Welkom!
Hallo iedereen!
Welkom bij Wikiwijs! Jullie gaan vandaag een les volgen over iets heel belangrijks: ''Keti Koti''.
''Keti Koti'' betekent in het Surinaams "Ketenen Gebroken". Zo heet de dag waarop in Nederland elk jaar op 1 juli de slavernij herdacht wordt en de vrijheid gevierd. Ongeveer 150 jaar geleden kwam er een einde aan de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen, die toen koloniën van Nederland waren. Het was een belangrijk moment omdat het betekende dat mensen niet langer als slaven behandeld mochten worden.
In deze les gaan we meer leren over wat ''Keti Koti'' precies betekent en waarom het zo belangrijk is. We gaan ontdekken hoe het leven van mensen is veranderd na de afschaffing van de slavernij. Ook gaan we kijken naar de tradities en symbolen die met ''Keti Koti'' te maken hebben.
Daarnaast gaan we praten over de erfenis van de slavernij en waarom het nog steeds belangrijk is om gelijkheid en rechtvaardigheid na te streven. We willen begrijpen waarom ''Keti Koti'' vandaag de dag nog steeds van betekenis is en hoe het ons kan helpen om meer te leren over de impact van slavernij op de samenleving.
Tijdens de les gaan we leuke activiteiten doen en met elkaar praten om meer te leren over ''Keti Koti''. Het is belangrijk dat we samen ontdekken en met elkaar praten over gelijkheid en inclusie.
Ik hoop dat jullie enthousiast zijn om meer te leren over ''Keti Koti''. Laten we er een leuke en leerzame les van maken en samen ontdekken hoe we kunnen bijdragen aan een eerlijke en gelijke wereld.
Veel plezier en laten we samen leren!
Lesdoelen
Aan het einde van de les:
- Kun je uitleggen wat Keti Koti betekent en waarom het een belangrijke herdenking is;
- Kun je de naam en achtergrond van 1 verzetsheld noemen en begrijpen waarom ze als belangrijke figuren worden beschouwd;
- Kun je nieuwe woorden en begrippen die verband houden met Keti Koti correct gebruiken in zinnen.
Wat weet je over ''Keti Koti''?
Weet je iets over ''Keti Koti''? Misschien heb je er wel eens van gehoord, maar misschien ook niet. Jullie gaan drie woorden opschrijven die in je opkomen als je denkt aan ''Keti Koti''. Je hoeft geen juist of fout antwoord te geven, het gaat gewoon om jouw eigen ideeën.
Volg deze stappen:
1. Klik op het plusje rechtsonder;
2. Schrijf drie woorden op die je te binnen schieten bij ''Keti Koti'' in het vakje 'onderwerp';
3. Klik linksboven op 'publiceren'.
Keti Koti: Gebroken Ketenen
Op 1 juli herdenken en vieren veel mensen de afschaffing van de slavernij in Suriname en op de Nederlandse Antillen. Keti Koti betekent "Gebroken Ketenen" en verwijst naar de boeien die tot slaaf gemaakte mensen moesten dragen. Het is een belangrijke dag waarop we stilstaan bij de geschiedenis van slavernij en vrijheid.
In Nederland is er een Nationaal monument Slavernijverleden in het Oosterpark in Amsterdam. Elk jaar komen daar mensen samen om te herdenken en bloemen neer te leggen. Ook is er de Bigi Sprikri-optocht, waarbij mensen in kleurrijke traditionele kleding hun voorouders herdenken. Daarnaast wordt het Keti Koti-festival gevierd met veel muziek en lekker eten.
Op deze dag laten we zien dat we de geschiedenis willen begrijpen en respecteren. We herinneren ons de moeilijke tijden van slavernij en vieren de vrijheid die nu is bereikt. Het is een tijd om samen te komen, te leren en te genieten van de diverse culturen die ons land rijk is.
Bekijk het filmpje.
Bigi Spikri
Tijdens de slavernij waren tot slaaf gemaakte mensen niet vrij en moesten ze heel hard werken, zonder dat ze daar geld voor kregen. Ze mochten ook niet trouwen, reizen, niet hun eigen taal spreken en er golden kledingverboden. Zo mochten ze geen schoenen. kousen of hoeden dragen.
Na de afschaffing van de slavernij konden voormalige tot slaaf gemaakten zich mooi gaan kleden. Ze bekeken zichzelf in de etalageruiten van de winkels in Paramaribo. Daar komt de naam ''Bigi Spikri'' vandaan. Dit betekent ''grote spiegel''. Zo heet ook de optocht die wordt gelopen tijdens Keti Koti.
Kennisclip over slavernij
Klik op de link en bekijk het filmpje.
Zandanimatie over slavernij
Bekijk het filmpje over de slavernij
Begrippen
Jullie heb nu een aantal nieuwe woorden geleerd. Met behulp van de onderstaande flashcard kun je de begrippen doornemen en oefenen.
Rechtsonder kun je een ander leermethode selecteren.Hiermee kun je de woordjes op een ander manier leren.
Kies een verzetsheld
In de tijd dat Nederland betrokken was bij de slavenhandel en slavernij, hebben mensen die tot slaaf gemaakt waren uit Afrika zich op verschillende manieren verzet tegen hun onderdrukking.
Voor elke verzetsheld is er een kopje gemaakt. Jij mag kiezen welke verzetsheld je wilt leren kennen. Je kunt ook allebei hun verhalen ontdekken. Het gaat over Tula en Ma Pansa, twee helden die tegen de slavernij streden. Hier is meer informatie over hen:
- Tula: Tula was een held op Curaçao. Hij kwam zelf in opstand tegen de slavernij en organiseerde samen met andere slaven een gevecht in 1795. Tula was heel dapper en vastberaden om vrijheid te krijgen en beter behandeld te worden. Mensen over de hele wereld worden nog steeds geïnspireerd door zijn verhaal.
- Ma Pansa: Ma Pansa was een heldin in Suriname. Ze was een slavin, maar ze verzette zich actief tegen de slavernij. Ze was een sterke leider en moedigde andere slaven aan om op te komen voor hun rechten en vrijheid. Haar inzet en doorzettingsvermogen hebben een blijvende impact gehad op de strijd voor gelijke rechten.
Jij mag kiezen welk verhaal je wilt leren kennen. Je kunt Tula kiezen, of Ma Pansa, of zelfs allebei. Het belangrijkste is om te begrijpen en waarderen wat ze hebben gedaan, want ze laten zien hoe dapper mensen waren in hun gevecht tegen onderdrukking. Wat je ook kiest, hun verhalen zullen je inspireren om op te komen voor eerlijkheid en gelijkheid.
Tula (Curaçao)
Tula was een slaaf op plantage Kenepa op Curaçao. Hij kwam in opstand omdat hij en de andere slaven slecht werden behandeld. Ze kregen te weinig eten en moesten te lang werken onder de hete zon. Op 17 augustus 1795 leidde Tula een opstand met ongeveer vijftig andere slaven. Ze wilden hun vrijheid terug. De opstand breidde zich snel uit en er waren uiteindelijk zo'n 2000 opstandelingen.
Tula en zijn mannen namen wapens en voedsel van de plantages en trokken richting Willemstad, de hoofdstad van Curaçao. Ze waren vastbesloten om te vechten voor hun vrijheid, net zoals de verzetsstrijders op Haïti dat hadden gedaan.
Het Nederlandse bestuur probeerde de opstand neer te slaan, maar slaagde daar niet meteen in. Ze probeerden te onderhandelen, maar Tula weigerde toe te geven. Uiteindelijk werd Tula verraden en gevangengenomen. Hij werd gemarteld en uiteindelijk onthoofd. Zijn hoofd werd op een stok gezet als waarschuwing voor andere slaven.
Sommige opstandelingen werden opgehangen en anderen werden gestraft door een deel van hun oor af te snijden. Na de opstand kregen de plantagehouders de opdracht om de slaven beter te behandelen, maar de slavernij op Curaçao duurde nog 68 jaar voort. Toch toonde de opstand van Tula aan dat het systeem van slavernij niet kon blijven bestaan.
Opstand: Een opstand betekent dat mensen in opstand komen tegen iets wat ze oneerlijk vinden of waar ze niet tevreden over zijn. Ze verzetten zich tegen de situatie en proberen verandering te brengen.
Na het lezen van de tekst en het bekijken van het filmpje, beschrijf je je gevoel op in drie woorden.
Ma Pansa (Suriname)
In de tijd van de slavernij moesten veel Afrikanen op plantages werken onder hele slechte omstandigheden. Ze werden als eigendom behandeld en hadden geen vrijheid. Sommige Afrikanen wisten te ontsnappen en vluchtten naar de jungle van Suriname. Daar begonnen ze hun eigen gemeenschappen, die marrons werden genoemd.
Ma Pansa was een van deze marrons. Ze vluchtte samen met haar geliefde Adjako en sloot zich aan bij de Saramakaners, een groep marrons. Het leven in de jungle was erg zwaar en gevaarlijk. Het koloniale leger probeerde hen constant te vinden en te vangen. Maar de marrons waren slim en kenden het gebied goed, waardoor ze vaak konden ontsnappen.
Om te overleven vielen de marrons soms plantages aan om voedsel en wapens te stelen. Ze bevrijdden ook andere tot slaaf gemaakte mensen. Vrouwen speelden een belangrijke rol in de marrongemeenschappen en hadden veel invloed. Ma Pansa organiseerde bijvoorbeeld de voedselvoorziening en gaf advies aan de leiders van de marrons.
Uiteindelijk wilde zowel het Nederlandse bestuur als de marrons vrede. Ma Pansa adviseerde de marronleiders bij de onderhandelingen en uiteindelijk werd er in 1762 een vredesverdrag getekend.
De marrons hebben met moed en doorzettingsvermogen hun vrijheid veroverd. Ze vormden hechte gemeenschappen waarin de verhalen van hun strijd van generatie op generatie worden doorgegeven. Ma Pansa is een voorbeeld van de krachtige Afrikaanse vrouwen die zich verzetten tegen de slavernij.
Na het lezen van de tekst en het bekijken van het filmpje, beschrijf je je gevoel op in drie woorden.
Begrippen
Er zijn weer een aantal begrippen bijgekomen. Jullie kunnen met de onderstaande flashcards alle begrippen oefenen.
Extra oefenen
Klik op de link en zoek de woorden in de woordenzoeker.
Rechts staat de definitie en omschrijving. Zoek het begrip wat erbij hoort in de woordenzoeker.
Opdracht: Keti Koti Woordzoeker
Instructies:
1. Ga naar de volgende link: https://www.bookwidgets.com/play/MqIsCqgg-iQAFPPKkigAAA/QELD6QY?teacher_id=5288803095281664
2. Op de pagina zie je een woordzoeker gevuld met letters. Aan de rechterkant van de woordzoeker staan definities en omschrijvingen van woorden die te maken hebben met Keti Koti.
3. Lees de definitie of omschrijving van een woord en zoek vervolgens in de woordzoeker naar het begrip dat ermee overeenkomt.
4. Markeer de letters van het woord door erop te klikken en sleep de muis over de letters tot het hele woord is gemarkeerd.
5. Herhaal dit voor alle woorden op de lijst.
6. Als je alle woorden hebt gevonden, klik dan op verzenden.
Let op: Zorg ervoor dat je de woorden horizontaal, verticaal en diagonaal kunt vinden in alle richtingen.
Oefening
Er zijn drie opdrachten: makkelijk, gemiddeld en moeilijk. Kies de opdracht die het beste bij jouw niveau past en maak deze opdracht. Succes!
Makkelijk
Schrijf vijf woorden op die volgens jou Keti Koti het beste beschrijven
Gemiddeld
Keti Koti moet een officiële vrije dag worden!
Schrijf een kort bericht van ongeveer 75 woorden wat je van deze stelling vindt. Geef hierbij argumenten waarom je dit wel of niet vindt.
Moeilijk
Schrijf een korte samenvatting van 75 tot 100 woorden over het filmpje van je gekozen verzetsheld. Benoem hierbij wat er wordt verteld en wat je van het filmpje vindt.
Mini toets
Ben je klaar voor de toets? Laten we de kennis van vandaag testen aan de hand van een mini toets. Vul de vragen in en klik hierna op verzenden.
Succes!
Exit ticket
Woordenboekje
Keti Koti - Betekent ‘gebroken ketenen’. Op deze dag herdenken we de slavernij, en vieren we de afschaffing hiervan.
koloniale leger - Het leger van de Nederlanders die de baas waren in de voormalige kolonie Suriname.
Marrons - Afstammelingen van tot slaaf gemaakten die gevlucht zijn en in het binnenland van Suriname gingen leven.
slavernij - De situatie dat een mens eigendom is van een ander.
Opstand - Een opstand betekent dat mensen in opstand komen tegen iets wat ze oneerlijk vinden of waar ze niet tevreden over zijn. Ze verzetten zich tegen de situatie en proberen verandering te brengen.
tot slaafgemaakte - Iemand die eigendom is van iemand anders en niets over zichzelf te zeggen heeft.
verzetsheld - Iemand die in opstand komt tegen onrechtvaardigheid.
bigi spikri - Betekent ‘grote spiegel’, en is de naam van de feestelijke optocht die tijdens Keti Koti wordt gehouden.
Kolonist - Een persoon die zich vestigt in een ander land.
