laatste methode een vrij nieuwe methode: Dustless blasting.
Dit is eigenlijk een combi van stralen en hydroblasten.
Vaste deeltejes worden met water onder hoge druk op de verf gespoten.
+ Voordelen van beide systemen.
+ Geen wolk.
+ Afval makkelijk op te ruimen (waterzuiger)
+ Door vaste bestanddelen wordt ook een ruwe ondergrond gecreëerd. - Duur systeem
- Vliegroest
Het aanbrengen van de verf
Na het ontroesten gaan we de verf aanbrengen.
Hoewel stof en andere troep nadelig is voor het resultaat, zal de verf wel houden.
De grootste vijand voor verf is vocht.
Zowel voor de hechting als het resultaat.
Als de ondergrond nog vochtig is bij het aanbrengen zal de verf niet goed hechten.
Wordt het vochtig na het aanbrengen dan zal dat nadelig zijn voor de glans.
Condens wordt gevormd als het materiaal nog warm is en de lucht vochtig: 's nachts dus.
Zeker in de tropen kan dat zo erg zijn dat het water in kleine straaltjes langs de accommodatie loopt.
Het is dus zaak te gaan schilderen als het materiaal goed droog en ook opgewarmd is.
Aan boord zegt men wel: BEGINNEN NA DE KOFFIE EN BIJ DE THEE OPHOUDEN.
Ofwel tussen 10 en 15 uur.
Voor 10 uur droogt het materiaal op en wordt het warmer en na 15 uur heeft de verf de kans om aan te drogen voordat de condens komt.
Temperatuur van het materiaal:
- 10 - 40°C
Temperatuur van de verf mag daar zo'n 3 graden boven of onder zitten.
Liefst dezelfde temperatuur, wat aan boord, waar de verf doorgaans in onverwarmde ruimtes wordt opgeslagen, niet zo'n probleem zal zijn.
Verder is het zaak om met het juiste materiaal te schilderen.
Ook wel "Mohair" roller genoemd.
Ook wel "Muisjes" genoemd.
Roller voor primer en verf. "Yellow thread".
(Ja, zo worden ze aan boord écht genoemd.)
Kwasten voor gewone verf zijn rond.
Kwaliteitskwasten hebben de haren ingebonden met katoenen touw.
Een verniskwast ("blanke lak") is plat.
Zo maakt het mooie banen die ook goed glad te strijken zijn.
Kwasten voor watergedragen verf zijn te herkennen aan een beetje wittige, bijna doorzichtige tip die overgaat in een kleur, meestal blauw.
Omdat de verf op water gebaseerd is hecht het niet goed aan de kunststof haren* en zal het de haren makkelijker loslaten tijdens het aanbrengen.
*Watergedragen verf op kunststof ondergrond zal dus altijd een primer nodig hebben.
Het aanbrengengen van de verf gaat het beste als volgt:
1) Nadat je de kwast voor een kwart ingedoopt hebt en een beetje afgestreken hebt breng je een Z of een S aan.
Aan het eind van de Z of S moet de kwast net wel net niet nog verf loslaten.
Dat moet je dus even uitmikken.
2) Strijk de letter vertikaal helemaal uit.
Bovenaan de letter zit veel verf en aan de kwast weinig, dus verdeel je de verf op deze manier over de hele letter.
Doe dit vervolgens ook horizontaal (Staat niet op het plaatje.
Begin bovenaan de letter (veel verf) eindig onderaan.
3) Strijk de verf diagonaal uit.
Eerst van RB naar LO
4) En vervolgens van LB naar RO
Hierna ga je nog één keer over het gebied heen in de kijkrichting.
Zo zullen eventuele kwaststreken minder of helemaal niet opvallen.
Op deze wijze heb je alle plekjes van het gebied dat de letter beslaat bestreken en heb je geen, of heel weinig, kans op heilige dagen, hanger, druipers of zakkers.
Aanbrengen met een roller.
Aan boord zullen we meesttijds verven met een roller.
Indien het resultaat een beetje knap moet worden kun je net zo verven als met een kwast (de Z methode).
Als het allemaal niet zo nauw komt:
1) Doop de verf in de emmer en rol hem een beetje af om te voorkomen dat je drupt.
Zet vervolgens een horizontale streep tot de roller minder verf begint af te geven.
2) Rol de streep verticaal uit.
Begin daar waar de streep vervaagde, (er zit nu nog veel verf op de roller) en werk naar het begin van de streep (daar zit nog veel verf.)
Je kunt nu ook nog diagonaal gaan werken om heilige dagen te voorkomen, maar dat zal bij een roller niet vaak nodig zijn.
Het verdient wel aanbeveling om de roller nu aan het eide van het handvat tussen duim en wijsvinger te pakken en hem nog eens horizontaal over het gebied te trekken.
Zodanig dat hij maar heel lichtjes op het werk rust.
Dit drukt eventuele luchtbelletjes plat en voorkomt sinaasappelhuideffect.
Overigens onstaat dit effect niet zo zeer door luchtbelletjes als wel door te dikke verf of door te snel drogen.
De ideale omstandigheden om te schilderen is bewolkt weer, maar wel lekker warm.
Een graad of 18 - 20 is perfect.
De verf heeft dan tijd om uit te vloeien en droogt snel aan, maar niet te snel.
In de volle zon zal de verf veel te snel drogen (hechtingsprobleem => blaasjes) en in te koud weer zal het te langzaam drogen (blijft lang zacht en kans op vochtinslag => dof resultaat of zelfs craquelé)
Het arrangement Schilderen, verf en onderhoud. is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Menno Jacobs
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2024-01-15 15:35:12
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
MAERSK
VIKING
VAN OORD
W&B
ARKLOW SHIPPING
AïDA
HAL
Disney
Komstaalborstel
Ook wel "Mohair" roller genoemd.
Ook wel "Muisjes" genoemd.
