Deze les is een onderdeel van de opleiding verzorgende IG/MZ niveau 3 aan het VISTA college te Maastricht.
Het lesonderwerp is medicatie.
Je kunt door de Wiki bladeren met de inhoudsopgave aan de linkerkant en met de pijltjes aan de onderkant op de pagina.
Lesdoel
Na deze les weet de student hoe hij/zij volgens de actuele richtlijnen medicatie kan uitdelen en is zich bewust van zijn verantwoordelijkheden als verzorgende of verpleegkundige.
Lesopzet:
Uitleg BIG wet.
Opdracht paracetamol.
Theorie placebo, WGBO.
Opdracht Appotheek en FK app.
Veilig medicatie delen.
Malen medicatie
Soorten medicatie.
Medicatie veiligheid
Wet BIG
Wanneer ben je bevoegd?
Je bent bevoegd als je een relevante opleiding of bijscholing hebt gehad voor de handeling. Je moet voldoende theoretische kennis hebben.
Wanneer ben je bekwaam?
Als je de vaardigheden beheerst en de handeling regelmatig uitvoert.
Je moet bevoegd én bekwaam zijn om een handeling te mogen uitvoeren.
Om na te gaan of je bevoegd en bekwaam bent om een handeling uit te voeren, kun je jezelf de volgende vragen stellen:
Bezit ik de kennis en vaardigheden?
Ben ik op de hoogte van de huidige protocollen en richtlijnen?
Acht ik mijzelf in deze bekwaam?
Weet ik te handelen in onverwachte situaties?
Heb ik de vaardigheid nog recent uitgevoerd?
Oefening Paracetamol
Veel mensen gebruiken een paar keer per week of per maand paracetamol en het is overal verkrijgbaar, maar ...
Is paracetamol wel zo’n onschuldige pijnstiller ??????
Maak onderstaande vragen door ze op te zoeken in de paracetamol bijsluiter.
Bewaar je bewijs van deelname.
Toets: oefening paracetamol
0%
Zoek onderstaande vragen op in de bijsluiter van de paracetamol.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De zorgvrager moet begrijpelijke informatie krijgen over zijn medische situatie.
De zorgvrager moet toestemming geven voor een medische behandeling.
De zorgvrager heeft recht op inzage in het medisch dossier.
De zorgvrager heeft recht op privacy en geheimhouding van medische gegevens.
De zorgvrager heeft een vrije artsen keuze.
De zorgvrager heeft recht op vertegenwoordiging bij wilsonbekwaamheid
Wat zijn de plichten van de zorgvrager?
De zorgvrager moet de zorgverlener zo goed, eerlijk en volledig mogelijk op de hoogte stellen van zijn problematiek.
Luister fragment
Bekijk en beluister onderstaand geluidsfragment.
Wat vind je van de manier waarop de apothekersassistente reageert?
Online informatie opzoeken
Er wordt vanuit de WGBO (wet op de geneeskundige behandelovereenkomst) verwacht dat jij als zorgverlener de zorgvrager kunt vertellen welke medicatie hij of zij krijgt. Natuurlijk kun je dit niet uit je hoofd leren. Er zijn verschillende apps en online sites met informatie. Belangrijk is dat je op een betrouwbare site je informatie opzoekt.
2 betrouwbare opties zijn de site www.apotheek.nl en de FK app.
De apotheek site is een toegankelijke website met gemakkelijk begrijpbare informatie.
De FK app is meer medisch gericht.
Opdracht gebruik app of website
Maak onderstaande opdracht, zoek de vragen op in de FK app of op de website www.apotheek.nl en oefen zo in het opzoeken van informatie.
Deze score geeft een duidelijk inzicht waar de zorgvrager ondersteuning nodig heeft met de medicatie. De score is vastgelegd in het zorgdossier en bekend bij huisarts en apotheek. Zo weet ieder zorgverlener gelijk welke afspraken er gemaakt zijn ten aanzien van de medicatieverstrekking.
Voorbeeld van BEM scores:
Categorie 1: cliënt bestelt en gebruikt medicatie zelf.
Categorie 2: zorg bestelt medicatie, cliënt gebruikt medicatie zelf.
Categorie 3: cliënt bestelt medicatie, zorg biedt hulp bij (een deel van) medicatie.
Categorie 4: zorg bestelt en biedt hulp bij (een deel van) medicatie.
Categorie 5: zorg bestelt, biedt hulp bij medicatie en ziet toe op inname.
Er zijn verschillende BEM-scores, kijk eens op je werkplek of je deze kunt vinden?
Hoe is dit geregeld op je werkplek?
filmpje BEM in thuiszorg
De BEM in de thuiszorg.
Medicatie aftekenlijst
Welke informatie moet een aftekenlijst bevatten?
NAW-gegevens.
Alle medicatie .
Welke datum het GDS start. (GDS betekent Geneesmiddelen Distributie Systeem)
Bekijk onderstaande link van een medicatie aftekenlijst. Deze kan er per apotheek verschillend uitzien. Ook wordt er op verschillende plekken gebruik gemaakt van een electronisch systeem om medicatie af te tekenen.
Dit is een voorbeeld van een electronisch aftekensysteem voor medicatie.
Richtlijnen medicatie delen
Medicijnen in het zakje: Teken af na toediening per tijdstip per medicijn (de dubbelcheck is al door de apotheek gedaan).
Medicijnen niet in een zakje: Teken af na toediening per tijdstip per medicijn.
Zo nodig medicijnen: Teken af na toediening en noteer tevens het tijdstip van toediening en de dosering.
Risicovolle medicatie: Teken af na toediening en altijd samen met een collega, zorg zo altijd voor een dubbelcheck.
Opiaten: Deze worden samen met een collega afgetekend en je moet altijd zorgen voor een dubbelcheck. De medicatie wordt geteld en opgeborgen in een afsluitbare kast.
Registreer altijd! Ook als de zorgvrager de medicatie weigert.
Geef medicatie liefst met water of appelmoes, sommige medicijnen mogen namelijk niet met melkproducten worden ingenomen.
Uitleg soorten medicatie
Medicijnen in zakje : hiermee bedoelen we, medicatie in het GDS systeem (ookwel blister of baxterrol genoemd)
Medicijnen niet in een zakje: Hiermee bedoelen we medicatie die nog in de doosjes of potjes zit. Dit is medicatie die soms niet bij andere medicatie in het zakje mag of die niet tegen daglicht kan.
Zo nodig medicijnen: Hiermee bedoelen we medicatie die alleen gegeven wordt als de zorgvrager ze echt nodig heeft. Ze zitten niet in het GDS omdat ze niet chronisch gebruikt worden op vaste tijdstippen. Denk bijv aan paracetamol, rustgevende medicatie, laxeermiddelen, medicatie bij ernstige doorbraakpijnen.
Risicovolle medicatie: Medicatie wordt risicovol genoemd als volgens het oordeel van de arts en de apotheker de cliënt een onacceptabel risico loopt op ernstige schade bij een verkeerde dosis. Risicovolle medicatie is losse medicatie die naast de medicatie uit de baxterrol gegeven wordt. Er is een actuele lijst te vinden op internet van risicovolle medicatie.
Opiaten: Deze medicatie valt onder de opiumwet.
Klik op onderstaande link voor meer informatie over wat opiaten zijn en hoe ze opgeslagen worden thuis en in de intramurale setting.
Werk je alleen in de thuiszorg en is er geen collega om samen de losse en risicovolle medicatie te checken, bekijk dan de richtlijnen van je werkgever .
Onderstaande rijtje zijn oplossingen die eventueel gebruikt kunnen worden:
Vraag de zorgvrager om mee te checken.
Vraag de mantelzorger om mee te checken.
Maak gebruik van een dubbelcheck app.
Check via een foto met je collega.
Richtlijnen
Bekijk onderstaande link om meer richtlijnen te lezen over medicatie toediening.
Soms is het moeilijk voor een zorgvrager om de tabletten in te nemen. Een mogelijkheid is om bij de arts of apotheek na te gaan of het medicijn bijvoorbeeld in een vloeibare vorm te verkrijgen is.
Richtlijnen rond medicatie malen:
Altijd arts of apotheek raadplegen, nooit op eigen initiatief medicatie malen
Nooit zomaar medicatie samen malen in verband met eventuele interactie.
Gebruik schoon materiaal.
Maak cup tussendoor schoon of gebruik wegwerp cups.
Geef de gemalen medicatie met een klein beetje appelmoes. Doe het niet in grote hoeveelheden, je weet niet of de zorgvrager alles wil opeten.
Klik op onderstaande link voor nog meer informatie:
Er zijn verschillende manieren om medicatie te malen.
Het belangrijkste is: zorg voor schoon materiaal en maak alles goed schoon voordat je de medicatie van een andere zorgvrager gaat malen.
Benaming geneesmiddelen
Handelsnaam: Dat is de merknaam, bijvoorbeeld Valium of Brufen. Het is de naam die de fabrikant aan het medicijn gegeven heeft.
Stofnaam: Dat is de naam van de werkzame stof die in het medicijn zit, bijvoorbeeld diazepam of ibuprofen.
Soortnaam: Dat is de naam van de categorie waaron het medicijn valt, bijvoorbeeld benzodiazepines of analgetica (pijnstillers).
Medicatie wordt tegenwoordig uitgegeven onder de stofnaam. Veel oudere zorgvragers kennen hun medicatie nog onder de handelsnaam (merknaam). Als je twijfelt of de zorgvrager wel het goede medicijn krijgt kun je dit opzoeken in de FK app of op www.apotheek.nl, daar staat aangegeven onder welke naam (merk) een medicijn wordt uitgebracht.
Vormen van medicatie
Er zijn verschillende vormen van orale medicatie:
Poeder: Fijngemalen middel
Tablet: Samengeperste poeders
Bruistablet: Tablet dat bruist bij het oplossen in water
Capsule: Het middel zit in een omhulsel van gelatine
Dragee: Tablet met een glad smaaklaagje
Drankje: Middel is opgelost in een drankje met een smaak (vaak siroop)
Werking geneesmiddelen
Medicijnen kunnen verschillende manier hebben waarop ze werken:
Symptoombestrijders: Medicatie die de symtomen van een ziekte bestrijdt maar niet de ziekte zelf.
Bijv. paracetamol
Causale werking: De medicatie pakt de oorzaak van de ziekte aan en geneest dus de ziekte.
Bijv. antibiotica
Tekorten aanvullen: De medicatie vult tekorten in het lichaam aan.
Bijv. ijzerpreparaten, insuline
Profylactische werking: De medicatie voorkomt dat iemand ziek wordt.
Bijv. inenting tetanus, de pil
Placebo: een als nep-geneesmiddel dat geen werkzame bestanddelen bevat
Afleiding voorkomen
Door de drukte die er heerst in de ochtenden in een zorgsetting wordt de medicatie helaas soms uitgedeeld met afleidingen uit de omgeving. Een zorgvrager die je nog even wat wil vragen, je collega die iets wil weten, familie die graag wil weten hoe het is met hun moeder.
Belangrijk is dat je niet afgeleid wordt tijdens het uitdelen van medicatie!
Bekijk eens op je werkplek hoe er medicatie wordt uitgedeeld en gaat dit op een veilige manier? Zou er iets anders kunnen? Of gaat het juist al heel goed?
Wat vind je van het gebruik van dit soort hesjes?
Extra informatie
Klik op onderstaande knop voor extra tips over medicatieveiligheid.
Het arrangement Vista college: SVP - Thema medicatie deel 1 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Katrien Apers
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-09-15 09:17:51
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
oefening paracetamol
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
FK app en apotheek.nl
