Vandaag gaan jullie zelfstandig aan de slag met deze Wikiwijs. Dit is een herhalingsles.
Om te beginnen staat er onder het kopje 'Herhaling' een kennisclip klaar. Dit is een powerpoint met ingesproken tekst om jullie nog even kort door de stof mee te nemen.
Je kunt onder het kopje 'Samenvatting' de belangrijkste onderdelen vinden van de leerstof. De plaatjes die hierbij staan kun je vergroten door erop te klikken.
Vervolgens kun je oefenen onder het kopje 'Test jezelf!'.
Tot slot wil ik jullie vragen om aan het eind van de les een enquête in te vullen over deze wikiwijs.
Natuurlijk mag je deze Wikiwijs ook thuis gebruiken om te leren voor de toets. Let er wel op dat in deze wikiwijs de belangrijkste onderdelen zijn besproken (en dus niet alles tot in detail) en het verstandig is om ook je eigen aantekeningen en je boek te gebruiken tijdens het leren.
Veel succes!
Herhaling
Klik op de onderstaande link om naar Edpuzzle te gaan. Dit is een filmpje met ingesproken tekst ter herhaling. Tijdens het filmpje kun je vragen beantwoorden om na te gaan of je de stof begrijpt.
Je kunt organismen indelen in hoofdgroepen en rijken.
Je kunt de celkenmerken noeman van dieren, planten, schimmels en bacteriën.
Je kunt de groepen noemen die onstaan bij verdere indeling van een rijk.
Samenvatting
Kenmerk: een eigenschap waaraan je een organisme kunt onderscheiden.
Het leven op aarde is ingedeeld in twee hoofdgroepen:
Prokaryoot: PRO = VOOR de celkern, dus deze organismen hebben geen celkern.
Eukaryoot: EU = ECHTE celkern, deze organismen hebben wel een celkern.
Zie de afbeelding voor de celkenmerken. Deze moet je kennen voor de toets.
Je moet weten dat we organismen steeds in kleinere groepen indelen. Dit doe je aan de hand van kenmerken van een organisme.
Prokaryoot of eukaryoot?
Welk rijk?
Welke stam?
Celkenmerken van de zeven rijken
Basisstof 2; Overeenkomst en verwantschap
Leerdoelen
Je kunt soorten en rassen onderscheiden.
Je kunt uitleggen dat de indeling van organismen berust op overeenkomsten en verwantschap.
Samenvatting
Soort: Organismen behoren tot dezelfde soort als ze zich onderling kunnen voortplanten en de nakomelingen vruchtbaar zijn.
Ras: Organismen behoren tot dezelfde soor maar lijken erg weinig op elkaar.
Hoe meer overeenkomsten organismen hebben, hoe meer ze bij dezelfde groepen worden ingedeeld.
Evolutie: door variatie en selectie kunnen uit een gemeenschappelijke voorouder verschillende soorten ontstaan. Soorten met deze gemeenschappelijke voorouder zijn verwant aan elkaar.
Op het plaatje kun je zien dat van rechts naar links (!) steeds meer overeenkomsten zijn.
Basisstof 3; Dieren
Leerdoelen
Je kunt dieren indelen op grond van kenmerken en symmetrie.
Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van zes stammen van het dierenrijk
Samenvatting
Er zijn drie vormen van symmetrie:
1. Tweezijdig symmetrisch: twee kanten van het organismen zijn hetzelfde.
2. Meerzijdig symmetrisch: je kunt het organismen op meerdere plaatsen 'doormidden snijden' en hebt dan nogsteeds gelijke helften.
3. Niet symmetrisch.
Het skelet (stevige delen van een dier) zorgt voor stevigheid en bescherming. Een organisme kan een inwendig skelet hebben, zoals wij mensen, of een uitwendig skelet. Dit kan bijvoorbeeld een schelp of pantser zijn.
Je moet de kenmerken van de zes stammen van het dierenrijk kennen en voorbeelden kunnen noenem. Leer onderstaand plaatje daarom goed.
Basisstof 4; Planten
Leerdoelen
Je kunt planten indelen in acht stammen.
Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van vaatplanten en groenwieren.
Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van sporenplanten en zaadplanten.
Samenvatting
Vaatplanten: Vaten voor transport van stoffen. Stengels, wortels en bladeren.
Voortplanting vind plaats via zaden of sporen.
Zaadplanten: Stengels, worteld, bladeren EN bloemen.
Voortplanting door middel van zaden, die ontstaan in de bloemen.
Sporenplanten: hebben geen bloemen.
Mossen, Paardenstaarten en Varens
Wieren/Algen: Vaak in het water. Geen wortels, stengels, bladeren of bloemen.
Voortplanting via celdeling (eencellige wieren) of sporen.
Groenwieren: boomalg, planten voort door celdeling.
Je moet de acht stammen de planten kunnen opnoemen. Leer onderstaand plaatje daarom goed.
Basisstof 5; Schimmels
Leerdoelen
Je kunt kenmerken noemen van schimmels.
Je kunt uitleggen dat schimmels zowel nuttig zijn als schadelijk en hier voorbeelden van noemen.
Samenvatting
Schimmels kunnen eencellig (gist) of meercellig (paddenstoelen) zijn. Schimmels kunnen niet aan fotosynthese doen, want ze hebben geen bladgroenkorrels.
Eencellig: planten zich voort door deling.
Meercellig: bestaan vaak uit schimmeldraden en planten zich voort door sporen.
Schimmels voeden zich meestal aan de resten van dode organismen. Zo ruimen ze in de natuur dode dieren en planten op, maar kunnen ze ook ons voedsel bederven.
Schimmels kunnen ziekten veroorzaken, bijvoorbeeld zwemmerseczeem.
Biotechnologie: hoe wij organismen, in dit geval schimmels gebruiken.
Gist; om mee te bakken
Maken van medicijnen zoals antibiotica
Voedsel, bijvoorbeeld paddenstoelen
Basisstof 6; Bacteriën
Leerdoelen
Je kunt kenmerken noemen van bacteriën.
Je kunt uitleggen dat bacteriën zowel nuttig zijn als schadelijk en hier voorbeelden van noemen.
Samenvatting
Bacteriën zijn prokaryoten. Ze hebben dus geen celkern. Ze planten zich voort door celdeling, zie ook de afbeelding. De meeste bacteriën voeden zich door dode resten van organismen. Ze kunnen ook ons voedsel bederven. Ook bacteriën kunnen ziekten veroorzaken, bijvoorbeeld een longonsteking.
Bacteriën zijn ook nuttig voor mensen; in de darmen helpen bacteriën met het verteren van voedsel en op je huid beschermen bacteriën ons tegen ziekteverwekkers.
Biotechnologie: hoe wij organismen, in dit gevan bacteriën gebruiken.
Yoghurt is gemaakt van melk met daaraan toegevoegd bacteriën.
Basisstof 7; Gewervelden
Leerdoelen
Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van vijf groepen gewervelden.
Samenvatting
Gewervelden kun je herkennen aan hun wervelkolom (en hebben dus een inwendig skelet!).
Je moet vijf groepen van de gewervelden kennen en hun kenmerken kunnen benoemen.
De vijf groepen gewervelden zijn
1. Vissen
2. Amfibiën
3. Reptielen
4. Vogels
5. Zoogdieren.
LET OP! Amfibiën, zoogdieren en reptielen zijn klassen. Vogels worden ingedeeld bij de klasse reptielen. De groep vissen bestaan uit meerdere klassen.
Zie onderstaand plaatje voor een overzicht.
De gewervelden zijn te onderscheiden door vijf kenmerken.
1. Huid; schubben, slijm, veren of haren.
2. Lichaamstemperatuur; warmbloedig (constante temperatuur) of koudbloedig (temperatuur van de omgeving.
3. Ademhalingsorganen; kiewen of longen, sommige ook met de huid.
4. Manier van voortplanten; eieren of levendbarend.
5. leefomgeving; water, land of lucht.
Basisstof 8; Geleedpotigen
Leerdoelen
Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van vier groepen geleedpotigen.
Samenvatting
De stam geleedpotigen bestaat uit 17 klassen maar wordt opgedeeld in vier groepen. Deze groepen moet je kunnen benoemen op de toets, zie afbeelding.
Het skelet van de geleedpotigen is een uitwendig pantser skelet.
De poten zijn opgedeeld in stukjes, genaamd de leden. Vandaar de naam geleedpotigen.
Ook het lichaam is opgedeeld uit stukjes, dit worden segmenten genoemd.
De lichaamsopbouw van insecten bestaat uit een kop, borststuk en een achterlijf. De poten en vleugels zitten vast aan het borststuk.
Test jezelf!
Test: Test jezelf vragen
0%
Hier kun je oefenvragen maken over het gehele hoofdstuk. De vragen staan door elkaar heen en gaan niet per paragraaf.
Je kunt bij de vragen woorden verschuiven naar het juiste begrip, een woord typen of een antwoord aanklikken.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Inleiding in de ordening. (z.d.). Biologielessen. Geraadpleegd op 28 januari 2022, van https://biologielessen.nl/index.php/dna-47/624-inl-eiding-in-de-ordening
Arteunis, B., Van Ipenburg, P., Korhorn, J., Melchers, R., & Bos-van Der Avoort, L. (2019). bvj. Malmberg.
Het arrangement Herhalingsles Thema 3 Ordening is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Femke Vat
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2022-02-16 10:41:39
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Test jezelf vragen
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
