Aan het einde van deze quest kan jij een onderscheid maken in de hoofd- en bijzaken die in de tekst worden weergeven aan de hand van een samenvatting.
Aan het einde van deze quest kan jij een koppeling maken tussen het verleden en heden van communistisch China aan de hand van propaganda posters.
Aan het einde van deze quest kan jij in een zakelijke brief schrijven een standpunt onderbouwen.
Aan het einde van deze quest kan jij aantonen hoe jij de leerspier veerkracht hebt ingezet om deze quest tot een goed einde te brengen.
Instructie
In deze quest ga je aan de slag met de teksten en opdrachten in de quest.
Bij de opdrachten voor geschiedenis staat het er bij als een vraag voor Havo of Vwo is, of allebei. De vragen waar niks bij staat zijn voor iedereen. Bij het Chinees gedeelte staat er 'Uitdaging' bij bepaalde vragen. Die vragen zijn voor leerlingen die zichzelf willen uitdagen, en in ieder geval voor havo/vwo.
De vragen en opdrachten maak je in een Pages document en lever je overzichtelijk in.
Het GS gedeelte lever je in bij mevrouw Scheringa, het CN gedeelte lever je in bij mevrouw Amann.
Rubrics
Taak-tijd balans
2. Het communisme en Mao (GS)
In dit gedeelte van de quest ga jij aan de slag met het communistische verleden van China. Je leert over de CCP en Mao.
Deze stof gaat jou helpen om beter te begrijpen hoe de situatie in China op dit moment tot stand is gekomen. Hoe de situatie op dit moment is leer jij in deel twee van deze quest! Deze voorkennis gaat jou dus een goede basis geven om deze quest tot een goed einde te brengen.
Wil jij dus weten waar bepaalde zaken en situaties uit China hun oorsprong hebben, ga dan snel verder.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Op weg naar de macht
1.1 De Chinees Communistische Partij
1.2 De burgeroorlog
1.3 Organisatie van de CCP (H/V)
Hoofdstuk 2: Mao aan de macht.
2.1 Marxisme-leninisme-Mao Zedong-denken
2.2 De Grote Stap Voorwaarts
2.3 De Culturele Revolutie
2.4 De Mao cultus
Zelf onderzoek: Verbreden of verdiepen
2.1 Leerdoelen
1. Aan het einde van dit onderdeel kan jij in eigen woorden uitleggen hoe de CCP tot stand is gekomen.
2. Aan het einde van dit onderdeel kan jij in eigen woorden vertellen wat voor hervormingen Mao heeft aangebracht in China en hoe deze in de werkelijkheid en naar de buitenwereld zijn ontvangen.
3. Aan het einde van dit onderdeel heb jij je verbreed of verdiept op het onderwerp 'communistisch China'
Rubric bij de leerdoelen
2.2 Op weg naar de macht
2.2.1. De Chinese Communistische Partij
Ontstaan van de partij
De oprichtingsvergadering van de Chinese Communistische Partij (CCP; 中国共产党 – Zhōngguó gòngchǎndǎng) vond plaats op 23 juli 1921 in Shanghai. Op exact die plek, in de Franse wijk van Shanghai, is nu een museum gevestigd. Daar zie je de leiders van de communistische beweging bijna levensecht zitten vergaderen, met de jonge Mao Zedong als middelpunt (figuur 1).
Mao Zedong (in oude geschiedenisboeken wordt zijn naam als Mao Tse-tung geschreven) was toen nog een onbekende man (figuur 2). Hij had wat stakingen georganiseerd in een provinciehoofdstad en nam deel aan Marxistische studiegroepen. Deze studiegroep volgde het gedachtengoed van Karl Marx. Marx schreef het ‘Communistisch Manifesto’ waarin hij beschreef hoe de arbeiders de macht zouden terug pakken van de rijke elite aan de hand van een revolutie. Zo zou de samenleving weer gelijk worden.
Samen met twaalf andere mannen nam Mao deel aan de oprichtingsvergadering.
Figuur 1: beeld van een vergadering van de CCP
Boeren
De net opgerichte CCP besloot zich te vooral richten op de analfabete, arme en landloze boeren. Die enorm grote groep zou de communistische revolutie kunnen steunen, was de gedachte. In China was er nog geen grote arbeidersklasse ontstaan die een communistische revolutie zou kunnen helpen ontketenen.
De CCP was zeer uniek, zij hadden namelijk een bondgenootschap met Kwomintang (KMT). Dit was de nationalistische partij in China. We zien in het verleden niet vaak communistische partijen samenwerken. Dit bondgenootschap was ook niet van lange duur.
Figuur 2: Mao Zedong
Vragen bij 2.2.1.
Maak een samenvatting van de tekst. Leg hierbij de focus op de hoofd- en bijzaken. Wil je leren hoe je een goede samenvatting maakt? Doe dan stap 1.3 en 1.4 uit deze quest.
Wat maakte de samenwerking tussen de CCP en de KMT zo uniek?
Wat was de doelgroep van de CCP?
Beschrijf welke rol Mao speelde in de oprichting van de CCP. (H/V)
Leg uit hoe het marxistische gedachtengoed paste bij de CCP. Benoem hierbij de doelgroep en het doel van de CCP. (H/V)
2.2.2. De burgeroorlog
In China waren een aantal sovjetstaten. Deze staten volgden het Russische communistische model. Deze staten werden op het platteland van China opgericht onder leiding van de CCP. Deze staten werden de Chinese Sovjetrepubliek genoemd.
In 1933 omsingelde de KMT de grootste sovjetstaat in de Chinese Sovjetrepubliek, Jiangxi Sovjet. In 1934 besloten de communisten zich bij hun kameraden aan te sluiten en vertrok een leger van 130.000 soldaten richting Jiangxi Sovjet. De leider van de KMT had deze groep goed in het vizier en leidde ze onder leiding van hun krijgsheren de weg die hij voor ogen had. Dit was bijzonder, want de krijgsheren die deze groep communisten van de CCP leidden, gaven hun soevereiniteit (onafhankelijk bestuur) hierover op. Deze tocht werd de ‘Lange Mars’ genoemd, deze groep soldaten legde een afstand af tussen de 6000 en de 10.000 kilometer. Dit deden zij vaak op blote voeten en over onverharde wegen.
Toen de Tweede Wereldoorlog in 1939 in Europa uitbrak, voerden de KMT en de CCP nog steeds tegen elkaar oorlog. De leider van de KMT wilde de communisten in één gebied houden en wellicht vernietigen. Maar deze leider werd uiteindelijk ontvoerd door degenen die deze omsingeling en vernietiging leidden en zo werd de KMT gedwongen om samen te werken met de CCP. Want ondertussen in China trokken de Japanners steeds verder het land binnen. De CCP, onder leiding van Mao, stelde zich passief op tijdens de oorlog, want de KMT had de geallieerden achter zich en de CCP alleen de Sovjet-Unie, die het al druk genoeg had met zichzelf verdedigen tegen Nazi-Duitsland.
Maar Mao hield hoop, want de Japanners konden niet meer dan alleen de steden en spoorwegen bezetten, het gebied was simpelweg te groot. Dit was een uitgerekende kans voor de Chinese communisten om stukken land terug te veroveren. 6, 8 en 9 augustus waren belangrijke keerpunten in deze oorlog. Op 6 en 9 augustus werkte de Verenigde Staten twee kernbommen op twee belangrijke steden (Hirosima en Nagasaki) in Japan. Op 8 augustus verklaarde de Sovjet-Unie de oorlog aan Japan. Mao’s hoop werd waarheid: de Sovjet-Unie gaf de CCP soevereiniteit over de veroverden gebieden en steunde hen financieel. In 1945 begonnen de onderhandelingen tussen de KMT en CCP, dit liep snel uit de hand.
De burgeroorlog woedde nog heviger en de KMT wist de CCP te verdrijven uit verschillende gebieden. Uiteindelijk wist de CCP het tij te keren in de winter van 1945-1946. Wat voordelig was voor de CCP was het feit dat veel Chinezen zich hadden vervreemd van de KMT tijdens de oorlog. Dit kwam door het Witte Terreur, dit houdt in dat de partij die tegen over de revolutie staat (in dit geval was de CCP de kant van de revolutie) terreur inzet om ervoor te zorgen dat het volk zich hier niet bij aansluit. De leider van het KMT wist het tij niet meer te keren en op 1 oktober 1949 riep Mao de Volksrepubliek China uit.
Vragen bij 2.2.2.
Leg uit waarom de ‘Lange Mars’ zo werd genoemd.
Wat is volgens jou het belangrijkste keerpunt in de Tweede Wereldoorlog in China geweest. Benoem die voor de KMT en de CCP.
Leg uit waarom de sovjetstaten in China de Chinese Sovjetrepubliek werden genoemd.
Noem twee redenen waarom de KMT niet kon winnen van de CCP.
Leg uit welke rol de Sovjet-Unie speelde in het aan de macht komen van Mao. (H/V)
Leg uit wat Mao in gedachten had toen hij zich met de CCP passief opstelden tijdens de Tweede Wereldoorlog. (V)
2.2.3. De organisatie van de CCP (H/V)
De CCP heeft op zijn hoogtepunt 90 miljoen (!) leden. Als je ervan uitgaat dat ieder partijlid ouders heeft, de meesten getrouwd zijn en kinderen hebben, dan kan je concluderen dat de partij alleen al daardoor direct invloed heeft op honderden miljoenen mensen. Daar blijft het niet bij. Via de Communistische Jeugdliga worden jonge Chinezen alvast enthousiast gemaakt voor partijlidmaatschap. En volwassenen weten dat aansluiten bij de partij goed – en soms zelfs voorwaarde – is voor een succesvolle carrière. Dat betekent ook dat de CCP een belangrijke rol speelt in het dagelijks leven van veel mensen. Het buurtcomité van de partij zorgt ervoor dat oudere mensen hulp krijgen als ze die nodig hebben. Veel gepensioneerde partijleden bieden zich aan om toezicht te houden op straat, ze organiseren gymnastieklessen in het park en spelletjes voor buurtgenoten.
Vragen bij 2.2.3.
Als je kijkt naar figuur 3 op de vorige dia zie je dat de partijleden de grootste groep was binnen de CCP. In hoeverre hadden zij inspraak in het handelen van de partij?
Leg uit hoe de partijleden van de CCP werden beïnvloed in hun dagelijks leven door de CCP.
Leg uit aan de hand van de organisatie van de CCP hoe het kwam dat het grootste deel van de Chinese bevolking werd geraakt door de invloed van de CCP in de brede zin.
Figuur 3: Organisatie CCP
2.3 Mao aan de macht
2.3.1 Marxisme-leninisme-Mao Zedong-denken
Mao Zedong had veel geleerd van de ervaringen van de Communistische Partij in de Sovjet-Unie. China was vooral een agrarische (landbouw) samenleving. Het land had nog niet veel industrie. Mao besloot dat de straatarme boeren een hoofdrol moesten krijgen, in plaats van arbeiders. Omdat Mao daarmee de uitgangspunten voor een communistische revolutie vanuit de basis aanpaste, spreekt de Chinese grondwet van marxisme-leninisme-Mao Zedong-denken.
Eén van de eerste campagnes van de kersverse Volksrepubliek China was de landhervorming van 1950. De landloze boeren en landarbeiders kregen daarbij een stuk eigen grond. De hoop was dat dat de landbouwproductie zou stimuleren. Een paar jaar later moesten al die kleine boeren zich verenigen in grootschalige landbouwcommunes, die gezamenlijk machines konden aanschaffen voor ploegen, zaaien en oogsten.
Vragen bij 2.3.2.
Wat was Mao’s inspiratie voor de hervormingen die hij in China wilde aanbrengen?
Leg uit waarom de Chinese grondwet spreekt van marxisme-leninisme-Mao Zedong-denken.
Leg in eigen woorden uit wat de campagne van 1950 inhield.
Figuur 1: Propagandaposter met arbeiders, boeren en soldaten (工农兵, gōngnóngbīng en het Rode Boekje)
2.3.2. De Grote Sprong Voorwaarts
China moest zelfvoorzienend worden, niet alleen op het gebied van de landbouw, maar ook industrieel. Net als in het Sovjetmodel, werkte China met vijfjarenplannen. Mao Zedong wilde de Chinese industrie zo snel mogelijk moderniseren. In 1958 startte hij ‘De Grote Sprong Voorwaarts’ campagne. Iedereen werd gemobiliseerd om China om te vormen tot een industriële grootmacht en de grootste staalproducent ter wereld te worden.
Een officieel doel was om ‘binnen twintig jaar Amerika in te halen’. Op boerenerven en fabrieksterreinen werden kleine staaloventjes opgezet. Eerst werd ijzererts gebruikt, maar bij gebrek daaraan werd vervolgens alle mogelijke ijzerwaar – inclusief dagelijkse gebruiksvoorwerpen als pannen, lepels en fietsen – verzameld om ‘staal’ te produceren. Dit mislukte volledig en omdat de landbouw verwaarloosd werd, leidde dat in de jaren erna tot massale hongersnood. Daarnaast waren er ook een hele hoop misoogsten. Dit kwam bijvoorbeeld doordat Mao een campagne had opgezet waarin de bevolking in vier dagen alle mussen moesten ombrengen. Volgens Mao aten de mussen al het graan op. Dit leidde tot een enorme sprinkhaan plaag die de hele oogst vernielden. Door alle hongersnoden bij elkaar vielen volgens schattingen 30 miljoen doden. Al die tijd werden wel juichende productiecijfers geproduceerd om Mao te laten geloven dat zijn Grote Sprong een succes was.
Vragen bij 2.3.2.
Hoe wilde Mao binnen twintig jaar de Verenigde Staten inhalen? Benoem zowel het productiedoel als de middelen die had ingezet.
Noem drie gevolgen die laten zien in hoeverre dit plan heeft gewerkt.
Leg uit in hoeverre Mao schuldig is voor de 30 miljoen doden die zijn gevallen tijdens de Grote Sprong Voorwaarts? (H/V)
Mao heeft nooit zijn verantwoordelijkheid genomen voor de hoge aantallen overledenen tijdens de Grote Sprong Voorwaarts, leg uit waarom Mao hier niet veel inzicht in had. (V)
Figuur 2: Chinese affiches waarop te zien is hoe er op mussen wordt gejaagd
2.3.3. De Culturele Revolutie
Mede door het mislukken van de Grote Sprong Voorwaarts verzwakte de positie van Mao Zedong binnen de Communistische Partij. Om de macht terug te winnen, begon hij in 1966 met een nieuwe massacampagne: de Culturele Revolutie. Hij probeerde jongeren en studenten aan zich te binden. Een boekje met citaten van Mao, bijgenaamd het Rode Boekje, hielp hem daarbij. Jongeren werden gestimuleerd om ‘contrarevolutionaire elementen’ aan te klagen. Deze ‘Rode Gardisten’ werden opgehitst om het oude China te vernietigen. Daarmee kregen ze een vrijbrief om tempels te bestormen, antiek uit huizen te plunderen en hun leraren – en zelfs hun ouders – te vernederen en vermoorden.
De Culturele Revolutie was vooral een machtsstrijd binnen de CCP. Een kleine groep rond Mao – inclusief zijn vrouw – had het voor het zeggen. Andere prominenten binnen de partij werden aangeklaagd als ‘contrarevolutionair’ en ‘vijand van het volk’ en belandden in de gevangenis.
2.3.3 De Culturele Revolutie
Wat houdt de Culturele Revolutie in?
Wat gebeurde er binnen de CCP tijdens de Culturele Revolutie?
Leg uit hoe het komt dat dankzij de Grote Sprong Voorwaarts de positie van Mao afzwakte. Gebruik in jouw antwoorden de gebeurtenissen van de Grote Sprong Voorwaarts
Wat wordt er bedoeld met: ‘contrarevolutionaire elementen’ aanklagen? (H/V)
Leg uit welke gevolgen de Culturele Revolutie had. (H/V)
Figuur 3: Het Rode Boekje met citaten van Mao Zedong
2.3.4. De Mao-cultus
Nu de oude cultuur langzaamaan vernietigd werd, moest deze worden vervangen voor een nieuwe cultuur: de Mao-cultus. Op iedere straathoek hingen spreuken van Mao uit het Rode Boekje. In iedere stad of dorp hingen luidsprekers waaruit liederen klonken waarin Mao werd bezongen: ‘Onze grote leraar, grote leider, grote roerganger’. Een groot deel van de totale papier en plastic productie in China werd aangewend om tientallen miljoenen exemplaren van het Rode Boekje te publiceren. Er werden miljoenen Mao-speldjes geproduceerd. Ze waren zo populair dat er een zwarte markt voor ontstond en je ermee kon betalen in winkels. Het speldje werd het symbool van je loyaliteit aan Mao.
Om Mao te vereren reisden Rode Gardisten uit alle uithoeken van het land naar Beijing. Mao had beloofd iedere Rode Gardist te ‘inspecteren’. Een miljoen jongeren op het Tiananmenplein wachtte geduldig en urenlang op de hun toegewezen plaats totdat ze een glimp van Mao wisten op te vangen. Een schouder, een elleboog, het was voldoende. ‘Vandaag ben ik de gelukkigste mens ter wereld. Ik heb onze grote leider voorzitter Mao gezien’, zeiden ze elkaar steevast na. Dat bij het opbreken van de bijeenkomsten regelmatig honderden jongeren onder de voet werden gelopen leek niemand te deren.
Opzwepende massacampagnes
Het feit dat Mao een centrale rol gaf aan de boeren in het tot stand brengen van de revolutie, was een wezenlijke aanpassing van de oorspronkelijke marxistisch-leninistische theorie. Daarnaast kenmerkt het Mao Zedong-denken zich door de massacampagnes, waarin het Chinese volk opgezweept werd om kritiekloos de Grote Roerganger te volgen. Die campagnes hebben miljoenen doden tot gevolg gehad en daarom spreken zelfs de Chinese geschiedenisboekjes over een gemengde erfenis: 70% van Mao’s daden was goed, 30% van zijn erfenis – en met name de Culturele Revolutie – was slecht.
Vragen bij 2.3.4
Wat is propaganda?
Welke vormen van propaganda droeg Mao uit? Noem er 3
Wat voor invloed had deze propaganda op het beeld wat de bevolking had van Mao?
Wat was kenmerken voor het Mao Zedong-denken.
Leg uit hoe propaganda een rol speelde in het kenmerkende van het Mao Zedong-denken.
2.4 Zelf onderzoek: verbreden of verdiepen
Voor dit onderdeel ga je zelf kiezen of jij jouw kennis wilt verbreden of verdiepen. Bekijk de onderstaande twee opdrachten en maak een keuze. (Wil jij jezelf uitdagen? Maak ze dan allebei!)
Verbreden
Je gaat voor deze opdracht onderzoek doen naar het communisme in de Sovjet-Unie en het communisme in China.
Er zijn geen eisen aan het format wat je moet gebruiken. Je laat alleen wel de verschillen en overeenkomsten zien.
Je moet per verschil en overeenkomst minimaal 50 woorden gebruiken of drie tekeningetjes.
MAVO: 1 overeenkomst en 1 verschil
Havo: 2 overeenkomsten en 2 verschillen
VWO 3 overeenkomsten en 3 verschillen
Verdiepen
Onderzoek drie hervormingen van Mao die heeft doorgevoerd in China
Deze hervormingen mogen niet al eerder zijn genoemd en één van die hervormingen moet te maken hebben met een vorm van communicatie.
Hoe jij dit wilt vormgeven is aan jou. Wel moet het per hervorming in minimaal 50 woorden of drie tekeningen/plaatjes.
3. Propaganda en censuur in de media (CN)
In dit gedeelte van de quest ga jij aan de slag met het communistische verleden van China. Je leert over de CCP en Mao.
Deze stof gaat jou helpen om beter te begrijpen hoe de situatie in China op dit moment tot stand is gekomen. Hoe de situatie op dit moment is leer jij in deel twee van deze quest! Deze voorkennis gaat jou dus een goede basis geven om deze quest tot een goed einde te brengen.
Wil jij dus weten waar bepaalde zaken en situaties uit China hun oorsprong hebben, ga dan snel verder.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 3: Propaganda en censuur in de media
3.1 Leerdoelen
3.2 Staatsmedia
3.3 Propaganda
3.4 Censuur
3.5 Censuur omzeilen
3.1 Leerdoelen
Leerdoelen
Je kunt de belangrijkste staatsmedia noemen en omschrijven wat hun taak is
Je kent de betekenis die het woord ‘propaganda’ voor Chinezen heeft.
Je kunt uitleggen wat censuur is en hoe censuur werkt in China
Je kunt voorbeelden noemen van hoe Chinezen op een creatieve manier de censuur omzeilen
Leerdoelen bij 'uitdaging' vragen
Je kan een mening vormen over censuur in China en jouw mening uitleggen
Je kan de relatie tussen de overheid en media in Nederland en China vergelijken
Vindingrijkheid: Je kan je inleven in hoe het zou zijn om in China te wonen en je mening wel of niet te uiten in de media
3.2 Staatsmedia
Spreekbuis of waakhond
Voor Nederlanders vinden we het niet fijn als de staat voor ons denkt. Maar voor de meeste Chinezen is er niets mis met een staats – inclusief de staatsmedia – dat voor zijn burgers denkt. Informatie is macht, is een uitspraak. De Chinese autoriteiten doen dan ook veel moeite om de informatie strak te controleren. De belangrijkste Chinese staatsmedia zijn: het persbureau Xinhua (新华社, Xīnhuá shè), de staatsomroep CCTV (中央电视台, Zhōngyāng diànshìtái), het dagblad People’s Daily (人民日报, Rénmín rìbào) en China Radio International.
Instructies
Nieuwsmedia krijgen dagelijks opdracht welke onderwerpen zij moeten behandelen en hoe dat moet. Die instructies zijn soms heel precies: “Zet het bezoek van de president op de homepage, met een grote foto.” Of: “Dit bericht moet op een binnenpagina worden gezet, zonder foto.” Soms wordt er bijvoorbeeld bij gezegd dat het onderwerp menselijk, met veel emotie en aandacht voor personen, moet worden gebracht.
In een instructie naar aanleiding van een ramp staat altijd dat de nadruk moet liggen op de snelle, heroïsche hulpacties van de hulpverleners, meestal het Chinese Volksbevrijdingsleger. Ook geldt bij rampen de regel dat er geen aandacht moet worden besteed aan het zoeken naar de oorzaak. De officiële verklaring over de oorzaak volgt meestal in een later stadium. Die verklaring moet door alle media letterlijk worden overgenomen.
Vragen bij 3.2
1. Wat zijn de belangrijkste staatsmedia in China?
2. Geeft de Chinese overheid opdrachten aan de nieuwsmedia?
3. Wat vind jij er van dat de overheid in China beslist hoe informatie in het nieuws komt?
4. Beslist de Nederlandse overheid hoe informatie in het nieuws komt?
- Mag je in Nederland in de media kritisch zijn op de overheid?
5. Uitdaging: Waarom is het goed als nieuwsmedia zelf mogen bepalen wat en op welke manier ze informatie naar buiten brengen?
6. Uitdaging: Kunnen de media in China kritisch zijn op de overheid? Leg uit in hoeverre
7. Uitdaging: Waarom zou het goed zijn als media kritisch kunnen zijn op de overheid?
3.3 Propaganda
Goed gedrag
Chinezen krijgen veel informatie via overheidskanalen: naast het nieuws op televisie en in de krant zijn er Public Service Advertising filmpjes, PSA. Die filmpjes moeten de bevolking ‘opvoeden’ en goed gedrag bijbrengen. Zo zijn er campagnes geweest om de ‘harmonieuze samenleving’ en de ‘Chinese droom’ te promoten. In onze ogen zijn die spotjes heel braaf en niet erg geloofwaardig, maar Chinezen lijken zich er niet aan te storen.
Vragen bij 3.3
1. Wat betekent PSA en wat is het precies?
Propaganda: manipulatie of neutraal?
Het woord ‘propaganda’ wordt in Nederland geassocieerd met manipulatie of zelfs hersenspoeling. In China is dat anders. Propaganda (宣传, xuānchuán) is voor Chinezen een neutraal woord: het betekent simpelweg ‘verspreiden van ideeën’ of ‘overtuigen’. Xuanchuan heeft niet de negatieve associatie die het woord propaganda in Nederland heeft.
Naast het verspreiden van informatie wil de Chinese overheid natuurlijk wel graag de mensen en hun beeld op de wereld beïnvloeden. De propaganda van de Chinese overheid is door het hele land te zien.
Vragen bij 3.3
2. Zoek op internet wat manipulatie precies is en leg dit uit. Wat vind je van manipuleren?
3. Is de betekenis van propaganda in China positief of negatief? En in Nederland?
4. Uitdaging: wat vind je er van dat de Chinese overheid de mensen en hun beeld op de wereld wil beïnvloeden? En waarom?
5. Uitdaging: Doet de overheid in Nederland aan propaganda en beïnvloeding denk je? Waarom denk je dat? En wat vind je daar van?
6. Uitdaging: Wat word er bedoeld met de tekst op onderstaande afbeelding 'China's droom is mijn droom'?
Tekst: 'China's droom is mijn droom' (foto: Ardi Bouwers)
- Uitdaging: bekijk onderstaande afbeelding CCTV propagandaposter van Xi Jinping (Xi Jinping maakt jiaozi). Beschrijf de poster in je eigen woorden. Welke boodschap wil de poster uitdragen?
3.4 Censuur
Grote censuurmuur
China verspreidt gewenste informatie en ongewenste informatie wordt uitgebannen. China kent een uitgebreid systeem van censuur. Populaire sociale media als Facebook, Twitter en YouTube zijn onbereikbaar in China en ook de zoekmachine Google is er al jaren geblokkeerd. Dat is een gevolg van wat de Great Firewall ofwel de ‘Grote Censuurmuur’ genoemd wordt. Chinese websites worden gefilterd. De in China gangbare term voor het plegen van censuur is: ‘harmoniseren’.
Naast geautomatiseerd elektronisch toezicht, zijn ook tienduizenden mensen online actief die het internet afspeuren naar ongewenste informatie. Ook gewone burgers dragen hun steentje bij aan het weren van ongewenste informatie door middel van het zogenaamde ‘50-cent-leger’: dat zijn mensen die zich mengen in discussies om het officiële standpunt kracht bij te zetten. Voor ieder bericht dat zij plaatsen ontvangen zij 50 cent, vandaar de bijnaam. Discussies worden zo omgebogen in de gewenste richting.
- Zoek de definitie op Google, wat betekent censuur?
- Welke sociale media zijn onbereikbaar op het Chinese internet?
- Welk woord word er in China gebruikt voor censuur?
- Leg uit wat het ‘50-cent leger’ is
- Uitdaging: Waarom denk je dat Facebook en Google gecensureerd zijn?
- Uitdaging: Waarom is het belangrijk dat mensen alle perspectieven, meningen en informatie over allerlei onderwerpen kunnen lezen?
- Uitdaging: Waarom is het belangrijk dat er in de media geschreven kan worden over de overheid?
Wel discussie
Toch wordt er op het Chinese internet ook gediscussieerd over misstanden. Nederlanders zijn soms verbaasd over wat er wél geschreven kan worden. Het is bijvoorbeeld geen probleem om te schrijven over milieuproblemen, voedselschandalen of corruptie. Die onderwerpen worden inmiddels door de Chinese overheid gezien als maatschappelijk probleem en meer bewustwording daarover is dus gewenst. Er zijn wel grenzen die je beter niet kan overschrijden. Maar vaak zijn de grenzen vaag en daardoor zijn mensen extra voorzichtig met wat ze posten. Zelfcensuur – liever je mond houden dan in de problemen komen – heeft misschien wel meer invloed dan de censuur van de overheid.
Vragen bij 3.4
1. Over welke onderwerpen mag er in China wel gediscussieerd worden op het internet?
2. Vind je het belangrijk dat er over bepaalde onderwerp gediscussieerd mag worden? Waarom vind je dat?
3. Uitdaging: Stel je voor dat je in China woont waar de overheid informatie in de media censureert. Zou jij je op het internet durven uitspreken over de overheid? Waarom zou je dat wel of niet durven doen?
3.5 Censuur omzeilen
Sociale media: cijfercodes
520 – wu’èrlíng, klinkt als wǒ ài nǐ – ik hou van jou
530 – wǔsānlíng, als wǒ xiǎng nǐ – ik denk aan je
555 – wǔ wǔ wǔ, klinkt als huilen – ik ben verdrietig
56 – wǔ liù, klinkt als wúliáo – saai
88 – bābā, klinkt als bye bye – tot ziens
995 – jiǔiǔ wǒ, klinkt als jiùjiù wǒ – help me
Kat-en-muis-spel
Het overgrote deel van de Chinezen gebruikt sociale media voor contact met vrienden, praktische zaken en amusement. Toch wordt er ook politieke informatie uitgewisseld via het internet. Het omzeilen van censuur wordt vaak omschreven als een kat-en-muis-spel: een wedstrijd om de autoriteiten te slim af te zijn. Chinezen maken veelvuldig gebruik van woordgrappen. Ze spelen bijvoorbeeld met karakters van dezelfde klank. Harmoniseren (和谐, héxié) is de Chinese term voor censureren. Als je wilt schrijven dat iets gecensureerd is, gebruik je karakters die klinken als héxié maar die een andere betekenis hebben. Iedereen begrijpt wat bedoeld wordt met: ‘Mijn artikel is gerivierkrabd’ (rivierkrab = 河蟹, héxiè, dus met dezelfde uitspraak, maar met andere karakters dan het 和谐, héxié van harmoniseren).
Een ander mooi voorbeeld van creatief taalgebruik is #metoo, een wereldwijde campagne tegen seksueel overschrijdend gedrag, die ook in China werd aangegrepen om aandacht te vragen voor seksueel geweld tegen vrouwen. De hashtag #metoo werd al snel gecensureerd. Toen ging men #mitu gebruiken, dat hetzelfde klinkt. Het duurde niet lang voordat dat ook verboden werd. Vervolgens werd #metoo veranderd naar het Engels: #ricebunny. Toen dat ook niet meer werkte, stapten mensen over op het gebruik van de karakters voor rijst en konijn (米兔, mǐtù) of zelf de rijstkom en het konijn uit de emojis binnen WeChat. Zo zie je dat er iedere keer een denkstapje wordt gezet en de meeste internetgebruikers kunnen dat heel goed volgen. Chinezen houden van dit soort woordgrapjes en kunnen goed tussen de regels door lezen.
Er worden niet alleen woordgrappen gemaakt, ook beeldgrappen zijn populair. De Chinese president en partijleider Xi Jinping wordt op sociale media vaak afgebeeld als Winnie de Poeh. Een afbeelding van Winnie de Poeh in een speelgoedautootje was op een dag topscoorder op social media. Het was een milde manier om de draak te steken met de militaire parade die die dag plaatsvond in Beijing. Xi Jinping, wuivend vanuit een rijdende auto de parade afnemend, leek precies op Poeh. Deze afbeelding van Winnie de Poeh in het speelgoedautootje werd de meest gecensureerde afbeelding van het jaar.
Vraag bij 3.5
1. Leg uit hoe mensen in China de censuur kunnen omzeilen om over politieke onderwerpen te praten op het internet. Noem twee voorbeelden van manieren waarop het omzeild wordt.
4. Afronding
4.1 Propagandaposters
Voor je aan je eindopdracht gaat werken is het belangrijk dat je goed in beeld hebt wat er precies aan de hand is als we kijken naar propaganda posters! Maak de onderstaande opdracht om jouw bronnen, kennis en vaardigheden verder te ontwikkelen en om voorkennis te krijgen over het maken van propaganda posters!
Daarna ben je goed voorbereid voor de laatste opdracht in deze quest: een zakelijke brief schrijven (4.2).
1. Kies drie posters uit die jouw trekken. Kijk nog even niet naar de tekst, maar ga uit op jouw gevoel en wat jou aantrekt!
2. Klik op deze drie posters en lees de teskten erbij en beantwoord de onderstaande vragen:
2.1 Benoem minimaal drie zaken die je op de poster ziet.
2.2 wat vertellen deze onderdelen jou over het regime in China op dat moment? Tip: kijk goed naar het jaartal.
2.3 Leg aan de hand van minimaal twee onderdelen van de poster uit inhoeverre hier spraken is van censuur.
De eindopdracht.
Je gaat zelf twee Chinese propagandaposters maken! Maak het op een groot A3 vel. Je kan tekenen en afbeeldingen uitprinten om te gebruiken, je kan knippen en plakken. Je kan inspiratie zoeken op internet of op de poster website.
1. Een poster die past bij propaganda in China in het verleden, je kan kiezen tussen twee onderwerpen:
- passend bij de grote sprong voorwaarts
- passend bij de culturele revolutie
2. Een poster die past bij propaganda in China in het heden
- passend bij hoe de president Xi Jinping word geportreteerd
- passend bij PSA of de Chinese droom
Deel een foto van de twee posters in Egodact en lever de posters in bij Mevrouw Amann en mevrouw Scheringa.
4.2 NE - Brief aan de Chinese overheid
Voor onderdeel 4.2 vraag je feedback aan mevrouw Kater, mevrouw Amann of mevrouw Coombes. Hoe doe je dat? Zet al je schrijfwerk binnen 4.2 bij elkaar in een seesaw-post en link daarnaar in Egodact.
Let op: alleen als deze feedback in je tegel staat, kun je de quest afronden.
Leerdoelen Nederlands:
Ik kan de basisconventies (de onderdelen in 4.2.2) bij een zakelijke brief hanteren.
Ik kan in mijn tekst overtuigen door argumenten te gebruiken.
Ik kan mijn brief helder opbouwen door een inleiding, kern en slot te schrijven.
Ik kan een goed verzorgde brief schrijven.
In 3.4 en 3.5 heb je kennis opgedaan over de manieren waarop de Chinese overheid informatie censureert, of' harmoniseert', zoals de Chinezen het noemen. Ook heb je nagedacht over je eigen mening over censuur. Je hebt bovendien stilgestaan bij het belang dat persvrijheid en vrijheid van meningsuiting voor jou heeft.
In dit onderdeel schrijf je een formele brief aan de Chinese overheid. Daarin vertel je hoe jij denkt over het gevoerde censuurbeleid. Je onderbouwt je mening met argumenten. Maar wees voorzichtig in je taalgebruik, want voor je het weet, beland je achter de tralies....
Hoe schrijf je ook alweer een zakelijke brief? En hoe bouw je een argumentatie op? Dan lees je op de volgende pagina. Vind je dit lastig? Houd in CUP de bloxbeschrijvingen van mevrouw Kater en mevrouw Coombes in de gaten, zodat je de bijpassende les(sen) niet mist.
4.2.1 Argumenteren
In je brief wil je de lezer overtuigen van jouw mening. Dat doe je door argumenten te gebruiken. Jij komt betrouwbaar over, als je weet waar je het over hebt. Dat betekent dat je moet laten zien dat je feitenkennis hebt. Je maakt een duidelijk onderscheid tussen de feiten en jouw mening.
Jouw lezer moet je dus vertrouwen. Daarnaast moet hij/zij jouw verhaal ook goed begrijpen. Een duidelijke argumentatie heeft een herkenbare structuur, hij is volgens bepaalde regels opgebouwd. Daarbij heb je bijvoorbeeld signaalwoorden nodig.
Let op: opdracht 4.2.1 is niet hetzelfde voor kader/mavo en havo/VWO. Scroll op deze pagina naar de juiste opdracht bij jouw ambitieniveau.
KADER/MAVO:
-> In onderstaande video leer je meer over de dikgedrukte begrippen.
Bekijk onderstaand filmpje en maak er een korte samenvatting van. Leg in je samenvatting in elk geval onderstaande begrippen uit. Onder de video wordt een aantal begrippen toegelicht. Bekijk deze toelichting pas nadat je de video hebt samengevat.
Drie soorten standpunten
Signaalwoord
Argument
Het verschil tussen een subjectief en een objectief argument
Let op: je hoeft deze antwoorden nog niet te posten. Je verzamelt eerst al je antwoorden bij 4.2.
Feit
Een feit is een uitspraak die controleerbaar is. Het is waar of niet waar. Bijvoorbeeld:
'De helft van veertienjarigen krijgt vijftig euro kleedgeld per maand'. Je kunt dit controleren, bijvoorbeeld bij het NIBUD of een andere instantie.
Mening
Een mening is een standpunt, je kunt het er mee eens of oneens zijn. Bijvoorbeeld: 'Ik vind het prima dat jongeren kleedgeld krijgen.'
Argument
Een argument is een uitleg waarmee je een mening verdedigt. Feitelijke argumenten zijn sterker dan argumenten die niet controleerbaar zijn. Voorbeeld: 'Ik vind het prima dat jongeren kleedgeld krijgen (mening), want uit onderzoek blijkt dat ze dan leren hoe ze beter met geld kunnen omgaan (argument).
Signaalwoorden
Een signaalwoord geeft aan met welk verband je in een tekst (een alinea, of tussen alinea's) te maken hebt. In deze video leer je hoe je signaalwoorden gebruikt in een overtuigende tekst.
Conclusie
In een conclusie vat je kort de belangrijkste mening en argumenten samen. Je doet dit door signaalwoorden als 'dus, concluderen, kortom, dat betekent...' te gebruiken.
Voorbeeld: 'Het is dus goed dat jongeren kleedgeld krijgen, want dan leren ze goed met geld omgaan.'
Een argumentatie schrijven
Havo / VWO
-> Bekijk onderstaande video.
Je krijgt in de video zeven soorten argumenten aangeboden. Schrijf bij ieder argument een voorbeeld op. Dit kan een voorbeeld zijn uit de video, maar je mag ook zelf een voorbeeld verzinnen.
Let op: je hoeft deze antwoorden nog niet te posten. Je verzamelt eerst al je antwoorden bij 4.2.
4.2.2 Opzet van een zakelijke brief
In onderstaande video worden alle onderdelen van een zakelijke brief onder elkaar gezet. Bekijk de video aandachtig. Jouw brief ga je straks namelijk ook op deze manier opbouwen.
-> Maak een overzicht van de belangrijkste informatie uit de video. Zet alle vaste onderdelen van de zakelijke brief onder elkaar. Nu heb je het raamwerk voor je brief alvast gemaakt.
Let op: je hoeft deze antwoorden nog niet te posten. Je verzamelt eerst al je antwoorden bij 4.2.
Lees nu onderstaande tekst goed door.
Een goede brief bestaat uit drie onderdelen: de inleiding, de kern en het slot. In de video wordt dat kort benoemd. In dit gedeelte krijg je meer uitleg over hoe je die drie onderdelen kunt gebruiken. Dat gaat het best aan de hand van een eenvoudig voorbeeld.
Stel je voor: In jouw straat is er een parkje waar bijna niemand gebruik van maakt. Jij ziet daar wel ruimte voor een skateparkje. In gedachte zie je jezelf al op de halfpipe staan met je skateboard en je besluit om een verzoek in te dienen. Daarom ga je de gemeente een brief te schrijven. In het voorbeeld zijn de signaalwoorden dikgedrukt. Dat doe je in een echte brief natuurlijk niet.
Inleiding:
In een inleiding vertel je waarom je de brief schrijft, of je vertelt kort het onderwerp van je brief.
Bijvoorbeeld: Naast Troosteloosstraat 13 bevindt zich een park van ongeveer 100 m2. Dit park wordt weinig gebruikt en ik geloof dat de buurt dit graag anders zou zien. Daarom doe ik namens de hele buurt een voorstel, dat ik met deze brief graag aan u wil voorleggen.
Kern:
In de kern (In de video wordt dit ‘de tweede alinea’ genoemd) maak je duidelijk wat je van de lezer wil. Je legt de situatie uit en je geeft meer details. Als je de ontvanger ergens van wil overtuigen, komt hier jouw argumentatie.
Bijvoorbeeld: De afgelopen jaren zijn er steeds meer gezinnen in onze buurt komen wonen. Veel ouders maken zich zorgen over de veiligheid in de buurt. Dit heeft vooral te maken met het parkje aan de troosteloosstraat. De planten en paden zijn namelijk verwaarloosd, waardoorhet parkje er onaantrekkelijk en donker uitziet. Aangezienhet parkje weinig wordt bezocht, zijn de buurtbewoners bang voor onveilige situaties. Daaromdenk ik dat het park een meer open karakter moet krijgen.
Veel jongeren uit deze nieuwe gezinnen willen graag sporten. Voor hen zijn er echtergeen activiteiten in de buurt. Ik denk dat een skatepark een oplossing kan bieden voor beide problemen. Het zorgt namelijkvoormeer sociale controle. Bovendienkrijgen jongeren de kans om op een positieve en gezonde manier samen te komen.
Slot:
In het slot (In de video wordt dit ‘de slotalinea’ genoemd) rond je je brief af. Je vat je verzoek nog eens samen, trekt een conclusie, of je geeft aan wat je van de ontvanger verwacht.
Bijvoorbeeld: Ik denk dusdat mijn voorstel de hele buurt ten goede zou komen. Ik hoop dan ook dat u mijn idee in overweging zult nemen. Mijn buren en ik kijken uit naar uw reactie.
4.2.3 Rubric
Je weet nu hoe je argumenten kunt zoeken bij een standpunt. Bovendien weet je uit welke onderdelen een zakelijke brief moet bestaan. Je bent dus helemaal klaar voor de laatste opdracht!
Je schrijft een brief aan de Chinese overheid. Daarin vertel je wat je vindt van het censuurbeleid in China. Je onderbouwt je mening met argumenten. Met signaalwoorden verbind je je argumenten aan je standpunt.
In onderstaande rubric kun je zien op welke verschillende niveau's je deze brief kunt maken. Als jouw brief af is, kruis je zelf aan op welk niveau jij vindt dat je hebt gewerkt: beginner, in beweging, gevorderd of expert. Plak de screenshot in je tekstbestand.
Je hebt nu een tekstbestand met de opdrachten uit 4.2.1, 4.2.2 en 4.2.3. Post dit bestand in seesaw en plaats een linkje in je tegel in Egodact. Je kunt nu feedback vragen aan mevrouw Kater, mevrouw Amann of mevrouw Coombes.
5. Reflective journal
Reflecteer op jouw leeropbrengst door in de twee rubrics, een van GS en een van CN, te omcirkelen waar je denkt dat je staat. Ook doe je dit bij de rubric van de quest als geheel.
De rubric van geschiedenis vind je bij 2.1 en de rubric van Chinees bij 3.1. De algemene rubric kan je vinden bij het onderdeel jij begint.
De ingevulde rubrics deel je via Seesaw in Egodact.
Het arrangement CN + M&M + NE: China, communisme en communicatie is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
