0. Info startweek
Voor deze quest ga je aan de hand van een respectmeter leren over het respect tussen het Christendom en de Islam. Hierbij staan de vroege middeleeuwen in het daglicht en kijken we naar de groei en de verspreiding van beide geloven.
Begeleider: Meneer Schuijt en mevrouw Scheringa.
Aantal XM: 10-15-20
Geen verplichte Blox
Leerspieren: Logisch redeneren, doorgronden
Inhoud:
Kenmerkende Aspecten:
-
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten
-
De verspreiding van het christendom in geheel Europa
-
Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
-
De expansie van de christelijke wereld, onder andere in de vorm van de kruistochten
-
Het ontstaan en de verspreiding van de islam
Vaardigheden:
Dimensie Tijd:
Dimensie Interpretatie:
-
Bron en vraagstelling: vraagstellingen en hypothesen gericht op (historisch) onderzoek formuleren aan de hand van voorgelegde bronnen.
-
(Vanaf Businessclass) uitleggen aan de hand van concrete voorbeelden of broninterpretaties dat geschiedverhalen een constructie zijn van het verleden
Betekenis nu:
1. Jij begint
1.1 Inleiding
Inleiding
Misschien ken je de uitdrukking “Iemand voor de leeuwen gooien.” Dat betekent dat je iemand een onmogelijke taak laat uitvoeren, terwijl iedereen zit toe te kijken. Bijvoorbeeld: je hebt nog nooit op skies gestaan, maar ineens zet iemand je tijdens de Olympische Spelen op de lange latten en duwt je van de berg af. Heel de wereld zit toe te kijken of je blijft staan of volledig onderuitgaat.
Die uitdrukking komt uit de Tijd van Grieken en Romeinen. De Romeinen gooiden christenen voor de leeuwen. Letterlijk! In de amfitheaters moesten christenen die weigerden hun geloof af te zweren het opnemen tegen leeuwen en andere wilde dieren. Terwijl het hele stadion vol zat, leverden zij in de arena een oneerlijke strijd op leven en dood. De Romeinen toonden weinig respect voor mensen met een ander geloof, zoals de christenen.
Zo'n duizend jaar later riep de paus alle christenen op om mee te gaan op kruistocht. In het Midden-Oosten hadden aanhangers van de islam enkele plekken ingenomen die voor de christenen heilig waren. De paus vond dat de mohammedanen heidenen waren. Ketters die uitgeroeid moesten worden. Nu toonde de leider van de christenen weinig respect voor een ander geloof.
1.2 uitleg XM's
|
|
Quest respect-meter christendom en islam
|
|
|
Economy Class
|
Je vult de respect-meter in over het christendom en over de islam. Aan de hand van de informatie die bij de quest zit, bepaal je of het christendom / de islam respect toont of krijgt. Als je de respect-meter hebt ingevuld, geef je voor zowel het christendom als voor de islam antwoord op enkele vragen.
|
10 XM
|
|
Business Class
|
Je voert de opdracht uit Economy class uit. Daarna vergelijk je jouw respect-meter en antwoorden met die van een andere leerling. Daarna geef je samen antwoord op enkele vragen.
|
15 XM
|
|
First Class
|
Je voert de opdrachten uit Economy class en Business class uit. Daarna ga je zelfstandig op zoek naar drie hedendaagse voorbeelden van onderwerpen die spelen bij het christendom en bij de islam. Bij ieder onderwerp leg je kort uit wat er aan de hand is en plaats je ze op de respect-meter.
|
20 XM
|
2. De opdracht 10 XM
Opdracht
(Economy Class) Je gaat het christendom en de islam langs de respect-meter leggen. Dat is de grafiek op het volgende blad. Je krijgt een lijstje met uitspraken en gebeurtenissen die te maken hebben met het christelijk geloof (=rood) of met de islam (=blauw). Bij iedere uitspraak geef je aan of de christenen of mohammedanen veel of weinig respect krijgen of tonen. De maximale score is +5, de minimale score is –5.
Nadat je de respect-meter hebt ingevuld geef je antwoord op de vragen die bij Economy Class horen. Als je de respect-meter correct hebt ingevuld en goede uitleg hebt gegeven bij de vragen, verdien je 10 XM.
(Businessclass) Je kunt een upgrade naar 15 XM maken als je na de opdracht uit Economy Class het volgende doet: Je gaat jouw respect-meter en jouw antwoorden op de vragen vergelijken met die van een andere leerling. Je geeft duidelijk aan welke overeenkomsten en verschillen er zijn en je legt uit waarom die er zijn. Ook geef je aan of je eventueel aanpassingen in jouw respect-meter aanbrengt.
(First Class) Als je na de opdrachten uit Economy en Businessclass de volgende opdracht goed uitvoert, heb je een upgrade naar 20 XM. Daarvoor moet je het volgende doen: Zoek bij het christendom drie hedendaagse kwesties waarbij respect een rol speelt. Doe dit ook bij de islam. Geef deze kwesties in de respect-meter een score en leg per kwestie uit waarom je die score toekent.
Lijst met uitspraken en gebeurtenissen:
Je ziet hier een lijst met gebeurtenissen en uitspraken die te maken hebben met het christendom en een over de islam. Per gebeurtenis / uitspraak bepaal je of er sprake is van veel maximaal +5) of weinig (minimaal –5) respect. De scores vul je in de respect-meter in, de respectmeter kan je ophalen bij meneer Schuijt of mevrouw Scheringa. Onder ieder lijstje met uitspraken en gebeurtenissen staat een vragenlijstje dat je moet invullen.
2.1 Het Christendom
|
|
Christendom
|
|
A
|
De Romeinen waren de onrust die ontstond rondom Jezus onder de bevolking zat. Er zou nog eens een opstand van kunnen komen! Op voorstel van joodse hogepriesters werd Jezus daarom door de Romeinse bestuurder van Judea tot de kruisdood veroordeeld.
|
|
B
|
Veel armen voelden zich door de Romeinse priesters en de Romeinse goden uitgesloten. Armen hadden immers geen geld om te offeren en zo de priesters en goden gunstig te stemmen. Aanbidding van de God van de christenen was gratis en leverde misschien ook nog een plaats in de hemel op.
|
|
C
|
De aanhang van het christendom groeide in de eerste eeuwen n.Chr. snel. De Romeinen zagen deze groei eerst als een bedreiging voor de eenheid van het Romeinse Rijk. De Romeinen moesten namelijk de keizer als godheid eren, dat was de regel. Net als de joden weigerden de christenen de Romeinse keizer als god te vereren. Daarom werden de christenen in het rijk streng vervolgd. Zo kregen christenen bijvoorbeeld van alle rampen de schuld.
|
|
D
|
In 312 was het christendom zelfs zo sterk dat keizer Constantijn er ook toe overgaat. Hij was toen aan de macht in het West-Romeinse Rijk, na strijd met een concurrent. De keizer stelt dat hij zijn overwinning dankte aan de God van de christenen. Daarom bekeerde Constantijn zich en hief hij het verbod op het christelijk geloof op.
|
|
E
|
Uiteindelijk was het christendom zo groot geworden, dat keizer Theodosius in 394 besloot dat het christelijk geloof de staatsgodsdienst werd. Vanaf dat moment waren de Romeinse goden verboden.
|
|
F
|
Na opnieuw eeuwen van oorlog werd Karel de Grote in 768 tot koning van de Franken gekroond. Hij breidde het Frankische Rijk flink uit. Hij versloeg de Friezen en de Saksen. Hij deed ook zijn best deze stammen tot het christendom te bekeren. Aan deze christenplicht werd Karel regelmatig herinnerd door priesters en monniken. Die maakten deel uit van de geestelijkheid. In de standenmaatschappij van de middeleeuwen stond de geestelijkheid in theorie boven de andere standen, omdat de geestelijken dichter bij God zouden staan.
|
|
G
|
De Frankische koningen stuurden missionarissen op de Germaanse volken af om die in contact te brengen met het christelijk geloof. Bekende missionarissen in Nederland waren Willibrord en Bonifatius. Het uitbreiden van het christendom ging niet altijd even vriendelijk: soms werden nog heidense stammen hardhandig gedwongen het christelijk geloof aan te nemen.
|
|
H
|
Mannen die samen in een klooster leefden volgens afgesproken kloosterregels heten monniken; vrouwen worden nonnen genoemd. In de middeleeuwen speelden kloosters een grote rol in Europa. Monniken en nonnen konden lezen en schrijven, ook in het Latijn. In veel kloosters was een bibliotheek waar teksten uit de oudheid werden bewaard.
|
|
I
|
In 1095 kreeg paus Urbanus II een verzoek van deByzantijnse keizer om hem te helpen bij zijn strijd tegen de islamitische Seltsjoeken (= naam van een volk uit het Ottomaanse Rijk). Paus Urbanus besloot daarop om de Seltsjoeken te bestrijden en Jeruzalem te veroveren. Urbanus verzon allerlei verhalen over hoe slecht christenen in Jeruzalem behandeld werden. Hij riep op tot een kruistocht. Urbanus hield het volk voor dat het de wil van God was om Jeruzalem te bevrijden van de moslims.
|
|
J
|
In 1099 verschenen de kruisvaarders voor de poorten van Jeruzalem. De strijd met de moslims was erg bloederig en er vielen veel doden. Maar de stad werd veroverd. De gebieden rondom de stad werden verdeeld onder de Europese vorsten die leidinggaven aan de kruistocht. Deze gebieden worden kruisvaardersstaten genoemd.
Onder leiding van generaal Saladin werkten de moslims samen om hun gebied terug te veroveren op de kruisvaarders. Één voor één werden de kruisvaardersstaten heroverd. Uiteindelijk werd in 1187 ook Jeruzalem veroverd. In Europa werd teleurgesteld gereageerd op het verlies van de heilige stad. Opnieuw werd er een oproep gedaan om ter kruisvaart te gaan. Deze kruistocht was echter geen succes, net als de diverse kruistochten daarna. Aan het eind van de dertiende eeuw was het duidelijk: de moslims bleven de baas in het heilige land.
|
|
|
Vragen bij christendom
|
|
1
|
Bij welke uitspraak heb je de hoogste score op de respect-meter? Leg je antwoord uit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
Bij welke uitspraak heb je de laagste score op de respect-meter? Leg je antwoord uit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
Heb je meer positieve scores of negatieve scores?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
Bij welke uitspraken komt het christendom in contact met de islam? Welke score heb je daar toegekend? Leg je antwoord uit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.2. De Islam
|
|
Islam
|
|
A
|
De aanhangers van de islam heten moslims. Moslims geloven in één god, Allah. De islam baseert zich op boodschappen van Allah aan Mohammed, waarin hij zijn plannen met de wereld en de mensen openbaart. Mohammed verspreidt deze boodschap. De profeet Mohammed ondervond veel tegenstand. Want de meeste mensen in Mekka geloofden in meerdere goden, terwijl Mohammed praatte over een monotheìstisch geloof. De profeet moest zelfs uit Mekka vluchten voor zijn leven.
|
|
B
|
De vijf zuilen van de islam:
-
Uitspreken dat je gelooft in Allah en Mohammed als zijn profeet (Sjahada)
-
Vijf keer per dag bidden richting de stad Mekka (Salah)
-
Je medemens helpen (Zakat)
-
Een maand per jaar vasten van zonsopgang tot zonsondergang (Ramadan)
-
Eenmaal in je leven een bedevaart naar Mekka maken (Hadj)
|
|
C
|
Tot het jaar 1000 konden aanhangers van alle drie de geloven (jodendom, christendom, islam) op bedevaart of pelgrimstocht naar Jeruzalem. Maar toen de moslims de baas werden over Jeruzalem waren pelgrims van andere geloven niet meer welkom. Om te laten zien dat het de moslimleiders menens was, liet de kalief in 1009 de christelijke Heilig Grafkerk verwoesten.
|
|
D
|
Onder leiding van generaalSaladin werkten de moslims samen om hun gebied terug te veroveren op de kruisvaarders. Één voor één werden de kruisvaardersstaten heroverd. Uiteindelijk werd in 1187 ook Jeruzalem veroverd. In Europa werd teleurgesteld gereageerd op het verlies van de heilige stad. Opnieuw werd er een oproep gedaan om ter kruisvaart te gaan. Deze kruistocht was echter geen succes, net als de diverse kruistochten daarna. Aan het eind van de dertiende eeuw was het duidelijk: de moslims bleven de baas in het heilige land.
|
|
E
|
De kruistochten zorgden niet alleen voor een toename van welvaart, maar ook van kennis. Zo kwamen er meer geschriften in Europa die bewaard waren door de Arabieren. Hierin stond andere kennis, waardoor de onderzoekers steeds meer gingen twijfelen aan de oude kennis.
|
|
F
|
De Engelsman Morley studeert in de twaalfde eeuw te Parijs en te Toledo. In die laatste stad is de islam op dat moment de dominante cultuur:
Ik verbleef enige tijd te Parijs. Ik zag er alleen barbaren, die in alle ernst troonden op hun schoolbanken … Ik begreep de toestand en ik bedacht een middel om te ontsnappen aan dit risico en om de ‘kunsten', die de Schriften (= heilige geschriften uit het christendom) verklaren, anders aan te leren dan door middel van korte passages of samenvattingen. Daar het onderwijs der Arabieren aan de menigte te Toledo werd verstrekt …, spoedde ik mij naar die stad om er de lessen van de geleerdste wijsgeren ter wereld bij te wonen. Toen mijn vrienden mij verzochten terug te keren uit Spanje, ben ik naar Engeland gekomen met een kostbare hoeveelheid boeken. Men zei mij dat het onderwijs in de vrije kunsten hier onbekend was en dat Aristoteles en Plato er in de grootste vergetelheid waren gedompeld.
|
|
G
|
Avicenna (980 – 1037, Hamadan – huidig Iran) was een Perzisch arts en filosoof. Hij dicteerde een van zijn leerlingen zijn biografie. Dit is in het Latijn vertaald en bewaard gebleven. Daarin vertelt hij onder meer over zijn opvoeding en opleiding waarin de wijsgeer Aboe-Abdallah an-Natili een belangrijke rol speelde:
Daarna startte ik de lectuur van de Eisagoge (= inleiding op het werk van Aristoteles), samen met an-Natil, en toen hij mij wees op de bepaling van het woord ‘genus’, dit wil zeggen ‘dat wat beweerd wordt over vele verschillende dingen in de soorten', in antwoord op ‘wat is het?’, gaf ik hem daarvan een verklaring op een manier die hij nog nooit gehoord had... Welk probleem hij ook opwierp, ik bevatte het beter dan hij, totdat ik eindigde met het letter voor letter lezen van de Logica (= Aristoteles geschriften over logica); hij had geen idee over haar nauwkeurige gevolgtrekkingen... Voor wat betreft de Elementen van Euclides (= Griekse wiskundige), las ik de eerste vijf of zes voorstellingen, samen met hem, en daarna ondernam ik in mijn eentje de taak om alle overblijvende op te lossen.
|
|
H
|
Averroës (1126 – 1198, Cordoba – Spanje) was een mohammedaanse jurist, huisarts en wijsgeer. Zijn uit het Arabisch in het Latijn vertaalde samenvattingen en commentaren op de geschriften van Aristoteles waren van onschatbare waarde voor de toegankelijkheid van het werk van de Griekse filosoof:
Aristoteles was de meest wijze van alle Grieken en legde de grondslag van de logica, fysica en metafysica. Ik zeg dat hij de grondslag voor deze wetenschappen legde omdat alles wat vòòr hem hierover geschreven is niet de moeite waard is genoemd te worden en door zijn geschriften totaal werd weggevaagd... Dat één persoon dit alles in zich bergt is een vreemd en miraculeus iets en een dergelijk begenadigd iemand verdient eerder goddelijk dan menselijk genoemd te worden.
|
|
|
Vragen bij islam
|
|
1
|
Bij welke uitspraak heb je de hoogste score op de respect-meter? Leg je antwoord uit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
Bij welke uitspraak heb je de laagste score op de respect-meter? Leg je antwoord uit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
Heb je meer positieve scores of negatieve scores?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
Bij welke uitspraken komt de islam in contact met het christendom? Welke score heb je daar toegekend? Leg je antwoord uit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Businessclass 15 XM
|
|
Businessclass
|
|
|
Vragen over christendom en islam
|
|
01
|
Vul de tabel in. Geef aan hoeveel onderdelen je in iedere grafiek gelijk of verschillend had.
|
|
|
Christendom
Aantal gelijk / verschillend
|
Islam
Aantal gelijk / verschillend
|
|
|
|
|
|
02
|
Noem per grafiek de twee onderdelen waar het verschil het grootste was. Leg uit waarom jullie daar zo verschilden.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
03
|
Geef per grafiek aan of je onderdelen gaat aanpassen. Zo ja, leg dan per onderdeel uit waarom.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. First class 20 XM
Maak een schema waarin je voor zowel het Christendom als voor de Islam drie hedendaagse zaken waarbij respect een rol speelt. Je moet bij alle drie de kwesties een uitleg van 50-100 woorden geven. Leg vooral goed uit waarom deze kwesties volgens jouw bij respect horen.
5. Reflective journal
Beantwoord de volgende vragen voordat je de coach een bericht stuurt:
- Wat ging er goed tijdens het maken van de quest?
- Aan welke kwaliteit van jezelf zou je dit koppelen?
- Is er iets wat beter zou kunnen voor de volgende keer?
- Kijk naar de leerspieren poster op de muur, welke heb jij gebruik tijdens deze quest? Leg uit hoe.
- Herken jij dingen die nog steeds van toepassing zijn voor de samenleving van nu? Zo ja, noteer deze!
