Deze quest gaat over het ontwikkelen van je leesvaardigheid.
Hij hoort bij het domein Nederlands
Je leert:
De titel, tussenkopjes, indeling en alinea's in een tekst te herkennen
Belangrijke woorden en betekenissen uit de tekst te halen
Het onderwerp en de deelonderwerpen van een tekst te benoemen
Informatie in de kern van de tekst te vinden
Hoe een schrijver de aandacht trekt in de inleiding
Hoe een schrijver een tekst afsluit
De boodschap van de schrijver te benoemen
Feiten en meningen te onderscheiden in een tekst
Verschillende tekstsoorten en tekstdoelen te onderscheiden
Welke producten moet je leveren?
Voor deze quest moet je de volgende producten leveren:
Ingevulde werkbladen / opdrachten
VERWACHTING VOORDAT JE BEGINT
Deze quest wordt ondersteund met een bloX Nederlands per week.
Zorg dat je jezelf inschrijft voor de bloX
In de quest staan momenten gemarkeerd waarop je feedback moet vragen. Gebruik hiervoor de bloX.
eXplore miles
Deze quest levert jou 10 eXplore miles op als je hem helemaal doorloopt, feedback hebt gevraagd en verwerkt waar dat moet en alle werkbladen en opdrachten op tijd levert.
0. Jij begint
Motivatiemotor
➜ Maak een tegel aan in Egodact. Beschrijf daarin waarom jij het belangrijk vindt om aan jouw leesvaardigheid te werken.
Verderkijker
Door veel te lezen, leer je jezelf beter kennen, anderen beter kennen, de wereld beter kennen, ontwikkelen we een grotere woordenschat en kunnen we onze gevoelens en gedachten beter onder woorden brengen.
Het ontwikkelen van jouw strategische leesvaardigheid helpt je niet alleen een beter lezer te worden, maar helpt ons ook om ons concentratievermogen te verbeteren. Al met al heeft veel lezen dus nogal wat voordelen! Hoe is het gesteld met jouw leesvaardigheid? Hoe zou je jezelf beoordelen?
➜ Beoordeel jouw eigen leesvaardigheid. Hoe is het gesteld met jouw strategisch lezen? Leg je antwoord uit. De volgende vragen kunnen je helpen om een goed antwoord te geven:
Hoe is je woordenschat?
Welke begrippen komen in je op als je denkt aan leesvaardigheid / strategisch lezen?
Heb je diatoetsen gemaakt? Zo ja, hoe scoorde je op leesvaardigheid en woordenschat?
Wat heb je al gedaan om aan je leesvaardigheid te werken? Bijvoorbeeld op de basisschool of in het vorige schooljaar?
➜ Zet de beoordeling van jouw leesvaardigheid in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
In de komende weken ga je aan de slag met het ontwikkelen van jouw leesvaardigheid. Opdracht 1 is voor alle niveaus (kader, mavo, havo en vwo) gelijk. Let er bij opdracht 2 en 3 op dat je de opdracht maakt op het niveau waar jij op wil werken. De laatste opdracht - opdracht 4 - is voor alle niveaus weer gelijk.
1. Onderwerp en deelonderwerpen
Introductie
1. Onderwerp en deelonderwerpen
In de komende weken ga je aan de slag met het ontwikkelen van jouw leesvaardigheid. Deze eerste opdracht is voor alle niveaus gelijk. Let er bij opdracht 2 en 3 op dat je de opdracht maakt op het niveau waar jij op wil werken.
In opdracht 1 leer je over het onderwerp en deelonderwerpen. Weet je bijvoorbeeld nog hoe je het onderwerp van een tekst kunt vinden? En wat de deelonderwerpen zijn van een tekst? Of hoe je kunt zien waar een nieuwe alinea begint? En welke informatie je vindt in het slot? Hier oefen je mee in deze opdracht.
In Opdracht 1 werk je aan de volgende leerdoelen:
Je haalt voor jou lastige en/of belangrijke woorden uit een tekst en met behulp van de tekst noteer je de betekenis.
Je bepaalt het onderwerp van een tekst.
Je herkent de titel, tussenkopjes en alinea’s in een tekst.
Je bepaalt de deelonderwerpen van een tekst.
Stap 1 - Wat vertelt de tekst?
➜ Lees de tekst hieronder aandachtig door. Beantwoord daarna de vragen.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 1 - stap 1 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Onderzoekers vinden de beste woonlocatie op Mars
Het Marszand op de landingsplaats van rover Opportunity lijkt geschikt voor landbouw NASA
Wie ooit op Mars wil wonen, kan nu op een kaart zien waar hij moet zijn. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit zochten uit waar de eerste bewoners van de planeet het beste kunnen overleven.
De toekomstige Mars-bewoners moeten hun eigen groente verbouwen. Om de beste plek te vinden, bekeek onderzoeker Wieger Wamelink kaarten met informatie over de samenstelling van de bodem.
Gemiddeld 60 graden onder nul
Het verbouwen van groente is mogelijk, maar moet wel binnen gebeuren. ‘Dit komt doordat er bijna geen dampkring is. Het is er steenkoud, gemiddeld 50-60 graden onder nul, en de kosmische straling, straling die vanuit het heelal op mars valt, is heel hevig’, zegt Wamelink.
In principe is het nu al mogelijk om aardappels, bonen, erwten, tuinkers, rucola, wortels en tomaten te verbouwen op Mars. Ook kunnen wormen, die belangrijk zijn bij groenteteelt, daar leven. ‘We maakten ons eerst zorgen over die wormen. Het zand op Mars is zo scherp als glas, dat kan een probleem zijn als ze het binnenkrijgen. Dat bleek gelukkig mee te vallen.
Wat nog niet lukt om te verbouwen is spinazie, waarom is onduidelijk. Het houden van vee kan ook niet, omdat dat te veel ruimte inneemt.
Giftige gassen
Gebieden op grote hoogte, zoals de vulkaan Olympus Mons, zijn niet leefbaar. Ook zijn er op sommige plekken giftige stoffen. ‘De planten gaan dood als ze daarmee in aanraking komen. Voor de astronauten is het ook vervelend, want hun pakken roesten ervan.’
Vlakker laagland is vaker geschikt. Mensen moeten wel in een ondergrondse woning wonen om zich te beschermen tegen de dodelijke straling op de planeet.
Ondergrondse woning op Mars WAGENINGEN UNIVERSITEIT
Volgens Wamelink is het niet de vraag óf mensen op Mars gaan wonen, maar wanneer. ‘Na 2030 zal de eerste missie naar Mars worden uitgevoerd. Ik ben ervan overtuigd dat in 2100 de eerste onderzoekers daar wonen en werken.’
Zowel de VS, China als commerciële ruimtevaartbedrijven als SpaceX en Blue Origin hebben plannen voor bemande missies naar Mars. NASA wil er wetenschappelijk onderzoek doen en SpaceX-topman Elon Musk denkt aan het vestigen van een Mars-kolonie.
➜ Neem de tabel hieronder over. Schrijf vier woorden uit de tekst op die je moeilijk vindt. Heeft de tekst geen lastige woorden voor jou? Noteer dan vier woorden die jij belangrijk vindt.
➜ Gebruik de woordraadstrategieën om de betekenis van de woorden te vinden. Schrijf die betekenis op.
➜ Zet in de kolom erachter welke woordraadstrategie je hiervoor hebt gebruikt.
➜ Zoek online of in een papieren woordenboek de betekenis op van de vier woorden. Noteer deze betekenissen in de laatste kolom achter elk woord.
➜ Zet de ingevulde tabel van opdracht 1 - stap 2 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
➜ Lees het theorieblok over het onderwerp en de tekstindeling hieronder. Maak daarna de vragen bij de tekst (uit stap 1). Je kunt de tekst ook onderaan deze pagina downloaden.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 1 - stap 3 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Theorie: Het onderwerp en de tekstindeling
Elke tekst gaat ergens over. Dat noem je het onderwerp van een tekst. Je kunt met een of met een paar woorden zeggen wat het onderwerp is, bijvoorbeeld: dansen, het downloaden van muziek of de beste mobieltjes. Als je weet wat het onderwerp van een tekst is, begrijp je de tekst beter als je hem helemaal gaat lezen.
Om het onderwerp te vinden, hoef je een tekst niet helemaal te lezen. Daarvoor kijk je naar een aantal onderdelen van de tekst, zoals: titel, tussenkopjes, afbeeldingen, opvallende woorden, enzovoort.
Ook lees je de eerstealinea van de tekst: dat is de inleiding. Een alinea is een stukje van een tekst, dat bestaat uit een of meerdere zinnen. Alinea’s zorgen ervoor dat een tekst beter leesbaar is. Er zijn verschillende manieren om een nieuwe alinea te beginnen:
De tekst springt een stukje in
De tekst gaat na een punt verder op de volgende regel
Er zit een witregel tussen twee alinea's
Er staat een tussenkopje boven de alinea
Het eerste deel van een tekst, de inleiding, vertelt je waar de tekst over gaat. Vaak gebeurt dat met een voorbeeld of een grappig verhaaltje. De inleiding trekt de aandacht van de lezer en maakt hem/haar nieuwsgierig naar de rest van de tekst. Meestal bestaat de inleiding uit een alinea en is deze dikgedrukt.
➜ Lees het theorieblok over deelonderwerpen hieronder. Beantwoord daarna de vragen.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 1 - stap 4 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Theorie: Deelonderwerpen
Een tekst is meestal verdeeld in een inleiding, een kern en een slot. Nadat de lezer in de inleiding nieuwsgierig is gemaakt naar het onderwerp, volgt de kern van de tekst. De kern is het tekstdeel met de meeste alinea’s. Hierin worden verschillende stukjes van het onderwerp besproken: de deelonderwerpen. Een tekst met als onderwerp ‘school’ heeft bijvoorbeeld als deelonderwerpen ‘leraren’, ‘schoolvakken’ en ‘het rooster’.
Elke alinea bevat een deelonderwerp. De belangrijkste informatie over het deelonderwerp staat vaak al in de eerste zin van de alinea. Is het een groter deelonderwerp, dan gaan soms meer alinea’s over dat ene deelonderwerp.
Om een deelonderwerp te vinden, moet je eerst goed weten wat het onderwerp van de tekst is. Daarna lees je de tussenkopjes en van elke alinea de eerste zin. Gaat de alinea over een nieuw stukje van het onderwerp? Dan heb je een nieuw deelonderwerp gevonden.
Beantwoord na het lezen van de theorie de vragen:
3. Hieronder zie je 11 stellingen over Mars. Zijn ze juist of onjuist? Zoek het antwoord in de tekst.
Het is vandaag 21 september 2030. Je staat aan de start van de missie naar Mars met een groep van 24 mensen, om daar onderzoek te doen naar het wonen op Mars. De missie vindt plaats over drie jaar en zal in totaal twee jaar duren. De baas van je werkgever SpaceX, Elon Musk, heeft je gevraagd om een visueel plan. Dat betekent dat hij van jou graag een poster ontvangt, waarin je laat zien dat je hebt nagedacht over hoe jullie gedurende die twee jaar op Mars zullen gaan leven.
Elon Musk wil dat je bedenkt:
- Hoe om te gaan met de verschillende problemen, zoals de temperatuur ‘s nachts, de straling en de hoeveelheid zuurstof.
- Hoe zorgen jullie daarnaast voor je eten en drinken?
- Waar slapen jullie?
- Kortom: wat is het allemaal nodig om die twee jaar op Mars te overleven?
➜ Maak een poster waarin je jouw idee voor het wonen op Mars laat zien. Maak tekeningen, stel lijstjes op, geef beschrijvingen van alle dagelijkse activiteiten, enzovoort.
➜ Zet je poster van opdracht 1 - stap 5 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Stap 6 - Reflectie
In opdracht 1 werkte je aan de volgende leerdoelen:
1. Je haalt voor jou lastige en/of belangrijke woorden uit een tekst en met behulp van de tekst noteer je de betekenis.
2. Je bepaalt het onderwerp van een tekst.
3. Je herkent de titel, tussenkopjes en alinea’s in een tekst.
4. Je bepaalt de deelonderwerpen van een tekst.
➜ Neem de tabel over. Geef per leerdoel aan met een kruisje in hoeverre jij vindt dat je dit behaald hebt.
➜ Zet je reflectie (opdracht 1 - stap 6) in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
2. De tekstindeling (kader)
Introductie
2. De tekstindeling (kader)
Zorg ervoor dat je bij opdracht 2 op het door jou gewenste niveau werkt. Je werkt nu in de opdracht voor kader.
In deze opdracht lees je een tekst over vuurwerk. Hierin wordt de geschiedenis van het afsteken van vuurwerk besproken. We gaan aan de slag met de indeling van de tekst. Tot slot ga je jouw mening geven over het afsteken van vuurwerk.
In Opdracht 2 werk je aan de volgende leerdoelen:
Je haalt voor jou lastige en/of belangrijke woorden uit een tekst en met behulp van de tekst noteer je de betekenis.
Je herkent de inleiding, het middenstuk en het slot in een tekst.
Je kunt informatie in de kern van de tekst vinden.
Je overtuigt de lezer van jouw mening met argumenten.
Stap 1 - Wat vertelt de tekst?
➜ Bekijk de tekst 'Waarom steken we vuurwerk af met Oud en Nieuw' hieronder oriënterend. Je hoeft de tekst dus niet grondig door te lezen. Maak daarna de vragen.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 2 - stap 1 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
➜ Maak een woordweb waarin je laat zien wat je al weet over vuurwerk. Zet het woord ‘vuurwerk’ in het midden van je woordweb en noteer daaromheen allemaal woorden die met vuurwerk.
➜ Zet je woordweb in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Waarom steken we vuurwerk af met Oud en Nieuw?
Voor veel Nederlanders is zelf vuurpijlen afsteken als de klok twaalf uur slaat nog altijd heilig. Maar de maatschappelijke weerstand groeit. Waar komt de gewoonte om zelf vuurwerk af te steken met Oud en Nieuw eigenlijk vandaan?
Vorig jaar gaven Nederlanders zo’n 68 miljoen euro uit aan vuurwerk. Hoeveel? Jawel, 68 miljoen. Miljoenen die in zo’n acht uur in rook opgaan, met een piek rond de jaarwisseling. Vuurwerk afsteken is immers alleen toegestaan tussen 18.00 uur op 31 december en 2.00 uur op 1 januari.
Dit torenhoge bedrag illustreert hoezeer sommigen van ons verknocht zijn aan het zelf afsteken van vuurwerk. Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland erkent de traditie van Nederlanders om zelf massaal vuurwerk af te steken met Oud & Nieuw inmiddels als cultureel erfgoed.
Geen oude traditie
Toch is het afsteken van grote hoeveelheden vuurwerk met Oud & Nieuw minder vanzelfsprekend dan het misschien lijkt: de gewoonte kwam pas op in de tweede helft van de vorige eeuw. “Daarvóór werd er ook wel vuurwerk afgestoken in grote steden als Amsterdam en Den Haag, zo blijkt uit krantenberichten uit de achttiende en negentiende eeuw,” vertelt Peter-Jan Margry, onderzoeker aan het Meertens Instituut. “Dat werd echter slechts sporadisch gedaan door een klein deel van de elite.”
Het gewone volk stak vuurwerk doorgaans liever af bij andere gelegenheden. In Amsterdam en omstreken gebeurde dat bijvoorbeeld op Hartjesdag op twintig augustus, een soort dag van de liefde. Ook mei was een populaire maand, omdat er dan veel boerenbruiloften waren.
Ook koninklijke verjaardagen werden traditioneel opgesierd met vuurwerk. “Wel met name verzorgd door stadsbesturen,” vertelt Margry. Maar in de loop van de tijd centreerde het afsteken van vuurwerk zich dus meer en meer rondom de jaarwisseling, zozeer dat het nu hét moment is voor particulieren om vuurwerk af te steken, en tevens het enig toegestane. Hoe valt deze ontwikkeling te verklaren?
Die vraag is nog niet op grote schaal onderzocht. Onderzoek van historici en andere sociale wetenschappers naar aanverwante onderwerpen, zoals de geschiedenis van vuurwerk en Nederlandse culturele gewoontes, licht echter wel een tipje van de sluier op. Ook verslagen uit kranten over vuurwerk helpen een beeld te schetsen. Tezamen wijzen ze niet zozeer naar een ‘grote’ allesomvattende verklaring voor de Nederlandse gewoonte om massaal vuurwerk af te steken met Oud & Nieuw, maar wel naar vier factoren die een rol speelden.
Migranten
Allereerst lijkt de migrantenstroom die vanaf de jaren vijftig uit het onafhankelijk geworden Indonesië naar Nederland op gang kwam, het gebruik te hebben aangewakkerd. "Nederlanders die terugkeerden uit Indonesië, stimuleerden de gewoonte om vuurwerk zelf af te steken met Oud en Nieuw,” vertelt Margry. “Zij hadden het weer opgepikt van de Chinezen, die met hun Nieuwjaar vuurwerk laten ontploffen om gevaar af te wenden.”
Ook antropoloog Jef de Jager, die in 2001 het boek Rituelen. Nieuwe en oude gebruiken in Nederland schreef, meent dat zelf vuurwerk afsteken dankzij de oud-Indiëgangers populair werd. Vooral vanuit de regio Den Haag, waar veel voormalige Indiëgangers zich vestigden. Met name straatschoffies stortten zich erop, waarna ook de gemiddelde ‘brave burger’ in de ban raakte van divers knal- en siervuurwerk, vertelde hij aan weekblad Elsevier.
Ook andere Indonesiërs die zich in Nederland vestigden, lijken het balletje aan het rollen te hebben gebracht. Zo vertelt de Nederlandse Indonesiër Ferry Abels, die een boek publiceerde met herinneringen aan zijn tijd in Indonesië, op zijn weblog dat Nederlandse gezinnen in zijn buurt de ‘Indische gewoonte’ om met Oud en Nieuw ‘vuurwerkbommen’ tot ontploffing te brengen, overnamen. Ook journalist en kunsthistoricus Martin Pieterse vertelt via zijn fictieve karakter ‘tante Dora’ hoe de Nederlanders dankzij hun ‘Indische buren’ kennismaakten met het afsteken van vuurwerk bij het jaareinde.
Welvaart
Dat het gebruik van de oud-Indiëgangers op zo’n vruchtbare bodem viel, was misschien niet zo gek. Na de oorlog was er weer ruimte voor verzetjes, nu de welvaart in de jaren vijftig voorzichtig toenam. Hierdoor werd vuurwerk kopen steeds vaker ook voor de gewone man en vrouw mogelijk. Dat gold helemaal voor de jaren zeventig toen de welvaart flink was gestegen en men zich kon uitleven met grote vuurwerkpakketten. Die bevatten naast simpele knallers als rotjes, zevenklappers en gillende keukenmeiden steeds vaker siervuurwerk. Volgens het historische tijdschrift Ons Amsterdam droeg de toeloop van Chinese immigranten in die jaren daaraan bij.
Vuurwerk aanschaffen werd bovendien steeds makkelijker. Warenhuizen en allerlei andere winkels begonnen vuurwerk te verkopen in december en daar reclame voor te maken. Import van vuurwerk uit China zorgde bovendien voor een diverser, goedkoper en beter aanbod. De vraag naar vuurwerk bleef dan ook groeien. In de jaren tachtig spendeerden consumenten uiteindelijk meer dan dertig miljoen gulden per jaar aan vuurwerk met Oud en Nieuw, meldt Lenselink.
Boze geesten
Maar volgens Margry was er nog een factor die het overnemen van de gewoonte van migranten uit Indonesië vergemakkelijkte. Het afsteken van rotjes en ander vuurwerk met Oud en Nieuw sloot mooi aan bij de van oorsprong Germaanse gewoonte kabaal te maken rond de jaarwisseling om boze geesten en demonen te verjagen. Die traditie bleef tot ver in de negentiende eeuw bestaan.
“In veel steden beierden de klokken een half uur en gingen kinderen de buurt rond met lawaai-instrumenten. Schippers op rivieren en in grachten gebruikten hun mist- of scheepshoorns en sommige burgers schoten met jachtwapens,” vertelt Margry. Op het platteland lieten boeren graag melkbussen ontploffen met buskruit of carbid.
De hoofdstad maakte het helemaal bont, volgens stadshistoricus Jan ter Gouw. In 1871 schrijft hij dat Amsterdammers gewoonlijk een klein kanonnetje hadden ‘dat in den oudejaarsmorgen van zolder afgehaald werd’ terwijl ‘ieder huismoeder ervoor zorgde schrikpoeders in huis te hebben’. Tevens trokken met nieuwjaar ‘troepen jongelingen rond om te schieten’. Het lichtelement van vuurwerk sloot bovendien mooi aan bij een andere traditie: het organiseren van vreugdevuren rond de jaarwisseling.
Slachtoffers
Maar waarom werd consumentenvuurwerk met Oud en Nieuw dan pas groot na de Tweede Wereldoorlog? Consumentenvuurwerk was tenslotte al sinds de achttiende eeuw verkrijgbaar. Een mogelijke verklaring is de regelgeving van destijds. De overheid begon in de tweede helft van de negentiende eeuw het maken van kabaal met Oud en Nieuw in te perken. Ook vuurwerk viel daar soms onder. In de achttiende eeuw begon die tendens al. In een proclamatie van stadhouder Willem Friso wordt het afsteken van voetzoekers tijdens nieuwjaarsnacht verboden op straffe van ‘drie guldene boete’.
In de twintigste eeuw waren die beperkingen er bijna niet meer. Hierdoor kon zelf vuurwerk afsteken uitgroeien tot massaal volksvermaak. Tegelijkertijd leidde dit fenomeen steeds vaker tot fronsende wenkbrauwen, omdat het vuurwerk jaarlijks honderden slachtoffers eiste. De Vereniging van Nederlandse gemeenten verklaarde daarom in de jaren tachtig bepaalde risicovolle soorten vuurwerk illegaal.
Desondanks bleef het aantal tegenstanders van het afsteken van particulier vuurwerk groeien. De vuurwerkramp die Enschede trof op 13 mei 2000 zal er ook toe hebben bijgedragen. Volgens een onderzoek van actualiteitenprogramma Een Vandaag overtreft de groep tegenstanders dit jaar voor het eerst de groep voorstanders.
Gaan we in de toekomst dus een vuurwerkvrij Oud en Nieuw tegemoet? Hoogstwaarschijnlijk niet. Het overgrote deel van de Nederlanders dat een verbod op consumentenvuurwerk wil, pleit voor (sier)vuurwerkshows opgevoerd door de gemeente. Grote steden in de Randstad doen dit al. De vraag is dus niet óf er in de nabije toekomst vuurwerk wordt afgestoken met de jaarwisseling, maar in welke vorm.
Bron: NEMO Kennislink (29 december 2017)
Stap 2 - Moeilijke woorden
➜ Neem de tabel over. Lees de tekst grondig door en schrijf zes woorden uit de tekst op die je moeilijk vindt. Heeft de tekst geen lastige woorden voor jou? Noteer dan zes woorden die jij belangrijk vindt.
➜ Zoek online of in een papieren woordenboek de betekenis op van de vier woorden. Noteer deze betekenissen in de laatste kolom achter elk woord.
➜ Zet de ingevulde tabel van opdracht 2 - stap 2 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Woord
Betekenis in je eigen woorden
Opgezochte betekenis
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Stap 3 - Hoe zit de tekst in elkaar?
➜ Maak de vragen bij de tekst (uit stap 1). Je kunt de tekst ook onderaan deze pagina downloaden.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 2 - stap 3 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Lees de theorie hieronder aandachtig door.
Theorie: De tekstindeling
Een tekst bestaat meestal uit drie delen: een inleiding, een kern en een slot.
Het eerste deel van een tekst is de inleiding. Hierin wordt duidelijk wat het onderwerp van de tekst is. Ook probeert de schrijver je uit te nodigen tot het verder lezen van de tekst.
De kern is het middendeel van de tekst en bevat alle deelonderwerpen die horen bij het onderwerp. Alle informatie die bij elkaar hoort over een deelonderwerp, staat ook meestal in een alinea. Is er veel informatie over een deelonderwerp, dan kunnen er meer alinea’s gebruikt worden voor een deelonderwerp. Om extra duidelijk te maken wat er in een alinea aan bod komt, worden soms tussenkopjes gebruikt.
Het laatste deel van een tekst is het slot. Hierin wordt het belangrijkste uit de tekst kort samengevat en sluit daarmee aan bij de inhoud van de inleiding. Op die manier is een tekst een logisch, afgerond geheel.
➜ Maak de vragen bij de tekst (uit stap 1). Je kunt de tekst ook onderaan deze pagina downloaden.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 2 - stap 4 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Vraag 3.
➜ Schrijf een tekst van ongeveer 30 woorden:
- Overtuig de lezer van jouw mening.
- Leg jouw argumenten uit.
- Gebruik twee van de volgende signaalwoorden: want, omdat, daarom, om deze reden.
➜ Bespreek de tekst met je coach Nederlands. Zet de feedback van je coach Nederlands in je logboek in Egodact.
➜ Wissel jouw tekst uit met die van een of meerdere klasgenoten. Bepaal samen welke tekst het meest overtuigend is.
➜ Zet jouw overtuigende tekst in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
In opdracht 2 werkte je aan de volgende leerdoelen:
1. Je haalt voor jou lastige en/of belangrijke woorden uit een tekst en met behulp van de tekst noteer je de betekenis.
2. Je herkent de inleiding, het middenstuk en het slot in een tekst.
3. Je kunt informatie in de kern van de tekst vinden
4. Je overtuigt de lezer van jouw mening met argumenten.
➜ Neem de tabel over. Geef per leerdoel aan met een kruisje in hoeverre jij vindt dat je dit behaald hebt.
➜ Zet je reflectie (opdracht 2 - stap 5) in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
2. De tekstindeling (mavo/havo/vwo)
Introductie
2. De tekstindeling (mavo/havo/vwo)
Zorg ervoor dat je bij opdracht 2 op het door jou gewenste niveau werkt. Je werkt nu in de opdracht voor mavo, havo en vwo.
In deze opdracht lees je een tekst over vuurwerk. Hierin wordt de geschiedenis van het afsteken van vuurwerk besproken. We gaan aan de slag met de indeling van de tekst. Tot slot ga je jouw mening geven over het afsteken van vuurwerk.
In Opdracht 2 werk je aan de volgende leerdoelen:
Je haalt voor jou lastige en/of belangrijke woorden uit een tekst en met behulp van de tekst noteer je de betekenis.
Je herkent de inleiding, het middenstuk en het slot in een tekst.
Je herkent hoe de aandacht van de lezer wordt getrokken in de inleiding.
Je kunt informatie in de kern van de tekst vinden.
Je herkent hoe de tekst in het slot wordt afgesloten.
Je overtuigt de lezer van jouw mening met argumenten.
Stap 1 - Wat vertelt de tekst?
➜ Bekijk de tekst 'Waarom steken we vuurwerk af met Oud en Nieuw' hieronder oriënterend. Je hoeft de tekst dus niet grondig door te lezen. Maak daarna de vragen.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 2 - stap 1 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
➜ Maak een woordweb waarin je laat zien wat je al weet over vuurwerk. Zet het woord ‘vuurwerk’ in het midden van je woordweb en noteer daaromheen allemaal woorden die met vuurwerk.
➜ Zet je woordweb in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Waarom steken we vuurwerk af met Oud en Nieuw?
Voor veel Nederlanders is zelf vuurpijlen afsteken als de klok twaalf uur slaat nog altijd heilig. Maar de maatschappelijke weerstand groeit. Waar komt de gewoonte om zelf vuurwerk af te steken met Oud en Nieuw eigenlijk vandaan?
Vorig jaar gaven Nederlanders zo’n 68 miljoen euro uit aan vuurwerk. Hoeveel? Jawel, 68 miljoen. Miljoenen die in zo’n acht uur in rook opgaan, met een piek rond de jaarwisseling. Vuurwerk afsteken is immers alleen toegestaan tussen 18.00 uur op 31 december en 2.00 uur op 1 januari.
Dit torenhoge bedrag illustreert hoezeer sommigen van ons verknocht zijn aan het zelf afsteken van vuurwerk. Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland erkent de traditie van Nederlanders om zelf massaal vuurwerk af te steken met Oud & Nieuw inmiddels als cultureel erfgoed.
Geen oude traditie
Toch is het afsteken van grote hoeveelheden vuurwerk met Oud & Nieuw minder vanzelfsprekend dan het misschien lijkt: de gewoonte kwam pas op in de tweede helft van de vorige eeuw. “Daarvóór werd er ook wel vuurwerk afgestoken in grote steden als Amsterdam en Den Haag, zo blijkt uit krantenberichten uit de achttiende en negentiende eeuw,” vertelt Peter-Jan Margry, onderzoeker aan het Meertens Instituut. “Dat werd echter slechts sporadisch gedaan door een klein deel van de elite.”
Het gewone volk stak vuurwerk doorgaans liever af bij andere gelegenheden. In Amsterdam en omstreken gebeurde dat bijvoorbeeld op Hartjesdag op twintig augustus, een soort dag van de liefde. Ook mei was een populaire maand, omdat er dan veel boerenbruiloften waren.
Ook koninklijke verjaardagen werden traditioneel opgesierd met vuurwerk. “Wel met name verzorgd door stadsbesturen,” vertelt Margry. Maar in de loop van de tijd centreerde het afsteken van vuurwerk zich dus meer en meer rondom de jaarwisseling, zozeer dat het nu hét moment is voor particulieren om vuurwerk af te steken, en tevens het enig toegestane. Hoe valt deze ontwikkeling te verklaren?
Die vraag is nog niet op grote schaal onderzocht. Onderzoek van historici en andere sociale wetenschappers naar aanverwante onderwerpen, zoals de geschiedenis van vuurwerk en Nederlandse culturele gewoontes, licht echter wel een tipje van de sluier op. Ook verslagen uit kranten over vuurwerk helpen een beeld te schetsen. Tezamen wijzen ze niet zozeer naar een ‘grote’ allesomvattende verklaring voor de Nederlandse gewoonte om massaal vuurwerk af te steken met Oud & Nieuw, maar wel naar vier factoren die een rol speelden.
Migranten
Allereerst lijkt de migrantenstroom die vanaf de jaren vijftig uit het onafhankelijk geworden Indonesië naar Nederland op gang kwam, het gebruik te hebben aangewakkerd. "Nederlanders die terugkeerden uit Indonesië, stimuleerden de gewoonte om vuurwerk zelf af te steken met Oud en Nieuw,” vertelt Margry. “Zij hadden het weer opgepikt van de Chinezen, die met hun Nieuwjaar vuurwerk laten ontploffen om gevaar af te wenden.”
Ook antropoloog Jef de Jager, die in 2001 het boek Rituelen. Nieuwe en oude gebruiken in Nederland schreef, meent dat zelf vuurwerk afsteken dankzij de oud-Indiëgangers populair werd. Vooral vanuit de regio Den Haag, waar veel voormalige Indiëgangers zich vestigden. Met name straatschoffies stortten zich erop, waarna ook de gemiddelde ‘brave burger’ in de ban raakte van divers knal- en siervuurwerk, vertelde hij aan weekblad Elsevier.
Ook andere Indonesiërs die zich in Nederland vestigden, lijken het balletje aan het rollen te hebben gebracht. Zo vertelt de Nederlandse Indonesiër Ferry Abels, die een boek publiceerde met herinneringen aan zijn tijd in Indonesië, op zijn weblog dat Nederlandse gezinnen in zijn buurt de ‘Indische gewoonte’ om met Oud en Nieuw ‘vuurwerkbommen’ tot ontploffing te brengen, overnamen. Ook journalist en kunsthistoricus Martin Pieterse vertelt via zijn fictieve karakter ‘tante Dora’ hoe de Nederlanders dankzij hun ‘Indische buren’ kennismaakten met het afsteken van vuurwerk bij het jaareinde.
Welvaart
Dat het gebruik van de oud-Indiëgangers op zo’n vruchtbare bodem viel, was misschien niet zo gek. Na de oorlog was er weer ruimte voor verzetjes, nu de welvaart in de jaren vijftig voorzichtig toenam. Hierdoor werd vuurwerk kopen steeds vaker ook voor de gewone man en vrouw mogelijk. Dat gold helemaal voor de jaren zeventig toen de welvaart flink was gestegen en men zich kon uitleven met grote vuurwerkpakketten. Die bevatten naast simpele knallers als rotjes, zevenklappers en gillende keukenmeiden steeds vaker siervuurwerk. Volgens het historische tijdschrift Ons Amsterdam droeg de toeloop van Chinese immigranten in die jaren daaraan bij.
Vuurwerk aanschaffen werd bovendien steeds makkelijker. Warenhuizen en allerlei andere winkels begonnen vuurwerk te verkopen in december en daar reclame voor te maken. Import van vuurwerk uit China zorgde bovendien voor een diverser, goedkoper en beter aanbod. De vraag naar vuurwerk bleef dan ook groeien. In de jaren tachtig spendeerden consumenten uiteindelijk meer dan dertig miljoen gulden per jaar aan vuurwerk met Oud en Nieuw, meldt Lenselink.
Boze geesten
Maar volgens Margry was er nog een factor die het overnemen van de gewoonte van migranten uit Indonesië vergemakkelijkte. Het afsteken van rotjes en ander vuurwerk met Oud en Nieuw sloot mooi aan bij de van oorsprong Germaanse gewoonte kabaal te maken rond de jaarwisseling om boze geesten en demonen te verjagen. Die traditie bleef tot ver in de negentiende eeuw bestaan.
“In veel steden beierden de klokken een half uur en gingen kinderen de buurt rond met lawaai-instrumenten. Schippers op rivieren en in grachten gebruikten hun mist- of scheepshoorns en sommige burgers schoten met jachtwapens,” vertelt Margry. Op het platteland lieten boeren graag melkbussen ontploffen met buskruit of carbid.
De hoofdstad maakte het helemaal bont, volgens stadshistoricus Jan ter Gouw. In 1871 schrijft hij dat Amsterdammers gewoonlijk een klein kanonnetje hadden ‘dat in den oudejaarsmorgen van zolder afgehaald werd’ terwijl ‘ieder huismoeder ervoor zorgde schrikpoeders in huis te hebben’. Tevens trokken met nieuwjaar ‘troepen jongelingen rond om te schieten’. Het lichtelement van vuurwerk sloot bovendien mooi aan bij een andere traditie: het organiseren van vreugdevuren rond de jaarwisseling.
Slachtoffers
Maar waarom werd consumentenvuurwerk met Oud en Nieuw dan pas groot na de Tweede Wereldoorlog? Consumentenvuurwerk was tenslotte al sinds de achttiende eeuw verkrijgbaar. Een mogelijke verklaring is de regelgeving van destijds. De overheid begon in de tweede helft van de negentiende eeuw het maken van kabaal met Oud en Nieuw in te perken. Ook vuurwerk viel daar soms onder. In de achttiende eeuw begon die tendens al. In een proclamatie van stadhouder Willem Friso wordt het afsteken van voetzoekers tijdens nieuwjaarsnacht verboden op straffe van ‘drie guldene boete’.
In de twintigste eeuw waren die beperkingen er bijna niet meer. Hierdoor kon zelf vuurwerk afsteken uitgroeien tot massaal volksvermaak. Tegelijkertijd leidde dit fenomeen steeds vaker tot fronsende wenkbrauwen, omdat het vuurwerk jaarlijks honderden slachtoffers eiste. De Vereniging van Nederlandse gemeenten verklaarde daarom in de jaren tachtig bepaalde risicovolle soorten vuurwerk illegaal.
Desondanks bleef het aantal tegenstanders van het afsteken van particulier vuurwerk groeien. De vuurwerkramp die Enschede trof op 13 mei 2000 zal er ook toe hebben bijgedragen. Volgens een onderzoek van actualiteitenprogramma Een Vandaag overtreft de groep tegenstanders dit jaar voor het eerst de groep voorstanders.
Gaan we in de toekomst dus een vuurwerkvrij Oud en Nieuw tegemoet? Hoogstwaarschijnlijk niet. Het overgrote deel van de Nederlanders dat een verbod op consumentenvuurwerk wil, pleit voor (sier)vuurwerkshows opgevoerd door de gemeente. Grote steden in de Randstad doen dit al. De vraag is dus niet óf er in de nabije toekomst vuurwerk wordt afgestoken met de jaarwisseling, maar in welke vorm.
Bron: NEMO Kennislink (29 december 2017)
Stap 2 - Moeilijke woorden
➜ Neem de tabel over. Lees de tekst nog een keer en schrijf zes woorden uit de tekst op die je moeilijk vindt. Heeft de tekst geen lastige woorden voor jou? Noteer dan zes woorden die jij belangrijk vindt.
➜ Zoek online of in een papieren woordenboek de betekenis op van de vier woorden. Noteer deze betekenissen in de laatste kolom achter elk woord.
➜ Zet de ingevulde tabel van opdracht 2 - stap 2 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Woord
Betekenis in je eigen woorden
Opgezochte betekenis
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Stap 3 - Hoe zit de tekst in elkaar?
➜ Maak de vragen bij de tekst (uit stap 1). Je kunt de tekst ook onderaan deze pagina downloaden.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 2 - stap 3 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Lees de theorie hieronder aandachtig door.
Theorie: De tekstindeling
Een tekst bestaat meestal uit drie delen: een inleiding, een kern en een slot.
Het eerste deel van een tekst is de inleiding. Hierin wordt duidelijk wat het onderwerp van de tekst is. Ook probeert de schrijver je uit te nodigen tot het verder lezen van de tekst. Daarvoor moet je aandacht en nieuwsgierigheid als lezer worden getrokken.
Hoe trekt de de schrijver de aandacht van de lezer?
● De schrijver stelt een vraag: ‘Heb jij ook altijd zo’n last van rode ogen, een kriebelende keel en een loopneus in het voorjaar?’
● De schrijver geeft een voorbeeld: ‘Als je eenmaal hooikoorts hebt, kom je er nooit meer vanaf. Dat is een van de fabels die er bestaan over deze vervelende allergie.’
● De schrijver komt met een opmerkelijk feit: ‘Japanse onderzoekers hebben ontdekt dat een halfuur lang zoenen helpt tegen hooikoorts.’
● De schrijver vertelt een anekdote: ‘Mijn vriend Johan moest vorige week zo hard niezen door zijn hooikoorts, dat hij in een greppel fietste. Dat hielp niet, want toen lag hij met zijn neus tussen de pollen.’
De kern is het middendeel van de tekst en bevat alle deelonderwerpen die horen bij het onderwerp. Bijvoorbeeld:
De tekst geeft een mening over iets (=onderwerp) en geeft daar verschillende argumenten bij (=deelonderwerpen);
De tekst gaat over een gebeurtenis (=onderwerp) en geeft daarbij weer wat er na elkaar allemaal plaatsvindt binnen die gebeurtenis (=deelonderwerpen);
De tekst stelt een probleem centraal (=onderwerp) en behandelt verschillende oplossingen (=deelonderwerpen);
In de tekst wordt een vraag gesteld (=onderwerp) die op verschillende manieren beantwoord wordt (=deelonderwerpen)
Alle informatie die bij elkaar hoort over een deelonderwerp, staat ook meestal in een alinea. Is er veel informatie over een deelonderwerp, dan kunnen er meer alinea’s gebruikt worden voor een deelonderwerp. Om extra duidelijk te maken wat er in een alinea aan bod komt, worden soms tussenkopjes gebruikt.
Het laatste deel van een tekst is het slot. Hierin wordt het belangrijkste uit de tekst kort samengevat en sluit daarmee aan bij de inhoud van de inleiding. Op die manier is een tekst een logisch, afgerond geheel.
Daarnaast kan het slot een conclusie bevatten, die getrokken wordt op basis van de kern van de tekst. Vaak is dat het geval bij een tekst waarbij in de kern argumenten worden gegeven bij een bepaalde mening. Wordt er in de tekst een probleem centraal gesteld, dan is het slot de plek om de belangrijkste oplossing te noemen. En staat er in de inleiding een vraag? Dan dient deze in het slot beantwoord te worden.
In principe staat er in het slot dus nooit nieuwe informatie. Maar alleen een samenvatting, conclusie, oplossing of antwoord is soms wat saai. Daarom kiezen schrijvers vaak voor een verrassende ‘uitsmijter’ als afsluiting. Bijvoorbeeld:
een vraag die lezers aan het denken zet: ‘Wat zullen onze achterkleinkinderen ervan vinden dat wij onze auto’s nog zelf besturen?’
een prikkelende stelling: ‘We kunnen dus wel stellen dat de minister van Onderwijs haar huiswerk slecht heeft gedaan.’
een oproep om iets te doen of juist te laten: ‘Dus waar wacht je nog op? Trek aan die hardloopschoenen!’
Bij nieuwsberichten ontbreekt meestal een slot; in deze berichten staat het belangrijkste altijd al in het eerste deel van de tekst. Zo wordt de aankondiging van het onderwerp dan in de inleiding gedaan en bevat de kern alle achtergrondinformatie.
➜ Maak de vragen bij de tekst (uit stap 1). Je kunt de tekst ook onderaan deze pagina downloaden.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 2 - stap 4 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Vraag 3.
➜ Schrijf een tekst van ongeveer 50 woorden:
- Overtuig de lezer van jouw mening.
- Leg jouw argumenten uit.
- Gebruik twee van de volgende signaalwoorden: want, omdat, daarom, om deze reden.
➜ Bespreek de tekst met je coach Nederlands en zet de feedback van je coach in je logboek in Egodact.
➜ Wissel jouw tekst uit met die van een of meerdere klasgenoten. Bepaal samen welke tekst het meest overtuigend is.
➜ Zet jouw overtuigende tekst in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
In opdracht 2 werkte je aan de volgende leerdoelen:
1. Je haalt voor jou lastige en/of belangrijke woorden uit een tekst en met behulp van de tekst noteer je de betekenis.
2. Je herkent de inleiding, het middenstuk en het slot in een tekst.
3. Je herkent hoe de aandacht van de lezer wordt getrokken in de inleiding.
4. Je kunt informatie in de kern van de tekst vinden
5. Je herkent hoe de tekst in het slot wordt afgesloten.
6. Je overtuigt de lezer van jouw mening met argumenten.
➜ Neem de tabel over. Geef per leerdoel aan met een kruisje in hoeverre jij vindt dat je dit behaald hebt.
➜ Zet je reflectie (opdracht 2 - stap 5) in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
3. Boodschap van de schrijver (kader)
Introductie
3. Boodschap van de schrijver (kader)
Zorg ervoor dat je bij opdracht 3 op het door jou gewenste niveau werkt. Je werkt nu in de opdracht voor kader.
In deze opdracht ga je aan de slag met een songtekst. Dit is een amuserende tekst die je leest voor je plezier. Het doel ervan is: vermaken.
In Opdracht 3 werk je aan de volgende leerdoelen:
Je vervangt woorden in de songtekst door passende synoniemen.
Je formuleert de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
Je onderbouwt jouw eigen mening / ervaring bij de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
Stap 1 - Luisteren en lezen
1.
➜ Beluister de tekst van ‘Vastberaden’ van Lijpe. Tegelijkertijd lees je mee met de tekst hieronder.
➜ Kopieer de tekst naar een leeg document.
➜ Markeer woorden/zinnen in de tekst die je lastig vindt oranje (minimaal 2).
➜ Zet de songtekst met jouw markeringen in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Vastberaden van Lijpe
Songtekst ‘Vastberaden’ van Lijpe
Was hongerig, helemaal toen ik niks was
Nu trek ik cash en ik heb het op pinpas
Hoef niet te shinen, maar toch zie je een glimlach
De buurt is snikheet bro, al is het -8
Maar geen één die hier bevriest
Als de blauw vraagt ben je rapper?
Zeg ik nee ik ben artiest
Dit is winst neef, weet niet eens meer van verlies
Ging van niets, naar een beetje, kwam een beetje uit het niets
Wat ik rij is boven T en jullie weten is geen lease
Genoeg keuze in het leven, je moet weten wat je kiest
Twee vingers in de lucht, maar we leven niet in peace
Iedereen wil aan de top, ze vernederen je vies
Eerst bewoog ik vanaf drie
Nu beweeg ik vanaf vier
Het is allemaal veranderd, ooit begonnen uit plezier
Maar heb money in vizier en dat laat ik niet meer los
Je moet niet vragen of het kan, je moet vragen wat het kost
De helft van de jongens op de straat hier is kapot
Ik heb bedragen aan mijn kop, geen bedragen van een kop
Er zijn dagen dat het loopt, er zijn dagen dat het flopt
Jij hoort heleboel verhalen, de vraag is of het klopt
Als we jagen is het grof, anders dagen we niet op
Stel je never op als prooi, anders jagen ze je op
Hele maand gerend en je salaris is gestort
Net als wijven voor de spiegel, jullie maken het weer op
Broeder word eens wakker, je bent dagen in de shop
Maar je vader loopt te strijden en je vader is kapot
We kijken naar dezelfde klok bro, wat doe je met je tijd
Hoef geen beltegoed te hebben, als ik doekoe niet bereik
Als ik het even niet meer heb, dan zoek ik het gelijk
Je hoeft me niet te snappen, als mijn moeder mij begrijpt
We kijken naar dezelfde klok bro, wat doe je met je tijd
Hoef geen beltegoed te hebben, als ik doekoe niet bereik
Ik ben vastberaden
Welke motherfucker wil het lastig maken
Is het interessant, komt het vast ter sprake
Heb je praatjes over niks, in de klas gelaten
Soms tien minuten gesprekken, maar wat we pakken is lekker
Die tijd met niks was mijn wekker
Nu ben ik scherp als messen
Ik hoef me niet meer te stressen
Ik leerde veel van die lessen
Ik kwam de club in met flessen
Maar dat is niet hoe ik ben
Leerde veel van elke fout, die ik gemaakt heb als mens
Dus ik ben dankbaar echt, nu is alles naar wens
Ik kwam boos in deze scène, nu kan ik lachen naar fans
Keek naar de allernieuwste Merry, toen ik zat in de tram
Ik zou mijn plannen nooit zeggen, je zal het zelf beseffen
Weet nu alleen maar van stacken, maar ik was anders gewend
Kom niet halen en trekken
Neef ik ga dadelijk vertrekken
Ik kom nu vaker op plekken
Maar ik zat vast in de trap
Ik zag die dingen op tv
Daarna zag ik het echt
Veel op de weg zijn gepakt bro
Maar ik pakte mijn weg
Ze zeggen dat je bent veranderd als je alles nu hebt
Ik ben gevallen op plekken, nu valt shit op zijn plek
Bel me niet voor saus, mijn verbinding is slecht
Ik heb hier hele zware bundels en die til ik nu weg
Heb echt honger gekend, dus neem me even niet kwalijk
Als ik voor al deze biljetten hier opdringerig ben
Want ik wil alleen verdienen, mensen willen mijn stem
En elke beat zegt Lijpe laat zien wat voor killer je bent
Ik kom niet binnen met gang, maar we zijn binnen met pijp
Je gaat de waarde pas kennen, als je de business begrijpt
Kom strictly voor de prijs, jullie willen de lies
Ik heb geen tijd voor jullie grind, dat betekent ik draai
Zoek geen beef, ik ben een kok heb altijd paper op mij
Het was nachtenlang weg, nooit een 9 tot 5
Of aan het dealen op de fiets, jullie bleven nog thuis
Ben te lang in deze velden, voel beetje als Cruijff
Misschien investeer ik alles in een heel bedrijf Benut je tijd beter, wacht niet op een betere tijd
Lijpe
2.
➜ Neem de tabel hieronder over.
➜ Noteer de woorden die je lastig vindt.
➜ Lees de zin waarin het woord staat terug en bedenk wat het woord zou kunnen betekenen. Noteer in de middelste kolom de betekenis in je eigen woorden
➜ Noteer daarna in de rechterkolom de betekenis volgens het woordenboek (www.encyclo.nl).
➜ Zet de ingevulde tabel in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Lastig woord.
Betekenis volgens jou.
Betekenis volgens het woordenboek
1.
2.
3.
4.
5.
Stap 2 - Synoniemen en betekenissen
1.
➜ In de songtekst zijn vier woorden onderstreept (twee woorden zijn straattaal). Lees de zin waarin het onderstreepte woord staat terug.
➜ Neem de tabel over. Bedenk voor ieder woord een passend synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis. Vul het synoniem in.
➜ Zet de tabel met jouw synoniemen in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Woord uit de tekst
Passend synoniem
Blauw
Vernederen
Doekoe
Benut
Songtekst ‘Vastberaden’ van Lijpe
Was hongerig, helemaal toen ik niks was
Nu trek ik cash en ik heb het op pinpas
Hoef niet te shinen, maar toch zie je een glimlach
De buurt is snikheet bro, al is het -8
Maar geen één die hier bevriest
Als de blauw vraagt ben je rapper?
Zeg ik nee ik ben artiest
Dit is winst neef, weet niet eens meer van verlies
Ging van niets, naar een beetje, kwam een beetje uit het niets
Wat ik rij is boven T en jullie weten is geen lease
Genoeg keuze in het leven, je moet weten wat je kiest
Twee vingers in de lucht, maar we leven niet in peace
Iedereen wil aan de top, ze vernederen je vies
Eerst bewoog ik vanaf drie
Nu beweeg ik vanaf vier
Het is allemaal veranderd, ooit begonnen uit plezier
Maar heb money in vizier en dat laat ik niet meer los
Je moet niet vragen of het kan, je moet vragen wat het kost
De helft van de jongens op de straat hier is kapot
Ik heb bedragen aan mijn kop, geen bedragen van een kop
Er zijn dagen dat het loopt, er zijn dagen dat het flopt
Jij hoort heleboel verhalen, de vraag is of het klopt
Als we jagen is het grof, anders dagen we niet op
Stel je never op als prooi, anders jagen ze je op
Hele maand gerend en je salaris is gestort
Net als wijven voor de spiegel, jullie maken het weer op
Broeder word eens wakker, je bent dagen in de shop
Maar je vader loopt te strijden en je vader is kapot
We kijken naar dezelfde klok bro, wat doe je met je tijd
Hoef geen beltegoed te hebben, als ik doekoe niet bereik
Als ik het even niet meer heb, dan zoek ik het gelijk
Je hoeft me niet te snappen, als mijn moeder mij begrijpt
We kijken naar dezelfde klok bro, wat doe je met je tijd
Hoef geen beltegoed te hebben, als ik doekoe niet bereik
Ik ben vastberaden
Welke motherfucker wil het lastig maken
Is het interessant, komt het vast ter sprake
Heb je praatjes over niks, in de klas gelaten
Soms tien minuten gesprekken, maar wat we pakken is lekker
Die tijd met niks was mijn wekker
Nu ben ik scherp als messen
Ik hoef me niet meer te stressen
Ik leerde veel van die lessen
Ik kwam de club in met flessen
Maar dat is niet hoe ik ben
Leerde veel van elke fout, die ik gemaakt heb als mens
Dus ik ben dankbaar echt, nu is alles naar wens
Ik kwam boos in deze scène, nu kan ik lachen naar fans
Keek naar de allernieuwste Merry, toen ik zat in de tram
Ik zou mijn plannen nooit zeggen, je zal het zelf beseffen
Weet nu alleen maar van stacken, maar ik was anders gewend
Kom niet halen en trekken
Neef ik ga dadelijk vertrekken
Ik kom nu vaker op plekken
Maar ik zat vast in de trap
Ik zag die dingen op tv
Daarna zag ik het echt
Veel op de weg zijn gepakt bro
Maar ik pakte mijn weg
Ze zeggen dat je bent veranderd als je alles nu hebt
Ik ben gevallen op plekken, nu valt shit op zijn plek
Bel me niet voor saus, mijn verbinding is slecht
Ik heb hier hele zware bundels en die til ik nu weg
Heb echt honger gekend, dus neem me even niet kwalijk
Als ik voor al deze biljetten hier opdringerig ben
Want ik wil alleen verdienen, mensen willen mijn stem
En elke beat zegt Lijpe laat zien wat voor killer je bent
Ik kom niet binnen met gang, maar we zijn binnen met pijp
Je gaat de waarde pas kennen, als je de business begrijpt
Kom strictly voor de prijs, jullie willen de lies
Ik heb geen tijd voor jullie grind, dat betekent ik draai
Zoek geen beef, ik ben een kok heb altijd paper op mij
Het was nachtenlang weg, nooit een 9 tot 5
Of aan het dealen op de fiets, jullie bleven nog thuis
Ben te lang in deze velden, voel beetje als Cruijff
Misschien investeer ik alles in een heel bedrijf Benut je tijd beter, wacht niet op een betere tijd
Lijpe
Stap 3 - Boodschap van de schrijver
➜ In een songtekst zit vaak een boodschap van de schrijver. In dit geval is de schrijver rapper Lijpe. Beantwoord de vragen over de boodschap van Lijpe hieronder.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 3 - stap 3 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Songtekst ‘Vastberaden’ van Lijpe
Was hongerig, helemaal toen ik niks was
Nu trek ik cash en ik heb het op pinpas
Hoef niet te shinen, maar toch zie je een glimlach
De buurt is snikheet bro, al is het -8
Maar geen één die hier bevriest
Als de blauw vraagt ben je rapper?
Zeg ik nee ik ben artiest
Dit is winst neef, weet niet eens meer van verlies
Ging van niets, naar een beetje, kwam een beetje uit het niets
Wat ik rij is boven T en jullie weten is geen lease
Genoeg keuze in het leven, je moet weten wat je kiest
Twee vingers in de lucht, maar we leven niet in peace
Iedereen wil aan de top, ze vernederen je vies
Eerst bewoog ik vanaf drie
Nu beweeg ik vanaf vier
Het is allemaal veranderd, ooit begonnen uit plezier
Maar heb money in vizier en dat laat ik niet meer los
Je moet niet vragen of het kan, je moet vragen wat het kost
De helft van de jongens op de straat hier is kapot
Ik heb bedragen aan mijn kop, geen bedragen van een kop
Er zijn dagen dat het loopt, er zijn dagen dat het flopt
Jij hoort heleboel verhalen, de vraag is of het klopt
Als we jagen is het grof, anders dagen we niet op
Stel je never op als prooi, anders jagen ze je op
Hele maand gerend en je salaris is gestort
Net als wijven voor de spiegel, jullie maken het weer op
Broeder word eens wakker, je bent dagen in de shop
Maar je vader loopt te strijden en je vader is kapot
We kijken naar dezelfde klok bro, wat doe je met je tijd
Hoef geen beltegoed te hebben, als ik doekoe niet bereik
Als ik het even niet meer heb, dan zoek ik het gelijk
Je hoeft me niet te snappen, als mijn moeder mij begrijpt
We kijken naar dezelfde klok bro, wat doe je met je tijd
Hoef geen beltegoed te hebben, als ik doekoe niet bereik
Ik ben vastberaden
Welke motherfucker wil het lastig maken
Is het interessant, komt het vast ter sprake
Heb je praatjes over niks, in de klas gelaten
Soms tien minuten gesprekken, maar wat we pakken is lekker
Die tijd met niks was mijn wekker
Nu ben ik scherp als messen
Ik hoef me niet meer te stressen
Ik leerde veel van die lessen
Ik kwam de club in met flessen
Maar dat is niet hoe ik ben
Leerde veel van elke fout, die ik gemaakt heb als mens
Dus ik ben dankbaar echt, nu is alles naar wens
Ik kwam boos in deze scène, nu kan ik lachen naar fans
Keek naar de allernieuwste Merry, toen ik zat in de tram
Ik zou mijn plannen nooit zeggen, je zal het zelf beseffen
Weet nu alleen maar van stacken, maar ik was anders gewend
Kom niet halen en trekken
Neef ik ga dadelijk vertrekken
Ik kom nu vaker op plekken
Maar ik zat vast in de trap
Ik zag die dingen op tv
Daarna zag ik het echt
Veel op de weg zijn gepakt bro
Maar ik pakte mijn weg
Ze zeggen dat je bent veranderd als je alles nu hebt
Ik ben gevallen op plekken, nu valt shit op zijn plek
Bel me niet voor saus, mijn verbinding is slecht
Ik heb hier hele zware bundels en die til ik nu weg
Heb echt honger gekend, dus neem me even niet kwalijk
Als ik voor al deze biljetten hier opdringerig ben
Want ik wil alleen verdienen, mensen willen mijn stem
En elke beat zegt Lijpe laat zien wat voor killer je bent
Ik kom niet binnen met gang, maar we zijn binnen met pijp
Je gaat de waarde pas kennen, als je de business begrijpt
Kom strictly voor de prijs, jullie willen de lies
Ik heb geen tijd voor jullie grind, dat betekent ik draai
Zoek geen beef, ik ben een kok heb altijd paper op mij
Het was nachtenlang weg, nooit een 9 tot 5
Of aan het dealen op de fiets, jullie bleven nog thuis
Ben te lang in deze velden, voel beetje als Cruijff
Misschien investeer ik alles in een heel bedrijf Benut je tijd beter, wacht niet op een betere tijd
Lijpe
Stap 4 - Reflectie
In opdracht 3 werkte je aan de volgende leerdoelen:
1. Je vervangt woorden in de songtekst door passende synoniemen.
2. Je formuleert de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
3. Je onderbouwt jouw eigen mening / ervaring bij de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
➜ Neem de tabel over. Geef per leerdoel aan met een kruisje in hoeverre jij vindt dat je dit behaald hebt.
➜ Zet je reflectie (opdracht 3 - stap 4) in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
3. Boodschap van de schrijver (mavo/havo/vwo)
Introductie
3. Boodschap van de schrijver (mavo/havo/vwo)
Zorg ervoor dat je bij opdracht 3 op het door jou gewenste niveau werkt. Je werkt nu in de opdracht voor mavo, havo en vwo.
In deze opdracht ga je aan de slag met een songtekst. Dit is een amuserende tekst die je leest voor je plezier. Het doel ervan is: vermaken.
In Opdracht 3 werk je aan de volgende leerdoelen:
Je vervangt woorden in de songtekst door passende synoniemen.
Je legt de betekenis van bepaalde zinnen uit de songtekst uit.
Je formuleert de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
Je onderbouwt jouw eigen mening / ervaring bij de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
Je past zinnen in de songtekst aan, zodat de tekst mooier en passender wordt.
Stap 1 - Luisteren en lezen
➜ Beluister de tekst van ‘Verliezen met jullie’ van Pjotr (ft. Snelle & Okke Punt). Tegelijkertijd lees je mee met de tekst hieronder.
➜ Kopieer de tekst naar een leeg document.
➜ Markeer woorden/zinnen in de tekst die jou aanspreken groen (minimaal 2).
➜ Markeer woorden/zinnen in de tekst die jou niet aanspreken oranje (minimaal 2).
➜ Zet de songtekst met jouw markeringen in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Verliezen met jullie van Pjotr (ft. Snelle & Okke Punt)
Songtekst ‘Verliezen met jullie’ van Pjotr (ft. Snelle & Okke Punt)
Ik werd vanmorgen vroeg wakker, deed mijn raam open
En ik zag mensen net als mieren door de straat lopen
Allemaal op weg, want succes is de droom
Wat vroeger te druk was, is nu heel gewoon
Ze zoeken allemaal promotie of een topbaan
Dat is de reden dat ze opstaan En als ze niet werken gaan ze rondreizen
Ze doen alsof ze zoeken, maar ze ontwijken
En ze doen alles voor cijfers en dat deed ik ook
Maar als je niet kan vertellen, dan is het zinloos
Ik kan het niet alleen, ook al is het mijn droom
Maar gelukkig heb ik jullie tot de dood
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Soms wil ik weer gewoon die groepssukkel zijn
Proosten met een Euroshopper halve liter
Want er zaten 5 snaren op gitaren
Ergens op een zolderkamer, maar zo maakte we toch al die liedjes
Niemand die ze hoorde, maar het voelde goed
Geen volle zalen, die zolderkamer was goed genoeg
En als ik kijk, nu ben ik trots hoe heel de groep het doet
En ik zeg ook niet dat alles weer als vroeger moet Maar, soms ben ik best vaak alleen
Is na goedgevulde zalen thuis die zolderkamer leeg
En natuurlijk is het af en toe een luxeprobleem
Maar als ik win zonder jullie dan verlies ik alleen
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Liever verlies ik met jullie
Dan dat ik alles win maar mezelf kwijt raak
Succes is maar een illusie
Want hoeveel dagen in mijn eentje is de prijs waard
Liever verlies ik met jullie
Dus als het moet dan neem ik morgen weer een bijbaan
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Stap 2 - Synoniemen en betekenissen
1.
➜ In de songtekst zijn drie woorden dikgerukt. Lees de zin waarin het dikgedrukte woord staat terug.
➜ Neem de tabel over. Bedenk voor ieder woord een passend synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis. Vul het synoniem in.
➜ Zet de tabel met jouw synoniemen in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Woord uit de tekst
Passend synoniem
Promotie
Zinloos
Illusie
2.
➜ In de tekst zijn twee zinnen onderstreept. Lees deze zinnen en bedenk wat deze volgens jou zouden kunnen betekenen.
➜ Noteer de betekenis in je eigen woorden in de rechterkolom.
➜ Zet de tabel met de betekenissen in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Zin uit de tekst
Betekenis volgens jou
En als ze niet werken gaan ze rondreizen
Ze doen alsof ze zoeken, maar ze ontwijken
Maar, soms ben ik best vaak alleen
Is na goedgevulde zalen thuis die zolderkamer leeg
En natuurlijk is het af en toe een luxeprobleem
Songtekst ‘Verliezen met jullie’ van Pjotr (ft. Snelle & Okke Punt)
Ik werd vanmorgen vroeg wakker, deed mijn raam open
En ik zag mensen net als mieren door de straat lopen
Allemaal op weg, want succes is de droom
Wat vroeger te druk was, is nu heel gewoon
Ze zoeken allemaal promotie of een topbaan
Dat is de reden dat ze opstaan En als ze niet werken gaan ze rondreizen
Ze doen alsof ze zoeken, maar ze ontwijken
En ze doen alles voor cijfers en dat deed ik ook
Maar als je niet kan vertellen, dan is het zinloos
Ik kan het niet alleen, ook al is het mijn droom
Maar gelukkig heb ik jullie tot de dood
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Soms wil ik weer gewoon die groepssukkel zijn
Proosten met een Euroshopper halve liter
Want er zaten 5 snaren op gitaren
Ergens op een zolderkamer, maar zo maakte we toch al die liedjes
Niemand die ze hoorde, maar het voelde goed
Geen volle zalen, die zolderkamer was goed genoeg
En als ik kijk, nu ben ik trots hoe heel de groep het doet
En ik zeg ook niet dat alles weer als vroeger moet Maar, soms ben ik best vaak alleen
Is na goedgevulde zalen thuis die zolderkamer leeg
En natuurlijk is het af en toe een luxeprobleem
Maar als ik win zonder jullie dan verlies ik alleen
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Liever verlies ik met jullie
Dan dat ik alles win maar mezelf kwijt raak
Succes is maar een illusie
Want hoeveel dagen in mijn eentje is de prijs waard
Liever verlies ik met jullie
Dus als het moet dan neem ik morgen weer een bijbaan
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Stap 3 - Boodschap van de schrijver
➜ In een songtekst zit vaak een boodschap van de schrijver. In dit geval is de schrijver rapper Pjotr. Beantwoord de vragen over de boodschap van Pjotr hieronder.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 3 - stap 3 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Songtekst ‘Verliezen met jullie’ van Pjotr (ft. Snelle & Okke Punt)
Ik werd vanmorgen vroeg wakker, deed mijn raam open
En ik zag mensen net als mieren door de straat lopen
Allemaal op weg, want succes is de droom
Wat vroeger te druk was, is nu heel gewoon
Ze zoeken allemaal promotie of een topbaan
Dat is de reden dat ze opstaan En als ze niet werken gaan ze rondreizen
Ze doen alsof ze zoeken, maar ze ontwijken
En ze doen alles voor cijfers en dat deed ik ook
Maar als je niet kan vertellen, dan is het zinloos
Ik kan het niet alleen, ook al is het mijn droom
Maar gelukkig heb ik jullie tot de dood
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Soms wil ik weer gewoon die groepssukkel zijn
Proosten met een Euroshopper halve liter
Want er zaten 5 snaren op gitaren
Ergens op een zolderkamer, maar zo maakte we toch al die liedjes
Niemand die ze hoorde, maar het voelde goed
Geen volle zalen, die zolderkamer was goed genoeg
En als ik kijk, nu ben ik trots hoe heel de groep het doet
En ik zeg ook niet dat alles weer als vroeger moet Maar, soms ben ik best vaak alleen
Is na goedgevulde zalen thuis die zolderkamer leeg
En natuurlijk is het af en toe een luxeprobleem
Maar als ik win zonder jullie dan verlies ik alleen
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Liever verlies ik met jullie
Dan dat ik alles win maar mezelf kwijt raak
Succes is maar een illusie
Want hoeveel dagen in mijn eentje is de prijs waard
Liever verlies ik met jullie
Dus als het moet dan neem ik morgen weer een bijbaan
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Succes is maar een illusie
Tot je het samen beleeft
Want het heeft toch geen zin
Zonder vriend of vriendin
Liever verlies ik met jullie
Dan alleen maar op één
Stap 4 - Songtekst aanpassen
1.
➜ Bij stap 1 heb je in de songtekst minimaal twee zinnen gemarkeerd die jou niet aanspreken. In deze stap mag jij de songtekstaanpassen, helemaal zoals jij wil. De zinnen die jij niet zo mooi of passend vindt, verander je. Noteer ze in de tabel.
➜ Je mag de woorden in de zin vervangen of verplaatsen, maar je mag ook een hele nieuwe zin bedenken. Zorg ervoor dat de zin goed past bij de rest van de tekst. Noteer jouw aangepaste zinnen achter de oorspronkelijke zin in de tabel.
➜ Zet de aangepaste zinnen in Seesaw en plaats een linkje in Egodact.
Woorden/zinnen die jou niet aanspreken
Aangepaste versie
Stap 5 - Reflectie
In opdracht 3 werkte je aan de volgende leerdoelen:
1. Je vervangt woorden in de songtekst door passende synoniemen.
2. Je legt de betekenis van bepaalde zinnen uit de songtekst uit.
3. Je formuleert de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
4. Je onderbouwt jouw eigen mening / ervaring bij de boodschap van de schrijver (rapper) van de songtekst.
5. Je past zinnen in de songtekst aan, zodat de tekst mooier en passender wordt.
➜ Neem de tabel over. Geef per leerdoel aan met een kruisje in hoeverre jij vindt dat je dit behaald hebt.
➜ Zet je reflectie (opdracht 3 - stap 5) in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
4. Tekstsoorten en -doelen (alle niveaus)
Introductie
4. Tekstsoorten en -doelen (alle niveaus)
Opdracht 4 is voor alle niveaus hetzelfde.
In deze opdracht ga je aan de slag met deze verschillende tekstsoorten en tekstdoelen. Als je een tekst gaat schrijven, doe je dat vaak met een doel. Je wil als schrijver iets bereiken bij de lezer. Dat wat je wil bereiken noemen we het tekstdoel. Wat je schrijft, kan van alles zijn. We maken daarom onderscheid tussen verschillende tekstsoorten.
In opdracht 4 werk je aan de volgende leerdoelen:
Je wijst aan wat de tekstsoort van een tekst is.
Je wijst aan wat het tekstdoel van een tekst is.
Je zoekt zelf diverse tekstsoorten op.
Je benoemt de tekstdoelen en tekstsoorten bij deze zelfgezochte teksten.
Je benoemt feiten en meningen in een recensie.
Stap 1 - Theorie
Lees de theorie die hieronder staat voor jezelf door.
THEORIE TEKSTDOELEN
Er zijn vijf tekstdoelen:
1. Informeren: je geeft informatie
2. Instructie geven: je legt stap voor stap uit hoe iets moet gebeuren.
3. Overtuigen: je wil je mening geven en meestal geef je dan ook argumenten. Met argumenten probeer je de lezer te overtuigen van jouw mening.
4. Activeren: je wil de lezer iets laten doen (of juist niet) of laten kopen.
5. Amuseren/vermaken: je wil de lezer vermaken of ontroeren.
THEORIE TEKSTSOORTEN
Teksten komen in allerlei soorten voor. Er zijn vijf tekstsoorten die horen bij de tekstdoelen:
1. Een informatieve tekst, bijvoorbeeld een nieuwsbericht of een nieuwsartikel.
2. Een instructie, bijvoorbeeld een recept in een kookboek of een stappenplan in bij een opdracht in een schoolboek. Een instructie
3. Een overtuigende tekst, bijvoorbeeld een filmrecensie of een ingezonden bericht op een online forum.
4. Een activerende tekst, bijvoorbeeld een advertentie of een reclame in een reclamefolder.
5. Een amuserende (vermakende) tekst, bijvoorbeeld een roman (leesboek), strip of gedicht.
Stap 2 - Tekstsoorten en -doelen benoemen
➜ Je krijgt vijf teksten te zien. Maak de opdrachten en geef bij elke tekst aan om welke tekstsoort en welk tekstdoel het gaat. Gebruik hiervoor de theorie over tekstdoelen en tekstsoorten uit stap 1.
➜ Zet een print screen van je antwoorden op de vragen van opdracht 4 - stap 2 in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Stap 3 - Feiten en meningen
➜ Kopieer de tekst van de filmrecensie (uit stap 2) hieronder.
➜ Markeer in de tekst twee feitenoranje en twee meningengeel.
➜ Zet je tekst met de gemarkeerde feiten en meningen in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact.
Tekst 4
Knor brengt oerhollands avontuur in prachtige stop-motiontechniek voor jong en oud
Beoordeling van Gids.tv: ★★★★ Met stemmen van Jelka van Houten, Henry van Loon en Loes Luca.
Vanaf 13 juli is de film Knor te zien in de Nederlandse bioscopen. Er zijn korte films in overvloed, maar nog nooit kwam er een lange speelfilm in ons land uit met stop-motiontechniek. Nederland mag trots zijn op deze mooie productie van eigen bodem, die niet onderdoet voor Britse films zoals Shaun the Sheep en Wallace & Gromit.
Deze bijzondere Nederlandse animatiefilm is gebaseerd op het kinderboek De Wraak van Knor van schrijfster Tosca Menten. Ga er maar aanstaan: Een monsterklus van drie jaar om 72 minuten aan film te maken. Door een aantal animatoren in te schakelen die het daadwerkelijk fotograferen deden, - dag in dag uit, 5 seconden film per dag per animator - is deze film ontstaan. Het resultaat is erg goed, met rijke details in decor en alle bewegingen van de hoofdpersonages zelf. De hele film zorgt voor een glimlach op je gezicht met de stemmen van onder andere Jelka van Houten, Alex Klaassen, Loes Luca en Johnny Kraaijkamp als de enge Butcher Smak waar Knor ook nog op visite gaat. De boodschap is goud en dat voor jong en oud, champagne! Vier sterren.
➜ Je vult de tabel in door zelf 5 verschillende teksten te zoeken. De tekstsoort die je moet zoeken is geel gemarkeerd. Als alleen het tekstdoel is gemarkeerd moet je zelf eerst bepalen welke tekstsoort daarbij hoort. De teksten kun je op internet vinden, maar je mag ook foto’s maken van teksten die je in huis of op school kunt vinden.
➜ Markeer in de tabel bij alle vijf de teksten die jij zelf gevonden de tekstsoort en het tekstdoel. Gebruik hiervoor de theorie bij stap 1 staat.
➜ Zet de ingevulde tabel in Seesaw en zet een link in je logboek in Egodact
Afbeelding of link van jouw gevonden tekst
Tekstsoort
Tekstdoel
Tekst 1
Plak hier de link naar jouw tekst of afbeelding van jouw tekst
A. Nieuwsbericht
B. Recept / gebruiksaanwijzing
C. Reactie / recensie
D. Reclame
E. Mop / stripverhaal
A. Informeren
B. Instructie geven
C. Overtuigen
D. Activeren
E. Amuseren
Tekst 2
Plak hier de link naar jouw tekst of afbeelding van jouw tekst
A. Nieuwsbericht
B. Recept / gebruiksaanwijzing
C. Reactie / recensie
D. Reclame
E. Mop / stripverhaal
A. Informeren
B. Instructie geven
C. Overtuigen
D. Activeren
E. Amuseren
Tekst 3
Plak hier de link naar jouw tekst of afbeelding van jouw tekst
A. Nieuwsbericht
B. Recept / gebruiksaanwijzing
C. Reactie / recensie
D. Reclame
E. Mop / stripverhaal
Informeren
A. Informeren
B. Instructie geven
C. Overtuigen
D. Activeren
E. Amuseren
Tekst 4
Plak hier de link naar jouw tekst of afbeelding van jouw tekst
A. Nieuwsbericht
B. Recept / gebruiksaanwijzing
C. Reactie / recensie
D. Reclame
E. Mop / stripverhaal
A. Informeren
B. Instructie geven
C. Overtuigen
D. Activeren
E. Amuseren
Tekst 5
Plak hier de link naar jouw tekst of afbeelding van jouw tekst
Het arrangement NE Lezen uit nieuwsgierigheid - beginnende lezer is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Motivatiemotor
Verderkijker
1. Onderwerp en deelonderwerpen
leesvaardigheid. Deze eerste opdracht is voor alle niveaus gelijk. Let er bij opdracht 2 en 3 op dat je de opdracht maakt op het niveau waar jij op wil werken.
Tekst 'Onderzoekers vinden de beste woonlocatie op Mars'
Zorg ervoor dat je bij opdracht 2 op het door jou gewenste niveau werkt. Je werkt nu in de opdracht voor kader.
Zorg ervoor dat je bij opdracht 3 op het door jou gewenste niveau werkt. Je werkt nu in de opdracht voor kader.
Er zijn korte films in overvloed, maar nog nooit kwam er een lange speelfilm in ons land uit met stop-motiontechniek. Nederland mag trots zijn op deze mooie productie van eigen bodem, die niet onderdoet voor Britse films zoals Shaun the Sheep en Wallace & Gromit. 
Reflective journal
