Over de pilot
Het herkennen en doorbreken van misvattingen bij bètavakken.
Aan dit pilotproject doen de volgende organisaties mee: de Nederlandse Vereniging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON), de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren (NVvW) en het interfacultaire onderwijsexpertisecentrum van de Universiteit Leiden (ICLON). Het doel van dit project is het maken van een set goede diagnostische vragen waarmee misvattingen voor de schoolvakken biologie, natuurkunde, scheikunde en wiskunde snel zichtbaar gemaakt kunnen worden.
In dit project wil de NVON in samenwerking met de NVvW, docenten, scholen, lerarenopleidingen en onderzoekers werken aan twee onderdelen: een kennisbank met veelvoorkomende misvattingen en een set van goede diagnostische vragen die per schoolvak en per onderwerp binnen het schoolvak de reeds bekende misvattingen zichtbaar maken.
Voor meer informatie en voorbeelden kijk op: https://www.nvon.nl/diagnostischevragen
|
Impuls Open Leermateriaal steunt dit project
Hoe komt open leermateriaal in de praktijk het beste tot zijn recht? Om dit te ontdekken, ondersteunt Impuls Open Leermateriaal projecten met begeleiding en subsidie. We monitoren deze projecten en de kennis die we opdoen, borgen we en maken we beschikbaar voor anderen. Zo geven we open leermateriaal een rotsvast fundament.
Van de jury: 'Een helder plan. En een groot en sterk netwerk met scholen en expertiseorganisaties'.
|
Ga naar de communitypagina
De pilots hebben de beschikking over een gezamenlijke communitypagina. Op die pagina kunnen de deelnemers aan de pilots kennis delen door elkaar vragen stellen, documenten te plaatsen, nieuwsberichten te delen en de agenda van alle activiteiten in te zien.
Iedereen kan de pagina bekijken. Maar wil je zelf artikelen of reacties plaatsen, dan kun je lid worden.
Lid worden:
- Ga naar https://open-leermiddelen.onderwijsnetwerken.nl/
- Klik rechtsboven op 'inloggen'. Er verschijnt een melding. Klik nogmaals op 'inloggen'.
- Meld aan met je schoolaccount of een persoonlijk entree-account.
- Nadat je aanvraag is goedgekeurd krijg je hiervan bericht in de mail. Klik in de mail op de bevestigingslink.
- Je bent nu lid van de community.
Wat gaan we opleveren?
In schooljaar 22-23 zijn 3 doelen nagestreefd
- Beter gebruik van open leermateriaal.
Door het werken in de PLG leren docenten hoe ze zelf een goede diagnostische vraag kunnen ontwikkelen. Door het testen en gebruiken in de klas ervaren docenten de meerwaarde en wordt het langzaam onderdeel van de lesroutine.
- Verrijking van open leermateriaal
Met de PLG’s van elk vak ontwikkelen en testen we diagnostische vragen. Deze publiceren we aan het eind van het schooljaar vindbaar en goed toegankelijk op www.diagnostischevragen.nl. Onze doelstelling is om ten minste 20 vragen per vak op te leveren dit schooljaar.
- Resultaten uit onderzoek
In deze pilot zullen we exploratief praktijkonderzoek doen naar de (voor)waarden en toepassing van deze open leermaterialen in het voortgezet onderwijs. Het onderzoek zal exploratief van aard zijn en de volgende onderzoeksvragen beantwoorden:
- Hoe ontwerpen docenten in de PLG’s een diagnostische vraag?
- Welke theoriebronnen en praktijkervaringen noemen zij bij het ontwerpen van een diagnostische vraag?
- Hoe zetten docenten diagnostische vragen in hun lespraktijk in en wat zijn hiervan effecten op het leren bij leerlingen?
- Hoe betrekken deelnemende docenten hun directe schoolsetting in het opzetten, uitproberen en gebruiken van de open leermaterialen?
Leermateriaal
De Diagnostische vragen
Met een diagnostische vraag kun je een misvatting bij leerlingen snel zichtbaar maken. Als de leerling of docent er vervolgens een actie aan verbindt, is het een manier om makkelijk formatief te handelen. Door vele jaren ervaring ontstaat er bij docenten bruikbare kennis over veelvoorkomende misvattingen en fouten. Daarnaast is er wetenschappelijk onderzoek naar misvattingen specifiek bij de bètavakken. Als je een les voorbereidt, heb je dit echter niet bij de hand. NVON en de NVvW werken aan een verzameling van diagnostische vragen die passen bij het Nederlandse curriculum en getest zijn in de klas. Zo krijgt elke docent toegang tot deze kennis en een effectief middel in handen om misvattingen aan te pakken in de klas.
Ga naar https://www.nvon.nl/diagnostischevragen# voor meer informatie en voorbeelden.
Via de knop hieronder bereik je het materiaal dat we in schooljaar 22-23 hebben opgeleverd.
Diagnostische vragen
Kennismateriaal
De Kennisbanken
Er is veel kennis over hoe je bèta-concepten goed aanleert en waar het mis kan gaan. Deze kennis komt vanuit wetenschappelijk onderzoek en vanuit ervaringen in de klas. Bij de voorbereiding van een les heeft een docent echter beperkt toegang tot deze kennis. Een oplossing is een toegankelijke kennisbank: een verzameling van veelvoorkomende misvattingen (ook wel misconcepties of leerlingdenkbeelden genoemd). Zeker als er bij elke misvatting ook diagnostische vragen zijn waarmee een docent direct zichtbaar krijgt in welke mate de misvatting bij zijn leerlingen aanwezig is.
Deze kennisbanken zijn voor biologie, natuurkunde en scheikunde al (deels) ontwikkeld door de Open Universiteit.
Er staat meer informatie op: https://elbd.sites.uu.nl/2022/08/22/kennisbanken/
Kennisbank Biologie Kennisbank Natuurkunde Kennisbank Scheikunde
Vraag en aanbod
Samenwerking
Vanuit het samenwerkingsverband van de NVON, NVvW en ICLON zijn er professionele leergemeenschappen opgezet waarin docenten samen diagnostische vragen ontwikkelen en onderzoek kan worden gedaan. Professionele leergemeenschap met netwerk van scholen
PLG biologie: 12 betrokken docenten 11 betrokken scholen
PLG natuurkunde: 6 betrokken docenten en 6 betrokken scholen
PLG scheikunde: 18 betrokken docenten en 16 betrokken scholen
PLG wiskunde: 5 betrokken docenten en 5 betrokken scholen
NVON heeft al ervaring met het ontwikkelen van open leermaterialen samen met docenten. Zo was er voor biologiedocenten een toetsvragenbank die in combinatie met het programma wintoets digitale toetsen kon samenstellen en afnemen. Daarnaast worden er boeken uitgegeven waarvan de leermiddelen gratis beschikbaar zijn, zoals het meest recente Plan Bèta over de didactiek van duurzaamheid.
Wil je lid worden van NVON? Volg dan deze link: https://www.nvon.nl/mijn-nvon/registreren
De NVvW vindt het belangrijk dat leermiddelen die door docenten gemaakt worden zo veel mogelijk verspreid worden onder docenten. Daartoe geeft de vereniging diverse mogelijkheden. Voor kleinere projecten is er een Google-drive waarin wiskundeleraren hun materiaal kunnen delen. Voor grotere projecten is er een plek op de website waar we onder de Creative Commons Licentie het werk aanbieden aan onze leden.
Wil je lid worden van NVvW? Volg dan deze link: https://www.nvvw.nl/over-nvvw/lidmaatschap/
Activiteiten
Een overzicht van de activiteiten die we hebben ondernomen en nog gaan ondernemen.
Impuls Open Leermateriaal
Dit project valt onder de pilotregeling van Impuls Open Leermateriaal. Dat betekent dat dit Groeifonds-programma het project steunt met expertise en subsidie. De kennis die tijdens het project wordt opgedaan, wordt geborgd en beschikbaar gemaakt voor anderen. Zo geven we open leermateriaal gezamenlijk een rotsvast fundament.
“Open leermateriaal maken of inpassen op school vraagt tijd en ruimte. Die willen we met ons pilotprogramma bieden aan scholen, netwerken en organisaties. We hebben bijvoorbeeld kennis en deskundige mensen in ons netwerk, waardoor projecten goed voorbereid van start kunnen en niet zelf het wiel hoeven uit te vinden. Daarnaast bieden we subsidie, waardoor ze ook tijd en mensen kunnen vrijmaken om echt met open leermateriaal aan de slag te gaan. Zo ontstaan mooie open collecties en best practices die andere scholen ook weer kunnen gebruiken. Met onze regeling helpen we ook professionals in het onderwijs om hun kennis en skills in te zetten bij andere projecten rondom open leermateriaal.”
Over Impuls Open Leermateriaal
Het programma Impuls Open Leermateriaal wordt gefinancierd door het Nationaal Groeifonds. Het is in het leven geroepen om het gebruik van open leermateriaal te stimuleren. Dat doet het door docenten te ondersteunen, scholen te verbinden, materiaal te verrijken, de infrastructuur te verbeteren en onderzoek te doen. Het gebruik van open leermateriaal wordt gezien als belangrijk middel om beter in te kunnen spelen op de talenten en behoeftes van leerlingen en daarmee de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Open leermateriaal is een belangrijke aanvulling op het materiaal van uitgevers. Daarom hebben meer dan twintig scholen, onderwijs- en expertiseorganisaties hun krachten in het programma gebundeld. Meer weten hierover? Kijk op de website: www.openleermateriaal.nl
