Bespreek gezamenlijk wat jullie deze periode gaan leren. In deze lessenreeks staan assertiviteit en communiceren met mantelzorgers centraal.
Assertief reageren, wat is dat?
Voor de een is het makkelijker om assertief te reageren dan de ander. Daarnaast kan het ook per situatie verschillen hoe makkelijk het voor je is om assertief te reageren.
Hoe assertief je bent, heeft veel te maken met je opvoeding en achtergrond. Daarnaast heeft het ook te maken met jouw persoonlijkheid en jouw eigen opvattingen. Assertief reageren kan bijvoorbeeld moeilijk zijn wanneer je erg verlegen bent.
Naast assertief, kun je ook sub-assertief of agressief reageren.
Bekijk gezamenlijk
Lees hier meer over assertief, sub-assertief en agressief reageren:
Op je werk vraagt een collega aan je: Wil je een dienst overnemen? Je hebt dit de laatste tijd al regelmatig gedaan en wil dit eigenlijk niet meer. Beschrijf met een voorbeeld:
Hoe reageer je assertief?
Hoe reageer je sub-assertief?
Hoe reageer je agressief?
Opdracht 2
Beschrijf een situatie waarin je assertief reageerde en waar je trots op bent. Beschrijf bij de situatie:
Wat er gebeurde;
Hoe je reageerde;
De reactie van de ander(en);
Hoe de situatie afliep.
Bespreek jullie beschreven situaties in de groep. Wat kun je hiervan leren?
Evaluatie leerdoelen
Wanneer is assertief reageren belangrijk? Waarom?
In welke situaties lukt het om assertief te reageren?
Hoe komt dat?
Wat is het effect?
In welke situaties vind je het lastig om assertief te zijn?
Hoe komt dat?
Hoe kun je het oefenen om ook in die situaties assertief te zijn?
Les 3 Nee verkopen
Leerdoelen
Je herkent assertief gedrag
Je durft 'nee' te zeggen als je iets niet wilt
Opdrachten Assertief zijn op je werk
Opdracht 1
Bekijk het filmpje en beantwoord de vragen:
De medewerker aan de balie wordt geconfronteerd met het agressieve gedrag van een bezoeker. Hoe zie je aan zijn gedrag dat hij assertief reageert?
De medewerker aan de balie wordt geconfronteerd met het agressieve gedrag van een bezoeker. Hoe zie je aan het gedrag van de bezoeker dat zij agressief reageert?
Bespreek aandachtspunten bij het weigeren van een verzoek:
Een neutraal assertieve houding aannemen
Contact maken met de cliënt
Verzoek van de cliënt herhalen
Eventuele reden van verzoek navragen
Nee verkopen
Inzicht tonen in belang van verzoek
Alternatief aanbieden
Neutraal assertief reageren
Voorbereiding rollenspel: Beschrijf een situatie waarin de cliënt iets wil wat niet kan/mag zo concreet mogelijk. Wat wil de cliënt? Bijvoorbeeld: een cliënt wil geld om iets te kopen of wil de telefoon van de begeleider gebruiken om een vriendin te bellen.
Rollenspel: in tweetallen rollenspel: één speelt cliënt en de ander begeleider. De cliënt maakt contact en stelt een vraag waarop de begeleider nee moet verkopen. De cliënt reageert verontwaardigd en is het er niet mee eens.
Nabespreking: Degene die cliënt speelde geeft indruk, top en tip. Degene die begeleider speelde verwoordt waar hij/zij op wil letten bij ‘nee verkopen’ (woordkeuze, stemgebruik, lichaamstaal, mimiek).
Evaluatie leerdoelen
In welke situaties is 'nee' durven zeggen belangrijk?
Kun je voorbeelden geven?
In welke situaties wil of durf je geen 'nee' te zeggen?
Hoe komt dat?
Zou je dit willen veranderen?
zo ja, hoe kun je dit veranderen? Wat is daarvoor nodig?
Les 4 Mening durven geven
Leerdoelen
Je legt uit waarom het moeilijk kan zijn om je mening te geven
Oefen in een rollenspel het assertief reageren in onderstaande situaties:
Een cliënt scheldt continu met homo en kanker.... Jij vindt dit vervelend. Je wilt hier wat van zeggen de volgende keer dat de cliënt weer scheldt.
Je staat met 2 collega's nog even te praten na het werk. Een collega zegt dat een cliënt zich altijd aanstelt. Jij vindt dat de cliënt zich niet aanstelt en vertelt dit.
Een cliënt zegt: "ik wil een nieuwe arts, want ik wil niet door zo'n buitenlander behandeld worden. Die weet echt niet wat hij doet." Jij vindt het erg dat de cliënt dit zegt en vertelt dit.
Evaluatie leerdoelen
In welke praktijksituaties is het belangrijk om je mening te geven?
Waarom is dit dan belangrijk?
Kun je voorbeelden geven?
Wanneer is het lastig om in de genoemde praktijksituaties je mening te geven?
Hoe komt dat?
Kun je voorbeelden geven?
Hoe kun je dit oefenen? Wat is hiervoor nodig?
Les 5 Introductie In gesprek met mantelzorgers
Leerdoelen
Je legt uit hoe mantelzorg in Nederland eruit ziet
Je legt uit wat belasting en belastbaarheid is
Je legt uit wat ontspoorde mantelzorg is
ExpertCollege - theorie en opdrachten
Ga in ExpertCollege bij de module Begeleiden MZ naar e-Xpert mbo MZ: Mantelzorg.
Lees hier de theorie en maak de opdrachten bij:
Inleiding
Mantelzorg in cijfers
Belasting en belastbaarheid
Ontspoorde mantelzorg
Nabespreken
Je hebt in ExpertCollege gelezen over mantelzorg en hier opdrachten bij gemaakt. Bekijk gezamenlijk de theorie over ontspoorde mantelzorg. Bespreek:
Welke manieren waarop ontspoorde mantelzorg zich kan uitten heb jij wel eens bij een mantelzorger gezien of een vermoeden van gehad?
Wat is er in die situatie gebeurd?
Heb jij wel eens met Veilig Thuis contact gehad? Hoe ging dat in zijn werk?
Hoe zou jij het vinden om bij een vermoeden van ontspoorde mantelzorg in gesprek te gaan met Veilig Thuis?
Hoe zou jij het vinden om bij een vermoeden van ontspoorde mantelzorg in gesprek te gaan met de mantelzorger en/of zorgvrager?
Eindopdracht bespreken
De eindopdracht moet in les 9 ingeleverd worden, zodat deze de laatste les besproken kan worden.
Eindopdracht In gesprek met een mantelzorger
Ga in gesprek met een mantelzorger. Dit kan iemand zijn uit jouw familie of omgeving of iemand die je kent op je stage. Na afloop schrijf je een verslag van maximaal 2 A4'tjes met daarin de volgende punten:
Wie is de mantelzorger?
Wat doet de mantelzorger?
Wat is de belastbaarheid en belasting (draagkracht/draaglast) van de mantelzorger?
Hoe ervaart de mantelzorger het om mantelzorger te zijn?
Welke gesprekstechnieken heb je ingezet tijdens het gesprek?
Waarmee moet je rekening houden als je als professional samenwerkt met deze mantelzorger?
Reflectie: Hoe heb je dit gesprek ervaren? Wat heb je van dit gesprek geleerd?
Evaluatie leerdoelen
Waarom is het belangrijk dat de belasting van mantelzorgers niet hoger is dan de belastbaarheid?
Wat is ontspoorde mantelzorg?
Hoe en wanneer kun je wat je vandaag hebt geleerd, toepassen in de praktijk?
Hoe ga je je voorbereiden op het gesprek met een mantelzorger?
Met wie ga je een gesprek voeren?
Welke vragen ga je stellen?
Welke gesprekstechnieken ga je toepassen?
Les 6 In gesprek over draagkracht en draaglast
Leerdoelen
Je legt uit wanneer en waarover je communiceert met mantelzorgers
Je gaat in gesprek over belasting/belastbaarheid, oftewel draagkracht en draaglast
Opdrachten
Opdracht 1
Bespreek klassikaal:
In wat voor situaties moet je assertief optreden bij mantelzorgers?
Lukt het jou om goed te luisteren naar mantelzorgers?
Heb je oprecht belangstelling voor mantelzorgers?
Durf je mantelzorgers vragen te stellen?
Wanneer ga jij in gesprek met mantelzorgers?
Welke onderwerpen komen veel aan bod in gesprekken met mantelzorgers?
Maak bij dit hoofdstuk Opdracht 1: Stel je voor dat ... en Opdracht 2: Rollenspel.
Evaluatie leerdoelen + maken eindopdracht
Hoe vind je het om in gesprek te gaan met mantelzorgers?
Welke gesprekstechnieken pas je toe?
Hoe kun je ze ondersteunen?
Eindopdracht
Volgende week moet je de eindopdracht inleveren. Hoe ver ben je?
Les 9 Afronding
Leerdoelen
Je bespreekt de eindopdracht
Je kijkt terug naar wat je geleerd hebt deze periode
Je legt uit hoe je het geleerde kan toepassen in de praktijk
Opdracht
Opdracht 1
Bekijk gezamenlijk het filmpje 'Goed in Gesprek: Sta jij open voor de ander?'. Stop het filmpje aan het eind van versie A.
Bespreek hierna:
Hoe brengt de professional het probleem met het douchen in? Hoe stemt ze af met de mantelzorger?
Wat zou jij zelf anders doen?
Bekijk versie B. Bespreek hierna:
Wat is anders aan de houding van de professional? En wat is anders aan de houding van de mantelzorger?
Hoe brengt de professional het probleem met het douchen nu in? Hoe stemt ze af met de mantelzorger?
Wat leer jij hiervan, wat neem je mee in jouw eigen stage of werk?
Opdracht 2
Bespreek of oefen in een rollenspel: Hoe kan je onderstaande situaties assertief aanpakken?
Kap een ongevraagd telefoontje af zonder je daarvoor te excuseren.
Geef aan een collega aan dat je niet tevreden bent over de kwaliteit van haar input.
Vraag in de rij voor de kassa of je voor mag gaan.
Ga niet mee naar een bepaalde film die niet jouw smaak is.
Probeer nee te zeggen zonder jezelf daarvoor te excuseren.
Eindopdracht nabespreken
Eindopdracht In gesprek met een mantelzorger
Ga in gesprek met een mantelzorger. Dit kan iemand zijn uit jouw familie of omgeving of iemand die je kent op je stage. Na afloop schrijf je een verslag van maximaal 2 A4'tjes met daarin de volgende punten:
Wie is de mantelzorger?
Wat doet de mantelzorger?
Wat is de belastbaarheid en belasting (draagkracht/draaglast) van de mantelzorger?
Hoe ervaart de mantelzorger het om mantelzorger te zijn?
Welke gesprekstechnieken heb je ingezet tijdens het gesprek?
Waarmee moet je rekening houden als je als professional samenwerkt met deze mantelzorger?
Reflectie: Hoe heb je dit gesprek ervaren? Wat heb je van dit gesprek geleerd?
Eindopdracht nabespreken
Kijk het verslag (eindopdracht) van een medestudent na. Je geeft elkaar feedback (in tweetallen).
Daarna ga je klassikaal in gesprek over wat je hebt geleerd over assertief reageren, het communiceren met mantelzorgers en hoe je dit in de praktijk gaat toepassen.
Het arrangement OUD Communicatie BOL MZ, VZ, p. 1.3, cohort 2022 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Assertief/sub-assertief/agressief reageren
