Welkom bij deze wikiwijs, een overzichtelijke plek waar je de lesstof nogmaals kan doornemen en oefenen met wat extra opgavens.
De inhoud van de lessen staan elk onder een kopje onderverdeeld, hier zal je de kopjes "Theorie" en de "Begrippen" vinden.
Bij het kopje "Theorie" staat alle lesstof uit de powerpoints weergegeven met zelfs wat extra uitleg.
Bij het kopje "Begrippen" zullen jullie een overzicht met alle begrippen zien. Deze begrippen moet je weten en kunnen beschrijven.
Er zijn dan nog twee speciale kopjes, "Samengevat" en "Afsluiter." LET OP! Beide de oefentoets en het feedbackformulier zijn verplicht om in te vullen, dus doe dit dan ook!
Onder het kopje samengevat zul je een samenvatting van de lesstof vinden, een aantal opgaves en een oefentoets ter voorbereiding op de toets.
Bij het kopje "Afsluiter" zal je een feedback formulier vinden, vul deze aan het eind van het hoofdstuk in. Doe dit serieus, maar voel je vrij om je mening te delen.
Inhoud
Hier zien jullie een korte inhoudsopgave van de verschillende kopjes in deze wikiwijs.
Bloed
Leer wat de samestelling van het bloed is en de functie van de vele onderdelen hiervan.
De bloedsomloop
Ontdek de route waarmee bloed door je lichaam stroomt en hoe/waar dit wordt bevooraad met zuurstof.
Het hart
Leer hoe de onuitputtende spier het bloed door je lichaam weet te pompen en hoe al zijn onderdelen heten.
Bloedvaten
De snelwegen waardoor het bloed door je lichaam wordt gepompt, elk uniek en zeer goed in zijn taak.
Het bloedvatenstelsel
Hoe lopen de aders door je lichaam, wat is de algemene regel voor de benaming van deze aderen en wat zijn een paar uitzonderingen?
De samenvatting
Alles gehad, alles geleerd en hier allemaal samengekomen tot een korte samenvatting! Oefen met de opgaves en de oefentets. Zodat je goed voorbereid ben op de toets.
Afsluiter
Nu dat je alles geleerd hebt en gebruik gemaakt heb van de inhoud van de wikiwijs, laat even weten wat er allemaal goed was aan de site, wat niet en wat allemaal beter kan.
Bloed
Theorie
Bloed
Het bloed, een rode vloeistof die door al onze aderen stroomt, en allerlei belangrijke stofjes door ons lichaam vervoert. Iedereen kent het wel, maar hoe werkt het precies?
Bloed is samengesteld uit bloedplasma, bloedcellen en bloedplaatjes. Waarvan je de bloedcellen nog in twee kleinere groepjes kan onderverdelen, rode bloedcellen en witte bloedcellen.
Bloedplasma staat ook wel bekend als de vloeistof waar alle bloedcellen, bloedplaatjes en andere belangrijke stofjes zich in bevinden. Het meerendeel van bloedplasma bestaat uit water, bloedplasma is is echter niet te zien bij vers bloed. Je moet het eerst een paar dagen laten staan zodat de zwaardere bloedcellen en bloedplaatjes naar de bodem kunnen zakken, dit proces heet bezinken.
Als je niet de tijd hebt om een aantal dagen te wachten, voordat het bloed bezonken is, kan je een centrifuge gebruiken. Bij dit apparaat wordt het bloed zo hard rondgedraaid dat de grotere, zwaardere deeltjes naar de bodem zakken. Om te zien hoe dit werkt bij een centrifuge, kijk dan de onderstaande video. Deze is in het engels, maar kan ook zonder geluid bekeken worden.
Nadat het bloed bezonken is zijn er twee laagjes ontstaan, een gelig doorzichtig laagje aan de bovenkant en een roodkleurig laagje aan de onderkant.
De bloedcellen en bloedplaatjes bezinken naar de bodem, terwijl het bloedplasma erboven blijft drijven. Het bloedplasma heeft zijn gelige kleur dankzij de kleine stofjes die er nog in opgelost zitten. Maar waarom is de onderste laag dan precies rood?
Bloedcellen
Zoals eerder vermeld, zijn er twee soorten bloedcellen. Rode bloedcellen en witte bloedcellen. Op de afbeelding hieronder zie je een microscopische afbeelding van wat bloed. De rode bloedcellen zijn weergeven in een rode kleur en de witte bloedcellen in een blauwige kleur. Dit betekent echter niet dat witte bloedcellen blauwig van kleur zijn. Toen deze foto gemaakt werd heeft de fotograaf de cellen een kleurtje gegeven voor de duidelijkheid.
Rode bloedcellen zijn de cellen verantwoordelijk voor het vervoeren van zuurstof naar je organen, dit doen ze door aan zuurstof te binden. Hierdoor worden ze rood van kleur, wat ook het bloed rood maakt. Rode bloedcellen zien eruit als donuts zonder gat. Ook bevatten rode bloedcellen geen celkern, deze hebben ze namelijk niet om zo veel mogelijk zuurstof te kunnen opnemen.
Witte bloedcellen mogen qua naam misschien wel lijken op rode bloedcellen, maar qua bouw en functie kunnen ze niet nog meer verschillend zijn. Witte bloedcellen zijn cellen die binnegdrongen bacteriën opzoekt en opeet, dit doen ze beide in het bloed en buiten het bloed. Witte bloedcellen hebben, niet zoals rode bloedcellen, wel een kern. Dit zijn grote verschillen tussen de twee. Hoe een witte bloedcel eruitziet kan je hieronder zien.
Bij een verwonding kan de wond door bacteriën geïnfecteerd worden. De witte bloedcellen gaan hierop af en eten de bacteriën op, hierbij gaan ze meestal dood en onstaat er pusvorming in de wond. Dit wordt vaak pus of etter genoemd. Zie de afbeelding hieronder voor hoe pus/etter eruit ziet.
Als laatst de bloedplaatjes. De bloedplaatjes zijn miniscule deeltje in het bloed die ervoor zorgen dat het bloed gaat stollen. Erg handig dus bij het genezen van een verwonding. Deze bloedplaatjes worden niet zoals de andere onderdelen in het bloed gemaakt, maar ontstaan uit de restjes van uit elkaar gevallen cellen. In de afbeelding hieronder zie je een aantal bloedplaatjes met een pijl aangewezen.
Wist je dat de foto, waarop je de 3D vorm van een bloedcel kan zien, een microscopische SEM foto heet? Probeer het maar eens op te zoeken. Dan zal je ook 3D foto's vinden van allerlei voorwerpen en organismes.
Begrippen
Begrippen van het bloed
Het bloed: Een rode vloeistof die door het bloed wordt rondgepompt.
Het bloedplasma: Een doorzichtige vloeistof die een beetje geel is. Bestaat vooral uit water.
De bloedcellen: Cellen in het bloed die een speciefieke functie hebben.
De rode bloedcel: Bloedcellen die zuurstof vervoeren. Deze hebben geen celkern.
De witte bloedcel: .Bloedcellen die ziekteverwekkers opzoeken en opeten. Deze bloedcellen kunnen het bloedvat verlaten en hebben wel een celkern.
De bloedplaatjes: Ontstaan uit uitelkaar gevallen cellen en zorgen voor bloedstolling.
Al het bloed in ons lichaam wordt door het bloedvatenstelsel vervoert, dit heet de bloedsomloop. Er zijn verschillende soorten bloedsomlopen, maar wij mensen hebben er één genaamt de dubbele bloedsomloop. De dubbele bloedsomloop heeft, zoals de naam al aangeeft, twee bloedsomlopen. Dit zijn de kleine bloedsomloop en de grote bloedsomloop.
Kleine bloedsomloop
De kleine bloedsomloop begint bij het rechter harthelft. Vanuit het rechter harthelft wordt het zuurstofarm bloed, via de longslagader, naar je longen gepompt. In de longen neemt het bloed zuurstof op en staat hij koolstofdioxide af, hierdoor wordt het bloed zuurstofrijk. Dan gaat het zuurstofrijke bloed, via de longader, naar het linker harthelft, waar de kleine bloedsomloop ten einde komt.
Grote bloedsomloop
Vanaf het linker harthelft begint de grote bloedomloop. Hier wordt het zuurstofrijke bloed, door de aorta, naar de rest van je lichaam gepompt. In je lichaam wordt het zuurstof uit het bloed opgenomen, om door de organen en vele andere onderdelen gebruikt te worden bij de verbranding. Hierdoor wordt het bloed zuurstofarm. Om het bloed weer te voorzien van zuurstof, stroomt het via aders naar de holle ader, waar het vervolgens in het rechter harthelft eindigt.
De grote bloedsomloop kan ook in twee onderdelen verdeeld worden. De grote bloedsomloop naar je bovenlichaam, denk hierbij aan lichaamsdelen zoals je hoofd, en de grote bloedsomloop naar je onderlichaam, denk aan onderdelen zoals je voeten.
Zie hieronder een afbeelding van alle onderdelen van de dubbele bloedsomloop.
Wist je dat niet alleen mensen een dubbele bloedsomloop hebben, ook amfibieën en reptielen hebben er een. Vogels dus ook, want die behoren ook tot de groep van de reptielen.
Begrippen
Begrippen van de bloedsomloop
Dubbele bloedsomloop:
Kleine bloedsomloop: De bloedomloop die begint bij het rechter harthelft, langs de longen gaat en eindigt bij het linker harthelft.
Grote bloedsomloop: De bloedsomloop die begint bij het linker harthelft, langs de rest van je lichaam gaat en eindigt bij het rechter harthelft.
Het hart: Het hart kan in twee delen worden onderverdeeld, het rechter harthelft en het linker harthelft. De linker en rechter kanten van het hart moeten gespiegeld worden.
Rechter harthelft: Links op de tekening weergeven, maar heet het rechter harthelft.
Linker harthelft: Rechts op de tekening weergeven, maar heet het linker harthelft.
Het hart, een complex maar ook heel belangrijk orgaan in je lichaam. Het hart is veranwoordelijk voor het rondpompen van je bloed. Zonder dit orgaan zouden alle andere organen in je lichaam niet meer voorzien worden van zuurstof en sterven deze organen dan ook af.
Onderdelen van het hart
Zoals besproken was in het onderdeel "De bloedsomloop", bestaat het hart uit twee helften. Het rechter harthelften het linker harthelft. Deze twee harthelften kan elk onderverdeeld worden in twee onderedelen, de boezems en de kamers. Het bloed uit de aderen stroomt in de boezems, daar wordt het bloed verzameld voordat het via de hartkleppen naar de kamers wordt gepompt. Vanuit de kamers wordt het bloed naar de slagaderen gepompt. Deze slagaderen brengen het bloed dan vervolgens naar de organen. Dit bloed stroomt altijd in dezelfde richting, van de holle aderen naar de aorta. De volgorde is als volgt:
Zie ook de afbeelding hieronder voor een schematische tekening van het hart. Hier staan echter niet de hartkleppen en halvemaanvormige kleppen weergeven.
De kleppen
Tussen de onderdelen van het hart zitten kleppen die voorkomen dat het bloed in het hart terugstoomt, deze kleppen heten de hartkleppen en de halvemaanvormige kleppen. De hartkleppen zitten tussen de boezems en kamers en halvemaanvormige kleppen zitten tussen de boezem en slagaderen. Bij het rechter herthelft heet deze slagader de longslagader en bij het linker harthelft de aorta.
Hieronder staat een video over de sametrekking van het hart. Er is geen geluid, maar er is wel duidelijk te zien welke delen er in werking zien. Ook zie je hoe precies de kleppen het bloed tegenhouden van terugstromen.
Wist je dat er vier type harten bestaan? Zo heeft een vis een vrij simpel hart dat uit alleen maar twee hartdelen bestaat. Niet vier hartdelen zoals bij ons mensen.
Begrippen
Begrippen van het hart
De boezems: In dit deel van het hart vezamelt het bloed dat vanuit de aderen stroomt.
De rechter boezem:De boezem dat zich aan het rechter harthelft bevind. Deze boezem stroomt vol met zuurstofarm bloed dat vanuit de holle aders komt
De linker boezem: De boezem dat zich aan het linker harthelft bevind. Deze boezem stroomt vol met zuurstofrijk bloed dat vanuit de longsader komt.
De kamers: Hier verzamelt het bloed dat vanuit de boezems in de kamers wordt gepompt. Dit bloed wordt vervolgens naar de slagaderen gepompt.
De rechter kamer: De kamer dat zich aan het rechter harthelft bevind. Deze kamer stroomt vol met zuurstofarm bloed nadat de rechter boezem is samengetrokken.
De linker kamer: De kamer dat zich aan het linker harthelft bevind. Deze kamer stroomt vol met zuurstofrijk bloed nadat de linker boezem is samengetrokken.
De (hart)kleppen: Dit zijn de poortjes in het hart die ervoor zorgen dat het bloed alleen maar in één richting kan stromen.
De hartkleppen: Deze "poortjes" zitten tussen de boezems en kamers in en zorgt ervoor dat het bloed niet, vanuit de kamer, terug in de boezem kan stromen.
De halvemaanvormige kleppen: Deze "poortjes" zitten tussen de kamers en slagaderen in en zorgt ervoor dat het bloed niet, vanuit de slagader, terug in de kamer kan stromen.
De slagaderen: ...
Longslagader: Een slagader die zuurstofarm bloed vanuit je rechter kamer naar je longen brengt. Dit is de enige slagader met zuurstofarm bloed.
Aorta: Een slagader die het zuurstofrijke bloed vanuit de linker kamer naar de rest van je lichaam brengt.
De aderen: De type bloedvaten die het bloed vanaf een orgaan naar het hard brengt. Meestal zuurstofarm.
Holle aderen:De twee aderen die het zuurstofarme bloed vanuit je lichaam naar je rechter boezem brengt.
Longader:De ader die zuurstofrijk bloed vanaf je longen naar je linker boezem brengt. Dit is ook de eensigste ader met zuurstofrijk bloed.
De longen: Het orgaan verantwoordelijk voor het uitwisselen van zuurstof en koolstofdioxide. Dit orgaan haalt het koolstofdioxide uit het bloed en bevooraadt deze vervolgens met zuurstof.
Zuurstof: Een molecuul dat wordt gebruikt bij de verbanding in bijna alle organismes. Het is dan ook een verbrandingsproduct. Zuurstof bestaat uit twee zuurstofatomen die aan elkaar vast zitten.
Koolstofdioxide: Een molecuul dat onstaat bij de verbranding van zuurstof. Het is dan ook een verbrandingproduct. Koolstofdioxide bestaat uit één koolstofatoom die aan twee zuustofatomen vast zit.
Bloedvaten
Theorie
De drie type bloedvaten
Door ons hele lichaam lopen er bloedvaten, deze bloedvaten kunnen in drie soorten bloedvaten verdeeld worden. Deze drie soorten zijn de slagaders, de haarvaten en de aders. Het bloed stroomt in een vaste volgorde door deze bloedvaten. Zo begint de bloedsomloop, door de bloedvaten, bij de slagaders, stroomt het richting de haarvaten en daarna bij de aders. Elk van deze bloedvaten zijn herkenbaar door een aantal kenmerken. Kan jij ze al spotten op de afbeelding hieronder?
De slagaders zijn de bloedvaten die vanaf je hart naar je organen lopen. Deze slagaders kan je herkennen aan een aantal kenmerken. Een van die kenmerken is de dikke, rekbare wand van het bloedvat. Nadat de kamers samentrekken, wordt het bloed door de slagaders gepompt. Hierdoor ontstaat een hoge bloeddruk in het bloedvat, waardoor de slagader wordt uitgerekt. Zodra het bloed de slagader gepasseert heeft, verlaagt de bloeddruk en veert de wand weer terug. Door de voortdurende rekking en terugvering van de wand, ontstaat er een hoorbaar kloppend geluidt, de hartslag. Deze hartslag is te zien, maar ook te horen. Zie hiervoor de afbeelding hieronder.
Vevolgens heb je de haarvaten, deze bloedvaten zitten om de organen heen. Dit is voor de versoepeling van de uitwisseling van stoffen tussen het bloed en de organen. Organen hebben zuurstof en voedingsstoffen nodig om te kunnen functioneren, daarom geven de haarvaten zuurstof en voedingsstoffen af aan de organen. De afvalstoffen, waaronder ook koolstofdioxide, worden door de bloedvaten opgenomen en vervoert naar en plek waar deze worden opgeruimd. Maar hoezo is de uitwisseling van stoffen makkelijker in haarvaten de dan in andere boedvaten? Dat komt doordat de wand van een bloedvat slechts één cel dik is, waardoor de stoffen er gemakkelijker door kunnen. Je kan de wand van een haarvat vergelijken met een a4 papiertje en een slagader met een betonnen muur, je kan veel makkelijker door een vel papier slaan dan dat je door een betonnen muur kan slaan.
Aders
Nadat de haarvaten alle stoffen hebben uitgewisseld met de organen, komen de bloedvaten weer samen en vormen ze de aders. De aders vervoeren vervolgens het bloed terug naar het hart. Hoewel de aders redelijk veel op de slagaders lijken, zijn er een aantal essantiële verschillen. Zo zijn de wanden van de aders veel minder dik dan die van slagaders. Ook hebben de aders ok niet dezelfde hoge bloeddruk die de slagaders hebben, dit komt namelijk doordat de kracht en snelheid die hierachter zit drastisch is afgenomen. Hierdoor kan je geen kloppen of hartslag meer horen, maar is de kracht die het bloed bleeft voortbewegen verdwenen. Om te voorkomen dat het bloed terugloopt zitten de aders vol met kleppen, net zoals de hartkleppen en halvemaanvormige kleppen in het hart. Maar niet alle aders liggen die in je lichaam, zo zijn er een paar aders die je zlef door je huid kan zien, zo oppervlakkig liggen deze aders. Kijk bijvoorbeeld naar de aders in je pols, je zult een aantal blauw strepen daar zien, dat zijn aders!
Zie hieronder een afbeelding waarbij een dwarsdoorsnede van de bloedvaten te zijn is.
Er is een aandoening waarbij de kleppen in de aderen kapot zijn, hierdoor is het heel moeilijk voor het bloed om vanuit de aderen in het been terug naar het hart te gaan. Deze aandoening staat bekend als "spataderen."
Begrippen
Begrippen van het bloedvaten
Slagaders: Bloedvat dat bloed vanuit het hart naar je organen begleid.
Wand: Dik en uitrekbaar.
Kloppen: Door het rekken en strekken ontsaat een klopping/hartslag.
Fuctie: Meestal zuurstofrijk bloed vervoeren (uizondering voor longslagader)
Haarvaten: Breed vertakte bloedvaten die veel kleiner dan de andere zijn.
Wand: Éen cel dik en makkelijk doordringbaar.
Functie: Stoffen uitwisselen.
Aders: .
Wand: Veel minder dik dan slagaders, maar dikker dan haarvaten.
Kleppen: Doordat er geen hoge bloeddruk meer is, gebruikt de ader kleppen om te voorkomen dat bloed terug stroomt.
Fuctie: Meestal zuurstofarm bloed vervoeren (uizondering voor longader)
Je hart en alle bloedvaten die door je lichaam lopen behoren tot het bloedvatenstelsel. Met al deze bloedvaten in ons lichaam, kan het angstaanjagend zijn om de namen van deze bloedvaten te weten. Maar vrees niet! Als je de volgende stapjes volg kan je bijna allen bloedvaten benoemen bij hun correcte naam. De stapjes zijn als volgt:
Neem de naam van het orgaan.
Is het een slagader of ader?
Plak de twee namen achter elkaar.
Probeer het maar zelf eens uit! Neem een naam van een orgaan, bijvoorbeeld de lever. Beslis dan of het bloedvate een slagader of ader is. Gaat het bloedvat van hart naar orgaan, dan is het een slagader. Maar gaat het bloedvat van orgaan naar hart, dan is het een ader. Laten we zeggen dat het bloedvat van hart naar orgaan gaat, dan is ons bloedvat een slagader. Als we nu "lever" en "slagader" achter elkaar plakken krijgen we "leverslagader."
Erg handig dus, deze regel, maar jammer genoeg telt hij niet voor elk bloedvat. Zo kennen we al een uitzondering hierop, de holle aders en aorta. De holle aders zijn aders en de aorta een slagader, toch hebben ze een andere naam. Maar zo heb je ook de halslagader en halsader, dit zijn bloedvaten die naar je hoofd gaan. Er zijn nog een aantal andere voorbeelden hiervan, maar dit is wel genoeg voor dit hoofdstuk.
Er bestaat een aandoening waarbij de organen in je buik en borstkas gespiegeld zijn, deze aandoening heet "situs inversus." Zo zit het hart bijvoorbeeld niet richting je linker kant, maar naar je rechter kant, en je lever niet aan je rechter kant, maar aan je linker kant.
Begrippen
Begrippen van de bloedvatenstelsel
Benaming van bloedvaten: (Naam ogaan) + (slagader/ader) = (naam bloedvat)
Als bloed een tijdje in een reageerbuis staat, ontstaan er twee laagjes:
Het bloedplasma
Bloedcellen en bloedplaatjes
Bloedplasma bestaat vooral uit water wat boven de zwaardere bloedcellen en bloedplaatjes drijft.
Een rode bloedcel vervoert zuurstof door heet bloedvatenstelsel en hebben geen celkern.
Een witte bloedcel bestrijden bacteriën door ze opzoeken en op te eten. Deze bloedcellen hebben wel een celkern en kunnen ook uit het bloedvat gaan. Bij een onstoke wond ontstaat er etter en pus dat uit dode witte bloedcellen en gedode bacteriën bestaat.
Bloedplaatjes zorgen ervoor dat het bloed gaat stollen als je bijvoorbeeld een wondje heb. Bloedplaatjes ontstaan uit cellen die uit elkaar gevallen zijn.
De bloedsomloop
Al het bloed wordt door het bloedvatenstelsel vervoert, dit heet de bloedsomloop. Wij mensen hebben een dubbele bloedsomloop, de kleine bloedsomloop en de grote bloedsomloop.
De kleine bloedsomloop begint bij het rechter harthelft, wordt naar de longen gepompt, en dan weer terug naar je .linker harthelft
Rechter harthelft → Longen → Linker harthelft
De grote bloedsomloop begint bij het linker harthelft, wordt naar de rest van je lichaam gepompt, en dan weer terug naar je rechter harthelft.
Linker harthelft → Organen → Rechter harthelft
Het hart
Het hart is een spier dat al het bloed rond je lichaam pompt. Dit doet hij in een vaste volgorde. De volgorde is als volgt:
Holle aders → Rechter boezem → (Langs de "Hartkleppen") → Rechter kamer → (Langs de "Halvemaanvormige kleppen") → Longslagader → Longen → Longader → Linker boezem → (Langs de "Hartkleppen") → Linker kamer → (Langs de "Halvemaanvormige kleppen") → Aorta
De hartkleppen en halvemaanvormige kleppen voorkomen de terugstroming van het bloed.
De hartkleppen zitten altijd tussen de boezems en kamers in en de halvemaan vormige kleppen tussen de kamers en slagaders.
De bloedvaten
Er zijn drie type bloedvaten:
Slagaders
Haarvaten
Aders
Slagaders zijn bloedvaten die vanaf het hart naar een orgaan lopen. Kenmerken van een slagader zijn:
Meestal zuurstofrijk (met uizondering van de longslagader)
Een dikke elastische wand
Klopt/hoorbare hartslag (doordat de want rekt en terugveert bij het rondpompen van bloed)
Een hoge bloeddruk (nadat het hart bloed door de aorta pompt)
Haarvaten zijn kleine bloedvaten die langs een orgaan of weefsel lopen. Kenmerken van een haarvat zijn:
Hele dunne wand (1 cel dik)
Geeft vocht met voedingsstoffen en zuurstof af aan het weefsel en organen
Neemt vocht met afvalstoffen en koolstofdioxide op in de haarvaten
Aders zijn bloedvaten die vanaf de organen terug naar het hart lopen. Kenmerken van een ader zijn:
Redelijk dunne wanden
Geen hartslag te voelen
Kleppen voorkomen dat bloed terug stroomt
Sommige liggen dicht onder de huid
Bloedvatenstelsel
Het hart en alle bloedvaten in het lichaam behoren tot het bloedvatenstelsel.
Zo hebben bijna alle bloedvaten een regel achter hun benaming. De stapjes zijn als volgt:
Neem de naam van het orgaan.
Is het een slagader of ader?
Plak de twee achter elkaar.
Voorbeeld: 1. Lever + 2. Slagader = 3. Leverslagader
Deze regel geld voor bijna alle bloedvaten... met uizondering voor de bloedvaten, zoals de:
Holle aders
Aorta
Halsslagader
Halsader
Oefenopgaves
Hieronder staan een aantal spelletjes en opgave waarmee je de begrippen en theorie van dit hoofdstuk kan oefenen. Voor de opgaves staan de antwoorden onderaan deze pagina, kijk hier dan ook pas naar na het beantwoorden van de vragen. Veel leerplezier!
Oefenen met de begrippen
Leren met de kikker
Kennisvragen
Welk onderdeel van het bloed is verantwoordelijk voor het beschermen van je lichaam tegen ziekteverwekkers?
Waar bestaat het merendeel van het bloedplasma uit?
Hoe heet het onderdeel van het hart dat het zuurstofrijke bloed van de longen naar de linker boezem brengt?
In welke volgorde stroomt het bloed door je hart? Begin bij de holle aders.
Welk van de drie type aderen heeft de dikste wand?
Met welk onderdeel voorkomt de ader dat het bloed terug stroomt van je been naar je voeten?
Hoe heet de ader die van je hart naar je hoofd loopt?
Tekenopgaves
Teken een reageerbuis met bezonken bloed.
Teken de bloedcel dat zuurstof door het lichaam vervoert.
Teken een haarvaten dat langs de cellen van het lichaam loop. Geef aan welke stoffen er aan de cellen worden afgeleverd en welke er worden opgenomen, doe dit met behulp van pijlen.
Uitdagende vragen
Tom heeft spataderen hierbij zijn de kleppen in Tom zijn bloedvaten kapot. Wat voor gevolg heeft dit op de bloedsomloop van Tom? Leg uit.
Anneke heeft een tekort aan ijzer in haar bloed. IJzer komt vooral voor in de rode bloedcellen, want hieraan binden de zuurstof atomen. Wat voor gevoelg heeft dit op het transport van zuurstof in Anneke haar lichaam?
Het arrangement BVJ De bloedsomloop (L2zh) is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Carly
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-04-10 22:21:18
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
