Veilig leerklimaat op stage

Veilig leerklimaat op stage

Programma terugkomdagen op school

Sinds een aantal weken lopen jullie stage binnen de zorgsector. Sommigen van jullie lopen stage bij de thuiszorg, een verpleeghuis of binnen de gehandicaptenzorg.
Zeker door de coronacrisis is maar weer eens extra duidelijk geworden hoe belangrijk de zorg is.
Jullie zijn jezelf aan het ontwikkelen tot een goede zorgverlener in het mooiste vak dat er bestaat!

Hopelijk heb je een fijne stageplaats gevonden waar er ruimte is voor jouw eigen ontwikkeling en waar jij misschien, na het behalen van je diploma, zelfs wel graag zou willen blijven werken.
Echter worden helaas niet alle stages ervaren als een fijne leerplek. Tijdens de terugkomdagen op school ben ik benieuwd naar jullie ervaringen tot nu toe en of er dingen zijn waar je tegenaan loopt. We besteden hier met elkaar aandacht aan in de hoop dat we elkaar verder kunnen helpen en iedereen een fijne stage-ervaring mag krijgen.

Deze lessenreeks bestaat uit vier lessen en is ontwikkeld voor de terugkomdagen voor jou, als student, op de Verzorgende I.G. opleiding.
Mocht jij het gevoel hebben je in een onveilig leerklimaat, op stage, te bevinden dan kun jij deze lessenreeks goed gebruiken om jouw situatie te verbeteren.
Mocht jij je in een veilig leerklimaat bevinden, dan kun jij deze lessenreeks goed gebruiken als basis voor toekomstige banen.

Veel succes!

Inleiding

'Bij elkaar komen is een begin, bij elkaar blijven is vooruitgang, met elkaar samenwerken is succes' - Henry Ford

School is een belangrijke factor bij de ontwikkeling van een student, echter is stage misschien wel net zo belangrijk.
Volgens de Radboud Universiteit is stage een geschikte manier om het werkveld te verkennen, de geleerde theorie in de praktijk te brengen en inzicht te krijgen in je eigen kwaliteiten en tekortkomingen. Na afloop van een stage weet de student meer over zijn of haar eigen capaciteiten, wensen en ambities (Waarom een stage?, z.d.).

Bekijk onderstaande link voor de volledige informatie, met betrekking tot stage, van de Radboud Universiteit:

Waarom een stage? - Radboud Universiteit

Stage is dus een mooie en zinvolle aanvulling op de opleiding van een student.
Echter wordt er in het tijdschrift Nursing gesproken over 1000 meldingen van stagemisbruik binnen de zorgsector.

Doel van de terugkomdagen

Het doel van de terugkomdagen is het houden van goed contact met jouw SLB'er en medestudenten. Op deze manier kun je jouw ervaringen delen en hulp vragen wanneer dit nodig is.

Het programma tijdens de terugkomdagen heeft verschillende doelen, zoals:
- Ervaringen delen tussen de studenten; zodat zij het gevoel hebben er niet alleen voor te staan.
- Studenten leren hun eigen hulplijnen in kaart te brengen.
- Studenten leren hoe te handelen in een onveilig leerklimaat; door de studenten weerbaarder te maken.
- Aan het einde van de lessenreeks krijgen de studenten de gelegenheid om te reflecteren op wat goed gaat en wat nog verder ontwikkeld mag worden.

Tijdens de lessen stippen wij deze doelen aan en hopen wij dat dit jou goede handvaten geeft voor de toekomst.

Verwerking

In de volgende tabbladen vind je de vijf lessen die bij de terugkomdagen horen.

De lessen zijn onderverdeeld in een aantal kopjes; dit maakt de les overzichtelijk en zo weet je precies wat er van jou verwacht wordt tijdens de verschillende onderdelen van de les!

De les is onderverdeeld in:
- Leerdoelen: hier worden de leerdoelen van de desbetreffende les toegelicht.
- Opdracht: hier wordt duidelijk, stap voor stap, beschreven wat er van je verwacht wordt tijdens de les.
- Evaluatie: hier wordt beschreven hoe jouw ontwikkeling, aan het einde van de les, geëvalueerd kan worden.

Terugkomdag 1

Leerdoelen

De doelen van de eerste terugkomdag zijn als volgt:
- Aan het einde van de les hebben de studenten hun ervaringen van stage gedeeld en hier tips en tops voor ontvangen van elkaar.
- Aan het einde van de les hebben alle studenten de gegevens van hun werkbegeleider gedeeld met de SLB'er zodat er een afspraak gemaakt kan worden voor de tussenevaluatie.
- Aan het einde van de les hebben alle studenen een leerdoel waar zij mee aan de slag kunnen in de praktijksituatie.

Opdracht

Jullie krijgen 5 minuten de tijd om dingen aan te geven, te vertellen en te reageren zonder dat de docent of medestudenten reageren. Denk bijvoorbeeld aan mooie of positieve ervaringen die je hebt opgedaan op stage.

De volgende vragen kunnen jou helpen bij het in kaart brengen van jouw ervaringen op stage:
- Waar loop je stage? Wat voor soort instelling is dit?
- Hoeveel dagen per week loop je stage?
- Hoe ver ben je met jouw schoolopdrachten op stage?
- Heb je het gevoel veel aan je stagebegeleider te hebben voor jouw eigen voortgang?
- Heb je zin om naar stage te gaan of zie je hier tegenop? En hoe komt dit?

Ga in kleine groepjes jullie ervaringen bespreken en verzamel de positieve ervaringen op een postervel.

Vervolgens gaan jullie aan de slag met het in kaart brengen van de eigen hulplijnen.
Deze hulplijnen kun je in kaart brengen in een mindmap en nummer vervolgens de hulplijnen in de juiste volgorde.
Op deze manier krijg je een web met handige contactgegevens voor jou.
Noem per persoon/hulplijn de volgende elementen:
- Naam.
- De functie van die persoon.
- Telefoonnummer.
- E-mailadres.

Je mag met elkaar overleggen maar het is de bedoeling dat uiteindelijk iedere student zijn eigen, persoonlijke mindmap heeft met contactgegevens van zijn of haar hulplijnen.

Evaluatie

Kijk terug op de dag en bespreek klassikaal de volgende vragen:
- Hoe hebben de studenten de dag ervaren?
- Wat nemen de studenten mee naar stage?
- Welke afspraken hebben zij gemaakt?
- Waar gaat de student verder aan werken?

Terugkomdag 2

Leerdoelen

Tijdens deze tweede terugkomdag ga je jouw ervaringen uitwisselen met je medestudenten en leren hoe je een (on)veilig leerklimaat kunt herkennen.

Het doel hiervan is dat jullie van elkaar inzicht krijgen hoe het er aan toe gaat op de stage van je medestudent; is dit vergelijkbaar met jouw stage of zijn er erg grote verschillen?
Wanneer de ervaringen in kaart zijn gebracht, kunnen jullie hierover het gesprek met elkaar aangaan en bespreken hoe jullie met deze situaties omgaan.
Tijdens deze les is ook het doel dat je leert hoe je een veilig en onveilig leerklimaat leert herkennen.
Dit is belangrijk zodat je jezelf in bescherming kunt nemen door tijdig negatieve signalen op te vangen, je zelfverzekerder bent en je tijdig kan ingrijpen indien nodig.

Opdracht

Nu gaan jullie aan de slag met de opdracht: jullie gaan overeenkomsten en verschillen zoeken en gaan hierover in gesprek.
Benoem tijdens deze gesprekken hoe jij je voelt op stage maar ook hoe jij je voelt tijdens het gesprek met jouw medestudent: vind je het bijvoorbeeld spannend om jouw ervaringen te delen en hierdoor ook uit te spreken?
Vertel ook hoe jij met bepaalde situaties omgaat en welk effect dit voor jou, tot nu toe, heeft gehad.

Voordat je gaat leren hoe je een veilig en onveilig leerklimaat kunt herkennen, ga je eerst bekijken hoeveel je al over dit onderwerp weet.

Maak als eerste onderstaande quiz om te kijken hoeveel jij al over dit onderwerp weet!

https://maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/6981689

Nu jij je eigen kennis in kaart hebt gebracht, ga je kijken naar een onveilig leerklimaat, een veilig leerklimaat en wat jij zou moeten kunnen verwachten als stagiaire.

Bekijk onderstaande artikelen en bespreek deze in jouw groepje; wat valt je op?

Een positief leerklimaat - Metis

Wat zijn mijn rechten als stagiair? - Intermediair

Wissel jouw genoteerde bevindingen uit met je medestudent; viel jullie hetzelfde op?

Vervolgens lees je onderstaande artikelen om een goed beeld te krijgen van een onveilig leerklimaat en wat dit met een persoon kan doen.
Je mag dit per artikel ook gelijk bespreken met je medestudent; wat vinden jullie van het artikel? Wat doet dit met jullie?

Stagiaires in de zorg voelen zich onder druk gezet - Nursing

Honderden studenten willen stoppen na slechte stage-ervaring - Nursing

Evaluatie

Kijk terug op de dag en bespreek klassikaal hoe de dag ervaren is. Is er een beeld gevormd over het leerklimaat? Neem de kennis van vandaag mee naar de praktijk en probeer voor jezelf de veiligheid op te zoeken op stage.

Praktische zaken om te bespreken:
- Zijn alle stage-uren geregistreerd en geaccordeerd?
- Ben je op het juiste punt met de consortiumopdrachten?
- Hoe is je planning?
- Heb je hulp of begeleiding nodig?
- Heb je afspraken met je werkbegeleider gepland staan?
- Wanneer is de tussenevaluatie?

Terugkomdag 3

Leerdoelen

De leerdoelen van de les van vandaag zijn:
- Ervaringen delen met medestudenten aan de start van de les.
- Onderzoeken wat de studenten nodig hebben om weerbaar te zijn op stage.
- Aan het einde van de les heeft de student handvaten meegekregen om voor zichzelf op te kunnen komen in een onveilig leerklimaat op stage of in een ander scenario.

Het doel van deze les is dat je gaat leren hoe je weerbaar kunt worden, zelfverzekerd kunt zijn en hoe je je eigen grenzen kunt bewaken.
Wanneer je dit geleerd hebt, zul je je beter kunnen verweren in moeilijke situaties en zullen collega's minder snel over je heen lopen; je wordt zelfverzekerd!

Opdracht

​Deze les wordt verzorgd door een gastspreker.

Vandaag krijg je les van een expert op het gebied van stevig in je schoenen staan en voor jezelf opkomen: een weerbaarheidscoach.
Weerbaarheidscursussen kunnen binnen verschillende sectoren worden verzorgd en zijn bedoeld om jou te helpen weerbaarder te worden op de werkvloer.
De les van vandaag is speciaal ontwikkeld voor medewerkers binnen de zorgsector.

Als medewerker binnen de gezondheidszorg sta je vaak dichtbij de mensen met wie je werkt. Mogelijk krijg je daarbij ook te maken met agressie of ongewenst gedrag. Of het nu gaat om lichte frustraties van iemand die tegen zijn grenzen aanloopt of heftige agressie vanuit bijvoorbeeld psychiatrische klachten (Agressie in de zorg? Weerbaarheidstraining leert je omgaan met agressie, 2019)​.

Veel succes!

Evaluatie

Ter afronding van de les wordt er teruggekeken op de gastles en vul je onderstaande padlet in: geef aan waar je iets aan hebt gehad in de les en wat je meeneemt in jouw eigen ontwikkeling.

QR-code evaluatie weerbaarheidscursus
QR-code evaluatie weerbaarheidscursus

Praktische zaken om te bespreken voor het einde van de les:
- De tussenevaluatie heeft rond week 5 van de stage plaats gevonden. ZIjn hier nog leerdoelen uitgekomen? Moeten er nog leerdoelen geformuleerd worden?
- Hoe gaat het met de consortiumopdrachten?
- Hoe gaat het met je planning?
- Datum afspreken voor het meetmoment.

Terugkomdag 4

Leerdoelen

Tijdens deze les wordt er teruggekeken op de afgelopen terugkomdagen en welke kennis je al hebt kunnen inzetten op jouw stage.

Het doel van deze les is onderzoeken waar je nog hulp bij nodig hebt, waar je nu staat in de stage en met jouw opdrachten en vaststellen waar je iets aan hebt gehad van de terugkomdagen.

Opdracht

- Ga in een groepje van minimaal 3/maximaal 6 studenten zitten.
- Bespreek met elkaar hoe het op stage gaat en of er bruikbare handvaten zijn aangereikt die al ingezet zijn op stage; bespreek hoe dit is gegaan.
- Bespreek waar je nog tegenaan loopt en probeer elkaar tips te geven.

- Bespreek met elkaar hoe het leerklimaat op jullie stage is (veilig of onveilig), waar je dit aan herkent en wat je hier aan wil doen/hebt gedaan.

- Schrijf twee tips op die je aan je medestudenten zou willen geven naar aanleiding van de kennis die je hebt opgedaan tijdens de terugkomdagen.

- Tegen het einde van de les worden klassikaal de tips besproken.

Evaluatie

De terugkomdagen worden klassikaal geëvalueerd.
- Wat neem je mee naar je volgende stage?
- Wat doe je voortaan hetzelfde of wat pak je voortaan anders aan?
- Wat hebben de terugkomdagen (en de invulling hiervan) voor jou betekend?
- Welke onderdelen hebben jou goed geholpen?

Literatuurlijst

Agressie in de zorg? Weerbaarheidstraining leert je omgaan met agressie. (2019, 4 november). KIES Weerbaarheid. Geraadpleegd op 14 februari 2023, van https://www.kiesweerbaarheid.nl/branche/gezondheidszorg/

Bureau. (2016, 20 september). Professionele nabijheid door een positief leerklimaat: De Klimaatschaal. Metis Onderwijsadvies. Geraadpleegd op 14 februari 2023, van https://metis-onderwijsadvies.nl/2016/09/20/professionele-nabijheid-positief-leerklimaat-klimaatschaal/

Hamel, M. (2018, 24 mei). Stagiaires in de zorg voelen zich onder druk gezet. Nursing. Geraadpleegd op 15 februari 2023, van https://www.nursing.nl/stagiaires-in-de-zorg-voelen-zich-onder-druk-gezet/

Intermediair. (2021). Wat zijn mijn rechten als stagiair? Geraadpleegd op 15 februari 2023, van https://www.intermediair.nl/werk-en-carriere/loopbaanadvies/wat-zijn-mijn-rechten-als-stagiair?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F

J. (2019, 19 december). Honderden studenten willen stoppen na slechte stage-ervaring. Nursing. Geraadpleegd op 17 februari 2023, van https://www.nursing.nl/magazine-artikelen/studenten-overwegen-te-stoppen-met-zorgopleiding-na-slechte-stage-ervaring/

Waarom een stage? (z.d.). Career Service Letteren. Geraadpleegd op 10 februari 2023, van https://www.ru.nl/letteren/careerservice/stage-informatie/waarom-stage/