Wikiwijs aardrijkskunde hoofdstuk 3 Water

Wikiwijs aardrijkskunde hoofdstuk 3 Water

Welkom bij de module aardrijkunde water!

Beste leerling,

In deze wikiwijs ga je een online aardrijkskunde module volgen die hoort bij een gedeelte van hoofdstuk 3 Water. Deze module zorgt voor extra verdieping en oefening op de normale lessen aardrijkskunde. In deze wikiwijs loop je stapsgewijze de eerste 2 paragrafen door. Je leert door teksten, oefeningen, filmpjes en andere leuke dingen meer en beter van deze paragrafen. Op die manier leer je veel meer over de onderwerpen die we hopen te behandelen. Tijdens de lessen en in het huiswerksysteem wordt aangegeven waar je per week moet zijn. De kans is echter heel groot dat je het zo leuk vindt dat je alvast vooruit werkt! Heel veel succes met het maken van deze wikiwijs!

Kennis(making) clip

Bekijk hieronder de unieke kennis(making) clip om inspiratie op te doen bij deze aardrijkskunde module water!

 

Veel van wat je in deze clip ziet, leer je later in deze module! Zo weet je aan het einde van deze module waar het water uit de clip vandaan komt en waar het heen gaat. Verder leer je in de clip de oplossing ter vermindering van uitstoot van CO2 ter water. Wellicht krijg je nog wat respect voor onze nationale zeehelden mee die in deze tijd nogal eens verguisd worden!

 

Lesdoelen

Lesdoelen

De lesdoelen voor deze wikiwijs zijn:

- Je krijgt extra kennis over water op aarde

- Je weet hoe water verdeeld is over de aarde en hoe de waterkringloop werkt

- Je kunt een grafiek van de waterbalans lezen en begrijpen

- Je begrijpt waarom er soms veel en soms weinig water beschikbaar is

- Je weet wat een piekafvoer is en wat gevolgen kunnen zijn van een overstroming

- Je begrijpt waardoor overstromingen kunnen ontstaan

- Je kunt in een grafiek de piekafvoer van een rivier weergeven

Paragraaf 3.1 Water op aarde

Een blauwe planeet

Vanuit de ruimte gezien, is de aarde echt een blauwe planeet met veel water. Veel van dit water is echter niet bruikbaar omdat het zout is. Daarom is er op veel plekken een tekort aan zoet water. Dit water wordt gebruitk om te drinken en voor de landbouw.

(Tweakers.net)

 

 

Door de warmte van de zon verdampt er elke dag veel zeewater. Dit water (het zout blijft achter in de zee) koelt boven in de lucht af tot wolken. De wolken worden door de wind over het land geblazen. Als het vervolgens regent, valt er zoet water naar beneden. Dit water stroomt uiteindelijk weer terug naar de zee. Zo blijft de waterkringloop in beweging (zie afbeelding).

(hetblauwehartvannederland.com)

 

Bekijk het volgende fragment en maak de oefening helemaal bovenin:

 

Het water stroomt

Al het water dat door regen naar beneden valt stroomt naar het laagste punt. Op dat laagste punt ontstaat een beekje die steeds groter wordt, de zogenoemde regenrivier.

(Wikipedia)

 

Als ijs smelt (bijvoorbeeld door de zon) stroomt ook dat water naar het laagste punt. Ook daar ontstaat een beekje die steeds groter wordt, de zogenoemde gletsjerrivier.

(hikenistof.com)

 

Als deze rivieren samenkomen op hun weg terug naar de zee, noemen we dit een gemengde rivier. Dit zijn alle rivieren in Nederland en veel in het buitenland. Alleen bij de bron van de rivieren is het onderscheid tussen een regenrivier en een gletsjerrivier te maken. Het wordt al snel een gemengde rivier.

 

Mogelijk heb je weleens gezien dat in de herfst en/of winter een rivier een veel hogere waterstand heeft dan in de zomer. Dit komt door de vele regen die er in die periode (herfst/winter) valt. Al dat water loopt door de rivieren terug naar de zee. Het verschil in afvoer, gedurende het jaar, noemen we het regiem.

Te veel of te weinig water?

Als je meet hoeveel water een gebied binnenkomt (bijvoorbeeld door regen) en hoeveel water een gebied verlaat (bijvoorbeeld door verdamping of een rivier), kun je dit weergeven in een waterbalans. Als de waterbalans heel lang negatief zou blijven, er gaat dan meer water weg dan er het gebied binnenkomt, krijg je waterschaarste. Het waterschap kan dan bijvoorbeeld verbieden om je tuin te sproeien. Bekijk onderstaande fragement over de waterbalans.

 

Je kunt je voorstellen dat er in de zomer veel water verdampt door de zon. Het water dat niet verdampt, en waar mensen, dieren en planten dus wat aan hebben, noemen we nuttige neerslag. Dit kun je makkelijk onthouden omdat dit water nuttig is voor iemand of iets.

Water wat je kunt zien noemen we oppervlaktewater. Water wat in de grond wegzakt en via de grond naar de rivieren of de zee stroomt noemen we grondwater.

 

Paragraaf 3.2 Water in natte gebieden

Teveel water

Soms is er teveel water. Zo zijn er landen die ieder jaar een regentijd hebben. De vaste wind die vanuit zee blaast, de moesson, zorgt voor veel neerslag. De wind blaast dan wekenlang dezelfde kant op waardoor alle wolken, en dus ook alle regen, op één plaats terecht komt. 

(Geobronnen.com)

 

Zo kan het er tijdens de moesson uitzien in bijvoorbeeld India:

(Geobronnen.com)

 

Gevolgen van overstromingen (bijvoorbeeld door zo'n moesson) kunnen zijn: drinkwater vervuilt, oogsten mislukken, ziekten breken uit en vervoer wordt lastig.

Langs de rivier

Als het heel veel heeft geregend heeft een rivier soms een heel hoog waterpeil. Misschien zie je dit ook wel eens. Dit noemen we een piekafvoer. In Nederland hebben we uiterwaarden die tijdens een piekafvoer onder mogen stromen. hiermee geven we ruimte aan de rivier. Als we dit niet zouden doen, komt het water over de dijken heen! Een rivier heeft dus ruimte nodig om water af te kunnen voeren.

(Limburger.nl)

 

Als er in Nederland of andere landen veel bos wordt gekapt, heeft dat direct gevolg voor de waterstand in de rivier. De bomen (die ook veel water opnemen) zijn dan weg, dit water moet de rivier extra afvoeren. Ook door bebouwing komt er meer water in een rivier (het water zakt niet weg in huizen en straatwerk) en wordt de piekafvoer en daarmee de kans op een overstroming groter. Het is dus van belang dat hiermee rekening wordt gehouden, zeker in een laagliggend lan als Nederland. Bekijk de onderstaande afbeelding goed!

(Noordhoff.nl)

Aan de kust

Veel mensen wonen in kustgebieden. Die gebieden zijn extra gevoelig voor zeespiegelstijging en overstromingen.

In de Verenigde Staten zijn er elk jaar orkanen. Een orkaan ontstaat als het zeewater lange tijd warmer is geweest dan 27 graden. Stijgende lucht zorgt dan voor een wolkenmassa die rond een oog draait. Als een orkaan aan land komt zorgt dit vaak voor veel schade, door de verwoestende wind en de hevige regenval.

Bekijk het volgende fragment over orkanen.

Test jezelf!

Tussentijdse oefentoets

Verdieping

Bij de verdieping op de eerste 2 paragrafen van het hoofdstuk water gaan we in op het project ruimte voor de rivier. Dit is een project van Rijkswaterstaat wat er voor zorgt dat de rivieren in Nederland meer ruimte krijgen. Op die manier kan een rivier een hogere piekafvoer aan wat de kans op overstromingen verkleint. Bekijk het onderstaande fragment: 

Elke dag zijn er dus mensen hard aan het werk om ons laag liggende land droog te houden!

 

 

Eindtoets aardrijkskunde module water en evaluatie

Klik op de volgende link voor de toets en evaluatie van deze module.

 

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfu8yEw7db6BNf8OBTvzob1Zj_6iqkbbdE0KMfPG38npR-xSA/viewform?usp=sf_link

Bronnen

Bronnen gebruikt voor deze wikiwijs:

 

(Noordhoff, 2019 2 KGT BuiteNLand)

(Rijkswaterstaat.nl)

 

Onder de gebruikte afbeeldingen in deze module staat de bron tussen haakjes weergeven

  • Het arrangement Wikiwijs aardrijkskunde hoofdstuk 3 Water is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Corne de Graaf Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2022-01-20 21:21:23
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Het les doel van deze wikiwijs is een verdieping en oefening bieden bij verschillende lessen van hoofdstuk 3 water. Deze lessen zijn voor 2 VMBO klassen en worden gegeven vanuit de aardrijkskunde methode BuiteNLand.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Tussentijdse oefentoets water paragraaf 3.1 en 3.2

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.