Les Mediawijsheid

Les Mediawijsheid

Mediawijsheid (3 lesuren)

Fake News

EduBox Fake News

Bespreek in groep of de nieuwsberichten ‘nep’ of ‘echt’ zijn. Gebruik de Edubox kaartjes die de leerkracht je geeft.

Hoe werkt Fake News?

Klik op deze link. Speel het spel en behaal zo veel mogelijk volgers. Schrijf op welke tactiek werkt.

Opdracht groepswerk Factcheckers

Evaluatieformulier

Evaluatie Formulier (over te nemen in Word)

 

Evaluatieformulier - Opdracht: Kritisch Bericht en Factcheck

Groep: (Naam van de groep)

Naam van de Beoordelaar: (Naam van de beoordelende leerling)

Naam van de Gepresenteerde Groep: (Naam van de groep die het kritische bericht heeft gemaakt)

Datum van Beoordeling: (Datum van beoordeling)

Beoordeling van het Kritische Bericht (10 punten):

  1. Inhoud en Creativiteit (2 punten):

    • Is het nepverhaal overtuigend en creatief gepresenteerd?
    • Zijn er effectieve propagandatechnieken gebruikt om het verhaal geloofwaardig te maken?
  2. Toepassing van Propagandatechnieken (2 punten):

    • Kan je specifieke propagandatechnieken identificeren die in het bericht zijn toegepast?
    • Hoe overtuigend waren deze technieken in het creëren van een vals verhaal?
  3. Gebruik van Valse Informatie (2 punten):

    • Worden er fictieve bronnen, statistieken of feiten in jouw nepverhaal verwerkt?
    • Kan je valse informatie identificeren op basis van je mediawijsheid en factcheckvaardigheden?
  4. Kritische Reflectie (2 punten):

    • Heeft de groep kritisch gereflecteerd op de propagandatechnieken en valse informatie die ze hebben gebruikt?
    • Hebben ze benadrukt waarom het belangrijk is om kritisch te denken en informatie te factchecken?
  5. Algemene Indruk (2 punten):

    • Wat is je algemene indruk van het kritische bericht?
    • Hoe goed vond je dat de groep de opdracht heeft uitgevoerd?

Evaluatie van Inzet en Samenwerking (5 punten):

  1. Bijdrage aan de Groep (2 punten):

    • Hoe effectief was de beoordeelde leerling in het bijdragen aan de brainstorm, het schrijfproces en de groepsdiscussies?
  2. Samenwerking en Communicatie (2 punten):

    • Heeft de beoordeelde leerling actief deelgenomen aan de groepsactiviteiten en bijdragen van anderen ondersteund?
    • Was er sprake van open communicatie en respectvolle interactie binnen de groep?
  3. Verantwoordelijkheid en Tijdigheid (1 punt):

    • Heeft de beoordeelde leerling zich verantwoordelijk opgesteld voor het tijdig voltooien en delen van de opdracht binnen de gestelde deadline?

Algemene Opmerkingen:

 

Kort samengevat: Hoe herken je Fake news?

Algoritme

Wat is een algoritme?

Wat is een algoritme?

Eigenschappen algoritme

Aan de hand van de video kunnen we dus de volgende eigenschappen toekennen aan een algoritme:

1. Het is een eindige reeks van instructies
2. Waarvan de volgorde belangrijk is
3. Die je uitvoert om tot een gewenst einddoel te raken of probleem op te lossen

Hieronder bekijken we elke eigenschap wat nauwkeuriger.

1. Het is een eindige reeks van instructies

Een algoritme bestaat dus uit een aantal instructies of stappen die je moet volgen.
Het is ook een eindige reeks instructies. Eindig betekent dat de instructies niet oneinding lang doorlopen.
Er is een bepaald punt waar je alle instructies hebt uitgevoerd.

2. Waarvan de volgorde belangrijk is

De volgorde waarin de stappen worden uitgevoerd is belangrijk!

In de video wordt duidelijk gemaakt dat als je aardappelen eerst frituurt, dan schilt en dan pas in frieten snijd je geen goede frieten zult maken.

3. Die je uitvoert om tot een gewenst einddoel te raken of probleem op te lossen.

De reden dat je een algoritme uitvoert is om van een beginsituatie naar een eindsituatie te raken.

Je hebt bijvoorbeeld vuile kleren, en je wilt ze proper maken.

Beginsituatie: vuile kleren
Gewenste eindsituatie (doel): propere kleren

Je zou dan het algoritme (de stappen) van de 2e video kunnen volgen om de was te doen.
Deze stappen leggen uit hoe je van de beginsituatie naar de eindsituatie raakt.

Belangrijk
Vaak worden ook de woorden "Probleem" en "Oplossing" gebruikt in plaats van beginsituatie en eindsituatie.
In het voorbeeld hierboven zou dit dan zo zijn:
Probleem: vuile kleren
Oplossing: propere kleren

(bron: jeroenpelgrims)

Oefening

Culinair algoritme

Algoritme en sociale media

Een algoritme is een stapsgewijze procedure of set instructies die wordt gebruikt om een bepaalde taak uit te voeren.

In de context van sociale media en het internet verwijst een algoritme meestal naar een complexe reeks computerberekeningen die bepalen welke inhoud aan individuele gebruikers wordt gepresenteerd. Deze algoritmes zijn ontworpen om de gebruikerservaring te personaliseren en te optimaliseren op basis van verschillende factoren, zoals eerdere interacties, interesses, locatie en gedrag van de gebruiker.

Deze algoritmes vormen het kloppende hart van veel online platforms, waaronder sociale media, zoekmachines en aanbevelingssystemen. Ze analyseren voortdurend de gegevens die je genereert terwijl je door inhoud bladert, zoals het klikken op links, het leuk vinden van berichten, het delen van content en het bekijken van video's. Door deze gegevens te verzamelen en te interpreteren, proberen algoritmes te begrijpen wat je interesses zijn en waar je graag meer van wilt zien.

Het doel van deze personalisatie is om je een meer aangepaste ervaring te bieden, zodat je sneller toegang krijgt tot content die waarschijnlijk relevant en boeiend voor je is. Dit kan variëren van nieuwsartikelen en video's tot advertenties en suggesties voor vrienden om te volgen. Het resultaat is een op maat gemaakte stroom van inhoud die is afgestemd op jouw voorkeuren en gedrag.

Hoewel deze personalisatie voordelen biedt, zoals het gemakkelijk vinden van relevante informatie, heeft het ook een schaduwzijde. Omdat algoritmes prioriteit geven aan content die overeenkomt met je bestaande opvattingen en interesses, lopen gebruikers het risico vast te komen zitten in een 'filterbubbel' waarin ze minder worden blootgesteld aan verschillende perspectieven en meningen. Dit kan leiden tot bevestigingsbias en het versterken van bestaande overtuigingen, terwijl tegengestelde standpunten worden onderdrukt.

 

 

 

Filterbubbel

De filterbubbel

Naast het verspreiden van nepnieuws spelen algoritmes ook een rol bij het vormgeven van je sociale media-ervaring. Deze algoritmes selecteren content die specifiek op jou is afgestemd. Bijvoorbeeld, op platforms zoals Facebook zie je voornamelijk berichten van mensen die vergelijkbare interesses hebben. Hierdoor krijg je ook gepersonaliseerde advertenties te zien op platforms zoals Facebook, Instagram en andere sociale media. Dit proces kan invloed hebben op je wereldbeeld omdat je alleen ziet wat voor jou is geselecteerd, terwijl andere perspectieven vaak buiten je gezichtsveld blijven.

Filterbubbel: De filterbubbel verwijst naar het fenomeen waarbij mensen in toenemende mate worden blootgesteld aan informatie die overeenkomt met hun bestaande overtuigingen en interesses, terwijl tegengestelde meningen en perspectieven worden beperkt. Dit gebeurt vaak als gevolg van algoritmes die de inhoud selecteren die wordt weergegeven op sociale media en andere online platforms. Door gebruikers voornamelijk content te laten zien die al in lijn is met hun bestaande opvattingen, kan de filterbubbel bijdragen aan het versterken en verankeren van die opvattingen, waardoor het moeilijker wordt om blootgesteld te worden aan diversiteit van denken.

Verbinding tussen Algoritme en Filterbubbel: De verbinding tussen algoritmes en de filterbubbel ligt in het feit dat algoritmes actief bijdragen aan het creëren van de filterbubbel. Sociale mediaplatforms en zoekmachines zoals Facebook, Google en YouTube gebruiken algoritmes om te bepalen welke inhoud aan elke gebruiker wordt getoond. Deze algoritmes analyseren het gedrag en de voorkeuren van de gebruiker om te bepalen welke berichten, advertenties en suggesties het meest waarschijnlijk de aandacht van de gebruiker zullen trekken.

Als gevolg hiervan krijgt een gebruiker voornamelijk content te zien die aansluit bij hun bestaande interesses en meningen, en worden alternatieve perspectieven en informatie vaak genegeerd of geminimaliseerd. Dit draagt bij aan het creëren van de filterbubbel, waarin mensen steeds meer worden bevestigd in hun eigen denkwijzen en minder worden blootgesteld aan diversiteit van denken.

In essentie beïnvloeden algoritmes dus de inhoud die je te zien krijgt op basis van je gedrag en interesses, en dit kan een impact hebben op de verscheidenheid aan informatie en perspectieven die je tegenkomt, wat op zijn beurt bijdraagt aan de vorming van de filterbubbel.

Als je niet wilt dat je wereldbeeld beperkt wordt, is het belangrijk om te streven naar "pluraliteit". Pluraliteit betekent dat je blootgesteld wordt aan verschillende standpunten en perspectieven. Het tegenovergestelde van pluraliteit is 'binair' denken, waarbij situaties in 'wij/zij' termen worden verdeeld.

Pluraliteit is essentieel om een meer alomvattende kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen. Het ontbreken ervan kan leiden tot "polariteit", waarbij denken wordt beperkt tot een binaire visie: 'wij zijn goed en zij zijn slecht'. Dit soort polarisatie kan gevaarlijk zijn omdat het complexe problemen reduceert tot simplistische tegenstellingen, wat kan leiden tot verdeeldheid en gebrek aan begrip tussen verschillende groepen mensen.

 

 

 

 

Oefening

Evaluatieformulier

Evaluatieformulier - Opdracht: Sociale Media en Filterbubbel

Groep: (Naam van de groep)

Naam van de Beoordelaar: (Naam van de beoordelende leerling)

Naam van de Gepresenteerde Groep: (Naam van de groep die de bevindingen heeft gepresenteerd)

Datum van Beoordeling: (Datum van beoordeling)

Beoordeling van de Presentatie en Inzichten (15 punten):

  1. Identificatie van Afzenders en Inhoud (3 punten):

    • Worden afzenders en media die nieuwsberichten en/of reclame op de tijdlijn hebben geplaatst correct geïdentificeerd?
    • ZIjn de gevonden berichten en reclameboodschappen duidelijk beschreven?
  2. Vergelijking en Patronen (3 punten):

    • Zijn er opvallende verschillen en gelijkenissen geïdentificeerd in de inhoud van de berichten en reclameboodschappen?
    • Is er een diepgaand begrip van de gepersonaliseerde inhoud en de mogelijke effecten?
  3. Creatieve Uiting van Inzichten (3 punten):

    • Is de gekozen methode voor het uiten van ideeën (bijv. visueel overzicht, mindmap, toneelstukje...) passend en origineel?
    • Worden de inzichten duidelijk gecommuniceerd via de creatieve aanpak?
  4. Reflectie en Conceptbenaming (3 punten):

    • Komt de individuele reflectie overeen met het concept van de filterbubbel?
    • Is de reflectie diepgaand en persoonlijk, met relevante overwegingen?
  5. Oplossingsgericht Denken (3 punten):

    • Worden er praktische en doordachte manieren voorgesteld om de 'filterbubbel' te doorbreken?
    • Zijn de voorgestelde tips concreet en relevant voor het vermijden van de filterbubbel?

Evaluatie van Inzet en Samenwerking (5 punten):

  1. Bijdrage aan de Groep (2 punten):

    • Hoe effectief was de beoordeelde leerling in het bijdragen aan de groepsdiscussies, het delen van bevindingen en het creëren van de creatieve uiting?
  2. Samenwerking en Communicatie (2 punten):

    • Heeft de beoordeelde leerling positief bijgedragen aan de groepsdynamiek en constructieve interactie bevorderd?
    • Was er effectieve communicatie en respectvolle samenwerking binnen de groep?
  3. Verantwoordelijkheid en Tijdigheid (1 punt):

    • Heeft de beoordeelde leerling zich verantwoordelijk gedragen voor het voltooien van individuele taken en het respecteren van de deadline?

Algemene Opmerkingen:

 


 

 

 

Data beheer

Ga naar instellingen 'ondertiteling' 'automatisch gegenereerd Engels' en verander naar Nederlands.

Gevaren

Wat heb je geleerd?

  • De leerlingen kunnen uitleggen hoe algoritmes hun sociale media gebruik beïnvloeden en kunnen uitleggen wat een filterbubbel is.

  • De leerlingen begrijpen hoe hun wereldbeeld wordt beïnvloed door de algoritmes en wat het gevaar daarvan is.

  • De leerlingen begrijpen hoe nepnieuws en propaganda kunnen worden gemaakt en verspreid.

  • De leerlingen kunnen propagandatechnieken en valse informatie herkennen.
  • De leerlingen zijn zich bewust van het belang van factchecking en mediawijsheid.
  • De leerlingen kunnen enkele tips geven om een filterbubbel te vermijden

  • De leerling begrijpt  het begrip technologie en hoe die geëvolueerd is en evolueert.

  • De leerling kan het verschil zien tussen fake-news en echt betrouwbaar nieuws

  • De leerling kan fake-nieuws herkennen en bronnen controleren.

  • De leerling kan de technieken die gebruikt worden om online berichten te pushen gebruiken.

  • De leerlingen kunnen de invloed van sociale media op hun leefwereld uitleggen.  

  • De leerlingen kunnen omschrijven wat een algoritme is.

  • De leerlingen begrijpen het gevaar van sociale media.

  • De leerlingen gaan bewust en kritisch sociale media gebruiken.

  • De leerlingen gaan voorzichtig om met het gebruiken en achterlaten van persoonlijke gegevens.

 

In elk van de hieronder genoemde aspecten bestaat het lesdoel eruit om het nodige inzicht te bevorderen, bepaalde houdingen te ontwikkelen en de nodige vaardigheden bij te brengen in verband met:

  • het sociale karakter van de mens. Een volwaardig menselijk bestaan is slechts mogelijk als men tot een "goede" participatie aan de maatschappij komt. Dit geldt evenzeer voor de realisatie van de eigen bestemming in de meest diepe en religieuze zin.

  • de typische problemen die zich overal en altijd stellen waar de mens het leven in gemeenschap tracht te realiseren. Het betreft hier problemen van macht en vrijheid, van het vastleggen van spelregels, van gelijkheid en ongelijkheid, van rechtvaardigheid, van samenwerking en conflict, van waarden en belangen, van orde en contestatie.

  • de instellingen en structuren die de samenleving (of delen ervan) in feite regelen: het gezin, het economisch systeem, het politiek systeem, de bestuurlijke niveaus, het onderwijssysteem, de gezondheidszorg, enz.

I

Toets

Start

  • Het arrangement Les Mediawijsheid is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Ise Schutte Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2023-08-22 06:19:49
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Lesmateriaal mediawijsheid
    Leerinhoud en doelen
    Werk, welzijn en welvaart; Maatschappijleer; Communicatie en samenleving; Cultuur, levensbeschouwing en identiteit; Macht, gezag en bestuur;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur en 0 minuten

    Bronnen

    Bron Type
    EduBox Fake News
    https://www.youtube.com/watch?v=IarnvLfkPXM
    Video
    Klik op deze link. Speel het spel en behaal zo veel mogelijk volgers. Schrijf op welke tactiek werkt.
    https://www.getbadnews.com/books/english/
    Link
    Wat is een algoritme?
    https://www.youtube.com/watch?v=tnFpYaZRyTQ&t=4s
    Video
    Culinair algoritme
    https://www.youtube.com/watch?v=rb0o0F_7RzM&t=4s
    Video
    De filterbubbel
    https://youtu.be/Y6dCLL41iUA
    Video
    Ga naar instellingen 'ondertiteling' 'automatisch gegenereerd Engels' en verander naar Nederlands.
    https://www.youtube.com/watch?v=xCwZuu25-P0&t=9s
    Video
    https://vimeo.com/561330584/ba446fdb7b
    https://vimeo.com/561330584/ba446fdb7b
    Video
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    toets/oefening

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.