Bij dit project gaan we kijken naar de stad van de toekomst. Hoe zal die eruit zien rond 2100? Er zijn vele zaken waar rekening mee zal moeten worden gehouden. Zoals een groeiende wereldbevolking en al die mensen voorzien van voldoende energie, voedsel, water en meer op steeds minder beschikbare ruimte voor elk persoon. Zeker als door klimaatverandering delen van de wereld onbewoonbaar zijn geworden. Met welke slimme oplossingen kan men met al deze problemen een duurzame en leefbare stad bouwen?
In deze opdracht ga jij aan de slag en op onderzoek uit. Je gaat je verdiepen in een drietal verschillende gebieden op aarde waar zo´n toekomstige stad komt te staan. Het leerdoel voor jou is om met de opgedane kennis die je in de volgende pagina´s krijgt zelf ook een toekomstige stad te kunnen bouwen ergens op aarde die duurzaam is en leefbaar. Je komt tot dit leerdoel door:
- Informatie op te doen op vier verschillende thema´s waar rekening mee moet worden gehouden bij de bouw van een toekomstige stad: voedsel, water, energie, klimaatverandering en leefbaarheid.
- Informatie op te doen over een drietal verschillende locaties wereldwijd waarbij de site en situation wordt uitgelegd van die specifieke locaties.
- Die informatie te verwerken met verschillende opdrachten om de opgedane kennis te testen. Je gaat de verschillende locaties onder andere met elkaar vergelijken.
Tegenwoordig zijn wij een belangrijke speler in de wereldwijde export en dat komt door de ´intensieve landbouw´. Hierdoor krijg je veel opbrengsten van het land en wordt die grond zo efficiënt mogelijk gebruikt zodat je er niet veel grond voor nodig hebt. Dit is er niet zomaar gekomen, maar begon door de Hongerwinter tijden de Tweede Wereldoorlog.
Na de oorlog werd een nieuw landbouwbeleid ontwikkeld door Sicco Mansholt, de eerste na-oorlogse minister van Landbouw. De landbouw werd veel productiever en efficiënter, wat in de jaren ´60 zelfs leidde tot overschotten. Dat kon weer worden verkocht aan andere handel door wereldwijd te exporteren. Eten moest betaalbaar zijn voor iedereen en boeren moesten daarom veel produceren voor een redelijk inkomen. Dit nieuwe landbouwbeleid was het begin van de intensieve landbouw zoals we die nu kennen.
Om mee te blijven doen als belangrijke speler op de internationale wereldhandel, was er sprake van een enorme schaalvergroting: grote boerenbedrijven met veel land en kleine boeren verdwenen. De Nederlandse landbouw ging vooral voor de wereldmarkt produceren en minder voor de eigen bevolking. Gevolg: Nederland groeide uit tot de op 1 na grootste exporteur van landbouwproducten in de wereld. Dat is niet langer houdbaar als je kijkt naar duurzaamheid en het milieu. Ook voor boeren is het lastig om dit zo vol te blijven houden en genoeg geld eraan te blijven verdienen.
Nederland groot in landbouw
Bekijk de link en beantwoord de volgende vragen over waarom Nederland zo groot is in landbouw.
Water
Zonder water geen leven. Dat geldt voor mens én dier. Het is dus belangrijk om slim met water om te gaan zodat iedereen genoeg heeft. Dat is nog best wel een probleem, want in Nederland stroomt het drinkwater uit onze kranen wat zelfs gebruikt wordt voor bijvoorbeeld je zwembadje of auto te wassen. Terwijl in armere landen mensen soms wel uren kunnen lopen voor een liter water. Grote verschillen dus...
Ook moeten we zuinig omgaan met alle oceanen en het leven daarin. Doen we dat niet, dan ontstaat er waterschaarste. Gelukkig zijn er maatregelen om dat te beperken en te voorkomen.
Het probleem van waterschaarste
Bekijk de link. Je komt op een site terecht met informatie. Lees het door om de volgende vraag te beantwoorden.
Energie
Veel van onze energie vandaag de dag komt uit fossiele brandstoffen. Dit is al sinds de negentiende eeuw het geval, maar de energie die dit oplevert, is niet duurzaam. Hoe dat precies zit, ga je achter komen. Daarna leer je welke alternatieven er zoal zijn om toch aan energie te komen.
Opslag voor groene energie
Fossiele energie is dus waar we vanaf willen, maar hoe moet het dan? Dat kan met groene energie zoals je in dit filmpje zult zien. Kijk het filmpje en beantwoord de volgende vragen.
Klimaatverandering
Het klimaat en de klimaatverandering: wat is dat nu precies? In de volgende vragen ga je het ontdekken. Eerst leer je wat een klimaat is en welke klimaten er wereldwijd zijn.
Leefbaarheid
Het is je nu duidelijk geworden dat het erg belangrijk is om goed met de aarde om te gaan door duurzaam te zijn. Wees zuinig met water zodat iedereen genoeg heeft en dieren er schoon in kunnen leven, dat voor iedereen genoeg voedsel is waarbij we minder vlees zullen moeten eten en dat we groene energie vervangen met fossiele brandstoffen. Allemaal om te zorgen dat de klimaatverandering zoveel mogelijk wordt beperkt. Ook in steden kunnen mensen op een duurzame manier wonen en leven. In dit onderdeel leer je hoe.
In dit onderdeel gaan we naar verschillende plekken in de wereld kijken. Dat doen we door naar de site (kenmerken van die plek) en situation (de relatie van die plek met anderen) te kijken. Beide geven veel informatie over die plek en dat is nodig om een juist beeld te krijgen en in te kunnen spelen op zaken als klimaat om er een toekomststad te gaan maken.
Het land Panama is een republiek dat grenst met het Midden-Amerikaanse land Costa Rica en het Zuid-Amerikaanse land Colombia. Het is nanelijk het meest zuidelijke land van Midden-Amerika. Het meest bekende in het land draagt ook de naam ervan: het Panamakanaal. De fysisch geografische kaart te zien van Panama, van Alcarta op blz. 184-185. Bij de Grote Bosatlas: 214-215. Zie deze link van Google Earth om het op de kaart te zien: Jaqué
- Hoogte
Jaqué is een stad in de provincie Darién in het Midden-Amerikaanse land Panama. Het ligt 1 meter onder zeeniveau, maar de regio eromheen is tot 1500 meter hoog. Verder landinwaarts loopt die hoogte nog meer op tot maximaal 3.697 meter. In deze link kan je dit duidelijk zien: https://en-gb.topographic-map.com/map-dlk5kl/Jaqu%C3%A9/?center=7.40496%2C-79.31059&zoom=7
Ook op deze afbeelding gemaakt door Nasa krijg je een goed overzicht. Duidelijk zijn de verschillende bergen die door het land lopen te zien. Ook kan je de kaart van het kopje hierboven gebruiken.
Ook in Alcarta is het te zien op blz. 184-185. Bij de Grote Bosatlas: 214-215.
- Geografie
In het noorden van Panama ligt de Caribische Zee, in het zuiden de Grote Oceaan en daar ligt ook de Golf van van Panama. Ook kan je de kaart van het kopje algemeen gebruiken. Ook in Alcarta is het te zien op blz. 184-185. Bij de Grote Bosatlas: 214-215.
- Klimaat
In Panama komen de klimaten Am, Af, Aw, Cwb en Cfb voor. Vooral Am en Af komen vaak voor en dat geldt ook voor de regio Jaqué. Dit betekent dat het vrij vochtig is en dat er drogere periodes zijn. De temperatuur is er gemiddeld 23 graden
In de kaarten blz. 198C en D van Alcarta is de temperatuur en neerslag van januari en juli te zien die het klimaat in Panama bepalen. Op de kaart blz. 199D in Alacrta is de oorspronkelijke plantengroei te zien waaraan ook het type klimaat duidelijk aan is terug te zien. Bij de Grote Bosatlas: 216A en B.
Natuurgeweld
Voor de west-kust van Panama ligt een subductiezone van de Cocos plaat die onder de Caribische plaat duikt. Hierdoor kunnen aardbevingen en vulkaanuitbarstingen ontstaan aan de westkust. Op de kaart van Alcarta is dit goed te zien aan de gele stipjes die de zware aardbevingen sinds 1970 aangeven langs de westkust. Ook de paarse driehoekjes aan de westkust geven hier de vulkanische activiteit sinds 1900 aan. Zie kaart 198B van Alcarta.
Bodemgebruik
In Panama is zoals gezegd spraken van een tropisch regenwoud en in het bodemgebruik is dit terug te zien. Delen van de bodem is nog altijd tropisch regenwoud, maar er is ook grasland met veeteelt, akkerbouw, er worden bananen geteeld en ook koffiebonen. Op de kaart van Alcarta 199E is het duidelijk te zien. Bij de Grote Bosatlas: 266B
Mijnbouw, industrie en dienstverlening
In Panama doet ongeveer de helft van het land dienst als een economisch gebied waar intensief gebruik wordt gemaakt van de bodem voor akkers, industrie en steden (zoals we in het kopje hierboven ook hebben kunnen zien). In het midden bij Panama stad is er nog sprake van cruise tourisme en dienstverlening dat belangrijk is voor Panama zelf. De rechterhelft van het land, waar ook de stad Jaqué ligt helemaal in het zuid-westen, is geen economisch gebied, Dat heeft te maken met het type bodem: daar is vooral tropisch regenwoud te vinden. Op de kaart 194B van Alcarta is het duidelijk te zien.
Jaqué
De stad ligt aan de zuid-west kust van Panama en er zijn dus ook een haven met bootjes te vinden. Het is niet een grootse industriële haven, maar lijkt vooral voor lokale vissers te zijn. Om de redelijk kleine stad heen is een rivier.
Deze stad ligt in een tropisch regenwoud, zoals we in de kopjes hierboven al hebben kunnen vaststellen met daarom geen intensief landgebruik en daarom economisch niet belangrijk. Er worden wel buitenlandse investeringen gedaan die relatief hoog ligt met een percentage van 6% in vergelijking met omringende landen. Er zijn daarnaast ook vrij veel vestigingen van internationale instellingen in heel Panama te vinden, ook in het zuiden. Zie de kaart 203B van Alcarta Kijkend naar import en export, dan valt te zeggen over Panama dat er 3,4% aan import is en dat ligt veel lager dan de export van 25,2%. Van de export gaat een groot gedeelte naar zowel Zuid- als Noord-Amerika, maar een nog groter deel naar Azië en maar een klein gedeelte naar Europa. Het valt op dat Panama in vergelijking met omliggende landen weinig importeert en veel exporteerd. Zie de kaart 203F van Alcarta en kaart 216H van de Grote Bosatlas.
Als er wordt gekeken naar het bruto binnenlands product relatief gezien van heel Panama dan ligt dit vrij hoog met 10.000-75.870 euro per inwoner. Dit is hoger dan de meeste landen in Midden- en Zuid-Amerika. Ondanks dat gegeven, is er 100 miljard euro in absolute getallen in Panama en dat is gemiddeld voor de Midden-Amerikaanse landen, maar weer laag in vergelijking met de Zuid-Amerikaanse landen waar dit in veel gevallen veel hoger is. Zie de kaarten 201H en I van Alcarta en 216H van de Grote Bosatlas voor de gegevens.
Als er vervolgens wordt ingezoomd op de groei van het BBP per inwoner in Panama van 2010-2019, dan ligt dat erg hoog. Dit ligt in lijn met de veel landen in zowel Midden- als Zuid-Amerika. Wat opvalt, is dat Brazilië dat tot de BRIC landen behoort, hier erg laag staat. Betekenen deze gegevens dat Panama een opkomende economie is en daardoor een groei doormaakt in welvaart en verstedelijking? Kijkend naar de sociaal-economische ongelijkheid in Panama, valt te concluderen dat nog relatief eerlijk is, maar tegen het oneerlijke aan zit. Het is in te delen met een Gini-index tussen 0,45-0,50. Zie kaart 201J van Alcarta.
Ondanks die feiten, wonen er redelijk veel mensen: 10-50 per km2, te zien op de kaart 200A van Alcarta. Dit is ook terug te zien in de verstedelijkingsgraad, maar 19% van de bevolking van Panama woont in een stad. Zie de kaart 200C van Alcarta. De directe landen van Panama hebben een hogere dichtheid wat betreft steden, maar de andere landen in Midden-Amerika liggen op hetzelfde niveau. Echter, ligt ht cijfer lager dan de Bahama´s, Mexico en Zuid-Amerikaanse landen.
Het verstedelijkstempo van Panama ligt dan wel weer redelijk hoog met 2,9%. Dit is hoger dan de meeste landen van Zuid-Amerika, terwijl een aantal Midden-Amerikaanse landen hetzelfde aantal procenten hebben voor de mate waarin verstedelijking plaatsvindt. Zie kaart 200C van Alcarta.
Er is echter wel een vliegveld in dit stadje en verder is er vooraal veel bos van het tropisch regenwoud. De huizen die er staan, zijn met streetview helaas niet van dichtbij te bekijken, maar van een afstand lijken het vooral simpele huizen met golfplaten daken of dakpannen die vrijstaand zijn. Ik kan niet bepalen in hoeverre dit huizen zijn met alle moderne gemakken voorzien en of dit de leefbaarheid van het stadje bevorderd. Echter, er is genoeg ruimte tussen de huizen en zo te zien alleen laagbouw wat prima voor de leebaarheid daar kan zijn. Klik op de link voor de streetview: Streetviewook met open street map krijg je een beeld: open street map Verder is er een kerk aanwezig, een klein voetbalveld, een klein overheidsgebouw, twee hotels en een toeristisch uitkijktoren punt. Er zijn dus weinig voorzieninen en winkels, scholen, een ziekenhuis en andere openbare gebouwen zijn er niet op te zien. De voorzieningen die er zijn, zijn belangrijk voor de leefbaarheid van dit gebied, net als de vele natuur om de stad heen.
Het gebied heeft dus een rivier dat door het land stroomt en waar men via bootjes mee kan reizen. Daarnaast maakt het vliegveld reizen over langere afstanden mogelijk, want in Google Maps verkeer is in de wijde omgeving geen weg te bekennen. Dit bevestigt ook de kaart van Alcarta: er is een snelweg door Panama die vanuit Mexico helemaal naar Panama-stad loopt en daar stopt. Vandaar naar het oosten en zuiden zijn geen wegen al is er in het zuiden wel een vrij grote zeehaven. Zie kaart 203D van Alcarta. Het is dus een afgelegen en onbegaanbaar gebied in tropisch regenwoud dat economisch onbelangrijk is voor de rest van het land. Zie: Verkeer
Egypte ligt op het continent Afrika en grenst aan de landen Libië, Sudan, Israël en Saudi-Arabië. Behalve het laatste land, zijn de andere landen veelal in het nieuws vanwege de onstabiele politieke en/of economische situatie. Het land ligt aan de Middellandse Zee en de rivier de Nijl stroomt erdoor heen dat uitmondt in de Middellandse Zee. Aan de westelijke zijde ligt de Rode Zee. Er zijn meerdere belangrijke steden als Alexandrië, Caïro, Luxor en Aswan waarvan Caïro de hoofdstad van het land is. In de hoofdstad en Alexandrië leven de meeste mensen van het land: 5-10 miljoen. Langs de Nijl loopt een snelweg die bij Caïro splitst naar het noord-westen en noord-oosten. Van Alexandrië tot aan Aswan loopt ook een spoorlijn. Zie voor al deze informatie kaart 128 van Alcarta en 180-181 van De Grote Bosatlas. Zie ook deze link om de stad op Google Earth te zien: El-Mansoera
Hoogte
Egypte heeft veel reliëf in het land, van lage delen van op het zeeniveau tot het dieptse punt van 133 meter onder zeeniveau. Dit loopt op tot 500 meter en 100 meter met stukjes van 1500 meter boven zeeniveau. Een groot gedeelte van het land is onderdeel van de Libische Woestijn. Zie de volgende kaart van Alcarta 128 en 180-181 van De Grote Bosatlas.
Geografie
Het land Egypte ligt op de continentale Afrikaanse plaat met aan de rechterkant van het land waar de Roze Zee loopt en de Arabische Plaat. Erboven bij Turkije loopt de Anatolische plaat met daarnaast bij Italië de Adriatische plaat en vervolgens de Euraziatische plaat bij Europa. Deze platentektoniek heeft voor een groot gedeelte van Egypte weinig aardbevingsrisico dat oploopt bij het noordwesten en noordoosten. Het hele noordoosten van Egypte dat langs de Rode Zee loopt heeft matige aardbevingsrisico vanwege de Arabische plaat. Bij Caïro zijn sinds 1970 zware aardbevingen gemeten. Zie kaart 128 en 180-181 van De Grote Bosatlas.
Klimaat en bodemgebruik
In Egypte is er een woestijnklimaat BW dat inhoudt dat er weinig neerslag valt en de temperaturen hoog zijn. Dichter naar de Middellandse Zee kust valt er gemiddeld iets meer regen en in het uiterste noordwestelijke puntje valt de meeste regen van het land. Zie daarvoor de kaarten van temperatuur en neerslag 129 D en I van Alcarta en 181 A en B van De Grote Bosatlas. Dat er zo weinig regen valt, is ook te zien in de plantengroei (kaart 129C van Alcarta en 184-185 van de Grote Bosatlas). Dat is er namelijk niet. Er is vooral (half)woestijn in het land, uiterst rechts aan de kust van de Rode Zee zijn Mangrove bossen en aan de noordelijke strook langs het Middellandse Zeegebied is er steppe. In het bodemgebruik is ook duidelijk te zien dat het klimaat invloed heeft. Een groot gedeelte van het land is te droog om er iets mee te kunnen doen. Langs de Nijl is akkerbouw met irrigatie mogelijk door het water hieruit. Dit vruchtbare gebied is ook waar citrusvruchten, olijven, katoen en pinda´s kunnen worden verbouwd. Op een aantal andere plekken door het land zijn er akkerbouwvelden met dadels die er kunnen worden verbouwd met irrigatie, zie kaart 136C van Alcarta en 188A van de Grote Bosatlas.
Mijnbouw, industrie en dienstverlening
In Egypte zijn redelijk veel dingen in de grond te vinden, dat er met mijnbouw uit wordt gehaald, namelijk aardolie, aardgas en fosfaat. Vervolgens is er in het land een aantal industrieën aanwezig voor textiel, voeding en genotsmiddelen, machines en metaalwaren, staal en chemicalieën. Dit alles is vooral te vinden langs de Nijl rond Luxor tot aan Caïro en in het noordoosten tot aan het noordwesten en zelfs in de Middellandse Zee voor de kust van Egypte. De diensten bevinden zich in Caïro en in Alexandrië. Bij de eerstgenoemde zijn de diensten van internationaal belang en bij de laastgenoemde van nationaal belang, zie kaart 136D van Alcarta en 188A van de Grote Bosatlas.
Aan de hand van deze gegevens, is het bruto binnenlands product te verklaren van Egypte, die is namelijk vrij hoog. Het land staat op plek twee van het continent, na Nigeria en voor het BRICS land Zuid-Afrika, zie kaart 136A van Alcarta en 189A van de Grote Bosatlas.
De stad El-Mansoera
Met alle bovenstaande informatie, kunnen we concluderen dat deze stad in een fysisch-geografisch en economisch gunstige ligging ligt. Het is er dan ook redelijk welvarend dat ook te zien is aan het verstedelijkte deel waar El-Mansoera een onderdeel vanuit maakt. Wanneer we inzoomen met Google Maps op deze locatie, is te zien dat er meerdere wegen van zowel het noorden als het zuiden naartoe lopen. Om de vrij grote stad heen, liggen kleinere steden. Ook de rivier de Damietta Branch loopt door de stad heen en ook zijn er groene velden rondom de stad te zien. Inzoomend op de stad zijn er vele voorzieningen te vinden , zoals winkels, supermarkten, scholen, een universiteit een ziekenhuis en zelfs een overheidsgebouw. Al deze voorzieningen zijn belangrijk voor de leefbaarheid van het gebied voor mensen. Er is zowel laagbouw als hoogbouw en het is een redelijk dichtbevolkt gebied waardoor de leefbaarheid in het geding kan komen wanneer mensen te weinig ruimte ervaren. Het is dus belangrijk dat er genoeg recreatie plekken zijn in de stad als parken om in de natuur tot rust te komen. Ook is het belangrijk dat de hoogbouw in de stad niet leidt tot overlast van anderen zodat mensen fijn kunnen wonen en in rust dat de leerfbaarheid weer bevorderd.
Voor de laatste locatie kijken we naar iets dichterbij huis: de provincie Friesland. Specifiek de regio tussen Harlingen, Bolsward en Franeker.
Algemeen
Friesland behoort tot één van de twaalf provincies van Nederland en bevindt zich in het noordwesten. De hoofdstad is Leeuwarden en in het noorden is de Waddenzee en aan de linkerkant bevindt zich het IJsselmeer dat door de Afsluitdijk, een belangrijke verbinding met Noord-Holland, wordt gescheiden. Er zijn meerdere (snel)wegen die door de provincie lopen, net als spoorlijnen. Er zijn ook meerdere meren, sloten en kanalen. Harlingen, Bolsward en Franeker zijn drie van de elf Friese steden. In deze steden wonen 10.000-20.000 mensen. Het gebied hiertussen is vooral groen met kleinere nederzettingen met een maximum van 5.000 inwoners of minder. Het bodemgebruik is ook te lezen van onderstaande kaart. Het gebied bestaat voor een deel uit akkerbouw, tuinbouw en verder grasland. Zie voor al deze informatie de kaart hieronder.
Zie de overzichtskaart 14 van Alcarta en kaart 20-21 van de Grote Bosatlas. Ook kan je de kaart van Google Earth gebruiken Friesland
Hoogte
Het hele betreffende gebied ligt onder zeeniveau, zoals in kaart 16 van Alcarta en op kaart 18 van de Grote Bosatlas is te zien
Geologie & geografie
Het gebied bestaat uit zowel jonge zandige zee-afzettingen als jonge kleiige zee-afzettingen. De Waddenzee bevat dan weer oude zee-afzettingen. Er zijn geen aardplaten in de beurt die kunnen zorgen voor aardbevingen en ander natuurgeweld. Wel zijn er verderop in het oosten van Groningen aardbevingen, maar dan als het gevolg van gaswinning. Zie hiervoor kaart 29E van Alcarta en kaart 18 van de Grote Bosatlas.
Klimaat
In januari is de gemiddelde temperatuur rond de 3,5 graad dat is gemeten tussen 1991-2020. In diezelfde jaren is de gemiddelde temperatuur in juli op 17,5 graad gemeten. Het is hier dan ook een zeeklimaat. Zie kaarten 22A en E van Alcarta en kaarten 38A en 39A van de Grote Bosatlas.
Bevolking
In dit gebied wonen niet veel mensen dicht op elkaar, namelijk 144 inwoners per km2. Dat is de laagste bevolkingsdichtheid in Nederland en die ook in andere delen in het noorden van het land voorkomt. Zie kaart 38B van Alcarta en 47A van de Grote Bosatlas. De bevolkingsgroei ligt dan wel weer vrij hoog. Zise kaart 40K van Alcarta en 46D van de Grote Bosatlas.
Het bruto binnlands product ligt in deze regio vrij laag met een gemiddelde van 25.479. Zie kaart 52D van Alcarta en 51G van de Grote Bosatlas. Al groeit het wel met 10% Het zou ermee te maken kunnen hebben dat er vrij veel landelijk gebied is en veel mensen werken er als boer. Het type landbouwbedrijf wat er vooral veel voorkomt zijn voor de graasdieren wat weer te verklaren is met het vele grasland. Zie kaart 54A van Alcarta en 52A-I van de Grote Bosatlas.
Gevolgd door de akkerbouw wat redelijk veel voorkomt. Er zijn in dit gebied in 2020 meer dan 500 akkerbouwbedrijven die gemiddeld zo´n 50 hectare per bedrijf hebben. Zie kaart 54D van Alcarta. Het gevolg is, dat er ook veel uitstoot van methaan per jaar is in kilo´s per 25 km2, zie kaarten 54 A-I van Alcarta. De visserij is vervolgens een belangrijke inkomstenbron voor de havenstad Harlingen met 90 miljoen euro aan omzet met 100 visserschepen. In de regio is deze stad vervolgens belangrijk voor werk.
Voor mijnbouw en industrie is er in dit gebied enkel de mijnbouw van zeezout. Andere industrie is niet aanwezig. Zie kaart 55 van Alcarta en 53 van de Grote Bosatlas. In de kenniseconomie werken op het laagste punt 66 en op het hoogste punt 252 mensen in de kenniseconomie dat zich vanuit Leeuwarden over de provincie uitspreidt. Zie kaart 58 van Alcarta en 54B van de Grote Bosatlas. Er bevinden zich ook redelijk veel mensen in dit gebeid die in de creatieve dienstverlening werken. Zie kaart 58B van Alcarta en 55C van de Grote Bosatlas.
Energie
In het gebied loont het zeker om met zonnepanelen zonne-energie op te wekken. Er is namelijk heel veel zon, meer dan de omliggende gebieden. Zie kaart 57F van Alcarta. Dit geldt ook voor het vangen van wind het om te zetten in wind-energie. Zo staan er ook al een heleboel windmolens direct aan de kust, maar vooral veel in het IJsselmeer. Zie kaart 57H van Alcarta.
Conclusie
Het gebied Harlingen, Franeker, Bolsward en daartussen bestaat uit stedelijk gebied in de drie steden en bevat daartussen vooral landelijk gebied. Er is een spoorlijn en snelweg van Leeuwarden die via Franeker in Harlingen komt. Daarnaast zijn er ook autowegen dus er zijn goede verbindingen. In dat landelijke gebied zijn vooral veel akkerboeren en veeteelt. Daar wordt ook vooral geld mee verdiend. Verder is in specifiek Harlingen dat aan zee ligt de visserij belangrijk, maar ook de creatieve dienstverlening is belangrijk voor de economie. Het is echter niet een belangrijk economische gebied voor heel Nederland zelf het en het BBP ligt ook lager. Het is een relatief rustig gebied met niet mega veel inwoners waar veel zon en wind, ook door het zeeklimaat, en dat is weer handig is voor het opwekken van duurzame energie.
Voor de bewoners in dit gebied zijn veel voorzieningen te vinden. In de drie steden zijn allerlei supermarkten, sportscholen, scholen en recreatie voorzieningen. Het tussenliggende gebied bevat juist veel natuur wat rust kan geven. Daarnaast kan men bij onder andere Harlingen naar de kust om van de zee te genieten. Voor een diversiteit aan winkels en grotere instellingen moet men wat verder reizen: naar Leeuwarden. Dit alles zorgt voor een optimale leefbaarheid voor de bewoners.
Toekomst scenario´s
Voor de drie locaties die we in de stukken hiervoor hebben uitgezocht, gaan we nu met al deze gegevens naar de toekomst kijken. En wel in het jaar 2100. Hoe zal het dan met het klimaat zijn gesteld op aarde? En wat zijn de mogelijke gevolgen ervan voor de drie locaties?
Belangrijk is dat er rekening wordt gehouden met de vijf scenario´s die door het IPCC. Dat is het Intergovernmental Panel on Climate Change dat is opgericht door de Verenigde Naties (VN). De vijf scenario´s zijn als volgt:
1. Geen uitstoot in 2050
Dit is de meest optimistische variant, waarbij de aarde maximaal 1,5 graad opwarmt en dat er in 2050 helemaal geen uitstoot van broeikasgassen is. Dat kan worden gerealiseerd wanneer de klimaatdoelen tijdens de klimaatconferentie van Parijs (2015) worden gehanteerd. De gevolgen blijven beperkt, al zal er wel extremer weer voorkomen.
2. Stijging van 1,8 graden
Dit scenario is bijna hetzelfde als de eerste, maar dan worden de doelen pas na 2050 gehaald door alle landen. Het gevolg is dat de temperatuur op aarde naar maximaal 1,8 graden stijgt, dat dus iets hoger zou zijn dan bij het eerste scenario. Ook hier zou er vaker extremer weer voorkomen. Verder blijven de gevolgen beperkt.
3. Stijging van 2,7 graden
In dit scenario gaan wetenschappers ervan uit dat tot 2050 de uitstoot van broeikasgassen zal blijven stijgen en pas daarna langzaam zal gaan dalen. Dit duurt dan nog vrij lang, want in 2100 is de uitstoot nog niet 0 (verder uitwerken zie de link5 scenarios
Jaqué in Panama
Algemeen
In 2100 is er van alles gebeurd. Het klimaat is opgewarmd en daar heeft Panama op verschillende manieren last van. Het hangt bij de klimaatopwarming er wel van af met hoeveel graden de opwarming is gestegen. Via de :Interactieve atlas van IPCC is precies te zien met hoeveel graden de temperatuur zal stijgen. Aan de hand van klimaatopwarming die er dan nog meer zal zijn, is nu al te zien wat de gevolgen ervan zijn bij de opwarming die op dit moment plaatsvindt.
Voedsel
In de afgelopen jaren is de stijgende temperatuurdoor klimaatverandering al te zien aan de regio van Panama Stad. Ook is op die site te zien dat er meer neerslag valt in die regio. Meer neerslag kan dan weer zorgen voor overstromingen en aardverschuivingen waardoor veel huizenen landbouwgrond verdwijnen. Dat laatste zal leiden tot voedselonzekerheid zeker in combinatie met overstromingen van landbouwgrond.
In het geval van oplopende temperaturen zal de temperatuur in Panama rond de 35 graden gemiddeld zijn. Die hoge temperaturenleiden ook weer tot meer droogte en daardoor branden. Het zal ook zorgen voor minder opbrengsten van het land en mislukte oogsten. Dit zal dan ook weer leiden tot voedselondezekerheid en honger.
Ook een gevolg van de klimaatopwarming is dat de zeespiegel zal stijgen en dat zal voor vele gebieden in Panama zoals het havenstadje Jaqué vervelend kunnen uitpakken. Nu is dat al het geval voor de San Blas-eilanden, een archipel in de Carïbische Zee. Al is het wel aan de andere kant van het land dan waar Jaqué ligt, toch is het een gevolg waar dit stadje ook mee te maken kan krijgen. Daarom heeft het stadje dijken en andere zeewerende maatregelen getroffen om de bewoners te beschermen tegen het water
Omdat er minder voedsel zelf kan worden verbouwd in het land, zal er meer moeten worden geëxporteerd. Ook zijn er andere maatregelen mogelijk zodat er alsnog landbouw kan plaatsvinden, zoals terrassen maken op heuvels. In Spanjedoen ze dat bijvoorbeeld ook op heuvels. In dat geval wordt grond door regen niet weggespoeld. Nog een voorbeeld is om gewassen te verbouwen die tegen zoutkunnen wat handig is met zout van de zee dat met overstromingen wordt meegenomen. De mensen hebben er in 2100 manieren op gevonden om hier gewassen mee te verbouwen zodat er genoeg voedsel is
Water
Er valt met periodes veel regen. De mensen hebben een manier gevonden om van regenwater drinkwater te maken door het te zuiveren door gebruik te maken van bijvoorbeeld dit membraam . Ook wordt regenwater opgevangen om het te gebruiken voor de irrigatie van landbouw wat via druppelsprecies genoeg water geeft aan de gewassen.
Energie
Aan zon geen gebrek in Panama en deze energie wordt door vele zonnepanelen in het land opgevangen. Inmiddels zijn in 2100 ook manieren bedacht om deze energie ook op te slaan om op een later moment te gebruiken. Ook met water kan inmiddels energie worden opgewekt. Dat gebeurt door de enorme energie die van golvente vangen en deze om te zetten.
Wonen
Huizen in 2100 zijn duurzaam gemaakt. Omdat het een redelijk arme regio is, moet er rekening gehouden worden met wat er mogelijk is. Aangezien er veel bomen van het tropisch regenwoud aanwezig zijn, wordt het hout hiervan gebruikt om huizen mee te bouwen. Let wel, alleen hout van bomen dat op natuurlijke wijze is omgevallen. Er zit glas in zodat het warmte kan binnenlaten. Uit de omgeving wordt palmriet gehaald om daar het dak mee te bedekken. Regenwater wordt per huis opgevangen . Verder is het belangrijk dat er veel groen is om de hitte van de klimaatopwarming te temperen. Aangezien Jaqué een gebied bevat dat erg rustig is, zal het waarschijnlijk niet nodig zijn, maar mocht er een grote bevolkingsgroei plaatsvinden, dan kan er in de hoogte worden gebouwd en dan kunnen de flats groene daken bevatten. Deze groene daken zijn ook weer goed om regenwaterop te vangen en biodiversiteit te vergroten.
Al deze punten zijn te zien in de onderstaande plattegrond.
El-Mansoera, Egypte
Algemeen
In 2100 hebben er vele veranderingen plaatsgevonden, ook voor Egypte. Het klimaat is opgewarmd en daar heeft Egypte last van. Vooral omdat het er nóg droger is geworden dan dat het al was en de woestijn zich verder heeft uitgebreid. De droogte zorgt voor minder oogsten en meer bosbranden. Via de interactieve atlasvan IPCC is precies te zien met hoeveel graden de temperatuur zal stijgen met verschillende scenario´s van de graden die toenemen. Aan de hand van klimaatopwarming die er dan nog meer zal zijn, is nu al te zien wat de gevolgen ervan zijn bij de opwarming die op dit moment plaatsvindt.
Voedsel
In de afgelopen jaren is de stijgende temperatuur ook te merken op het continent Afrika. Dit in combinatie met minder neerslag zal voor Egypte resulteren in minder voedselopbrengsten en nóg meer import. Tegenwoordig moet er al voor 60% voedsel moeten worden geïmporteerd en dat zal dus nog meer oplopen in de toekomst. Daarbij, zal naar verwachting de bevolking enorm toenemen. Het zal een grote uitdaging zijn voor de landbouwsector om iedereen van voldoende voedsel te voorzien. In het volgende kopje zullen hier een aantal oplossingen voor worden aangedragen.
Water
Er zal dus minder neerslag vallen en dit zorgt voor waterstress. Inmiddels wordt 80% van het water van de Nijl gebruikt voor de agrarische doeleinden. Daarbij zal door de nieuw te bouwen stuwdam in Ethiopië ervoor zorgen dat minder water van de Nijl naar Egypte zal stromen. Wat het ook weer lastig maakt is dat door de bevolkingsgroei rondom de Nijl in andere landen meer water voor hen nodig zal zijn en daardoor minder naar Egypte zal stromen.
Deze punten zullen ertoe leiden dat er sprake zal zijn van voedselonzekerheid. Belangrijk is dat het beschikbare water efficiënt wordt gebruikt. Wat ze zouden kunnen doen is het gebied bij de Middellandse Zee te gebruiken om er gewassen die tegen zout water kunnen te verbouwen. De mensen hebben er in 2100 manieren op gevonden om hier gewassen mee te verbouwen zodat er genoeg voedsel is.
Wanneer het in de zeldzame periodes wel regent, hebben de mensen inmiddels een manier gevonden om van regenwater drinkwater te maken door het te zuiveren door gebruik te maken van bijvoorbeeld dit membraam. Ook wordt regenwater opgevangen om het te gebruiken voor de irrigatie van landbouw wat via druppelsprecies genoeg water geeft aan de gewassen. Dit is een efficiënte manier om van regenwater voldoende voedsel te kunnen verbouwen voor iedereen in Egypte. Ook een optie is verticale landbouwzodat de zon niet alles plat brandt met de loodrechte zon erop.
Energie
In Egypte schijnt de zon volop en deze energie wordt door vele zonnepanelen in het land opgevangen. Met deze energie kunnen elektrische auto´s worden opgeladen die daar inmiddels volop rond rijden. Inmiddels zijn in 2100 ook manieren bedacht om deze energie ook op te slaan om op een later moment te gebruiken. Ook met water kan inmiddels energie worden opgewekt. Dat gebeurt door de enorme energie die van golven van de Middellandse Zee komen om te zetten.
Wonen
Huizen in 2100 zijn duurzaam gemaakt. Omdat het een redelijk rijke regio is, is er veel mogelijk. Huizen zijn inmiddels CO2 neutraal. Er is gekeken naar het voorbeeld van hoe huizen in de Nevada woestijn zijn gemaakt. Door irrigratiewater vanuit de Nijl naar de stad te vervoeren, kan er voldoende groen in de stad zijn die de temperatuur naar beneden brengt waardoor het koeler is in de stad.
Regenwater wordt per huis opgevangen . Verder is het belangrijk dat er veel groen is om de hitte van de klimaatopwarming te temperen dat ook kan met flatgebouwen. Aangezien Afrika zoals we eerder hebben kunnen lezen te maken krijgt met een grote bevolkingsgroei, zal er meer in de hoogte worden gebouwd en dan kunnen de flats groene daken bevatten. Deze groene daken zijn ook weer goed om regenwaterop te vangen en biodiversiteit te vergroten.
In onderstaande plattegrond is te zien hoe El-Mansoera er in 2100 uit zal zien op een duurzame manier.
Friesland, Nederland
Algemeen
In 2100 heeft ook Friesland te maken met klimaatopwarming. Het hangt er wel van af met hoeveel graden de opwarming is gestegen. Via de interactieve atlasvan IPCC is precies te zien met hoeveel graden de temperatuur zal stijgen. Aan de hand van klimaatopwarming die er dan nog meer zal zijn, is nu al te zien wat de gevolgen ervan zijn bij de opwarming die op dit moment plaatsvindt. Daardoor heeft Friesland ook te maken met zeespiegelstijging van waarschijnlijk 1,1 meter in 2100. Dit leidt vervolgens weer tot extreme waterstanden en kan op overstromingen. Daarnaast komen er meer extreme regenbuien, zwaardere stormen en droogtes. Ook kan er minder drinkwater of verbouw van voedsel zijn. Friesland zal zich moeten beschermen met nóg hogere dijken.
Voedsel
In de afgelopen jaren is de stijgende temperatuurdoor klimaatverandering al te merken in Friesland door droge, gele velden die normaal groen zijn. Dat was bijvoorbeeld het geval in het droge jaar 2018 zoals te zien is op de afbeelding. Specifiek was zuidwest Friesland, de regio die is gekozen, slachtoffer van de droogte. Het gevolg hiervan is dat er meer branden kunnen ontstaan. Het zal ook zorgen voor minder opbrengsten van het land en mislukte oogsten. Dit zal dan ook weer leiden tot voedselondezekerheid en honger. Er zal dus aan slimme oplossingen moeten worden gedacht. Zoals het overschot aan zeewater opvangen en dit gebruiken om de landbouwgrond te irrigeren. Al langere tijd zijn hier experimenten mee, net als gewassen die tegen verzilting kunnen.
Daarnaast leidt de hogere waterstand tot meer kans op overstromingen in Friesland. Ook zal door klimaatopwarming de kans op zwaardere stormen en intense hoosbuien het land te maken krijgen met nattere grond. De kans dat er zout water het vruchtbare landschap infiltreert, is dus groot. Het is handig om hier tijdig op in te spelen door speciale gewassen te kweken die goed tegen het zoute water kunnen, want dat is dus de toekomst. Voor beide punten zal er meer voedselzekerheid worden gecreëerd en dat is goed nieuws om iedereen te voorzien van voldoende voedsel in 2100.
Water
Er valt met periodes veel regen. De mensen hebben een manier gevonden om van regenwater drinkwater te maken door het te zuiveren door gebruik te maken van bijvoorbeeld dit membraam . Ook wordt regenwater opgevangen in water bassins om het te gebruiken voor de irrigatie van landbouw wat via druppelsprecies genoeg water geeft aan de gewassen. Op deze manier is er genoeg drinkwatervoorziening in de toekimst en weinig verspillig.
Energie
Aan zon geen gebrek in deze regio van Frielsland en deze energie wordt door vele zonnepanelen opgevangen. Inmiddels zijn in 2100 ook manieren bedacht om deze energie ook op te slaan om op een later moment te gebruiken. Dit wordt gedaan door grote batterijen te installeren in de regio en te gebruiken, zoals recentelijk is gebeurd verderop in het land in Delfzijl. Ook met water kan inmiddels energie worden opgewekt in 2100. Dat gebeurt door de enorme energie die van golvente vangen en deze om te zetten. Aangezien de regio aan de kust ligt, zijn er genoeg golven dan de zee om deze energie om te zetten.
Zoals nu ook al het geval is, zal er in de toekomst ook nog meer gebruikt worden gemaakt van windenergie. Door deze vorm van energie is er in 2050 al geen uitstoot van CO2 meer als onderdeel van de energietransitie.
Wonen
Huizen in 2100 zijn duurzaam gemaakt. Omdat het armere regio is dan in vergelijking met Nederland zoals we al eerder hebben kunnen zien, moet er rekening gehouden worden met wat er mogelijk is. Er wordt hout van gebruikt om huizen mee te bouwen. Let wel, alleen hout van bomen dat op natuurlijke wijze is omgevallen. Er zit glas in zodat het warmte kan binnenlaten. Uit de omgeving wordt palmriet gehaald om daar het dak mee te bedekken. Regenwater wordt per huis opgevangen . Verder is het belangrijk dat er veel groen is om de hitte van de klimaatopwarming te temperen. Dat kan heel goed met een groen dak op elk huis. Het vangt ook nog eens regenwater op en is goed voor de biodiversiteit. Veel van deze duurzame huizen zijn vanwege de benodigde woonplekken gebouwd in de nieuwbouwwijk die tussen Harlingen, Franeker en Bolsward ligt. Rondom dit gebied ligt stadslandbouw, agrarische velden en veel stadsgroen. Op deze wijze worden lokaal gewassen verbouwd die direct in de steen rondom kunnen worden geconsumeerd. Veel bewoners kunnen zelf hun groenten en fruit verbouwen in de stadslandbouw en lokale boerenbedrijven verbouwen op duurzame wijze hun gewassen voor grotere afname op de agrarische velden. Ook dit wordt in de regio gebruikt. Langs de kust is een aantal kilometers lange strook aan zonnepanelen. Die energie wordt in de steden gebruikt, Regenwater en zeewater wordt opgeslagen en gezuiverd in de waterbassins. Nu nog nauwelijks aanwezig, maar iets dat in 2100 er wel zijn zijn is een groot gebied met bos en natuur. Dit is goed voor de biodiversiteit en ook voor verkoeling in de hete zomers.
Hieronder is de plattegrond te zien van hoe de toekomstige stad zal zijn.
Vergelijking steden
De drie verschillende steden gaan verschillend om met de thema´s voedsel, water, energie, klimaatverandering en duurzaamheid. Het hangt namelijk onder andere af van hoeveel geld er beschikbaar is en de fysische omstandigheden. Hieronder is dat te zien.
Stad
voedsel
water
energie
Klimaat-
verandering
Duurzaam-
heid
Jaqué, Panama
Lokale productie en import, zout resistente gewassen
Water-besparende maatregelenzout water zuiveren,
Golfenergie, zonne-energie
Zeespiegel- stijging, enorm heet en droger, meer neerslag en intenser
Ze waren al erg zelfvoorzienend, maar dat is nu een stuk duurzamer door andere energie en water opvangen plus (her)gebruiken
El-Mansoera
Lokale productie en import, zout resistente gewassen
Water-besparende maatregelenzout water zuiveren en groene daken voor opvang water.
Golfenergie, zonne-energie
Zeespiegel- stijging, enorm heet en droger, minder neerslag
Dit is sterk verbeterd. Het is door groene daken bijvoorbeeld ook koeler. Meer gebruik van de zonne-energie
Friesland
Lokale productie en import, zout resistente gewassen
Water-besparende maatregelenzout water zuiveren en groene daken voor opvang water. Ook waterbassinsvoor opslag water en zuivering ervan
Golfenergie, zonne-energie
Zeespiegel- stijging, kans op overstromingen, heter en droger, intensere neerslag
Dit is nog meer geworden door gebruik te maken van golfenergie en enorme zonneparken
Maak nu jouw toekomststad
Je hebt in de voorgaande pagina´s veel informatie opgedaan over de thema´s voedsel, water, energie, duurzaamheid en leefbaarheid voor in de toekomst. Er zijn veel dingen die zullen moeten worden veranderd als wij de klimaatopwarming willen stoppen en een leefbare aarde willen houden. Jij weet nu waar je allemaal rekening mee moet houden en aan moet denken. Je hebt een aantal steden op verschillende plekken op aarde gezien hoe dat daar is gerealiseerd. Al deze informatie heb je nodig om nu zelf jouw toekomststad te bouwen die met de thema´s voedsel, water, energie, duurzaamheid en leefbaarheid rekening houdt. Houd daar rekening mee bij het bouwen van je stad voor het jaar 2100. Hoe ga je dat doen? Dat lees je hieronder.
Leerdoel: Je kan een toekomsstad bouwen voor het jaar 2100 die de thema´s voedsel, water, energie, duurzaamheid en leefbaarheid heeft verwerkt.
Deze punten komen in je ontwerp terug en wordt je op beoordeeld:
- Je hebt een plek uitgekozen op aarde die je beschrijft aan de hand van atlaskaarten en je gaat in op de fysische eigenschappen als de bodem, planten, klimaat.
- Je kan een bestaande stad gebruiken en deze verduurzamen of je bouwt een compleet nieuwe stad. Bij de eerste optie voeg je ook google maps afbeeldingen toe van welke locatie je gebruikt.
- Je verwerkt de thema´s in een plattegrond en laat zien hoe de stad er uitziet waarbij je duidelijk laat zien hoe het duurzaam is. Dit kan bijvoorbeeld door online een plattegrond te maken via stepmap: https://www.stepmap.com/
- Je voegt afbeeldingen toe van duurzame oplossingen. Denk aan bronvermelding!
- Je verwerkt al dze dingen in een verslag waarin je eindontwerp met plattegrond ook zit
Wie: jij alleen.
Wat: een toekomststad maken ergens op aarde voor het jaar 2100 die duurzaam is. Je mag zelf weten hoe je dit bouwt, dat mag bijvoorbeeld online op minecraft, je mag je stad in elkaar knutselen met materialen, bouwen in lego,het gaan tekenen of een andere manier die je leuk lijkt. Belangrijk is dat je alle thema´s erin verwerkt en dat je ze duidelijk laat terugkomen.
Waar: je bent in het lokaal bezig.
Tijd: zie het document die je nog krijgt van de docent voor de deadline.
Uitkomst: alle opgedane kennis met de voorgaande opdrachten verwerk je op een actieve manier met je eigen toekomststad.
Klaar: via korte presentaties ga jij je toekomststad aan de rest van de klas laten zien.
Het arrangement Wereldburgerschap: stad van de toekomst is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Roseanne Bouma
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2024-03-20 11:35:36
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Met het oog op de toekomst met nóg meer mensen op de wereld en een nijpend tekort aan ruimte, energie, voedsel, (drink)watervoorziening en meer, moet er op een slimme manier gebouwd worden. Op welke manier kan de wereldbevolking op een duurzame en leefbare manier gaan wonen? Dat is het lesdoel van dit project.
Leerniveau
HAVO 3;
VWO 3;
Leerinhoud en doelen
Natuurlijke hulpbronnen en bronnen van energie;
Mondiale voedselzekerheid nu en in de toekomst [vervallen na 2014];
Broeikaseffect;
Aardrijkskunde;
Voeding;
Duurzaamheid;
Met het oog op de toekomst met nóg meer mensen op de wereld en een nijpend tekort aan ruimte, energie, voedsel, (drink)watervoorziening en meer, moet er op een slimme manier gebouwd worden. Op welke manier kan de wereldbevolking op een duurzame en leefbare manier gaan wonen? Dat is het lesdoel van dit project.
#/media/Bestand:Panama_Canal_PIA03368_lrg.jpg)
