Introductie
SE Zakelijke brief
Introductie
Je weet al wat zakelijke brieven zijn, daar heb je al eens mee geoefend. Een persoonlijke brief schrijf je naar je vrienden of familie, maar een zakelijke brief is formeel en daar heb je een ander doel mee. Bijvoorbeeld:
- solliciteren
- motivatie (voor een opleiding)
- een klacht indienen
- een verzoek indienen (voor medewerking of toestemming)
- ingezonden brief (als je wilt reageren op nieuws in de krant)
Hoe ga jij leren om een goede zakelijke brief te schrijven voor je SE?
Je maakt de opdrachten in het menu en doet mee tijdens de les. Daar krijg je veel tips over het schrijven.
3 oefenbrieven
Om echt een goede schrijver te worden, is het belangrijk dat je meer dan één keer een goede brief hebt geschreven. Je levert daarom minimaal 3 goed beoordeelde brieven aan als bewijs in je schrijfporfolio (plastic mapje met duidelijk je naam erop!). Je hebt dus minimaal 3 keer feedback gevraagd en een brief verbeterd.
Hoe weet je of je brieven goed zijn?
- Gebruik de tips en uitleg die je tijdens de les krijgt.
- Maak een schrijfplan.
- Laat je brief beoordelen door een medeleerling (zie het beoordelingsformulier dat je krijgt).
- Verwerk de feedback van je medeleerling serieus.
Schrijfplan
Een schrijfplan maak je vooraf. Bedenk aan wie je schrijft (publiek), waarom (schrijfdoel) en wat je eigenlijk wilt bereiken met je brief (wat staat er nog eens in het slot?). Hoe ziet je aanhef en groet eruit? Wat zet je in de inleiding, het middenstuk en het slot? In de opdrachten vind je een paar voorbeeldbrieven en ook een formulier om een schrijfplan te maken.
Waar let je nog meer op?
Naast de briefconventies (regels voor het schrijven van een brief), houd je je ook aan de spellingsregels en gebruik je hoofdletters, komma’s en punten waar dat hoort. Verdeel de tekst in alinea’s.
Tips en voorbeelden vind je hieronder. Hier staat hetzelfde als in het uitgedeelde boekje Brieven schrijven Die vind je ook nog eens bij Bronnen (onderaan), plus een handige Powerpoint met tips.
Brief 1: klachtenbrief
Klachtenbrief
In een klachtenbrief wil je iemand, een bedrijf of (overheids-)instelling overtuigen van de juistheid van je klacht over iets of iemand. Je wilt dat de ontvanger je serieus neemt en naar een oplossing zoekt. De opbouw is hetzelfde als bij een zakelijke brief.
- In de eerste alinea geef je een precieze omschrijving van de klacht en de waarschijnlijke oorzaak.
- In de tweede alinea beschrijf je indien van toepassing, wat je al eerder hebt geprobeerd om een oplossing te vinden voor je klacht.
- In de slotalinea geef je aan wat je verwacht dat ze gaan doen en hoe lang dat mag duren.
Pas op dat je beleefd blijft en dat je de juiste toon kiest. Je wil dat er een oplossing komt en dan is het niet handig om te komen met verwijten en scheldwoorden, ook al ben je nog zo boos.
(bron: Cambiumned.nl)
Opdracht klachtenbrief
Voor de brieven kijk je in het uitgedeelde boekje over brieven (zie ook bij Bronnen).
In de volgende les krijg je feedback en je herschrijft jouw brief.
Aan het einde van deze twee lessen heb je dus een klachtenbrief geschreven. Zet deze brief in je schrijfportfolio.
Brief 2: sollicitatie en CV
Sollicitatie en CV
Jij vindt dat je écht die nieuwe Nikes nodig hebt en je moeder vindt dat niet. Hoog tijd dus voor een baantje. De Dekamarkt heeft een mooie vacature (zie hieronder!), waar jij op gaat reageren. Gebruik hiervoor de regels voor de zakelijke brief (zie uitgedeeld voorbeeld + feedbackformulier), plus het voorbeeld hieronder. Je neemt dit voorbeeld natuurlijk niet letterlijk over, maar kijkt goed naar wat voor jou van toepassing is. Daarnaast schrijf je een CV, dit is een overzicht van relevante gegevens over jou. Hieronder wordt uitgelegd wat dit is, met een voorbeeld.
CV
Bij een sollicitatiebrief stuur je een CV mee als bijlage. Bij een motivatiebrief (voor een opleiding) kan dit soms ook worden gevraagd. CV staat voor Curriculum Vitae, dat is Latijn voor zoiets als ‘overzicht persoonlijke gegevens’. Je kunt dit als volgt vormgeven (wel even je eigen info invullen, natuurlijk):
|
CV
Naam: Pietje Puck
Adres: Meerweg 10
Postcode en woonplaats: 2020 WK Euroland
Telefoon: 06-12312345
Burgerlijke staat: ongehuwd
Geboortedatum: 1 april 2005
Geboorteplaats: Hoofddorp
Behaalde diploma’s: ik hoop in juni 2022 het diploma vmbo-kader te ontvangen.
Mijn vakkenpakket is: Nederlands, Engels, wiskunde, economie en Duits.
Werkervaring: krantenwijk voor ‘Het Witte Weekblad’
van 1 januari 2019 tot en met 1 augustus 2020
Caissière bij supermarkt Het Trefpunt op camping Zeewolde
van 1 juni 2019 tot en met heden
Referenties: De heer Goedhart van supermarkt Het Trefpunt.
Telefoon: 06-34567810
|
Onder deze opdracht vind je de vacature van de Dekamarkt. Lees deze eerst goed door. Maak dan een schrijfplan, bekijk de voorbeeldbrief en spiek eens op www.cambiumned.nl/theorie/schrijven-en-spreken/schrijven/sollicitatiebrief/
Je kunt daar ook nog eens oefenen.
Opdracht sollicitatie en CV
1 Schrijf in korte zinnen op wat je in de inleiding, kern en slot gaat schrijven.
2 Schrijf nu de brief. Controleer goed of je je aan de briefconventies en de schrijfregels (spelling, alinea’s) hebt gehouden.
3 Maak een CV.
4 Vraag feedback aan een medeleerling en werk aan je verbeterpunten. Gebruik het feedbackformulier dat je hieronder vindt.
5 Is dit je beste versie? Stop je brief dan in je schrijfportfolio! Je mag natuurlijk even overleggen met je docent Nederlands als je extra feedback wilt.
Brief 3: verzoek of ingezonden brief
Je gaat een verzoek of een ingezonden brief schrijven. Lees de scenario's en kies er een.
Scenario 'verzoek'
Bij het vak biologie ben je bezig met het onderwerp ‘slangen’. Je hebt op tv de deskundige Matyas Bittenbinder gezien die bij Naturalis werkt en hierover veel kon uitleggen. Je denkt dat deze persoon het misschien wel leuk vindt om hierover te vertellen op school.
Je besluit een brief te schrijven aan Matyas Bittenbinder, waarin je vraagt of hij een keer op school een Explore sessie wil geven. Bedenk zelf een datum en tijdstip voor het bezoek. Het adres mag je opzoeken of zelf verzinnen.
Keuzeopdracht 1: verzoek
1 Maak eerst een schrijfplan en bekijk de voorbeeldbrieven nog eens (zie boekje!).
Schrijf in korte zinnen op wat je in de inleiding, kern en slot gaat schrijven.
2 Schrijf nu de brief. Controleer goed of je je aan de briefconventies en de schrijfregels (spelling, alinea’s) hebt gehouden.
3 Vraag feedback aan een medeleerling en werk aan je verbeterpunten. Gebruik het feedbackformulier dat je hieronder vindt.
4 Is dit je beste versie? Zet jouw brief dan in je schrijfportfolio! Je mag natuurlijk even overleggen met je docent Nederlands als je extra feedback wilt.
Scenario 'ingezonden brief'
Met een ingezonden brief reageer je in een krant of tijdschrift op een actuele gebeurtenis of een artikel uit de krant of het tijdschrift. Het is een mooie uitlaatklep voor zaken waarover je je kwaad maakt. Met je brief wil je de lezers overtuigen van jouw standpunt.
Een goede ingezonden brief heeft de bekende indeling inleiding – middenstuk – slot.
In de inleiding vermeld je de gebeurtenis of het standpunt in de krant waarover je je hebt opgewonden. Daarna vertel je waarom je zo boos bent of herhaal je de volgens jou onjuiste argumenten. Vervolgens geef je aan wat er volgens jou moet gebeuren of waarom de argumenten zo slecht zijn.
Vermeld in een ingezonden brief altijd het artikel waarop je reageert (titel, datum en schrijver).
Houd de brief kort en wees zakelijk of gebruik ironie als dat uitkomt. Word alleen boos als dat een functie heeft.
(bron: cambiumned.nl)
Keuzeopdracht 2: ingezonden brief
Kies de optie die jij het leukste vindt.
Optie 1:
Zondagavond heb jij het programma Zondag met Lubach bekeken, waarin het fragment over Begrijpend lezen jou bijzonder aansprak. Je bent het zeer eens met zijn conclusie en wilt dit graag kracht bijzetten door een brief te schrijven naar de lezerspagina van De Volkskrant.
Bekijk hier nog eens het fragment van Lubach. Bedenk daarna waar jij het zo mee eens bent. Misschien heb je een argument uit eigen ervaring of vind je dat meer mensen dit zouden weten.
https://www.youtube.com/watch?v=lelWCw3GmSo
Optie 2:
Zoek een fragment uit de krant, een nieuwssite, een tv-programma of bedenk een punt waar jij je druk over maakt en misschien zelfs een oplossing voor hebt bedacht.
1 Maak eerst een schrijfplan en bedenk goed wat je wilt bereiken met je brief.
Schrijf in korte zinnen op wat je in de inleiding, kern en slot gaat schrijven.
2 Schrijf nu de brief. Controleer goed of je je aan de briefconventies en de schrijfregels (spelling, alinea’s) hebt gehouden.
3 Vraag feedback aan een medeleerling en werk aan je verbeterpunten. Gebruik het feedbackformulier dat je hieronder vindt.
4 Is dit je beste versie? Zet jouw brief dan in je schrijfportfolio! Je mag natuurlijk even overleggen met de docent Nederlands als je extra feedback wilt.
Voorbereiden op het SE
Op de SE 'Zakelijke brief schrijven' krijg je een scenario voor je neus. Nadat je dit gelezen hebt, schrijf je een brief.
Je schrijft je brief eerst in het klad en daarna in het net. Je krijgt hier genoeg tijd voor.
Hoe bereid je je voor?
Je bereidt je voor door de opdrachten van je schrijfportfolio serieus te maken en je medeleerlingen en docent om feedback te vragen.
Daarnaast leer je de regels voor het schrijven van een zakelijke brief uit je hoofd. Die heb je op de voorbeelden gezien en in de powerpoint. Jij moet op de toets dus uit je hoofd weten hoe je de afzender, ontvanger, plaats, datum, het onderwerp, de aanhef, de aanleiding, het middenstuk, het slot en de afsluiting op je brief schrijft.
Er wordt ook gelet op spelling, formuleren en het gebruik van leestekens. Je kunt hiermee oefenen op beterspellen.nl en cambiumned.nl
Met onderstaand beoordelingsformulier wordt je brief beoordeeld. Bekijk dit goed en gebruik dit dus ook in je voorbereiding.
Beoordelingsmodel SE zakelijke brief
Bronnen
Liever een boekje op papier? Print dan het boekje uit onderstaand bestand uit. Je hebt het ook gekregen van je docent.
Feedbackformulier brieven 3M.docx
