Webquest levensbeschouwing - Rituelen Oud en Nieuw
Webquest levensbeschouwing - Rituelen Oud en Nieuw
1. Inleiding
Rituelen rond Oud en Nieuw
Liever luisteren dan lezen? klik hier:
Waarom vieren we eigenlijk Oud en Nieuw? Hoe vier jij Oud en Nieuw?
Rituelen zijn er al eeuwen lang en ook in Nederland. Zo zijn er bijvoorbeeld heel veel rituelen rond Oud en Nieuw. Misschien ken je er wel een paar zoals: oliebollen eten, vuurwerk afsteken en elkaar gelukkig nieuwjaar wensen. Maar waar komen die rituelen eigenlijk vandaan? Hoe doen ze het in andere landen en moeten die rituelen wel blijven? Denken we daar allemaal hetzelfde over? Allemaal vragen waar je in deze webquest antwoord op vindt of je mening over kunt geven.
Ik ben heel benieuwd hoe Oud en Nieuw er volgens jullie over 10 jaar uitziet!
Veel plezier met de opdrachten!
Groeten juf Nathalie
2. Doelen
Deze webquest gaat over rituelen rond Oud en Nieuw
Liever luisteren dan lezen? Klik hier:
Er zijn 3 opdrachten:
1. Bij deze opdracht ervaar je hoe jij en je klasgenoten Oud en Nieuw vieren en je wordt je ervan bewust dat je andere dingen fijn of belangrijk kunt vinden dan je klasgenoten.
2. Bij deze opdracht ervaar je dat je anders naar foto's kunt kijken, je ontdekt dat je verschillende soorten bronnen kunt onderzoeken : Lezen/ kijken/ luisteren en je ervaart of jouw mening hetzelfde is als die van klasgenoten. Ook word je je ervan bewust dat je mening kan veranderen als je op een andere manier kijkt.
3. Hoe ziet jouw ideale Oud en Nieuw er over 10 jaar uit? Gebruik de informatie uit de vorige opdrachten en vergelijk met je klasgenoten. Zo ontdek je jouw persoonlijke betekenis van Oud en Nieuw, waar jij je goed bij voelt.
Per opdracht is er een duidelijk stappenplan.
Je kunt voor deze webquest 9 ClassDojo punten verdienen. Voor het maken van elke opdracht kun je 3 punten verdienen wanneer je de opdrachten maakt, klassikaal goed meedoet door naar elkaar te luisteren en netjes op je beurt te wachten. Na elke opdracht bespreken we klassikaal de punten.
Bij het kopje bronnen kun je meer informatie vinden over het thema rituelen rond Oud en Nieuw
Veel plezier en succes!
3. De opdrachten
Opdracht 1
Oud en Nieuw
Stap 1: introductie op het thema
Je hebt net naar het verhaal geluisterd over de goudschepper. Wanneer je het nog een keer wilt teruglezen kan dat hier.
Waarom ging de Wever naar het bos voor Oud en Nieuw?
Welke rituelen van Oud en Nieuw ken je? We schrijven dit samen op het digibord.
Klik hier voor een voorbeeld van een mindmap over oliebollen.
Is je mindmap klaar? bespreek in je groepje de voor- en nadelen van vuurwerk.
Stap 5 Moet vuurwerk afsteken met Oud en Nieuw verboden worden?
Ben je het eens? ga dan staan.
Ben je het oneens? blijf dan zitten.
Zo verdelen we de klas in 2 groepen.
Daarna luisteren we naar elkaars mening.
Aan het einde stemmen we nog een keer. Zijn de meningen nu anders?
Is iedereen het met elkaar eens?
Opdracht 2
Rituelen in andere landen
Elk land heeft zijn eigen rituelen. Je gaat je foto's bekijken, ervaringen delen, informatie opzoeken en een mening vormen. Deze meningen ga je met je klasgenoten vergelijken.
Stap 1: Kijk naar onderstaande foto's. Wat komt er in je op? Wat voor ritueel kan dit zijn en waarom zouden ze dit doen? We bespreken klassikaal de 2e foto.
Stap 2 zoek op wat deze foto's betekenen
Hieronder vind je 6 bronnen. Kijk/luister welke bron bij welke foto hoort.
Bron 6: Nieuw-Zeeland: hier slaan ze om middernacht potten en pannen tegen elkaar. Sommige mensen geloven dat dit duistere geesten wegjaagt.
Stap 3, geef de rituelen een cijfer
Geef op dit blad (krijg je van juf/meester) een cijfer van 1 tot 10 voor elk ritueel.
Geef een 1 als je het heel slecht vindt en een 10 als je het fantastisch vindt.
Vergelijk de cijfers met je buurman.
Bespreek samen waarom je een ritueel wel of niet goed vindt.
Je mag je cijfer daarna nog aanpassen.
Stap 4 , afsluiting
Wat vind jij het mooiste ritueel? Waarom?
Welk ritueel vind jij echt niet kunnnen? Waarom niet?
Dit bespreken we klassikaal.
Opdracht 3
Oud en Nieuw over 10 jaar
Je hebt nu al veel geleerd over rituelen en over meningen en gevoelens van jezelf en anderen.
Hoe ziet jouw ideale Oud en Nieuw er over 10 jaar uit?
Wat voelt goed?
Wat heb je nodig:
Scratchpapier met satéstokje (of gewoon papier met kleurpotloden/stiften)
Stap 1, luister naar onderstaand lied om weer even in de stemming van Oud en Nieuw te komen.
Stap 2 Laat op een creatieve manier zien hoe jouw ideale Oud en Nieuw er over 10 jaar uitziet
Gebruik scratchpapier en saté stokje ( (of gewoon papier met kleurpotloden/stiften) en teken/schrijf hierop hoe Oud en Nieuw er over 10 jaar uitziet. Wat voelt goed voor jou?
Wel/geen vuurwerk
welke oude rituelen zijn er nog?
Welke nieuwe rituelen voeg je toe? ( je mag de rituelen uit andere landen gebruiken of zelf nieuwe rituelen bedenken
Stap 3 Bespreek in tweetallen waarom je deze keuzes hebt gemaakt. Luister goed naar elkaar. Geef aan wat je het mooiste/ beste vindt aan het kunstwerk van de ander.
Stap 4 (Afsluiting) Wie wil zijn ideeën met de groep delen?
Kom voor de klas met je kunstwerk en deel jouw ideale Oud en Nieuw.
Dit was de laatste opdracht. Bedankt voor je deelname!
4. Bronnen
Websites die je kunt raadplegen als je iets wilt opzoeken over rituelen rond Oud en Nieuw:
Je kunt voor deze webquest 9 ClassDojo punten verdienen. Voor het maken van elke opdracht kun je 3 punten verdienen. Na elke opdracht bespreken we klassikaal de punten.
Hieronder kun je zien waar je punten voor krijgt:
6. Terugblik/afsluiting
Je hebt gewerkt aan het thema: Rituelen rond Oud en Nieuw
Dit heb je gedaan met je hoofd, hart en handen!
Hoofd: nadenken
Hart: je gevoel
Handen: je kunstwerk bij opdracht 3.
Bij het kopje doelen kun je teruglezen aan welke doelen je hebt gewerkt.
Bij deze opdrachten heb je alleen gewerkt, in tweetallen en in viertallen. Ook hebben we opdrachten klassikaal gemaakt waarbij je goed moest luisteren naar elkaar. Op je beurt wachten is daarbij een belangrijk onderdeel. Op scratchpapier heb je beeldend vorm gegeven. Verder heb je stilgestaan bij je gevoel en bij het gevoel van een ander en heb je ontdekt dat je andere dingen belangrijk kunt en mag vinden dan je klasgenoten.
Ook heb je een kjkje genomen in de toekomst waarbij je hebt stilgestaan bij wat jij de belangrijkste elementen vindt bij rituelen.
Voor deze webquest kon je voor elke opdracht 3 punten halen, in totaal dus 9 punten. Hoeveel ClassDojo punten heb je gescoord?
Ik ben heel benieuwd hoeveel van jouw gekozen rituelen er daadwerkelijk zijn over 10 jaar met Oud en Nieuw!
7. Leerkracht pagina
Deze webquest is gemaakt voor kinderen uit de middenbouw en sluit aan bij kerndoel 38: "De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit".
Het gaat in deze webquest vooral over sociale en culturele verschillen, overeenkomsten, kenmerken en uitingen.
Voor de ontwikkeling van de lessenserie heb ik de volgende literatuur geraadpleegd:
Kopmels, T. (2020). Verhalen vertellen en vragen stellen. Groningen: Noordhoff.
Schepper, J. de (2017). Levensbeschouwing ontwikkelen. Amersfoort: Kwintessens.
In bovenstaande boeken staan meerdere visies op levensbeschouwelijke ontwikkeling:
Volgens Fowler (die zijn levensbeschouwelijke visie heeft gebaseerd op Kohlberg en Erikson) zitten kinderen in de leeftijd van 6/7-11/12 in de Mythisch-letterlijke fase. Ze houden van verhalen met fantasie en symboliek en denken concreet-operationeel. Het verhaal van de Goudschepper waarmee opdracht 1 start, past hier goed in. De eigen verbeelding wordt ingetoomd en hun eigen ervaring wordt concreter en realistischer. Ze hebben allemaal meerdere keren Oud en Nieuw meegemaakt, waardoor het thema aansprekend is. Ook verwacht ik dat ze het dilemma rond vuurwerk interessant zullen vinden.
Volgens Egan zitten kinderen van 7-14 jaar in de Romantische fase.
Ze gaan feiten onderscheiden van fictie en houden van spannende verhalen met een duidelijk plot. Ook hier sluit het verhaal van de Goudschepper goed bij aan.
Ze begrijpen hun eigen emoties beter, leren de emoties van anderen beter begrijpen en leren emoties benoemen. Daar passen de opdrachten over gevoel goed bij en in deze opdracht kunnen ze oefenen met het verwoorden van emoties. Bijvoorbeeld opdracht 1, stap 3: wat voor gevoel geeft vuurwerk jou?
Kohlberg heeft de morele ontwikkeling in kaart gebracht. De kinderen uit mijn groep zitten in de leeftijd 7-10 jaar. Tot ca. 9 jaar zitten kinderen op pre-conventioneel niveau en willen ze de regels toepassen, maar kijken ze nog erg vanuit ik-perspectief. Ik verwacht dan ook dat een aantal kinderen vuurwerk niet willen verbieden, omdat ze het zelf zo leuk vinden. De vraag is of ze zich al voldoende in anderen kunnen inleven of aan het milieu of de veiligheid kunnen denken. De meeste kinderen uit mijn groep zitten nog op het pre-conventionele niveau. Een enkeling zit al op het conventionel niveau (va 9 jaar - puberteit) en denkt niet meer alleen vanuit ik-perspectief, maar zorgt ook voor een ander. Hier ontwikkelen ook de univereel morele principes zich. Dit zal in het debat mooi naar voren komen.
Erikson onderscheidt verschillende fases van identiteitsontwikkeling. In mijn groep (niveau 3/4/5) zitten ze in de fase: Arbeidzaamheid-minderwaardigheid. De nadruk op school ligt vooral op het aanleren van vaardigheden zoasl lezen, schrijven en rekenen(lezen, schrijven en ze hebben ze intensief contact met leeftijdsgenootjes. Tijdens de opdrachten is er ook intensief contact omdat er veel klassikaal of in kleine groepjes gesproken, nagedacht en samengewerkt wordt.
In de middenbouw kan het leesniveau erg verschillend. Daarom zijn er ook gesproken en audiovisuele elementen in de webquest opgenomen. Bij het samenstellen van de tweetallen/ viertallen is het raadzaam om een sterke lezer bij een wat zwakkere leerling te plaatsen zodat alle opdrachten goed begrepen worden.
Ik heb gekozen voor het thema rituelen rond Oud en Nieuw. Ik wil dat ze ervaren waar ze blij van worden met Oud en Nieuw, dat dit anders kan zijn dan waar je klasgenoten blij van worden. Ook wil ik stilstaan bij het dilemma rondom vuurwerk. Kinderen laten beargumenteren waarom ze voor of tegen zijn.Verder wil ik ze laten onderzoeken welke rituelen andere landen gebruiken en ze daar een mening over laten vormen. Tot slot tekenen en schrijven ze hun ideale oud en nieuw over 10 jaar o scratchpapier. Stapsgewijs ontdekken ze zo wat ze belangrijk vinden rondom Oud en Nieuw, rekening houdend met hun eigen normen en waarden. De kinderen werken aan verschillende basisvaardigheden tijdens de 3 opdrachten. Die worden hieronder per opdracht toegelicht. Ik heb hiervoor de tabel voor het ontwerpen van lessen gebruikt van de Schepper (2017, blz 154/155) . Elke opdracht heeft een afzonderlijk doel.
Om de kinderen actief betrokken te houden bij de opdrachten is er afgewisseld tussen werkvormen waarin gewerkt wordt met hoofd/ hart en handen zoals geadviseerd wordt door de Schepper (2017). Op deze manier wordt de levensbeschouwing optimaal ontwikkeld.
Bij alle opdrachten is er voor elke leerling een chromebook en koptelefoon nodig.
Opdracht 1 (ca. 40 minuten inclusief verhaal)
Benodigd (materiaal):
Het verhaal over de goudschepper wordt als intro voorgelezen door leerkracht (zie bronnen)
Wisbord of A4 en potlood om emotie te beschrijven/ tekenen
A3 vel + stiften voor alle groepjes van 4 (ingedeeld door leerkracht) om mindmap te maken.
Digibord voor noteren rituelen rondom Oud en Nieuw
Een indeling in drie/ viertallen voor stap 4.
Stap 1
Na het voorlezen van het verhaal wordt klassikaal besproken welke rituelen in het verhaal naar voren komen. Daarna kun je klassikaal op het digibord de rituelen rondom Oud en Nieuw noteren. Bij stap 2 kijken de kinderen een filmpje van 3 minuten over waarom Oud en Nieuw gevierd wordt. Bij stap 3 noteren de kinderen waar ze blij van worden met Oud en Nieuw. Deze gevoelens worden Klassikaal besproken en overeenkomsten/verschillen komen aan het licht. Stap 4 Deel de klas in groepjes van 4 en laat elke groep een mindmap maken over vuurwerk.
NB Een voorbeeld van een Mindmap over oliebollen is te bekijken bij stap 4 voor de kinderen die niet goed weten wat een mindmap is. Stap 5 Na het maken van de mindmap wordt klassikaal gesproken over de vraag of vuurwerk verboden moet worden. Kinderen die het eens zijn kunnen gaan staan. Kinderen die oneens zijn kunnen blijven zitten. Deel de groep in voor- en tegenstanders en laat een aantal kinderen beargumenteren of ze voor of tegen zijn.
Na de argumenten mogen kinderen naar de andere groep lopen als ze van mening zijn vernanderd. Gebeurt dit ook?
Bij deze opdracht wordt daardoor gewerkt aan de volgende aspecten en vaardigheden:
Het doel van deze opdracht
Bij deze opdracht ervaren ze de verschillende manieren waarop Oud en Nieuw gevierd wordt en ze worden zich ervan bewust dat ze andere dingen fijn of belangrijk kunnen vinden dan hun klasgenoten. Tevens leren ze dat je van mening kunt veranderen door te luisteren naar hoe anderen ergens tegenaan kijken.
Opracht 2 (ca. 35 minuten)
De schepper (2017) stelt dat de kennis van levensbeschouwelijke tradities noodzakelijk is om levensbeschouwing te ontwikkelen. Daarom laat ik de kinderen ook rituelen uit andere landen onderzoeken S(stap 2) en staan we stil bij onze gevoelens rondom rituelen. Ook luisteren we naar het gevoel of de mening van anderen (stap 3)
In het boek van de Schepper (2017) komt ook naar voren dat verwonderen het begin van levensbeschouwing is, en dat dit ertoe leidt dat je vragen gaat stellen bij ervaringen. Hier wordt bij stap 1 aan gewerkt.
Stap 1 De kinderen zien 6 foto''s die horen bij rituelen uit andere landen. Sta samen stil bij de 2e foto met de beren.Toon eventueel deze foto op het digibord. Wat voor ritueel zou dit kunnen zijn en waarom zouden ze dit doen? Bespreek dit klassikaal Stap 2 De kinderen leren onderzoeken welke rituelen andere landen gebruiken. Ze ontdekken dat bronnen geschreven kunnen zijn, maar ook gesproken of audiovisueel. Stap 3 Deel het werkblad uit en laat de kinderen de rituelen beoorelen met cijfer 1 tot 10. Daarna bespreken ze in tweetallen waarom ze een hoog/laag cijfer hebben gegeven. Ze redeneren en luisteren naar elkaar. Ze mogen achteraf het cijfer aanpassen. Stap 4 afsluiting. Bespreek klassikaal wat kinderen het mooiste ritueel vinden en waarom. Ook kun je stilstaan bij welk ritueel ze raar vinden en waarom.
Bij deze opdracht wordt daardoor gewerkt aan de volgende aspecten en vaardigheden:
Het doel van deze opdracht: Kinderen ervaren hoe ze anders naar foto's kunnen kijken en dat je er verschillende meningen/ gevoelens bij kunt hebben. Ook worden ze zich ervan bewust dat een mening kan veranderen wanneer je op een andere manier ergens naar kijkt. Ze leren bronnen opzoeken en ontdekken dat je verschillende soorten bronnen kunt onderzoeken: / visueel/ audio/ audio-visueel.
Opdracht 3 (ca. 30 minuten)
Bij opdracht 3 ontwerpen kinderen op basis van hun ontwikkelde kennis en vooral hun gevoel hoe Oud en Nieuw er volgens hen over 10 jaar uit moet zien. Ik heb hiervoor gekozen omdat emotie een vorm van waarnemen is die belangrijk is voor levensbeschouwing."Het gevoel is bepalend voor de diepgang van de menselijke ervaring." (De Schepper, 2017, blz 103)
Benodigde (materiaal):
Scratchpapier met satéstokje (of gewoon papier met kleurpotloden/stiften)
Indeling in tweetallen voor stap 3.
Stap 1: Kinderen luisteren naar liedje om weer even in de stemming van Oud en Nieuw te komen. Stap 2: De kinderen geven op een creatieve manier uiting aan hun ideale Oud en Nieuw over 10 jaar. Wanneer kinderen vastlopen kun je ze helpen herinneren aan opdracht 1 en 2. Wat vond je belangrijk aan de rituelen (gezondheid/milieu/gezelligheid/ traditie/ veiligheid/ geld enz.) Welke ideeën heb je opgedaan? Wat voelt goed voor jou? Stap 3 Maak tweetallen en laat de kinderen elkaar vertellen over hun ideale Oud en Nieuw over 10 jaar. Nadat ze goed hebben geluisterd en gekeken naar het kunstwerk vertellen ze wat ze het mooiste / beste vinden. Stap 4 Afsluiting van het thema met terugblik op wat er geleerd is. Daarna kunnen de kinderen die durven hun ideale Oud en Nieuw presenteren aan de groep.
Bij deze opdracht wordt daardoor gewerkt aan de volgende aspecten en vaardigheden:
Het doel van deze opdracht:
Na alle opgedane kennis en gevoelens op een creatieve manier (op scratchpapier) uiten hoe Oud en Nieuw er over 10 jaar uitziet. Hiermee geven ze aan wat voor hen goed voelt. Ze geven aan welke bestaande rituelen blijven en welke nieuwe erbij komen. Zo ontdekken ze hun persoonlijke betekenis van Oud en Nieuw.
Ik hoop dat je net zoveel plezier beleeft aan het geven van deze lessen, als ik bij het maken.
Het arrangement Webquest levensbeschouwing - Rituelen Oud en Nieuw is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
nathalie roos
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2024-01-05 10:17:19
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
We bespreken dit klassikaal
