In deze lessen ga je leren reflecteren. Kijken naar jezelf. Dat is ook filosoferen, want je gaat nadenken over jezelf. Voor Filosoferen is het nodig dat je denkt. En dat denken is en blijft interessant, want hoe denk je? Bij Filosoferen bestaat er niet echt een goed of fout.
Welke producten moet je leveren?
Voor deze quest moet je 11 producten opleveren:
0. Woordweb over wijsheid
1. Eerlijkheid: verslag en wat wil jij bijdragen/overbrengen?
2. Behulpzaamheid: Beschrijving over wat jij vindt van hulpbehoevend, zelfstandigheid en eigen regie behouden.
3. Oerstof: Wat is volgens jouw oerstof?
4. Tijd: Hoe ga jij om met de 'tijd'? Voorbeelden waarbij begrip tijd belangrijke rol speelt en waar juist niet bij
5. Socrates
6. Twee quotes van Socrates die je wel of niet aanspreken met onderbouwing
7. Relaties: jouw mening / standpunt
8. Waarin ben jij uniek?
9. Invullen rubric Reflecteren
10. Terugkijker
Doel van deze quest
Je kunt een filosofisch gesprek voeren met klasgenoten.
Je kunt mondeling feedback/feedforward geven en ontvangen.
Je kunt mondelinge en schriftelijke reflecten over je eigen gedrag, handelen en gevoel.
VERWACHTING VOORDAT JE BEGINT
Deze quest wordt ondersteund met een chatgroep via Teams.
De coach die deze quest begeleidt nodigt jou uit voor de chatgroep in Teams.
eXplore miles
Deze quest levert jou 5 eXplore miles op als je hem helemaal doorloopt, alle stappen zet en alle deliverables op tijd levert.
Planning: Taken & Tijd
Nr
Taak
Tijd
0
Woordweb over wijsheid
15 min.
1
Eerlijkheid: verslag en wat wil jij bijdragen/overbrengen?
30 min.
2
Behulpzaamheid: Beschrijving over wat jij vindt van hulpbehoevend, zelfstandigheid en eigen regie behouden.
30 min.
3
Oerstof: Wat is volgens jouw oerstof?
30 min.
4
Tijd: Hoe ga jij om met de 'tijd'? Voorbeelden waarbij begrip tijd belangrijke rol speelt en waar juist niet bij
30 min.
5
Socrates
30 min.
6
Twee quotes van Socrates die je wel of niet aanspreken met onderbouwing
30 min.
7
Relaties: jouw mening / standpunt
30 min.
8
Waarin ben jij uniek?
30 min.
9
Invullen rubric Reflecteren
30 min.
10
Terugkijker
15 min.
1. Jij begint
Motivatiemotor
➜ Maak een tegel aan in Egodact. Beschrijf daarin waarom je deze quest tot een goed einde zou willen brengen.
➜ Bij Voorbereiding/Mijn motivatie schrijf je jouw leerdoelen en op welk niveau jij deze quest wilt maken
➜ Bij Voorbereiding/Hoe ik het ga aanpakken schrijft je welke vaardigheden jij gaat inzetten
➜ Bij Tussenproducten neem je alvast alle producten over die je moet inleveren voor deze quest
➜ Bij Wanneer wil ik beginnen? zet je jouw geplande startdatum en bij Wanneer wil ik klaar zijn? jouw geplande einddatum
Passie uitoefenen
Naar een doel streven
Nieuwsgierigheid
Iets totaal nieuws leren
"Ik kan enorm genieten van diep nadenken."
"Ik wil meer weten over filosofie."
"Reflecteren & filosoferen. Wat is dat eigenlijk?"
"Begrijpen waarom filosofen zo belangrijk zijn voor ons denken."
Verderkijker
In de verre oudheid waren mensen hier al met reflecteren bezig. Alleen had het toen de naam 'filosofie'. Filosofie is letterlijk : 'het houden van wijsheid." . Filosofie komt van het Griekse woorden: Philos : liefde , verlangen , vriendschap en Sophia: kennis en wijsheid. Je verlangt ernaar wijzer te worden. Eigenlijk zijn we allemaal filosoof omdat we een voorstelling willen van 'juiste zaken'. We willen kennis, we hebben behoefte om ons bijvoorbeeld niet te vergissen, we willen het beter weten. Filosoferen is een activiteit, een soort methode om je eigen kennis, je eigen oordeel te onderzoeken. Klopt het wat ik denk, doe, vertel?
➜ Maak een mindmap met alles wat jij nu al weet over wijsheid
➜ Zet je resultaat in seesaw
➜ Maak een link en plaats deze in jouw tegel van Egodact bij Voorbereiding/Wat ik er al over weet
2. Filosoferen en Reflecteren
In deze quest maak je kennis met bepaalde filosofen, bekijk en bespreek je hun standpunten en quotes. Vervolgens ga je nadenken wat jij hiervan vindt. Reflecteren dus!
Op veel basisscholen is filosoferen ook al een vak; kijk en luister mee.
2a. Eerlijkheid
Voor nu en later is het belangrijk dat je goed kunt reflecteren. Reflecteren betekent in de spiegel durven kijken. Kijken naar je eigen gedrag, je handelen en je gevoel. Reflecteren kan via gesprek en ook op papier en hier zelf wijzer van worden.
Filosofie kun je opsplitsen in 3 onderdelen:
1. Fysieke: het onderzoeken van de natuur /mens het bestaan.
2. Logica: het delen van kennis en dit overdragen; dus hoe communiceren we?
3. Ethica: waarom doen we het zoals we het doen? Welke waarden en normen heb je? Waar streef je naar?
Filosoferen is dus op zoek gaan naar wijsheden, naar kennis, naar taal en communicatie en het overdenken van bijvoorbeeld je waarden en normen. Wanneer je dit overdenkt, ben je aan het reflecteren. Waarom denk of doe ik zo? Waarom vind ik iets ergens van? Waarom doe ik iets op een bepaalde manier?
Opdracht 1. Zoek een groepje (mag ook thuis) en ga met elkaar in gesprek over 'eerlijkheid'. Vragen die jullie aan elkaar stellen zijn:
Wat is eerlijkheid?
Waarin zie je eerlijkheid terug?
Welke ervaringen heb jij met eerlijk zijn?
Welke ervaringen heb jij met niet eerlijk zijn?
Zijn er verschillen voor jou in eerlijkheid?
Mag iemand liegen van jou?
Hoe belangrijk is eerlijkheid voor jou?
Wat heb jij in je opvoeding meegekregen over eerlijkheid?
Opdracht 1. Eerlijkheid
Maak een verslag.
Met wie heb jij gesproken, wat is er uitgekomen.
Waarin zag je verschillen, waarin overeenkomsten.
Wat wil jij bijdragen / overbrengen rondom eerlijkheid.
Post jouw verslag in Seesaw en link het naar jouw tegel in Egodact
2b. Behulpzaamheid
"Ik wil graag anderen helpen."
Bij deze opdracht gaat het over behulpzaamheid. Wat is dat eigenlijk? Waar denk je dan aan?
Bekijk het korte filmpje onderaan en wees je bewust van je eigen reactie. Wanneer is voor jou het moment dat je gaat helpen?
Daarbij ga je in gesprek en gaan jullie de volgende drie begrippen bespreken met elkaar. In jouw verslag geef je een korte samenvatting over wat je hebt besproken.
Hulpbehoevend
Wat betekent dit? Wie zijn dit? Wanneer is iemand dit? Welke ervaringen heb je zelf met hulpbehoevend zijn? Heb jij wel eens iemand geholpen die hulpbehoevend was?
Zelfstandigheid
Wat betekent dit? Voor wie is dit belangrijk? Waar liggen grenzen bij zelfstandigheid? Wat is jouw rol als professional als het gaat om zelfstandigheid?
Eigen regie behouden
Wat wordt hiermee bedoeld? Voor wie geldt dit? Hoe kan het dat dit zo'n populaire term is in de zorg tegenwoordig? Wat is de tegenhanger dan? Waar liggen de grenzen? Wat zijn minimale doelen die je hiermee kunt halen? Wanneer neem je de regie over?
Opdracht 2: Behulpzaamheid
Verwerk je reactie op het filmpje in je verslag
Omschrijf hoe jij denkt over de begrippen hulpbehoevend, zelfstandigheid en eigen regie houden
Post jouw verslag in Seesaw en link het naar jouw tegel in Egodact
Wat zou jij doen? Helpen ?
2c. Thales van Mitese & Pythagoras
Thales van Milete (620 -540 v Chr.)
Thales van Mitese was een van de eerste filosofen in de Griekse oudheid.
In deze oudeheid geloofden mensen in 'Goden'. Misschien herken je hier één van: Aphrodite, Apollo, Ares, Artemis, Athene, Demeter, Dionysus, Hades, Hera, Zeus enz. Zo was er een God Helios een man met een kar, met daarin de zon en elke dag 'gaf' hij de zon aan de mensen en 'haalde' deze ook weer op.
Thales, een mens en wetenschappelijke filosoof, beweerde toen op een dag:
"morgen moeten jullie niet schrikken hoor; het is rond 12 uur een kwartiertje donker, daarna komt de zon weer."
Mensen hebben hem voor gek verklaard; waar had hij het over? Waarom zou hij kunnen voorspellen wat de God Helios zou doen? Het gebeurde wel (zonsverduistering) . Hij toonde op deze manier een wetenschappelijke manier van denken; in plaats van te geloven in de goden.
Deze filosoof Thales was ook op zoek naar de vraag: Wat is nu de oerstof? Kortom wat is de belangrijkste stof op aarde? Thales noemde: 'Alles is water'. Een natuurlijke verklaring van alles wat er is!
Zijn grote samenvatting; water is in 3 toestanden aanwezig.
Water is gas(verdampen),
vloeistof en
vast (bevriezen).
In de levende natuur is water nodig voor ieder levend organisme.
Pythagoras van Samos (570 - 480 v Chr.)
Weetje: wist je dat Pythagoras naast stellingen een 'oude gitaarheld is?"
Pythagoras: hij geloofde in het getal als 'oerstof'. Hij keek naar de verhoudingen van natuurlijke dingen op elkaar. Dan is alles te berekenen. Om dit te bewijzen deed hij heel veel onderzoek naar de lengte van een gitaarsnaar. Hij ontdekte hoe korter deze snaar, hoe hoger de toon.
Verder kennen jullie hem ongetwijfeld van a2 + b2 = c2 .
Opdracht 3: Oerstof nu?
Wat is volgens jou nu op dit moment de 'oerstof' in onze tijd?
Bespreek dit met iemand en verwerk dit in je verslag en onderbouw dit.
Plaats jouw uitwerking in Seesaw en link naar Egodact
Opdracht 4: Tijd
Hoe ga jij om met tijd/afspraken?
Wat vindt jij van stiptheid, te laat komen een planning maken enz.
Schrijf dit in je verslag en geef voor jezelf eens twee voorbeelden waarvan jij belangrijk vindt dat we nu tijden hanteren.
Geef ook twee voorbeelden uit het leven waarbij je de tijd liever zou wegdenken?
Plaats jouw uitwerking in Seesaw en link naar je tegel in Egodact
2d. Socrates
Socrates (470 - 399 v Chr.)
Wist je dat een beroemde Griekse filosoof uit de oudheid; Socrates niks opschreef, omdat hij vond dat het geschreven woord ‘de geest doodt’. Hij ging liever in gesprek met de mensen. Toch is hij heel beroemd geworden omdat zijn leerling Plato wel alles opschreef.
Door zijn manier van vragen stellen leerde hij mensen niet iets nieuws, maar haalde hij iets naar buiten dat al in iemand aanwezig is! Hij ging in gesprek, luisterde en stelde open vragen. In de Griekse oudheid deed hij dat veel en trok erop uit. Hij was van mening dat je je leven moest onderzoeken.
Opdracht 5 : Socrates
Citaat van Socrates: "Een leven niet onderzocht , is een leven niet geleefd ".
Schrijf dit citaat over en schrijf erbij of je het er wel of niet eens mee bent en waarom.
Post jouw bijdrage in Seesaw met link naar Egodact.
Hij sprak veel burgers in Athene, ook veel jongeren. Zijn doel was dat ze een zo groot mogelijke bijdrage konden leveren aan de samenleving. Dat de jongeren meer gingen nadenken en niet zomaar alles 'klakkeloos' aannamen en vragen gingen stellen aan 'staatsheren'.
Mensen vonden dat Socrates de jeugd hierdoor opstandig maakte. Er kwamen namelijk meer jongeren die in opstand kwamen tegen 'de staat'. Doordat hij voor zoveel opstand zorgde moest hij het gevang in wegens 'jeugdbederf' en het 'niet volgen van de staatsgoden'.
Socrates vond dat mensen zich moesten ontwikkelen; bleef hier achter staan en heeft in het gevang de gifbeker gekregen.
Socrates heeft zich vooral gericht tot de ethiek! Ethica; normen en waarden ; welbevinden.
Opdracht 6. Quotes Socrates
Hieronder staan andere quotes van Socrates.
Lees door.
Schrijf daarna 2 quotes over in je verslag met uitleg wat jou juist aanspreekt of juist helemaal niet.
Post jouw verslag in Seesaw met link naar Egodact
1. Het enige wat ik weet is dat ik niets weet. Ik heb alle meningen doorgrond die doorgaan voor kennis maar het niet zijn.
2. Sluit niet snel vriendschap, maar blijf een eenmaal gesloten vriendschap altijd trouw.
3. Onwetendheid is de bron van alle kwaad.
4. Wie niet tevreden is met wat hij heeft, zal ook niet tevreden zijn met wat hij krijgt.
5. Denken, is de ziel die met zichzelf praat.
6. Je ziet de dingen niet zoals ze zijn. Je ziet de dingen zoals je bent
7. Wijsheid begint met verwondering
8. Laat degene die de wereld in beweging wil zetten, eerst zelf in beweging komen.
2e. Plato
Filosoof: Plato (427 - 347BC)
Plato was een leerling van Pythagoras en Socrates. Hij begon met de politiek. Hij was ook dichter en kunstenaar.
Hij was vooral bezig met het uitzoeken, wat is een goede natie? Wat is een goede staat? Hoe kunnen we het beste met elkaar leven?
Hij kwam uit op een democratie met weinig bestuurders die een goede ethiek hebben.
Hij zei dat beroepsbestuurders een 'diploma' moesten hebben. En dat konden ze halen bij zijn academie. Hij vond dat iedere burger naar de academie mocht. Je zou kunnen stellen dat Plato dus een van de grondleggers was van ons onderwijssysteem.
Het begrip platonische liefde (liefhebben zonder lusten) heeft ook een verwijzing naar Plato.
Volgens Plato was echte liefde alleen mogelijk tussen 'gelijken'. Gelijken waren diegenen die over gelijke rechten en status beschikten, of konden beschikken. In de oudheid hadden vrouwen dat absoluut niet. Daarom was volgens Plato echte liefde tussen man en vrouw niet mogelijk. Gelijken waren in die tijd alleen mensen van hetzelfde geslacht. Naar Plato's idee was de platonische liefde de hoogste trap van liefde, in tegenstelling tot lichamelijk begeren en seks, wat hij als een eerste trap beschouwde.
Opdracht 7. Relaties
Ben jij het eens met Plato?
Hoe kijk jij tegen relaties aan?
Wat mag en kan van jou?
Denk bijvoorbeeld aan de vraag:
Is vriendschap tussen man en vrouw mogelijk?
Hoe kijk je aan tegen platonische vriendschap?
Wat is in een relatie het belangrijkste?
Schrijf dit in je verslag.
Post je verslag in Seesaw met link naar Egodact.
2f. Nietzsche
Friedrich Nietzsche (1844 -1900)
De diepzinnige filosoof Nietzsche, die al op 24 jarige leeftijd hoogleraar werd aan de universiteit van Basel, is beroemd om zijn concept van "de wil tot macht".
Volgens hem heeft ieder persoon de noodzaak om de externe krachten die op hem inwerken te controleren en te domineren om zodoende meester te worden van zijn eigen situatie.
Citaat:
"In de grond weet ieder mensgoed genoeg dat hij een uniek wezen is, waarvan er maar een op de wereld is. "
Opdracht 8: Uniek
Schrijf dit citaat over in je verslag en noem daarna 1 ding op waarin jij uniek in bent.
Post je verslag in Seesaw en link naar Egodact
3. Afronding
3a. Assessment Reflecteren
In de eXpoweek (of eerder) lever je bewijs door....
de rubric Reflecteren voor jezelf per onderdeel in te vullen. Schrijf over waar jij nu staat en schrijf daarbij een korte onderbouwing voor jezelf.
Post deze in Seesaw en link hem naar jouw eindproduct in Egodact
Wat is nu reflecteren?
Reflecteren is:
Leren kijken naar je eigen gedrag , je eigen handelen en gevoel. Je noemt het ook wel terugblikken.
Je kijkt terug op een ervaring. Wat is er gebeurd? Welke factoren speelden mee? Wie waren er bij betrokken.
Reflecteren leer je door te doen, door samenwerking, door naar elkaar te luisteren, door elkaar te bevragen, door verheldering te vragen, door te argumenteren en door zelf na te denken.
Het jezelf afvragen, het elkaar bevragen kan door middel van filosoferen. Filosoferen is verhelderen, vragen stellen om iets helder te krijgen. Dit kan door middel van een 'socratisch gesprek'. (vernoemd naar een bekende filosoof Socrates) . Een gesprek waarbij je meningen deelt, gevoelens deelt en elkaar hierover vragen stelt zonder direct te oordelen.
Bekijk de Rubric Reflecteren. Vul voor jezelf per onderdeel in waar jij nu staat (neem dit over) met een korte onderbouwing van jezelf.
Wil je zelf meer weten over manieren van reflecteren neem dan eens een kijkje op
Het arrangement BLP Reflecteren en filosoferen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Deze wikiwijs is de leidraad voor de lessen filosoferen en relfecteren in het mbo-onderwijs voor de richting welzijn. Veelal worden er bij de stageopdrachten reflectieverslagen gevraagd. Hoe kan een student goed reflecteren als hij/zij zich nog niet bewust is van het hoe en waarom op deze wereld? Studenten leren vragen te stellen. Open vragen naar elkaar nav thema's , uitspraken van filosofen en videofragementen. Aantekeningen worden bijgehoduen op een 'oude filosofische wijze' in een schrift. Dit schrift blijft op school en krijgt de student als 'eigen filosofisch werk' de laatste les mee. De student maakt een instaptoets en eindtoets en krijgt feedback op zijn/haar ontwikkeling van een medestudent en de docent. Daarnaast reflecteert hij/zij op zijn eigen ontwikkeling en groei ten aanzien van de gestelde korte- en lange termijn doelen.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Reflecteren is in feite in de spiegel kijken. Kijken naar je eigen doen en laten, je handelen en beseffen waar jouw waarden en normen liggen.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Motivatiemotor
Verderkijker
Weetje: wist je dat Pythagoras naast stellingen een 'oude gitaarheld is?"
In de eXpoweek (of eerder) lever je bewijs door....
Rubric Reflecteren
Reflective journal
