Allereerst een hartelijk welkom op onze wikiwijs over ‘Sociaal veiligheid begint bij jezelf’. Een wikiwijs is een openbare website van Kennisnet en wordt gebruikt door iedereen die betrokken is bij het kiezen en inzetten van leermiddelen in dagelijkse lespraktijk (Wikiwijs, 2023). Deze wikiwijs is speciaal voor jullie ontwikkeld.
Tijdens deze lessenreeks zullen jullie kennis maken met allerlei verschillende opdrachten. De Lessenreeks is verdeeld in zes lessen. Elke les heeft een ander onderwerp met daar aansluitend opdrachten. Op deze manier proberen wij jullie een beter beeld te geven over onze veiligheid hier op school. Communicatie is zeer belangrijk, vooral als we over veiligheid spreken. Wij zijn ervan overtuigd dat jullie hierbij nieuwe ervaringen zullen opdoen.
Eerst een voorproefje over wat sociaal veiligheid eigenlijk inhoudt.
Gedurende lessenreeks staan wij klaar voor jullie. Schroom zeker niet en stel ons jullie vragen.
Inzicht te krijgen hoe de wereld van communicatie eruit ziet aan de hand van aspecten van communicatie, communicatieproblemen en interculturele communicatie.
Zelf grenzen aan te geven en hoe deze te bewaken. Gebruikt daarvoor de aangeboden tools om te reflecteren. Leert daarbij ook te benoemen wat de effecten van gedrag bij zichzelf of een ander op kan roepen
Wat diversiteit van de klas is. Leert over de cultuurverschillen en gaat vanuit de cultuurverschillen samenwerken in de klas.
Dat er met muziek….
Vanuit diverse stellingen een betoog te schrijven. Aan de hand van het betoog leert de deelnemer wat een debat is en hoe een debat gevoerd kan worden.
Aan de hand van vastgestelde vragen een brief naar het heden en een brief naar het verleden te schrijven. Bij het schrijven naar het verleden gaat de deelnemer reflecteren op het verleden.
Doelgroep: Leerlingen van het MBO niveau 1 en 2 die in het hedendaagse leven vaak oplopen tegen verschillende culturen en omgangsvormen.
Groepsgrootte: De groepsgrootte is gesteld op maximaal 15 deelnemers.
(Les)materialen:
Smartboard/digibord
Internetverbinding
Flap-over/ whiteboard
Markeerstiften
15 stoelen en tafels
Pennen en papier
Post IT
Studiebelasting: 9 uur ( 6x 1,5 uur )
Toetsing: n.v.t.
Trainer:
Rüveyda Akdogu
Zehra Erdal
Manuel Duijnhouwer
Nancy Hiwat
Sanne van Kalderkerken
Verzuim: Bij ziekte dient deelnemer zich per e-mail af te melden bij de begeleider. Van de deelnemer wordt verwacht dat hij/ zij minimaal 80% van de cursus bijwoont.
Certificeren: Bij een voldoende aanwezigheid (minimaal 80 procent) én na het maken van de opdrachten ontvangt de student een certificaat voor deelname.
Programma
Les 1: Communicatie:
Introductie op de cursus (kennismaking, programma)
Aspecten van communicatie
Communicatieproblemen
Interculturele communicatie
Evalueren van de cursus
Vooruitblik volgende cursus
Les 2: Je grenzen bewaken:
Terugblik vorige cursus
Wat zijn grenzen
Hoe geef je grenzen aan
Evalueren van de cursus
Vooruitblik volgende cursus
Les 3: Diversiteit en acceptatie:
Terugblik vorige cursus
Reflecteren
Oordelen
Speeddate
Evalueren van de cursus
Vooruitblik volgende cursus
Les 4: Muziek, de emotionele uitlaatklep:
Terugblik vorige cursus
Effect van muziek op de hersenen
Effect van muziek op emoties
Emoties van muziek delen
Effect van muziek op de samenleving
Evalueren van de cursus
Vooruitblik volgende cursus
Les 5: Debat voeren hoe doe je dat?:
Terugblik vorige cursus
Een stelling formuleren
Voor- en tegen argumenten bedenken
De regels die bij een debat horen
Evalueren op een debat
Evalueren van de cursus
Vooruitblik volgende cursus
Les 6: Brief naar het heden en verleden:
Terugblik vorige cursus
Reflecteren op het verleden
Plannen en dromen
Evalueren van de cursus
Afsluiting van de cursus/ uitreiking certificaten
Les 1: Communicatie
Inleiding
Welkom bij de eerste les van lessenreeks Communicatie!
In deze les willen wij jou (nog) meer inzicht geven in de wereld van communicatie aan de hand van de drie onderstaande deelonderwerpen:
Aspecten van communicatie
Communicatieproblemen
Interculturele communicatie
Bij elk deelonderwerp wordt jouw voorkennis geactiveerd, krijg je kennis vanuit de literatuur en/of via media aangeboden én kun jij nieuwe kennis toepassen in de bijbehorende opdrachten.
Veel plezier!
Doel van de les
Aan het einde van de les;
- Weet je wat non-verbale communicatie is en kun je dit uitleggen aan je klasgenoot
- Weet je wat een referentiekader is én kun je daarbij een voorbeeld geven
- Heb je een beter beeld van de eigen identiteit
Deel 1: Aspecten van communicatie
Communicatie
Is niet anders dan informatieoverdracht. Die informatie kan uit van alles bestaan. Het kan gaan om feiten, om gevoelens, om meningen, enzovoort. (Son, z.d.) Communicatie is in een model te zetten, ookwel het 'communicatiemodel'. In onderstaand filmpje krijg je uitleg hoe zo een model eruit ziet.
Feedback
Wanneer de communicatie tussen zender en ontvanger rechtstreeks verloopt, krijgt de zender continu informatie hoe de ander zijn boodschap ontvangt. Dit is de feedback van ontvanger naar de zender.(Son, z.d.)
Uit onderzoek blijkt telkens weer dat non-verbale signalen een veel groter effect hebben dan verbale communicatie. Dit wordt duidelijk als onze woorden tegenstrijdig zijn met de non-verbale communicatie. Als je zegt dat je geïnteresseerd bent in wat iemand vertelt, maar je zit de hele tijd uit het raam te kijken, wat gelooft de ander dan? Niet je woorden maar je houding! (Son, z.d.)
Soms geef je signalen, ook al wil je dat niet omdat ze je verraden. Denk daarbij aan: zweten, blozen, trillende neusvleugels en een zenuwtrek rond de mond. Je hebt daar geen controle over. Onbewuste non-verbale signalen verraden vaak hoe je je voelt.(Son, z.d.)
Lichaamstaal
Bij de non-verbale communicatie gaat het voor een groot deel om lichaamstaal. Lichaamstaal is de communicatie die via mimiek (gezichtsuitdrukkingen), gebaren, oogcontact en de houding van het lichaam verloopt.
Wat zie je aan iemand zijn lichaamstaal?
- zijn of haar gedachten
- zijn of haar gevoelens
- zijn of haar mening
- zijn of haar belangstelling
- zijn of haar karakter
- zijn of haar respect
- zijn of haar gezondheid
- zijn of haar eerlijkheid
- zijn of haar spanning
- zijn of haar macht
- zijn of haar bedoeling
Dus dit zien mensen ook aan jouw lichaamstaal!
Opdracht: De impact van non-verbale communicatie
Duur van de opdracht:
- 15 minuten zelfstandig
- 10 minuten met de klas evalueren
Opdracht:
Neem een eenvoudige conflictsituatie in gedachten die je kort geleden hebt meegemaakt. Een meningsverschil, misverstand of een onuitgesproken irritatie. Verbeeld deze situatie als het ware nog eens in je gedachten.
Jouw eigen non-verbale communicatie
Beschrijf zo nauwkeurig mogelijk je eigen non-verbale gedrag en de veranderingen die hier gedurende de
situatie in optraden:
- Houding:
- Gebaren:
- Gezichtsuitdrukkingen:
- Stemgebruik:
Het effect van jouw non-verbale gedrag
Wat was het effect van je non-verbale communicatie op het verloop van het gesprek of situatie.
De non-verbale communicatie van de ander:
Blijf je dezelfde eenvoudige conflictsituatie verbeelden en focus je nu op het non-verbale gedrag van de ander.
- Houding:
- Gebaren:
- Gezichtsuitdrukkingen:
- Stemgebruik:
Het effect van het non-verbale gedrag van de ander
Welk effect had het non-verbale gedrag van de ander op jou?
Deel 2: Communicatieproblemen
Een simpel voorbeeld vanmiscommunicatie
Bij een communicatieprobleem lukt het de zender niet de boodschap goed over te dragen en/of de ontvanger lukt het niet om de boodschap te begrijpen zoals de zender hem bedoeld heeft. (Son, z.d.)
Problemen kunnen voortkomen uit:
verschil in achtergrond en gewoonten
het verkeerd vertalen van de boodschap
het verkeerd begrijpen van de boodschap
communicatiestoornissen
ruis
In dit deel van de les gaan wij vooral inzoomen op communicatieproblemen door verschil in achtergrond en gewoonten.
Problemen door verschil in achtergrond en gewoonten
In het communicatiegedrag komt de achtergrond van iemand naar voren. De onderwerpen waarover je praat en de manier waarop je praat, zeggen iets over wie je bent, welke achtergrond je hebt, wat je denkt en voelt. Je communicatiegedrag wordt namelijk sterk beinvloed door jouw referentiekader. (Son, z.d.)
Het referentiekader
Wordt bepaald door de mensen met wie je omgaat, zoals je gezin en vriendenkring, maar ook opleiding en werkkring. Verder oefenen de boeken, kranten en tijdschriften die je leest en de media die je gebruikt (tv, Youtube, Tiktok, games) invloed op je uit. Ieder mense heeft een eigen referentiekader. Verschillen in referentiekader zijn nogal eens de oorzaak van communicatieproblemen. (Son, z.d.)
Referentiekader en relatieniveau
Door een verschil in referentiekader kan het ook op relatieniveau misgaan. Bijvoorbeeld: voor jou is belachelijk vroeg opstaan om 05:00 uur. Je collega vindt het belachelijk vroeg als hij om 08:00 uur moet op staan. Jij denkt dan als snel: wat een aansteller! (Son, z.d.)
Referentiekader en cultuurverschillen
Het verschul in referentiekader komt het sterkst naar voren in de comunicatie met mensen uit een andere cultuur. In de communicatie met hen kunnen daardoor gemakkelijk misverstanden ontstaan. Om inzicht te krijgen in verschillende gewoonten en gebruiken en hiermee vervolgens te kunnen omgaan, zijn inlevingsvermogen én tolerantie (verdraagzaamheid) een noodzaak. (Son, z.d.)
Groepsopdracht: Aansluiten bij de belevingswereld van de ander Duur: 15 minuten Hoe?
De klas zit in een U-opstelling en probeert iets uit te leggen aan een persoon met een ander referentiekader dan zijzelf.
Instructie klas
1) De docent speelt iemand uit de middeleeuwen. Leg hem eens uit wat een televisie is.
2) De docent speelt een oude man van 80 jaar oud. Leg hem eens uit wat tiktok is.
3) De docent speelt een kindje van 5 jaar. Leg het kindje uit wat godsdienst is.
Nabespreken
- Wat hebben jullie gedaan om aan te sluiten bij het referentiekaders van de personages?
- Wat hadden jullie nog meer kunnen doen?
- Wat zegt dit over aannames en dingen invullen voor een ander?
Deel 3: Interculturele communicatie
Interculturele communicatie
In dit deel gaan we in op interculturele communicatie. 'Inter' betekent: tussen. Interculturele communicatie betekent dus: de communicatie tussen mensen van een verschillende cultuur. De reden waarom we dieper ingaan op dit onderwerp is dat er in de interculturele communicatie gemakkelijk misverstanden ontstaan. Het is daarom belangrijk misverstanden waar mogelijk te voorkomen. (Son, z.d.)
(super)diversiteit
Bekijk onderstaand filmpje waarin Professor Jos Swanenberg van de Tilburg Universiteit uitleg geeft over superdiversiteit, globalisering én migratie.
Culturele diversiteit
Het begrip diversiteit is in het filmpje uitgelegd. Bij het begrip cultuur gaat het om:
- Alles wat door mensen is bedacht en gemaakt
- De manier waarop mensen met elkaar omgaan
- De manier waarop mensen over allerlei onderwerpen denken en oordelen
Er is een verschil tussen de Afrikaanse en de West-Europese cultuur, tussen de Nederlandse en de Belgische cultuur, maar ook tussen de Friese en de Limburgse cultuur. Culturele verschillen zijn er ook tussen randstadjongeren en jongeren van het platteland, tussen leerlingen van gymnasium en leerlingen van het vmbo, tussen gezin A en gezin B. Je ziet dat je het begrip cultuur heel breed, maar ook heel smal kunt maken. Iedereen behoort tot een bepaalde groep met een eigen cultuur. (Son, z.d.)
Je identiteit, wat betekent dat?
Kijk onderstaand filmpje voor uitleg over identiteit.
Zelfbeeld, hoe ontstaat dat?
Kijk onderstaand filmpje met uitleg over het ontstaan van zelfbeeld
Opdracht: Jezelf leren kennen
Duur van de opdracht:
- 15 minuten vragen beantwoorden
- 10 minuten na bespreken én ruimte om antwoorden te delen
Leer jezelf (jouw identiteit) kennen door het beantwoorden van onderstaande vragen:
1) Wat vind je leuk aan jezelf?
2) Waar ben je trots op?
3) Wat is je beste eigenschap?
4) Wat is je slechtste eigenschap?
5) Wie is je grootste voorbeeld?
6) Bij welke mensen voel jij je het meest op je gemak?
7) Waarover ben je wel eens onzeker?
8) Wanneer voel jij je het meest jezelf?
Noteer de antwoorden op een blaadje naast de nummers van de vragen. Bij het nabespreken zal de docent met de klas een open gesprek voeren zodat jullie de antwoorden met elkaar kunnen delen.
informatie bronnen
Voor de theorie van deze les is gebruik gemaakt van het boek Communicatie MZ. Son, J. van. (z.d.). Traject Welzijn - Communicatie MZ Niveau 3 & 4 Theorieboek. ThiemeMeulenhoff bv.
Ook zijn daarbij filmpjes (kennisclips) in de les als ondersteuning aangeboden. Deze kun je vinden in onderstaande links.
- Kun je uitleggen aan je klasgenoot wat non-verbale communicate is?
- Wat is een referentiekader? Kun je een voorbeeld geven?
- Heb je een beter beeld van je identiteit?
Vooruitblik
Volgende les gaan jullie aan de slag met het volgende onderdeel van de lessenreeks; Je grenzen bewaken. Er is hiervoor geen voorwerkopdracht. Wél is het handig om alvast na te denken wat grenzen voor jou zijn of betekenen! Fijne dag!
Les 2: Je grenzen bewaken
Inleiding
Welkom bij de 2e les grenzen.
In deze les gaan we aan de slag met verschillende grenzen.
Wat is nou een grens en waar ligt de grens, in het algemeen, bij jou of bij een ander.
Welke grens bedoelen we nou en wat doet een grens?
Waar ligt jou grens?
Waar ligt de grens van iemand anders en wat kan je daar mee?
Doel van de les
Na deze les:
Kan je aangeven wat een grens is en hoe deze te bewaken.
Weet je welke tools je kan gebruiken om te reflecteren op je eigen gedrag, en kan je benoemen wat het gedrag van andere bij jou voor effect heeft.
Wat weet je nog van de vorige les ?
Wat zijn grenzen
Grens tussen Mexico en de VS
Een grens is volgends wikipedia een al dan niet denkbeeldige scheidingslijn tussen twee landen en of een ander geheel. Als je de grens over stapt bevindt je je zelf in een andere cultuur, taal, en regels.
Een grens hoeft geen einde te zijn, maar kan ook een overgang te zijn naar iets anders.
In jou huis gelden jouw regels, die grens ligt bij de voordeur.
Er zijn ook nog persoonlijke grenzen, deze zijn voor iedereen persoonlijk. Vergelijk je zelf ook niet met andere als het over grenzen gaat.
Waar jou grens ligt, wordt bepaald door wie jij bent. Denk aan religie, karakter, normen en waarde.
Grenzen stellen en bewaken
Je eigen grenzen bewaken is niet altijd even makkelijk. Ook als je jezelf heb voorgenomen om iets zeker weten niet te doen kan je grenzen over gaan.
Is het erg om soms een grens te verleggen of je eigen grens over te gaan?
Steek je hand op als je het eens bent met de volgende stelling.
Ik verleg mijn grenzen als ik iemand anders daar een plezier mee kan doen.
Ik houd mij altijd vast aan mijn eigen grenzen en ga daar nooit voor niemand overheen.
Ik verleg mijn grenzen soms als ik dat nodig vindt.
Ik verleg mijn grenzen als iemand anders dat van mij verwacht in verband met geloof of traditie.
Heeft iemand een eigen stelling?
Opdracht, Breekpunt.
Iedereen pakt een papier met cirkel, in de cirkel schrijf je op de cirkel wat jou grens is op gebied van de
volgende onderwerpen.
Eten (Wat eet je echt niet)
Kleding (welke kleding draag jij echt niet)
Vriendschap (Wat moet een "vriend" doen om jouw vriendschap te verliezen)
Criminaliteit (vanaf wanneer vind jij dat het echt niet kan of mag en wat mag volgens jou nog wel)
Nu zoek je een maatje op en ga je bij de andere proberen redenen te zoeken om wel over die grens te gaan.
Kan je benoemen wie in welke cirkel staat ? Bijvoorbeeld waar staat je allerbeste vriend ?
Opdracht
Wanneer geef je aan dat iemand in jou persoonlijke ruimte komt?
Ik als docent zal niet in de binnenste cirkel staan op papier
In het echt is dat lastig te bepalen
We gaan oefenen, Ik loop rond en jullie zeggen stop wanneer ik te dicht bij kom.
Hierna
Bedenk voor jezelf hoe je dit kan zeggen tegen iemand, wat vind je van het stopteken van je klasgenoten?
Zou jij het anders doen?
Hoe zou je het nog anders kunnen doen?
Wat als iemand hier niet naar luistert?
Waar ligt je grens?
Informatie bronnen
Wil je na deze les meer weten over dit onderwerp of heb je vragen kan je kijken op de onderstaande sites.
Ik wil graag van jullie een reactie op deze les, Scan de QR-code en vul de vragen voor je zelf in als je klaar ben mag je telefoon weer weg en gaan we de les verder afsluiten.
Als je over deze les nog iets wil vragen of zeggen mag dat ook. Steek je hand op dan bespreken we dit als iedereen klaar is.
Vooruitblik
Voor de volgende les
Bedenk een muziek nummer wat je mooi vindt wat te maken heeft met je cultuur of leefstijl.
Waarom heb je hiervoor gekozen?
Presenteer dit in maximaal 2 minuten.
Les 3: Diversiteit en acceptatie
Inleiding
WELKOM bij de derde les van ´sociale veiligheid begint bij jezelf´ hopelijk hebben jullie tot nu toe veel geleerd van de online cursussen. Graag wil ik jullie vragen om de lessen te beoordelen, dit gaan jullie doen door te reflecteren naar les één en twee.
Alvast veel succes met het maken van de opdrachten!
Doel van de les
Het doel van deze les is dat je na afloop van de les weet over de diversiteit van de klas (leerlingen), je leert over de verschillen (in cultuur) en accepteert diegene voor wie hij of zij is.
Jullie gaan voornamelijk samenwerken, want samenwerken dwingt jullie tot spreken en daarnaast daagt het jullie uit om nieuwe inzichten te creëren dat leidt tot effectief leren (Ebbens & Ettekoven, 2016).
Voorwerk
Opdracht 1.
Aan het einde van les twee hebben wij jullie gevraagd om voor deze les één muziek (vanuit jullie cultuur of leefstijl) uit te kiezen en dit te presenteren voor de klas. De presentatie mag maximaal twee minuten duren.
Muziek, de universele basis voor ieder mens.
Reflecteren, oordelen
Opdracht 2: Altijd te laat op school.
Voordat wij aan de slag gaan met opdracht twee, gaan wij eerst naar een kort filmpje kijken over een leerling die altijd te laat komt.
Wat jij denkt dat een ander over jou denkt, denk jij over jezelf.
De bedoeling van opdracht twee is dat iedereen gaat reflecteren op zichzelf, dus hoe kijk jij naar jezelf. Dit doe je in minimaal drie en maximaal zes zinnen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat jij twee andere studenten gaat beoordelen over hoe jij naar diegene kijkt en wat jij over hem of haar denkt.
Om te bepalen wie jij moet beoordelen gaat als volgt. Jullie gaan in een kring zitten en de leraar kiest de eerste persoon uit. Zodra jij bent gekozen is het de bedoeling dat jij de student links en recht van je gaat beoordelen. Wij gaan met de klok mee, dus de student naast jou zal dan jou (links) en degene naast zich (links) beoordelen.
Jullie krijgen 20 minuten tijd om de opdracht af te ronden daarna zal de aangewezen student (door de leraar) beginnen met het presenteren van zijn reflectie (naar zichzelf en de anderen). De leraar loopt door de klas voor eventuele vragen of feedback aan jullie. Veel succes met het maken van de opdracht!
Speeddate
Opdracht 3.
Voor het maken van de opdracht gaan jullie gezamenlijk naar drie filmpjes kijken. Het gaat over hoe bepaalde mensen naar elkaar kijken. Wij leven in een multiculturele samenleving waarbij culturen met elkaar kunnen botsen en kan er een bepaald oordeel ontstaan over de ander. Na het bekijken van de filmpjes gaan jullie klassikaal aan de slag met de opdracht.
De opdracht is als volgt; jullie gaan speeddaten, jullie maken twee rijen me stoelen, zodat iedereen tegenover elkaar zit. Iedereen krijgt een kaart met twee quizvragen, deze vragen gaan jullie aan elkaar stellen. Elk persoon moet twee vragen stellen en twee vragen beantwoorden.
Nadat de vragen zijn beantwoord (door ieder van jullie), schuiven jullie van stoel, zodat je telkens met een ander kan speeddaten. Let wel op, als je gaat opschuiven van je stoel, geef dan de kaart door en neem de kaart van de persoon links van je.
Het doel van de opdracht is elkaar beter leren, jullie weten over elkaars verschillen en begrijpen elkaar na afloop van de les beter. Dit leidt er naartoe dat je de ander gaat accepteren voor wie hij of zij is.
Veel succes en plezier met jullie date :)
Einde van opdracht 3, zijn er nog vragen?
Informatie bronnen
Voor de voorwerkopdracht (Opdracht 1.) hebben jullie een PowerPoint voorbereid en dit gepresenteerd voor de klas. Een PowerPoint presentatie geeft structuur en daarnaast is het erg effectief voor het overbrengen van informatie, vooral als je gebruik maakt van afbeeldingen (Koehler & Mishra, 2016). Dit blijft sneller hangen in de hersenen van je luisteraars. Door het toepassen van ICT (PowerPoint en afbeeldingen) hebben jullie op een effectieve manier informatie overgebracht aan je medestudenten.
Ter voorbereiding op de opdrachten Reflecteren, oordelen en speeddate, hebben jullie Youtube filmpjes bekeken. Hiermee zijn jullie geïnformeerd over de onderwerpen van de opdrachten.
De quiz vragen zijn bedoeld voor opdracht drie. Jullie hebben elkaar vragen gesteld en de mogelijkheid gekregen om elkaar beter te leren kennen. Daarnaast weten jullie het belang van het samenwerken en de effectiviteiten hiervan.
Tijdens deze les, heb je geleerd over de diversiteit van de klas. Je heb jouw klasgenoten beter leren kennen en weet over de normen en waarden van diverse culturen of mensen.
Vooruitblik
Je gaat drie nummers uitkiezen en meenemen naar de volgende les.
- Nummer 1: Een nummer waar je blij van wordt.
- Nummer 2: Een nummer waar je verdrietig van wordt.
- Nummer 3: Een nummer met een belangrijke herinnering (boodschap).
Schrijf de nummers apart op een briefje met erachter de bijbehorende emotie. In de komende les gaan jullie hier verder mee aan de slag.
Succes met het voorbereiden!
Les 4: Muziek, de emotionele uitlaatklep
Inleiding
Welkom bij de vierde les van de lessenreeks van."Sociale veiligheid begint bij jezelf". Vandaag gaan we het hebben over 'Muziek de emotionele uitlaatklep'. Deze les bestaat uit drie onderdelen:
- Het effect van muziek op je hersenen
- Het effect van muziek op emotie
- Het effect van muziek op de samenwerking
De onderdelen zullen bestaan uit theorie(doormiddel van tekst of filmpje), vragen en er zijn opdrachten aan gekoppeld. Veel leerplezier!
Doel van de les
Aan het einde van de les;
- Heb je tenminste drie positieve effecten van muziek onthouden
- Heb je emoties gedeeld delen met je klasgenoten aan de hand van jouw muziekkeuzes
- Begrijp je waarom muziek invloed heeft op het samenwerken
Deel 1: Effect van muziek op je hersenen
Bekijk onderstaand filmpje tot minuut 3:37 over wat muziek doet en noteer de effecten van muziek op een blaadje.
Deel 2: Effect van muziek op emoties
Kijk onderstaand filmpje en beantwoord daarna de vragen
Opdracht: Je emoties van muziek delen
De docent maakt twee groepjes en jullie worden samen aan een tafel gezet. Wat gaan jullie doen?
Opdracht: Emotie met groepje delen Duur: 30 minuten
Jullie hebben bij de vorige les de opdracht gekregen om voor deze les drie muzieknummers mee te nemen:
1- Muzieknummer die je vrolijk maakt
2- Muzieknummer die je verdrietig maakt
3- Muzieknummer met een belangrijke herinnering (boodschap)
Deze nummers gaan jullie met elkaar delen. Iedereen uit het groepje is aan bod en verteld zijn/haar drie keuzes aan de groep. Het is hierbij belangrijk dat je een open houding hebt als luisteraar én vragen stelt om de emotie bij een nummer van je medestudent te (leren) begrijpen. De docent zal rondlopen, de tijd in de gaten houden en begeleiden.
Na 25 minuten zal de docent jullie vragen om te evalueren. Dit doen jullie klassikaal. Hierin kun je kwijt wat je van de opdracht vond en wat je ervan geleerd hebt.
Deel 3: Effect van muziek op de samenwerking
De docent zal na het bespreken van de vorige opdracht dezelfde twee groepen weer samen zetten. Wat gaan jullie doen?
Met jullie groepje gaan jullie twee muzieknummers kiezen. Het idee van all in the mix is dat jullie de tekst van het ene nummer gaan zingen op de melodie van het andere nummer. Jullie voeren na 15 minuten voorbereiding het liedje op voor de andere groep. De andere groep moet dan raden welke twee nummers er dan in jullie lied zitten en presenteren hun nummer dan weer aan jullie zodat jullie mogen raden welke twee nummers zij gekozen hebben. Na de twee nummers te hebben gepresenteerd zal de docent met jullie de activiteit evalueren.
Informatie bronnen
Voor de les muziek, de emotionele uitlaatklep is de informatie gekomen uit de volgende video's (kennisclips);
Bij de volgende les gaan jullie het hebben over debatteren! Jullie hoeven hiervoor geen voorwerk te doen. Wél is het handig om te alvast te weten wat debatteren is. Fijne dag!
Les 5: Debat voeren, hoe doe je dat?
Inleiding
Debat voeren hoe doe je dat nu eigenlijk? Wat is een debat? Waarom is een debat nodig? Hoe voer je een goed debat zonder elkaar uit te schelden of de emotie van een ander te kwetsen. Allemaal vragen die wij tijdens deze les gaan behandelen. De tweede les ging over grenzen bewaken. Nu ga je oefenen met het voeren van een debat en ga jij jouw eigen grenzen bewaken.
Aan het einde van het debat wordt er ook nog geëvalueerd om ervoor te zorgen dat wij zonder negatieve gevoelens de les verlaten.
Doel van de les
De doelstelling van deze les is dat jij aan het einde van deze les heb jij geleerd hoe jij effectief een debat kan voeren.
Bij effectief debatteren leer jij:
Een stelling te formuleren
Voor- en tegen argumenten bedenken
Weet jij wat de regels zijn die horen bij een debat.
Kun jij na het gevoerde debat evalueren op het debat
Deze les is te vergelijken als een onderwijsleergesprek. Het onderwijsleergesprek is tussen docent en leerlingen of tussen leerlingen onderling. De docent stelt zelf een probleem of centrale vraag vast. Het onderwijsleergesprek richt zich op de ontwikkeling in het denken en oplossen van een specifiek probleem (Ebbens & Ettekoven, 2016).
Opdrachten
Wat is debatteren?
De klas wordt in groepjes van drie tot vier leerlingen verdeeld. Ieder groepje krijgt een flap-over en een stift. Samen bedenken jullie wat debatteren is en schrijven dit op. Na vijf minuten worden de antwoorden gezamenlijk besproken.
Er wordt nogmaals uitgelegd wat een debat is. De opgeschreven antwoorden worden nabesproken.
Stap voor stap een debat
Aan de slag met debatteren!
Je krijgt te horen wat de stelling is. Er worden klassikaal afspraken gemaakt die op het digibord worden opgeschreven. Dit is nodig zodat jullie tijdens het debat aan de afspraken herinnerd worden. Afspraken die gemaakt kunnen worden zijn:
Luister goed naar jouw tegenstander
Laat elkaar uitpraten
Onderbouw je stelling (waarom sta jij achter jouw stelling)
Val elkaar niet persoonlijk aan en beledig of scheld elkaar niet uit. Houdt het netjes.
Houdt de tijd goed in de gaten
Respecteer de uitslag van de debatleider
Hoe lang mag het debat zijn?
Jullie krijgen tien minuten de tijd om voor- en tegenargumenten te bedenken. Deze argumenten moet jij ook onderbouwen.
Jullie worden verdeeld in drie groepen. De voorstanders van de stelling, de tegenstanders van de stelling en de jury. De klas wordt opgesteld in een U-vorm. De voor- en tegenstanders gaan tegenover elkaar zitten. De jury neemt aan het hoofd van de groep plaats zodat zij goed zichtbaar zijn voor de rest van de klas.
Eén persoon uit de voorstanders groep en één persoon uit de tegenstanders groep houden een betoog over waarom zij voor of tegen de stelling zijn. Het betoog mag niet langer dan drie minuten zijn. Het betoog heeft een inleiding, een kern en een afsluiting (zie lesbrief betoog schrijven)
Nadat het betoog is gehouden start de jury het debat.
Op het digibord wordt een timer getoond die aangeeft hoe lang de discussie mag zijn.
Zodra de tijd om is maakt de jury een samenvatting van de voor- en tegenstellingen. Hierna gaat de jury overleggen wie het beste uit het debat is gekomen. Hierbij mogen de eigen standpunten van de jury niet meetellen. De jury kijkt goed wie er met het beste standpunt en argumenten het debat heeft geleid. De jury kiest een winnaar van het debat.
Tijdens deze evaluatie wordt er stil gestaan bij de emoties die het debat heeft opgeroepen en wat dit debat met jou als persoon heeft gedaan. Na twintig minuten komen de groepen weer samen en wordt er klassikaal geëvalueerd. Per groep worden de hoogtepunten benoemt. Om de les positief af te sluiten geven jullie in groepjes van twee elkaar een tip en een top. Dit schrijf jij op een post-it. Een oranje post-it is voor een tip en een groene post-it is voor een top.
Ter introductie van de opdrachten hebben jullie YouTube filmpjes gekeken. Dit zorgt ervoor dat jij geïnformeerd bent over de uit te voeren opdrachten.
Het maken van een mind-map is een creatieve manier voor het weergeven van informatie of om aantekeningen te maken. Informatie wordt in eigen kleuren, beelden en patronen vertaald en gestructureerd.
Bij de werkvorm discussie gaat het erom dat de resultaten van een discussie. Het doel is om de waarden te verhelderen.
Volgende les gaan jullie aan de slag met het schrijven van een brief naar het heden en het verleden. Als opdracht vragen wij jou om een foto of voorwerp uit het verleden mee te nemen.
Les 6: Brief naar het heden en verleden
Inleiding
Van harte welkom bij de zesde les van 'Sociale veiligheid begint bij jezelf'. Allereest wil ik jullie vragen om gezamenlijk even een terugblik te nemen op de vorige les.
Doel van de les
Doel van deze les:
Je kunt beschrijven hoe jou verleden er uit zag, daarnaast kun je ook reflecteren op je verleden.
Je kunt beschrijven hoe jou toekomst er uit zal zien volgens jou eigen plannen/dromen.
Opdracht
Brief naar het heden
Brief naar heden: Je schrijft een brief naar heden.Denk hierbij aan de volgende punten:
Ben je gelukkig op dit moment?
Hoe kijk jij uit naar jezelf?
Wat wil jij bereiken?
Brief naar het verleden
Je schrijft een brief naar het verleden.Denk hierbij aan de volgende punten:
Wat zou je anders doen?
Heb je spijt?
Tips en Tops
Maak gebruik van een reflectiemethoden. Je zult straks een video bekijken die jou hierbij kan helpen.
Reflecteren
Einde:
Aan het einde van deze les zullen we gezamenlijk de brieven doornemen. Soms vinden mensen het moeilijk om het over hen verleden te hebben, omdat zij bijvoorbeeld een zware rugzak hebben dan jij. De keuze ligt bij jou of jij je brief zou willen delen met anderen.
Als we het op school hebben over sociale veiligheid, dan gaat het eigenlijk puur om een veilig leerklimaat. Hierbij willen we incidenten voorkomen. Ook gaat het om ongepast gedrag, intimidatie, pesten diefstal en agressie (Rijksoverheid, 2023). Een school is pas echt sociaal veilig als een leerling zichzelf kan zijn, niet bang is en zich veilig voelt. Er is dan een positieve en veilige sfeer op school. Hierbij is het groot van belang om sterke gedrag- en schoolregels in te zetten. Een leerling is op school voor zijn/haar eigen ontwikkeling. Hier heeft ieder leerling ruimte voor nodig (Schoolenveiligheid, 2023). Het betekent ook dat de school optreedt tegen pesten, uitschelden, discriminatie, geweld en andere vormen van grensoverschrijdend gedrag (Onderwijsinspectie, 2023). De inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op al deze onderdelen. De wet van ‘Veiligheid’ wordt op alle scholen verplicht. Hierbij wordt er uitgekeken om het pesten tegen te gaan en sociale veiligheid te verbeteren. Een veilige omgeving is erg van belang voor leerlingen om te kunnen leren en zich te kunnen ontwikkelen (Po raad, 2023).
Beleidsstukken
Rüveyda:
In het onderwijs is het zeer van belang om een veilig leerklimaat te creëren. Helaas komt het vrijwel op alle scholen voor dat leerlingen en leraren worden gepest/gediscrimineerd. Dit valt onder grensoverschrijdend gedrag. Diverse organisaties bieden tips, aanpakken, lesmateriaal, trainingen en/of voorbeelden die scholen kunnen helpen dit zoveel mogelijk te voorkomen en om tot een goede aanpak te komen als zich dit toch voordoet. Tegenwoordig komen ook veel scholen in toenemende mate te maken met digitale incidenten waarbij leerlingen betrokken zijn. Voorbeelden hiervan zijn online pesten en het ongewenst online verspreiden van compromitterende beelden van leerlingen of docenten. Ook hier is ondersteuning voor beschikbaar. https://www.vo-raad.nl/onderwerpen/sociale-veiligheid/praktijk-ondersteuning
Sanne en Zehra:
Het creëren van veilig schoolklimaat is enorm belangrijk om goed te kunnen leren en werken. Veiligheid is van iedereen, zowel student als personeel. Hierbij wordt er veel aandacht gevraagd als het om openheid, respect en tolerantie gaat. Dit is namelijk onze basis. In samenwerking met externe partners zoals gemeenten, jeugdzorg en politie wordt er gewerkt aan de borging van een veilig schoolklimaat. https://www.mboraad.nl/themas/veiligheid
Nancy:
Bij ons op school wordt er ook gebruik gemaakt van een beleidsstuk, maar daarnaast hebben we ook een pestprotocol. Hier staan stappen in verwerkt die er gevolgd moeten worden bij bepaalde escalaties. In het beleidsstuk zijn alle onderdelen van elkaar gescheiden. Dit wordt bewust zo onderscheidt, zodat er bij grensoverschrijdend gedrag planmatig, verstandig, eenduidig en consequent te kunnen handelen. Ook bij ons op school staat veiligheid hoog op het lijstje. https://docplayer.nl/11031152-Handelingsprotocol-de-veilige-school-zoetermeer.html
Manuel:
Studenten zitten op school om te leren. Ze zijn pas in staat om te leren en zichzelf te ontwikkelen als ze zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. Het voorkomen, herkennen en aanpakken van grensoverschrijdend gedrag. Het creëren van een veilig schoolklimaat is niet alleen noodzakelijk om goed te kunnen leren, maar omdat het moet. Er wordt regelmatig toezicht gehouden op de kwaliteit van het onderwijs. Hier worden onderwijsinspecties voor ingezet. https://www.schoolenveiligheid.nl/thema/visie-sociale-veiligheid/#wat-is-sociale-veiligheid
Heb je de doelen behaald?
Je kunt beschrijven hoe jou verleden er uit zag, daarnaast kun je ook reflecteren op je verleden.
Je kunt beschrijven hoe jouw toekomst er uit zal zien volgens jou eigen plannen/dromen.
CIMO
Context omschrijving:
Uitgangssituatie:
Leerlingen in het Mbo niveau 1 en 2 lopen in het hedendaagse leven vaak aan tegen verschillende culturen en omgangsvormen. Denk hierbij aan de straatcultuur, thuiscultuur, schoolcultuur, maar zeker ook de sociaal media cultuur die invloed en druk uit oefent op jonge (vaak impulsief en naïef ) leerlingen. Deze verschillende culturen botsen vaak zoals Illiass el Hadioui beschrijft in zijn publicatie “hoe de straat de school binnen dringt” (Hadioui, 2011) . De verschillen tussen de feminiene schoolcultuur en de traditionele thuiscultuur uit zich vooral op het communicatieve handelen. Vaak is de manier van communiceren bij veel leerlingen nog onvoldoende ontwikkeld en/of te veel beladen met emotie die voortkomt uit frustratie, onzekerheid en verwarring over hun eigen identiteit. Het gedrag wat hier uit voortkomt is vaak niet wenselijk en wordt dan ook regelmatig bestraft in de werelden waar er een autoriteitscultuur (zoals in leidend) heerst zoals thuis en of op school. Wij als groep zijn van mening dat deze ontwikkeling bij jongeren een negatief effect hebben op het ontwikkelingsstadium van identiteit-versus-identiteitsverwarring (Erikson,1963, in Feldman, 2020, p.487). Wij als docenten en als leerlingen in het HBO realiseren ons dat onze rol als docent een van de drie pedagogische driehoeken bekleed. En hiermee dus ook een bepalende factor kunnen zijn in de erkenning van de verschillende identiteiten die de leerlingen moeten aannemen om te kunnen bewegen tussen deze verschillende werelden.
Welke factoren spelen mogelijk een rol?
Ontwikkeling
Cultuur ( Culturele identiteit )
Religie
Zoektocht naar autonomie (van de Adolescent)
Zelfbeeld
Eigenwaarde
Erkenning en competentie van vanuit de docent
Wat weet ik al over het probleem?
Wij (als groep) hebben in ons werk maar sommige ook privé te maken met jongeren die problemen ondervinden in de huidige meervoudige maatschappij. Hierbij zijn wij op de hoogte van de ontwikkelingen die onze doelgroep doormaakt en ook welke dillema’s daarbij komen kijken. Ook de verharding van de maatschappij waarbij rechts-extremistische groeperingen zich openlijk uitspreken over de uitsluiting van andere groepen en hier ook meer aanhang in krijgen (Aivd, 2022) hebben invloed op deze jongeren. Wij (als groep) weten dat het stimuleren, erkennen en gehoor geven aan de leerling als individu een handreiking is die niet altijd tot uiting komt in de praktijk. Hiervoor is gewoonweg te weinig tijd en of ruimte.
Aan welke condities moet worden voldaan om de interventie te laten werken?
Een docent zorgt voor een veilige omgeving in het onderwijs door de studenten te onderwijzen in gewenst gedrag waarbij de grondslag ligt in hun eigen identiteit. Om gewenst gedrag te realiseren worden er lessen reeksen ontworpen, waarbij er rekening wordt gehouden met de diverse kenmerken van de studenten. Er wordt een klimaat gecreëerd waarin studenten zich veilig kunnen ontwikkelen tot sociale, competente en zelfstandige mensen.
Om dit te realiseren hebben we gebruik gemaakt van verschillende modellen die zijn verantwoord in de sleutelbegrippen. Hierin gebruiken we onder andere het stappenplan voor emotionele veiligheid (Berne,2003, in Teitler, 2019, p. 37). Het car model (Stevens & Bors, 2021). Wij hebben gekeken naar een passende leerkrachtstijl die passend is bij zowel het onderwijs als de doelgroep. Hierin viel de keuze op de Autonomie-ondersteunende stijl (Stevens & Bors, 2021).
Interventie:
De interventie hebben wij uitgevoerd met het storybord als hulpmiddel. In de vorm van een lesopzet voor elke afzonderlijke les hebben we gekeken naar de les indeling en hierbij gekeken naar de verschillende zaken die voorkomen in onze lessen reeks.
Hieronder ziet u een overzicht met QR-codes met hierin alle les opzetten met hierin de verwerkte onderdelen aangegeven met kleurtjes. De onderbouwing met literatuur van de werkvormen en T-pack vindt u terug in de daarvoor aangegeven hoofdstukken in de wikiwijs. De sleutel begrippen staan wel verantwoord onder de QR-codes.
Sleutelbegrippen :
#1 een heldere structuur in de opbouw van de lessen
Om continuïteit te geven aan alle lessen hebben wij de opbouw en structuur van de lessen het zelfde gehouden. Hierdoor is het voor de studenten herkenbaar en voorspelbaar wat een ritueel maakt tijdens de lessen reeks. Dit werkt mee aan de vertrouwde omgeving die aanwezig moet zijn. Hierbij hebben wij gekeken naar het stappenplan voor emotionele veiligheid (Berne,2003, in Teitler, 2019, p. 37).
#2 het juiste niveau van leerstof
De lessen zijn ontworpen vanuit een probleem dat zich kenmerkend voordoet bij deze specifieke doelgroep. De lessen die hier in opvolgend zijn gemaakt zijn dan ook ontworpen om de leerling heen waardoor deze zo veel mogelijk aansluiten bij de belevingswereld van deze doelgroep. Hierbij is er rekening gehouden met interesse van de leerling, ruimte voor trots en erkenning van eigen identiteit. Daarbij zijn werkvormen vooral actief en gericht op het ervaren en herkenning.
#3 Betekenis geven aan de leerstof
In elke les word het onderwerp gekoppeld aan situaties die voorkomen in het echte leven. Hierin komt eerst de theorie aanbod en deze word later in een scenario weergegeven. Hierdoor kunnen leerlingen zelf de relatie leggen met hun eigen ervaring. Binnen onze (werk)groep noemen wij dit : het ojaa momentje. Wij hopen maar dat ik vooraf moeilijk te beoordelen dat dit alles meehelpen in de motivatie en dus meer betekenis geeft aan de aangeboden leerstof.
#4 Individuele aanspreekbaarheid
Door bewust de groepen op maximaal 10 leerlingen te houden willen wij als groep de individuele aanspreekbaarheid van leerlingen hiermee garanderen. Omdat er bij veel lessen veel emotionele belading komt kijken is het belangrijk deze af te bakeren in hoeveelheid voor zowel de docent zelf als de leerlingen omdat iedere leerling hiermee de ruimte en tijd krijgt en heeft. Ook spelen we hiermee in op de echte ontmoeting die onderdeel is van het stappenplan voor emotionele veiligheid (Berne,2003, in Teitler, 2019, p. 39).
#5 Zichtbaarheid van leren en denken
Door de werkvormen waarbij de docent inspeelt op de inzet van voor opgedane kennis en ervaring kan de docent zien of dat de gegeven leerstof is onthouden en begrepen. Hierdoor kan de docent ook bijsturen waar nodig. Door dat alle lessen met elkaar in verbinding staan kan er door elke docent gebruikt worden gemaakt van de voorkennis die de studenten hebben opgedaan in eerdere lessen hieronder een overzicht.
Ook zal elke les worden afgesloten met een feedback moment en evaluatie van de les. De feedback is anoniem en zal per les worden geregistreerd via forms.
#6 Aandacht voor nieuwsgierigheid en motivatie
Binnen onze groep hebben wij gekeken of we aan alle behoefte van het CAR model (Stevens & Bors, 2021) voldeden. De rede dat wij hiervoor kiezen is simpel weg omdat dit model ons het beste bekend is en daarmee dus het makkelijkste in gebruik. Door vanuit dit model te werken en hierin een autonomie-ondersteunende stijl aan te houden proberen wij het onderwijs vrij toegankelijk te maken. Hiermee bedoelen wij dat door leerlingen een keuze te geven wij hopen dat kinderen zich vrij voelen om zich te uiten zoals zij zich voelen. Hierin doet de docent een stap naar achter werkt met de handen op de rug door alleen het proces te sturen van de leeractiviteit. Deze combinatie moet de studenten uitdagen, motiveren om initiatief te nemen, en nieuwsgierig maken naar hun eigen vermogen en vaardigheden.
Mechanisme
Geef voorbeelden van mechanismen die er (vermoedelijk) voor zorgen dat de interventie tot de beoogde effecten zal leiden.
De mechanismes die wij hebben ingezet bij de lessen en zijn verantwoord in de sleutelbegrippen zijn vooral gericht op een veilige leeromgeving. Toch hebben we ook nog andere mechanisme ingezet om tot het gewenste effect te komen. Hierin proberen we het ervaringsleren te realiseren tijdens de les.
Leerlingen denken na over hun eigen situatie.
Leerlingen leren reflecteren op hun eigen gedrag.
Leerlingen leren verbanden te leggen tussen gevoel en uiting.
Leerlingen ervaren wat emotie doet bij hun zelf en bij andere.
Leerlingen leren dat zij een keuze hebben op verschillende vlakken.
Outcome
De leerdoelen zijn behaald door de verschillende onderwerpen en werkvormen die zijn voorgekomen in de lessenreeks. Sociale problemen zoals de communicatieve vaardigheden, gedrag en cultuur verschillen zijn besproken in de lessen. De Jongeren hebben meer zelfvertrouwen en zijn gemotiveerd het persoonlijke sociale gedrag te veranderen.
- Studenten weten hoe communicatie werkt en hoeveel effect dit heeft op de situatie.
- Studenten weten wat grenzen zijn hoe deze te bewaken en te respecteren.
- Studenten weten wat diversiteit inhoud bij zichzelf en bij andere en leren acceptatie.
- Studenten weten om te gaan met emotie en krijgen een handreiking hoe muziek hierin een rol speelt.
- Studenten weten hoe het is om een debat te voeren en hun mening op een respectvolle manier te delen.
- Studenten weten te reflecteren op het verleden en maken een toekomst beeld
Wij willen graag nog benadrukken dat in deze lessen de beginsituatie van de leerlingen bepalend is voor de outcome. Vooral het behalen van resultaat als opzichzelfstaand doel is in deze lessen al een belangrijke outcome. Het mechanisme is een belangrijker doel wat uiteindelijk zal leiden tot persoonlijke ontwikkeling die niet direct te meten is. De mate waarin de doelen behaald worden zal volledig afhangen van hoe de lessen verlopen door de inbreng van studenten. De docent kan tijdens elke les er voor kiezen om bepaalde onderwerpen extra uit te lichten wanneer daar behoefte aan is. Hierin verwachten wij dus differentiatie in leerstof (Geert & van Kralingen, 2020).
Verantwoording werkvormen
Onze werkvormen zijn specifiek gericht op een onmeetbaar persoonlijk doel. Daarom was het noodzaak om vooraf onderzoek te doen naar werkvormen die vooral de juiste processen in werking brengen bij de leerling en de groepsdynamiek. Hiervoor waren de key woorden: samenwerkend leren, sociale vaardigheden, veilig leerklimaat, differentiatie in leerling/leerstof/doelen en leren reflecteren.
Alle werkvormen zijn op bovenstaande key woorden gebaseerd. Hierin hebben wij de werkvormen zelf ontwikkeld en/of samengesteld uit andere werkvormen. Deze hebben allemaal als uitgangspunt het KEROBEI model (Geertse & Kralingen, 2020). Dit model geeft richtlijnen voor een vorm van coachen waarbij de docent met inhoudelijke vragen de studenten prikkelt tot reflecteren vanuit zijn eigen referentiekader. Omdat wij geen passende afbeelding konden vinden van het model is onderstaande model zelf gemaakt op basis van handboek van leraren (Geertse & Kralingen, 2020).
In het model zie je de onderwerpen die elke les terug keren in de werkvormen. De werkvormen bieden dus (ondanks dat ze verschillend zijn) elke keer dezelfde cyclus. Dit maakt de werkvormen herkenbaar en draagt bij aan de emotionele veiligheid (Berne,2003, in Teitler, 2019, p. 37).
Ontwerpprincipes
Het eerste stuk van de les zal er theoretische informatie worden gegeven aan de studenten met vragen waardoor de docent de beginsituatie en groepsdynamiek kan bepalen in de groep. De voorkennis wordt geactiveerd.
De leerlingen wordt hierna gekeken naar hun eigen ervaring, deze bepalen zij aan de hand van vooraf bepaalde onderwerpen. Waar ligt de grens bij de student zelf over wat ze wel of niet willen vertellen. Het vertrouwen in de groep om iets te delen kan ook later in de les komen en is niet per se verbonden aan dit onderwerp.
Bij routine leren leerlingen ze beïnvloedbaar zijn door omgeving, sociale druk, gewoonte en verwachtingspatronen. Iedereen die te maken heeft gehad met hetzelfde onderwerp heeft een andere context waarin dat gebeurd en hoe je daar mee omgaat
Bij behoeft zal de docent kijken wat er nodig is om leerling tot inzicht te brengen. Waar sta je nu en wat als je ergens anders gaat staan. Wat is er voor nodig om de student te helpen, te bewegen of om te laten inzien wat er gebeurd. Dit is een onderdeel die in verschillende bronnen wordt benoemd als “de advocaat van duivel” het handboek van leraren (Geertse & Kralingen, 2020) hebben wij als uitgangspunt gebruikt.
Emotie is eigenlijk het begin van de afsluiting, hierbij is de evaluatie op groepsniveau, maar ook zeker op individueel niveau belangrijk om de studenten met een helicopterview te laten terug blikken op het proces van de les.
Identiteit is het onderdeel waar de docent geen of weinig invloed meer kan uitoefenen op de groep en of op de individuele leerling. Dit is namelijk de afsluiting van de les en hierna zal de student zelf de inhoud van de les gaan integreren in zijn eigen identiteit. De rede dat de docent hier (mogelijk) geen invloed meer op heeft, is omdat de externe invloeden van buiten de school (thuis en straat) een mogelijke dominante rol kunnen spelen in het leven van de leerling.
Feldman, R. S. (2020). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam: Pearson Benelux.
Hadioui, I. e. (2011). Hoe de straat de school binnen komt. Utrecht: APS.
Koehler, M., & Mishra, P. (2016). Handbook of technological pedagogical content knowledge (2e druk). New York: Routledge.
Onderwijsinspectie. (2023, januari 1). Zorgplicht voor sociale veiligheid op scholen. Opgehaald van Onderwijsinspectie: https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/sociale-veiligheid/zorgplicht-veiligheid-leerlingen.
Po raad. (2023, januari 1). Sociale veiligheid. Opgehaald van Po raad: https://www.poraad.nl/kind-onderwijs/sociale-veiligheid/monitor-sociale-veiligheid.
Rijksoverheid. (2023, januari 1). Veiligheid op school. Opgehaald van Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/veilig-leren-en-werken-in-het-onderwijs/veiligheid-op-school.
Schoolenveiligheid. (2023, januari 1). Wat is sociale veiligheid? Opgehaald van Schoolenveiligheid: https://www.schoolenveiligheid.nl/thema/visie-sociale-veiligheid/#wat-is-sociale-veiligheid.
Stevens, L., & Bors, G. (2021). Pedagogische tact. Apeldoorn: Garant.
Teitler, P. (2019). Lessen op orde. Bussum: Coutinho.
Voor alle leerlingen hebben wij verschillende bronnen op een rij gezet om er voor te zorgen dat er betrouwbare informatie beschikbaar is voor eventuele nazorg en/of extra informatie.
Het arrangement Sociale veiligheid begint bij jezelf is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
het doel van de lessen is om leerlingen inzicht te geven in hun eigen manier van communiceren. Hoe ga je een gesprek aan met iemand over bepaalde onderwerpen maar ook hoe kom jij zelf over op anderen. Wat is je doel tijdens een gesprek ? wat wil je bereiken en hoe doe je dat. welke invloed kan jij zelf uitvoeren op de communicatie met iemand anders
Leerniveau
MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding;
MBO, Niveau 1: Assistentenopleiding;
Leerinhoud en doelen
Loopbaan;
Sociaal-maatschappelijk burgerschap;
Ethisch en integer handelen;
Burgerschap;
Loopbaansturing;
Culturen en subculturen;
het doel van de lessen is om leerlingen inzicht te geven in hun eigen manier van communiceren. Hoe ga je een gesprek aan met iemand over bepaalde onderwerpen maar ook hoe kom jij zelf over op anderen. Wat is je doel tijdens een gesprek ? wat wil je bereiken en hoe doe je dat. welke invloed kan jij zelf uitvoeren op de communicatie met iemand anders
:format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data8051883-aff1dc.png)
5-G formulier
