Leiding geven lijkt soms erg eenvoudig. Je zegt wat iemand moet doen en dan gebeurt dat ook, toch? Wanneer je echter naar je eigen ervaringen kijkt zal je wel weten dat niet elke ouder, docent, voorman of werkgever op een even fijne manier leiding heeft gegeven.
Opdracht 1: Ga voor jezelf eens na wie jij een prettige manier van leiding geven vind hebben. Wat doet hij of zij wat jij prettig vindt?
Bij het bespreken van de bovenstaande opdracht zal je wellicht gemerkt hebben dat het kan verschillen wat je als prettig ervaart en wat niet. We kunnen het ook anders stellen, iedereen heeft een eigen stijl an leiding ontvangen. Logisch gevolg is dan ook dat er verschillende stijlen van leiding geven zijn.
Opdracht 2: In de onderstaande Powerpoint wordt uitleg gegeven over situationeel leiderschap. Neem deze eens door.
Motivatie was een van de kenmerken voor taakvolwassenheid. In de volgende opdrachten gaan we kijken naar wat nu eigen motivatie is.
Opdracht 1: In de jaren 40 van de vorige eeuw heeft Abraham Maslov een theorie over motivatie ontwikkeld. We noemen dit de Piramide van Maslov. Lees op Wikipedia wat deze theorie inhoud en beantwoord de volgende vraag: Wat kan de rede zijn dat iemand instructies niet op lijkt te pikken en hoe kan ik dit aanpakken?
Iedereen heeft zijn eigen 'drive' wat betreft zijn of haar werk. Dat merk je vooral wanneer iemand bv van baan veranderd. Is het vanwege het salaris of zijn er andere redenen om te schwitchen? Wat het ook is, voor jou of voor je collega zijn dat hele belangrijke voorwaarden welke een grote invloed hebben op de motivatie. We noemen dit 'carrière -ankers'
Opdracht 2: Doe de volgende test en bepaal wat jouw carrière -ankers zijn:
Motivatie wordt vaak gezien als een wondermiddel om anderen maar ook jezelf 'aan de gang' te krijgen. Toegegeven, er zijn veel zaken waar je graag mee bezig bent, daar heb je dan ook weinig 'motivatie' voor nodig. Er zijn echter ook zaken waar je niet echt veel zin in hebt. Je moet of wil ze echter toch doen omdat je graag het resultaat ervan wilt (of de consequentie van het niet-doen wilt vermijden). We noemen dit respectievelijk 'intrinsieke motivatie' en 'extrinsieke motivatie'
Opdracht 3: Met de onderstaande test ga je eens kijken welke vorm van motivatie jij hebt als het gaat om je opleiding.
Het geven van instructies is soms lastiger dan je denkt. Althans, wanneer men uiteindelijk niet doet wat je wel geinstrueerd had, besef je dat er ergens iets niet goed is gegaan.
Veel instructies worden gegeven in de bovenstaande 'ambulance stijl'. Om je een gevoel te geven hoe effectief deze vorm is doen we de volgende oefening:
1. Kies een 'instructeur' en een 'geinstrueerde'.
2. De geinstrueerde gaat in de deuropening van het klaslokaal staan en krijgt een blinddoek om.
3. Op één van de tafels staat een voorwerp. De instructeur leidt de geinstrueerde door het lokaal naar het voorwerp.
Let op: de geinstrueerde mag geen of zo weinig mogelijk tafels raken.
Werkinstructie
In het kader van arbo-management, kwaliteitsmanagement, enz. spreekt men vaak over 'werkinstructies'. Tot nu toe hebben we gekeken naar 'instructies geven'. Dat heeft daar veel mee te maken maar is niet helemaal hetzelfde. Een werkinstructie is altijd op papier (of digitaal) en geld vaak als een soort protocol, zo doen we dat.
Afhankelijk van het doel kan een werkinstructie vele vormen hebben. Vaak, echter, gaat het wel om de volgende onderdelen: omschrijving, doel, stappen en bijzonderheden.
In het onderstaande bestand staat een leeg werkinstructieblad. Neem een werkzaamheid in gedachte, bijvoorbeeld graskanten steken, en vul voor deze handeling het formulier in.
Hoe kan het dat soms medewerkers een gekregen taak niet (naar behoren) uitvoeren? Zijn ze niet gemotiveerd? Hebben ze de opdracht niet begrepen? Of kan het zijn dat ze het simpelweg niet goed kunnen?
Niet weten is een kwestie van goede afspraken maken, niet kunnen kan met een goede instructie opgelost worden en niet willen heeft alles te maken met motivatie.
Maar hoe kaart je het uberhaupt aan? Hoe bespreek je dit met medewerkers en hoe ga je er zelf mee om als jijzelf iets niet naar behoren doet? We noemen dit feedback geven en -ontvangen.
Wat is feedback eigenlijk?
Feedback = iemand aanspreken op gedrag om het (bij) te sturen richting een doel.
Bekijk het volgende filmpje over wat je niet moet doen bij het geven van feedback.
Valkuilen bij feedback geven
Je zal zelf al wel eens gemerkt hebben hoe lastig het is om feedback te geven. Hoe hou je het bij de inhoud en weg bij de relatie?
Het kan je erg helpen als je je feedback volgens de WEG methode geeft. Bekijk het volgende filmpje om er achter te komen wat deze WEG methode inhoud.
De WEG methode
Extra: Niet alleen de boodschap maar ook de toon!
Les Planning dagelijkse activiteiten / agendabeheer
Wie vergeet er wel eens wat te doen of is ergen te laat mee?
Wie skipt er wel eens iets omdat hij anders niet uitkomt w.b. tijd?
Wie zegt wel eens nee tegen een klus?
Wie heeft er wel eens het idee het te druk te hebben?
Voor het uitvoeren van je werk heb je middelen nodig. Middelen zijn niet alleen machines en materialen, ook tijd is een middel. Al deze middelen zijn doorgaans beperkt en dus moet je nadenken wanneer je welk middel kan inzetten.
Plannen is een antwoord bedenken op de vragen wie, wat en wanneer.
We gaan kijken naar 2 soorten planningen:
Planning dagelijkse activiteiten / agendabeheer (alle activiteiten van verschillende projecten op korte termijn)
Projectplanning (alle activiteiten/stappen van een project over langere termijn)
Belangrijke eigenschappen
Het opstellen van een planning is niet moeilijk. Het is een puzzel waar je uit komt als je de tijd ervoor neemt en keuzes kan maken. Het werken met een planning hoeft ook niet moeilijk te zijn. Drie eigenschappen zijn belangrijk om planmatig te kunnen werken:
Impulsbeheersing
Taakinitiatie
Taakaandacht
Als je dit van jezelf weet, kan je hier mee aan de slag. Dit hoeft geen rol te spelen in het opstellen van een planning.
Oefening
Stap 1 bij het maken van een planning is het opstellen van een takenlijst of ‘todo list’
schrijf voor jezelf eens alle taken op die je de komende week zou moeten of willen doen. Slapen hoeft niet maar denk wel aan hobby’s e.d. Geef de taken een letter, bv a) voetbaltraining
Er is een verschil tussen een taak en zijn deadline. De taak is de activiteit en de deadline is het moment waarop het klaar moet zijn. De belangrijkste deadlines zijn die deadlines die extern aan de taak gekoppeld zijn. Daarna komen de deadlines die je zelf aan een activiteit geeft.
Stap 2 welke externe deadlines hebben de taken in je takenlijst? Zet de deadlines in je agenda. Doe dit met een andere kleur of eventueel met hoofdletters o.i.d. Zolang het maar anders is dan de taken die we daarna in de agenda gaan zetten.
Stap 3 hoeveel tijd denk je kwijt te zijn aan de taken? Schat dit realistisch in.
Sommige taken kan je pas doen als een andere taak gedaan is. Zo kan je pas planten als de planten besteld en geleverd zijn.
Stap 4 geef aan of een taak afhankelijk is van een andere taak. Zet achter de taak b.v. d > f
Sommige taken kan je opknippen. Naar de kapper gaan kan je niet in twee of meer keren doen maar het uitwerken van een opdracht kan bv ook in meerdere etappes.
Stap 5 geef bij elke taak aan of deze te knippen is of niet door er een K achter te zetten.
Stap 6 nu ga je de agenda invullen. Dit doe je door de activiteit als een blokje van tijd, in de agenda te zetten.
Je vult eerst de taken met een externe deadline die niet te knippen zijn. Houd rekening met de afhankelijkheid.
Daarna vul je de taken met een externe deadline die wel te knippen zijn. Knip deze op indien noodzakelijk. Houd rekening met de afhankelijkheid.
Daarna kijk je of je de taken waar nog geen externe deadline voor is maar die niet geknipt kunnen worden nog ergens in de agenda passen. Houd rekening met de afhankelijkheid.
Als je dat gedaan hebt (als het überhaupt gelukt is) ga je tenslotte kijken of er nog ruimte is voor geknipte taken zonder externe deadline. Houd weer rekening met de afhankelijkheid.
Bij agendabeheer kijken we naar een planning van alle taken voor een komende periode. Bij een projectplanning kijken we juist naar alle taken binnen een enkel project. Het doel van een projectplanning is om een overzicht te krijgen van de verschillende stappen in een project en te zorgen dat deze stappen elkaar logisch en op tijd opvolgen.
Vandaaruit zijn de stappen dan weer in de agenda te zetten!
Bij een project zullen er allerlij taken uitgevoerd moeten worden. Als je in je eentje werkt zal je deze taken achter elkaar uitvoeren. Dan is het nog steeds belangrijk te snappen welke taken afhankelijk van elkaar zijn (je kan b.v. niet kappen vóór je een vergunning hebt aangervraagd). Wanneer je echter in een team werkt heb je ook de mogelijkheid om taken gelijktijdig uit te voeren en zo tijdwinst te maken. Daarmee bepaal je de looptijd van een project (en de inzet van mensen). Dat betekend wel dat je een netwerk aan activiteiten krijgt. Het opstellen bvan een netwerkplanning is een methode om hier overzicht in te krijgen.
Bekijk de onderstaande video over het maken van een netwerkplanning.
Als hovenier / groenvoorziener lever je diensten en soms ook producten. Hier staat dan een beloning tegenover van een klant of opdrachtgever. Tot zover klinkt het simpel. In de praktijk, echter, ontstaan vaak (juridische) problemen wanneer de verwachtingen niet kloppen bij de geleverde diensten of beloning. Wat hebben we nu precies met elkaar afgesproken? Zo'n afspraak noemen we een overeenkomst of contract.
Bij een koop- of dienstenovereenkomst mag je dus als opdrachtnemer zelf bepalen hoe je je aanbieding (offerte) omschrijft. Dat dit wel eens tot misverstanden kan leiden kun je zien in de volgende aflevering van de Rijdende rechter:
In de voorgaande aflevering draaide het vooral om de algemene voorwaarden. Heb je enig idee wat voor algemene voorwaarden jouw stagebedrijf hanteerd? Vraag er maar eens naar.
Hieronder vind je de algemene voorwaarden die opgesteld zijn door Groenkeur en die deelnemers aan dit keurmerk kunnen gebruiken.
Bij een aanlegklus heeft een hovenier een terras gemaakt en leibomen geplant. Hierbij is een klacht ontstaan welke voor een geschillencommissie is gebracht.
Klacht consument:
· De hovenier heeft na de aanleg 18 dure tegels mee terug genomen en deze niet verrekend.
· De hovenier heeft drie verkeerde leibomen geplant. Hij heeft de klant een foto van een linde laten zien maar die zijn er niet gekomen.
· Een van deze bomen is, ondanks een goede verzorging, binnen 1 jaar dood gegaan.
Verweer hovenier:
· De consument wilde tijdens de uitvoering een groter plantvak waardoor het terras kleiner uitviel. De tegels zijn echter wel besteld en meegenomen naar de tuin.
· De consument vroeg om groenblijvende bomen. In de offerte staan Photinia’s. De hovenier ontkend foto’s van een linde te hebben laten zien.
· De consument heeft de hovenier te laat op de hoogte gebracht van de slechte staat van de bomen dat hij zich niet gebonden voelt aan de garantie.
Bevindingen deskundige:
· De offerte vermeldt 15 m² tegels terwijl er 13 m² is gelegd.
· De afgestorven boom heeft weinig haarwortels of vertakkingen en de wortelpruik is te klein.
Opdracht:
Denk na over de volgende dilemma’s en geef je mening hierover.
· Moet deze klant betalen voor de tegels die niet gebruikt zijn?
· Is de mondelinge overeenkomst over lei-lindes in plaats van lei-Photinia’s bindend?
· Maakt het voor de garantie uit wanneer een consument een gebrek meld?
Les contractvormen; offerte vs regie
Een belangrijk onderdeel van het contract is de prijs. Er zijn meerdere manieren om de prijs te bepalen maar de twee belangrijkste in onze sector zijn de 'aanneemsom' en 'regie'.
Via de onderstaande link kom je op een uitspraak van een geschillencommissie. Lees, ter introductie dit geschil en de uitspraak.
De overheid is een flinke opdrachtgever, altijd al geweest. Tot in de 19e eeuw waren er geen regels over hoe een opdracht gegund werd en dus was het voor sommige ambtenaren heel erg lucratief om werk te mogen gunnen aan wie het 'meest dankbaar' zou zijn. Dat hoefde niet perse de goedkoopste te zijn.
Er ontstond de behoefte om werk op een manier in de markt te zetten waarbij corruptie niet meer mogelijk was en alles transparant en vergelijkbaar zou zijn.
In de volgende video krijg je een inleiding op het fenomeen 'aanbesteden'.
Wat is een aanbesteding
Beantwoord de onderstaande vragen. Je kan hierbij gebruik maken van de volgende site:
We hebben in eerdere lessen al gezien hoe belangrijk het is de afspraken t.a.v. het te realiseren werk ofde te leveren diensten zo nauwkeurig mogelijk vast te leggen.
Veel werk van de hovenier komt tot stand in één op één gesprekken met een potentiele klant. De wensen zijn aanvankelijk misschien nog niet concreet maar samen kom je tot specifieke wensen en eisen (en een ontwerp of een ander plan).
Bij grotere projecten en/of werk vanuit overheden wordt het werk aanbesteed. In dat geval zal de opdrachtgever zelf zijn/haar wensen en eisen concreet uitwerken zodat meerdere partijen hier een aanbieding op kunnen doen. Zon uitgewerkt plan noemen we een bestek.
Het bestek is de beschrijving van het werk, de daarbij behorende tekeningen, de voor het werk geldende voorwaarden, de nota van inlichtingen en het proces-verbaal van aanwijzing.
In de onderstaande bundel vind je informatie over RAW bestekken en nog wat over andere contractvormen.
Het is een Word-bestand dus je kan er in werken. Neem het eens door en vul de tekst aan met zaken die je wel opgestoken hebt maar niet in deze tekst terug vindt.
Lees de volgende paragrafen door en maak de vragen
2.1 Orientatie | 2.2 Controle van de aangeleverde stukken | 2.3 Oppervlakten berekenen | 2.4 Bezichtiging van het werk en informatie vastleggen | 2.5 Het uitvoeringsplan | 2.6 Het wettelijk kader | 2.7 Samenvatting | 2.9 Begrippenlijst
Maak de toets: 2.8 Inventariseren
OEFENING: LEZEN VAN DE TEKENING
Bestudeer onderstaand tuinontwerp. Schrijf in de tekening op welke tuinonderdelen je ziet.
Schrijf op de tekening welke materialen gebruikt worden.
Gebruik bij het uitwerken van deze opdracht het tuinontwerp van de familie Van Vianen en gebruik een excel-bestand. Open het bestand en bewaar het op je laptop op een logische plek.
1. Schrijf in de juiste werkvolgorde de werkzaamheden op die je uitvoert bij de aanleg van deze tuin.
2. Geef aan welke gereedschappen en machines je nodig hebt:
. als deze materialen standaard in de werkbus liggen, zet je die in het tweede tabblad
. als de materialen 's morgens geladen moeten worden, noteer je ze in je werkplan
OEFENING: MATERIALISATIE HARDE MATERIALEN
Gebruik bij het uitwerken van deze opdracht het tuinontwerp van familie Van Vianen.
Gebruik het excelbestand.
Maak een overzicht van de materialen die je in deze tuin gebruikt. Rubriceer de materialen.
Dat kun je op twee manieren doen:
Manier 1: Alle materialen bij elkaar zetten die bij een klus horen, bijvoorbeeld aanleg vaerharding of aanleg vijver of aanleg schutting
Manier 2: zet alle verhardingsmaterialen bij elkaar, zet alle houtproducten bij elkaar
Stap 1: kies één van bovenstaande methoden
Stap 2: bepaal de manier waarop je tuinonderdelen aan gaat leggen
Stap 3: maak een lijstje van de materialen die je in de tuin gaat verwerken
Stap 4: bepaal de maatvoering, de kleur, de kwaliteit, de inkoopprijs en de verkoopprijs van het materiaal
Stap 5: bepaal de hoeveelheden. Dit is tellen en rekenen
Gebruik bij het uitwerken van deze opdracht het beplantingsplan en de plantlijst van familie Van Vianen.
Gebruik het excelbestand.
Maak een overzicht van de plantmaterialen die je in deze tuin gebruikt. Rubriceer de materialen.
Stap 1: zet de planten per rubriek op alfabet onder elkaar
Stap 2: bepaal de maatvoering, de kwaliteit, de inkoopprijs en de verkoopprijs van het materiaal
Stap 3: bepaal de hoeveelheden. Dit is tellen en rekenen
OFFREREN
Offerte tuinaanleg: de werkzaamheden
U leest in de offerte terug welke werkzaamheden de hovenier voor u gaat uitvoeren. Als de offerte gebaseerd is op een tuinontwerp, dan is de beschrijving van het werk en het materiaal uitgebreid. Door het ontwerp zijn alle materialen en planten al bekend. U weet hierdoor precies wat uw tuin gaat kosten.
Checklist offerte tuinaanleg
Naast de bovengenoemde onderwerpen kunt u nog een aantal belangrijke punten in uw tuinaanleg offerte terugvinden:
Garantietermijnen: in de offerte wordt de eventuele garantietermijn op planten en bomen genoemd. Denk ook aan garantie op houten vlonders of op tuinverlichting.
Geldigheidsduur: de offerte heeft een geldigheidsduur.
Algemene voorwaarden: het is gebruikelijk dat er in de offerte naar de Algemene Voorwaarden van de hovenier of tuinman wordt verwezen.
KvK nummer: u kunt het KvK nummer van het hoveniersbedrijf teruglezen.
Handtekening: er staat een handtekening van een bevoegde van het hoveniersbedrijf op de offerte.
Betalingstermijnen: 50% bij gunning, 25 % halverwege het werk 15 bij afronding, 10% na oplevering.
Als bijlage bij uw offerte vindt u vaak het tuinontwerp en een onderhoudsplan. In het onderhoudsplan staat hoe u uw tuin kunt onderhouden.
VOORBEELDFACTUUR
Hieronder zie je een voorbeeld van een factuur. Je zou dit voorbeld nog aan kunnen vullen met:
- Verwijzing naar het projectnummer, zeker wanneer je bij dezelfde klant meerdere projecten hebt lopen.
- Welke betalingstermijn het betreft, dit wanneer je in de offerte hebt aangegeven dat het project in meerdere termijnen afgerekend gaat worden.
Opdracht:
Maak een 1e factuur voor de afrekening van het Park in Boxtel. Je hebt in de offerte betalingstermijnen verwerkt. Het gaat dus om de afrekening van de eerste termijn. De klant is de Gemeente Boxtel.
Het arrangement 2022-2023 Yuverta MBO KLAS TL42: IBS 4.6 Techniek is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0
Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of
bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Vragen Algemene voorwaarden
Aanneemsom of regiewerk?
Vragen voorbeeldbestek
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Lesplanner | concept
