Start
Welkom!
Voor deze les heb ik een een wikiwijs ontworpen. In deze wikiwijs gaan we de Nederlandse rechtsstaat onder de loep nemen. Daarnaast bekijken we het verloop van een rechtszaak. Aan het einde van deze wikiwijs kun je oefenen met de stof!
Deze wikiwijs is als volgt opgebouwd:
Links bovenin zie je verschillende kopjes onder elkaar staan. We beginnen bovenaan en behandelen per kopje verschillende onderdelen van de theorie. Ook maken we de opdrachten in de vorm van een mentimeter en twee quizlets. Tot slot maak je de eindtoets, hierin meten we of je alle stof onder de knie hebt.
Aan het eind van deze wikiwijs weet je alles over de Nederlandse rechtsstaat en het verloop van een rechtszaak, nu ben je helemaal klaar voor de toets!
Leerdoelen
Om deze wikiwijs te beginnen staan onderstaand alle leerdoelen:
1. Aan het einde van deze wikiwijs kan de leerling uitleggen wat een rechtsstaat is.
2. Aan het einde van deze wikiwijs kan de leerling uitleggen wat de kenmerken van een rechtsstaat zijn.
3. Aan het einde van deze wikiwijs kan de leerling de rollen binnen een rechtszaak noemen en aanwijzen waar deze zitten in een rechtszaal.
4. Aan het einde van deze wikiwijs kan de leerling het verloop van een rechtszaak uitleggen.
5. Aan het einde van deze wikiwijs kan de leerling uitleggen hoe een vonnis tot stand komt.
6. Aan het einde van deze wikiwijs kan de leerling uitleggen wat juryrechtspraak is.
Even inkomen
Om het onderwerp even kort te introduceren gaan we een korte video kijken over de Nederlandse rechtsstaat.
Tip: zorg dat je goed meekijkt want de informatie uit de video kun je later in de mentimeter gebruiken!
De Nederlandse rechtsstaat
Wat weet je al?
Voor dat we van start gaan met het inhoudelijke deel van de les gaan we kijken wat jullie al weten. Ik heb een mentimeter aangemaakt om een wordweb in te vullen. Pak je chromebook erbij, ga naar www.menti.com. en vul de code in. Hier vul je alles in waar je aan denkt bij de Nederlandse rechtsstaat.
Succes!
Nederlandse rechtsstaat
Wanneer een land een rechtsstaat is zijn er bepaalde rechten voor een burger. Er moet sprake zijn van vrijheid, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid. Rechtszekerheid of rechtsgelijkheid betekent dat burgers in vergelijkbare omstandigheden vergelijkbaar berecht moeten worden. Dit is vastgelegd in de grondwet en is dus een grondrecht voor burgers. Dit is niet alleen belangrijk om burgers tegen andere brugers te beschermen, maar ook om burgers tegen de overheid te beschermen. Bij een rechtsstaat wordt voorkomen dat de overheid alles voor het zeggen heeft in een land. Ook de overheid moet zich namelijk houden aan alle wetten en regels. Bij een dictatuur of totalitaire staat is dit bijvoorbeeld niet het geval, de overheid of leider heeft alles voor het zeggen en burgers hebben geen rechten. Nederland is daarentegen wel een rechtsstaat. Hier hebben wij, Nederlandse burgers, rechten om berschermd te worden tegen de overheid en elkaar.
Een rechtsstaat heeft een aantal kenmerken:
- Grondrechten
= Alle vastgelegde vrijheden en grondrechten van burgen, zoals vrijheid van meningsuiting of vrijheid van godsdienst of levensovertuiging.
- Scheiding der machten
= Ook wel trias politica genoemd. Dit houdt in dat de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechtsprekende macht in een land los van elkaar moeten staan. Zo kunnen deze machten elkaar controleren. Een minister mag zich bijvoorbeeld niet bemoeien met rechters, de uitvoerende macht mag niks zeggen over de rechtsprekende macht.
- Legaliteitsbeginsel
= Dit betekent dat de overheid alleen mag doen wat in de wet staat. De overheid mag bijvoorbeeld alleen belasting heffen als dat in de wet staat.
- Onafhankelijke rechtspraak
= Rechters zijn verplicht om onafhankelijk recht te spreken. Rechters mogen bijvoorbeeld niet ontslagen worden omdat de overheid het oneens is met een uitspraak.
Quizlet Nederlandse rechtsstaat
We gaan aan de slag met de stof over de Nederlandse rechtsstaat. Pak je chromebook erbij en maak de quizlet.
Succes!
De rollen in een rechtszaak
Er zijn 5 verschillende rollen binnen een rechtszaak:
1. De verdachte; de verdachte is de persoon waarvan gedacht wordt dat hij of zij een strafbaar feit heeft gepleegd.
2. De advocaat; de advocaat is degene die de verdachte bijstaat tijdens de rechtszaak.
3. De Officier van Justitie; de Officier van Justitie klaagt namens het Openbaar Ministerie de verdachte aan en heeft de leiding in het onderzoek.
4. De griffier; de griffier schrijft tijdens de rechtszaak alles op.
5. De rechter; de rechter is de persoon die uiteindelijk beslist of de verdachte schuldig is of niet en welke straf de verdachte hiervoor krijgt.
Er zijn 2 soorten rechtszaken in Nederland. Enkelvoudige kamer en meervoudige kamer. Bij de enkelvoudige kamer is er 1 rechter en gaat het om kleinere en eenvoudige zaken. Bij de meervoudige kamer zijn er 3 rechters. Dit is het geval bij zwaardere misdrijven.
Wie zit waar?
Om te kijken waar iedereen plaatsneemt binnen een rechtszaal heb ik een kennisclip gemaakt. Bekijk deze.
Kennisclip Nederlandse rechtsstaat
Het verloop van een rechtszaak
Rechtzaken hebben altijd een vast verloop. Alle stappen worden in een vaste volgorde 1 voor 1 doorlopen. Hieronder staan alle stappen met een korte toelichting:
1. De opening; de rechter opent de zaak en controleert de gegevens.
2. De tenlastelegging; de Officier van Justitie leest de aanklacht voor.
3. Het verhoor van getuigen en deskundigen; getuigen en deskundigen worden opgeroepen en moeten vragen beantwoorden.
4. Het verhoor van de verdachte; de verdachte moet vragen beantworden van de rechters, de Officier van Justitie en de eigen advocaat.
5. Het requisitoir; de Officier van Justitie zet alle feiten op een rijtje en eist een straf.
6. Het pleidooi; de advocaat verzoekt een lagere straf of vrijspraak.
7. Het laatste woord; de verdachte heeft altijd het laatste woord.
8. Het vonnis; de uitspraak.
Quizlet het verloop van een rechtszaak
We gaan aan de slag met de stof over het verloop van een rechtszaak. Pak je chromebook erbij en maak de quizlet.
Succes!
Het vonnis
Aan het einde van een rechtszaak is er een vonnis. Dit is de uitspraak waarin de rechter besluit of een verdachte schuldig is en welke straf wordt opgelegd. Om tot een vonnis te komen moeten er 3 vragen met 'ja' beantwoord worden:
1. Is er voldoende bewijs?
2. Gaat het om een strafbaar feit?
3. Is de dader strafbaar?
=> In sommige gevallen is een verdachte ontoerekingsvatbaar. Als iemand ontoerekeningsvatbaar is, betekent dit dat diegene niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor zijn of haar daden omdat hij of zij niet in staat was om de gevolgen van die daden te begrijpen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij psychische ziektes. In zo'n geval kan iemand niet strafrechtelijk vervolgd worden
Als deze vragen met 'ja' beantwoord kunnen worden wordt bepaald welke straf of maatregel wordt opgelegd.
Juryrechtspraak
Naast de vorm van rechtspreken die we in Nederland hebben, bestaat er in sommige landen juryrechtspraak. Bij juryrechtspraak zit er een groep burgers in een tribune in de rechtzaal die bepaalt of een verdachte schuldig is. In veel landen is dit de manier waarop het recht gesproken wordt. Een bekend voorbeeld is de VS, maar ook in België en Frankrijk wordt gebruik gemaakt van juryrechtspraak.
Jouw niveau
Beginner
Om te kijken of je stof als een beetje onder de knie hebt starten we met een simpele vraag. Heb je deze vraag goed, hoef je jezelf geen beginner meer te noemen.
Kan een land een rechtsstaat zijn als het geen democratie is?
Check het antwoord bij de docent. Heb je hem goed, dan mag je door naar gemiddeld.
Gemiddeld
Gefeliciteerd! Je bent geen beginner meer. Heb je de volgende vraag goed? Dan mag je de strijd aan gaan, ben jij al een expert? Heb je hem nog niet goed? Je bent aardig op weg, maar blijf nog even oefenen! De vraag luidt als volgt:
De Officier van Justitie is in een rechtszaak aanwezig namens een institutie, welke institutie is dit?
Heb jij hem goed?
Check het bij de docent!
Expert
Tot slot, ben jij een echte expert over dit onderwerp? Heb jij deze laatste vraag goed, dan heb je de les goed begrepen! De vraag is:
In sommige gevallen heeft een dader het strafbare feit wel gepleegd, maar mag hij hier niet voor vervolgd worden, hij is dan niet strafbaar. Leg uit wat dit concreet betekent en hoe we dit noemen binnen de rechtspraak.
Check het antwoord bij de docent.
Discussie: vind jij dat we in Nederland te laag straffen?
Om alle theorie af sluiten gaan we nog kort de discussie met elkaar aan. In Nederland hoor je vaak dat mensen vinden dat er te laag gestraft wordt. De stelling luidt als volgt: In Nederland wordt te laag gestraft. Hierover gaan we discussie met elkaar aan!
De opdracht:
We gaan 10 minuten met elkaar discusseren over de bovenstaande stelling.
Regels:
- Heb respect voor elkaar.
- Laat elkaar uitpraten.
- Zorg dat je je mening onderbouwd met argumenten.
De toets
Om te checken of de stof begrepen is gaan we wat vragen maken. Zo weet je welke stof je al begrijpt en waar je nog wat extra aandacht aan moet besteden.
Succes!
